Alþýðublaðið - 12.09.1932, Blaðsíða 3
ALÞ.ÝÐUBLiAÐIÐ
3
Þaö vakti ei'gi litla athygli í
vel ver, þar sem konumar eru
ekki í sjúkrasalmlagi.
Þetta nægir til að sýnai hversu
þæT fá'tækustu og sem verst húisa-
kynni hafa eru aHs staðar úti-
•lokaðar. Fátækustu konumaT eru
neyddar til að fæða í kjaMara-
iholunum og þakherbergjunum,
þar sem hvorld er til mlatur, föt
né hlýja.
Bærinn er svo aumlega stadd-
ur,. að eiiga ekkert sjúkrahús fyr-
Ir sængurkonur eða aðra, sem á
sjúkrahússvist þurfa að halda, og
riki'ð krefst fi/iwfmm b orgmuir
eð(a ábjrgXw, og gengur þar feti
framar. en hið kaþólska sjúkra-
hús, sem hér er, því að þar hefi
ég aldriei þegar um líf eða dauða
befir; verið að tefla verið spurð
um borgim eðia ábyrgXj. Virðist
manni því bæði bær og ríki
brpgðiast skyldu sinni gagnvart
þessum illa stæðiu borgurum sín-
um.
Vegna þess að fæðingardieidd
Landsspítalans er svo lítil, en
mikil eftirspurn eftir pliássi þar,
þyrfti að hafa eftirlit með því,
að þær kqnur, sem mest þurfia
þesis með, fengju þar pláss, þær,
sem að dómi lækniis eða Ijós-
móður hafa óviðunandi heimilis-
ástæður eða sjúkdómax gera
sjúkrahússvist nauðsyniega.
Ég vona þess vegna, að konur
þær, siem mest og bezt hafa bar-
ist fyrií stofnun Landsspítalans,
leggi ekki árar í bát við svo bú-
ið, heldur sjái ráð tiíl áð hafa
eitt eða tvö ókeypis rúm í fæð-
ingardeild sjúkrahússins fyrir
þær konur, giftar eða ógiftar, sem
fát.ækastar eru.
Væri ekki „Minn/ingagjafasjóði
Lándsspítalams" bezt varið til
slíkra hiutia? Að miinsta .kosti
væri honum þá varið til að bæta
úr mjög brýnni og aðkallandi
þörf.
Helga M. Nfelsdóíiir.
ljósmóðir.
Skipafréttir. Alexandníma drotfn-
ing kiemúr himgað að noröan og
vestan í fyrra málið kl. 9 f. h.
Botnía er á lieið til Leith héðan,
Isíland et í Khöfn. Gullfoss kem-
ur tiil Khafnar í dag. Goðafoss
kom hingað um hádiegi að norð-
an, Brúarfoiss er í Leith á leið
hingað, Lagarfoss fór frá Khöfn
i gær, Seifoss er á Hóimavík.
Vestmanrö, morskt skip, liggur
hér og tekur fiisk tfi útflutnings
frá Saltfisksieink.asölunni.
Danski, Nanpk-lefáangiirmn er
nýkominn heim frá Grænlandi,
og isegja þátttafcendur ýmsar
fréttir þaðan. M, a. þær, að þeir
'hafi fundið hjá „Danimarkshavn“
kofa, sem leiðalngur östgrönlands
Kompagni hafði reist 1919. Tveir
leiðangursmannanna dóu þar, en
hMr hurfu á braut suður á bóg-
iin'n og hafa faitið af isvo tnikilli
skyndingu, að þeir hafa skilið
grammófóninn sinn eftir á borði
í kofanum.
Réttarglæpir i Amerikn.
VerkfalIsmennirBir í Kentucky
dæmdir í æfilangt fangelsi.
1 greininni um fjársvik komm-
únistanna var getið um það,
sem ko/ífist hafði upp um fjársvik
þeirra i siambandi við söfnunina
tii námavenkamanmamma í Ken-
tucky. — FeT hér á eftir stutt
fráisögn af námaverkaimiannadeM-
unni og lokum hennar,
Veturinn 1930—31 fengu kola-
námaverkamennlmir í IIarkm-hér-
aðinu í Kentucky þau skilaboð
frá námiaieiigendunum, að laun
þeirra væru lækkuð. Félög náma-
nranna fóru fram á það, að við
þau yíði samið um kjör félag-
annia, en nátmaeigendur neituðiu
því. — Harlan-héraðið er náma-
hérað. Fjöllin gera samgöngúrnar
erfiðar og það er löng leiö milli
námanna. Af um 65 þúsund í-
búum héraðsimis eru 85 °/o máma-
verkamenn. Samband náimaverka-
manna hafði tekist að blása lífi í
samtök verkalýðsins í þesisu hér-
aði og félag námamannanna vildi
gjarina semja við námiaeigend-
urna, sem auðvitað eigia ekki
heimia í þessu myrka og kol-
svarta héraði, þar siem unnið er
nótt og dag og allir eru þjakaðir
af vinnu, búa í litlum, óþverra-
legum húsum og lifa við sult og
seyru. En við það var ekki kom-
andi; engir samningax voru mögu-
legir. Launalækkunin vax skipun,
— og fyrsta sinni í sögunni Bögð'u
verkamenmirnir þvert nei við
skipuninni.
