Morgunblaðið - 25.06.1989, Síða 28
'28 e
MORGy.NBLAglS VELVAKAMPi ^'¥NIg£W#U^.,25. 'JIJNl-1,?89
„ prjár dsKir fyrir lOo krónur "
ÁSTER...
. .. aö hafa hljótt þegav hann
er að læra.
TM Reg U S. Pat Otf —all rigtits reserved
© 1989 Los Angeles Times Syndicate
Ég held það sé betra að
ég skrifi frænda þakkar-
bréfíð, Siggi minn.
mo^unkaffinu
\
ætti ekki að krumpast...
HÖGNl HREKKVÍSI
„JJETA, HANJN BE ÞÁ L OKSIN S KO/M/VU N N „
AT LISrANU/VI VFIf? PÁ TÍU /V\EST EFTlf?LVSTU.
Á FÖRNUM VEGI
Grimdarfj örður:
Kassabílar og fískur
Líklega er fátt jafiifallegt og
vorið við Breiðafjörð fyrir þá
sem kunna að i\jóta þess og vit-
anlega snýst lífið um fisk á vor-
in eins og á öðrum árstíma hvort
heldur sem það er grásleppa
eða ýsa. En á Grundarfirði
smíða menn líka bíla. A góðum
vordegi er því ýmislegt að ger-
ast bæði hjá konum og körlum
og ekki síst f\já bömunum.
eir voru hressir strákarnir sem
ætla að taka þátt í kassabílar-
allinu 17. júní. Bílarnir sem keppa
verða a.m.k. sex talsins og af þeim
eru fjórir komnir í ökufært ástand,
þann fimmta var verið að mála
þegar fréttaritara bar að garði og
sá sjötti var enn þá vandlega
geymdur inni í bílskúr og yfir
smíði hans hvíldi mikil leynd.
— En hvar fá strákamir efni í
bílana og aðstoð við smíðina?
„Dekkin á okkar bíl eru bara
gömul og ónýt dekk af hjólunum
okkar,“ sögðu þeir Svavar, Arni
og Gísli. „Okkar er nú enginn
venjulegur kassabíll, það er svo
mikill málmur í honum en við fáum
samt að keppa,“ sögðu Kristján
og Svenni, en þeir voru búnir að
sprauta sinn bíl silfurlitan. Ýmsa
hjálp sögðust þeir hafa fengið hjá
pabba Svenna. „Við höfum sko
eiginlega alveg smíðað okkar sjálf-
ir, bara fengið smáhjálp með hjól-
in en þau eru undan gamalli
kerru,“ sögðu Elvar og Valgeir.
Jón Hans, Guðbjartur og Amþór
sögðu að þeirra væri nú eiginlega
mesti bíilinn, „því húddið á honum
er af alvöru-bíl, nefnilega skottið
af gömlum Voffa.“
Hinir tveir bílarnir eru líka
smíðaðir af strákum og pöbbum,
en ætla engar stelpur að taka þátt
í þessu ralli? Það var Elvar sem
hafði orð fyrir hópnum og meinti
greinilega hvert orð sem hann
sagði: „Nei, það eru sko engar
stelpur, þær era svo miklar skræf-
ur, þær leggja ekkert út í þetta
og nenna bara ekki að smíða
kassabíla.“
„Lítið að gera út árið
vegna kvótaleysis“
Niðri við höfn lá Farsæll SH
bundinn og hafði komið inn fyrr
um daginn. Báturinn er á togveið-
um og 2-5 daga úti í einu. Um
borð var Siguijón Halldórsson
skipstjóri ásamt Heiðrúnu og
Sindra bömum sínum. „Það er
langt stopp framundan hjá okkur
núna vegna kvótaleysis," sagði
Sigurjón. Við höfum verið á tog-
veiðum og það hefur verið ágætis
reytingur, kannski endist okkur
kvótinn fram í júlíbyijun, en þá
eram við líka búnir fyrir utan 250
tonn af skel sem við megum veiða
en það geram við svona með
haustinu. I fyrra tók okkur tæpan
mánuð að veiða 280 tonn svo það
verður ekki mikið að gera út árið.
Þessi kvoti leyfir engar frekari
fjárfestingar eða framkvæmdir.
Auðvitað verður að hafa stjórn á
fiskveiðum og ég þekki enga betri
lausn en kvótakerfið, hins vegar
hlýtur að mega Iaga það á ein-
hvem hátt, þetta er farið að fæla
unga menn frá,“ sagði Siguijón
um leið og hann vatt sér aftur um
borð í Farsæl, en Farsæll fékk
viðurkenningu Siglingamálastofn-
unar á 17. júní sem snyrtilegasti
báturinn við Breiðafjörð.
„Vorið er svo fallegt
við Breiðafíörðinn"
Sé gengið frá höfninni og út
Nesveg verða á vegi manns tveir
hvítir og áberandi snyrtilegir
skúrar. I öðram skúmum stóðu
tvær ungar konum og söltuðu grá-
sleppuhrogn. „Eiginlega veit ég
ekki hvort grásleppan kom með
vorið eða vorið með grásleppuna,"
sagði hún Linda og hló, þar sem
hún stóð með drifhvíta svuntu,
gúmmíhanska og á stígvélum og
saltaði hrogn í tunnu ásamt stöllu
sinni, Jóhönnu. „Þetta er bæði lif-
andi starf og hressandi vinna, enda
líkar mér alltaf vel að vinna við
fisk,“ sagði Jóhanna.
— En í hveiju felst þessi vinna?