Aðstaöa vierkalýðsins var næsta
vonlaus. Fjöldi manna háíðii að
ein® fárra daga vinnu á viku, eða
með öðrum orðum ,fengu, eftir
t, d, viku-vinnu, laun, sem námu
0 dollurum. Matvæli og fatnað
urðu verkamiennimir að kaupa
við uppsprengdu verði í sölluibúð-
um námaeigendanna. Rýmun á
kolunum var reiknuð, sem svaraði
einu tonni á dag ;— alt var á
ei'nn eða annan hátt tekið af laun-
um verkamanuanina, og nú átti í
viðbót að lækka laun þ'eáTra.
Verkfall brauzt út og baráttan
í sambandi við það var grimlmari
en við hér á íslandi eigum að
venjast, N ám-eaei gen durnir komu
sér upp vopnuðum einka-herdeild-
um yse/m höfðu það hlutverk að
verja verkfalllsbrjótana, þessi au-
vibði'liegusfu snýkjudýr allra
snýkjudýra, og að „halda verka-
llýðnum i skefju/n“, Eftir margs
konail ofbeldisverk, sem þessar
einkaherdefidir höfðu fraimið,
rnistu verkamennimir þoliinmæð-
ina og brutust áfram, búnir skot-
færum og öðmm vopnutm. Þei.r
töpuðú auðvitað að fullu og
öllu. Nýjar herdeildir komu í 'hér-
aðiö, og þær réðust á vetrka-
mennina méð þeiim árangri, að
þefoí urðu að hopa undan. Mikill
f jöldi mianna beið bana. Voru það
flest n ámaverk amenn, kouur
þeirra og börn.
þ-eissum skærum, að lögreglu-
stjórli'nni, Asa Cusick, tók afstöðu
með verkamönnunum og fangels-
aði ofbeldismen'n úr einkaheriiði
námiaieigienda. — En ei’tt sinn, er
Cusick ætlaðli að stöðva onrustu
við eina náimuna, var hann tekinn
fast'ur og honum varpáð í fang-
elsi. Þannig fór og fyrir nokkrum
lögregluþjónum,, er vöriðu heimili
verkamiannanna fyrir ofsóknum
einkaherdeildanna. — Cuisick og
lögregluþjónar hans munu aö eins
hafal átt að fanigelsa verkamenn
og hjálpa einkaherdeildunum.
Þegar búið var að kæfa verk-
failliið voriu 104 námaverkaménn
settir «í fangelsi,' og biðu þeir
dóms, Nokkrum af þessum mönn-
uim var slept eftir að þeir höfðu
verið dæmdir í isiektir, — en
margir sátu eftir.
Nýlega befir svo dómur fallið
yfir þá, og sikui irihér nokkrir
nefndir:
WiiU'iam Hightower, formaður
námaverkamanniafélagsins í Har-
lan, sem hafði unnið i náimunum í
40 ár og er 77 ára áð aldri, var
ídæmdur í æfilangt fangelsi,. Það
siannaðist, að íiamn hafði ekki ver-
ið í neinum „slagsmálulm“, en hann
hafðd óneifanlega skipúliagt verk-
fal’ið. Riíari námamannafélagsiiins,
W. B. Jomes, var einnig dæmdur í
æffiangt fa'ngelisi. F. M. Bratcher
fékk og sama dóm. Fjö'ldi vitna
báru það, að hinir ákærðu væru
ekki sekir um það, sem þeir höfðu
verið ákærðir fyrir, en dómar-
arnir tóku vitnisburði þeirra eliki
gýlda. Ljúgvitnin og fyrirskipanir
námaieigiendanua var nægilegt
fyrir dómiariana.
Enn hafa ekki komið fiegnir af
þvi, hvaða dóma hinir fangelsuöu
náma'verkaménnirnir hafa fengið,
en þeir eru 39 að tölu.
Þannjg er réttalrfarlð x Almieríku.
Hirffi® er aH frétta?
Nœturlœknm er í nótt Daníel
Fjeldistied, Aðalistræti 9, sími 272.
Otuarpig j dag: KI. 16 og 19,30:
Veðurfriegnir. Kl. 19,40: Tónilieikar.
Alþýðulög (Útvarpsferspiltð). Kl.
20: Einsöngur. — FiðluspiL Kl.
20,30: Fréttir. — Hljómleikar.
Vecárjjð, Lægðarmiðja er yfir
Vestfjörðúm; hreyfist hún lítið úr
sta'ð, en feer minkandi. Veðurút-
lit frá Mýrdai til Látrabjargs,:
Vestan 'og norðivestan kaldi og
skúrir. Á Vestfjörðum er hæg-
viðri og breytileg vindstaða, en
norðaustan átt úti fyrir og skúr-
in, Á Norðurlandi óg morðau'stur-
hortii landsins er súðaustan óg
sunman kaldi, þykt loft og sums
staðar dálítil riigniug, En á Aust-
fjöriðum og með suðurströndinni,
vestur að Hjörleifshöfð, er hæg-
viðri með breytilegjri átt og saná-
skúrtim.
Kári Ásbjarnarson
er síðast var þjónn á Hótel
fsland, lézt í gærdag kl. 4 á
IVífil.sstöðum, eftir tveggja má'n-
aða legu.