'Það var Linda sem hafði orð
fyrir þeim. „Við sigtum allt vatn
af hrognunum og það geram við
á kvöldin þegar báturinn kemur
inn. Strax í býtið næsta morgun
söltum við svo hrognin ofan í tunn-
ur. Það er mikið eftirlit með þess-
ari tegund fiskvinnslu, hver ein-
asta tunna er skoðuð af ríkismati
sjávarafurða og síðan innsigluð.
Víða er grásleppunni sjálfri hent
en krakkarnír okkar verka hana
og láta síðan síga. Þau hafa geng-
ið í hús og selt hana og bara feng-
ið góðar viðtökur. Það kemur allt-
af eitthvað af rauðmaga í netin,
en hann borðum við og gefum vin-
um og vandamönnum. Kannski
prófum við að reykja hann líka til
gamans.“
En af hveiju skyldi Lindu líka
vel að salta grásleppuhrogn?
„Við byijum að vinna um 7 á
morgnana. Það er gott að drífa
sig á fætur og út í kyrrðina, vorið
er svo fallegt hérna við Breiða-
fjörðinn. Þessi vinna er svo árstí-
ðabundin, svona smátörn 1-2
klukkutímar kvölds og morgna og
þá vinnum við af kappi. Ætli vinn-
an eigi bara ekki vel við mig á
sama hátt og vorið,“ mælti Linda
að lokum og var um leið þotin inn
aftur svo þær mættu nú að ljúka
verkinu fyrir kvöldmat.
- Ragnheiður
Yíkverji skrifar
Víkveiji hefur lúmskt gaman af
skoðanakönnunum um alit milli
himins og jarðar, sem tröllríða fjöl-
miðlum, einkum í gúrkutíð, þótt
hann sé hóflega trúaður á niðurstöð-
ur þeirra.
Almenningsálitið á nefnilega ekki
nema eina hliðstæðu, hvað stöðug-
leika áhrærir — eða hitt þó heldur
— sum sé veðráttuna. Og íslenzk
veðrátta hefur mörg andlit, jafnvel
sama daginn. Sama er að segja um
almenningsálitið.
Skoðanakannanir kunna að lýsa
viðhorfum augnabliksins; þess
augnabliks, sem er liðið þegar fyrstu
fréttir af því birtast. Liðið augnablik
segir hinsvegar ekki mikið um morg-
undaginn — en dulítið þó.
XXX
Félagsvísindastofnun heitir fyrir-
bæri, sem á stundum forvitnast
um viðhorf mörlandans til hins og
þessa. Reyndar er forvitni af þessu
tagi að verða að sérstakri og mann-
frekri atvinnugrein, til hliðar við
fréttamennsku, sem er með nefið
ofan í hvers manns koppi.
Hér skal ekki fjallað um áhrif
þessara atvinnugreina á þjóðarfram-
leiðsluna, heldur .vikið að skoðana-
könnum Félagsvísindastofnunar á
umsvifum hins opinbera, sem „ryk-
sugar“ launaumslög fólks, og inn-
siglar dyr þeirra sem ekki eru borg-
unarmenn fyrir „lítilræðinu".
xxx
Víkveiji sá það í Mogganum
sínum á fimmtudaginn að 70,2
af hundraði aðspurðra taldi umsvif
hins opinbera of mikil. Þessi afstaða
risti djúpt inn í alla stjórnmála-
flokka.
Atta af hveijum 10 aðspurðra
krata var þessarar skoðunar. Sjö og
hálfur af tíu aðspurðum sjálfstæðis-
mönnum. Tæplega sex af hveijum
tíu Kvennalistakonum. Jafntefli var
hjá framsókn, eins og vera ber hjá
já-já- og nei-nei-flokki, það er fimm
af hveijum tíu aðspurðra. Alþýðu-
bandalagið rak síðan lestina með
fjóra og hálfan af hveijum tíu að-
spurðra þessarar skoðunar.
Hinsvegar vafðist flestum tunga
um höfuð, eins og fyrrverandi
menntamálaráðherra komst stund-
um að orði, þegar spurt var hvar
skera ætti niður ríkisútgjöldin. Helzt
var að menn nefndu ráðuneytin og
stjórnsýsluna.
XXX
Við íslendingar eram fámenn
þjóð í stóru og stijálbýlu landi.
Aðeins fjórðungur úr milljón. Þar
af aðeins helmingur vinnandi eða
áttundi partur úr milljóninni. Það
er því ekki stór hópur sem stendur
undir þjóðarbúskapnum, það er aflar
þjóðarteknanna, sem til skiptanna
koma — og bera verða útgjöldin öll.
Það er erfitt að bera smáþjóð,
eins og okkur, saman við milljóna-
þjóðir að þessu leyti, tugmilljóna-
þjóðir eða þjóðir sem telja hundruð
milljóna.
Það gegnir raunar furðu, þegar
alls er gætt, hve vel okkur hefur
tekist að búa í haginn, þrátt fyrir á
stundum misviturt ríkisvald.
Víkveiji tekur sum sé undir með
meirihlutanum í skoðanakönnun Fé-
lagsvísindastofnunar. Yfirbyggingin
í samfélaginu er allt of stór miðað
við burðarþol undirstöðunnar.
xxx
Hinsvegar verðum við að gera
okkur grein fyrir því að það
er og verður dýrt að vera íslending-
ur. Dæmi: Það kostar fámenna þjóð
í stóru strjálbýlu fjalla- og fljóta-
landi, eins og Islendinga, meira að
byggja upp og halda við þjóðvegum
en milljónaþjóð í litlu, flatlendu landi,
eins og Danir.
Já það er dýrt — en kostnaðarins
virði.