Morgunblaðið - 31.08.1989, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 31. AGUST 1989
Trimmlands-
keppni fatlaðra
NORRÆN trimmlandskeppni fyrir fatlaða verður haldin á öllum Norð-
urlöndunum dagana 1.—30. september nk. Keppni þessi, sem haldin
er annað hvert ár, fer nú fram í fímmta sinn. Megintilgangur hennar
er að hvetía alla fatlaða einstaklingavtil að stunda íþróttir og útivist
sér til hressingar og heilsubótar.
Þátttökulönd í keppninni eru Dan-
mörk, Finnland, Færeyjar, ísland,
Noregurog Svíþjóð. Rétt til þátttöku
eiga allir félagar í íþróttafélögum
fatlaðra svo og allir ófélagsbundriir
fatlaðir. Einnig eiga aldraðir rétt tii
þátttöku í keppninni.
Keppnisgreinar eru ganga, hlaup,
sund, hjólastólaakstur, siglingar,
hjólreiðar og hestamennska. Hvert
trimm verður að standa yfir í a.m.k.
30 mínútur og fyrir það fæst eitt
stig. Aðeins er unnt að fá eitt stig
á dag. Þátttakendur fá þátttökuskír-
teini og við hvert trimm skrá þeir
dagsetningu og íþróttagrein í það.
Norræna trimmlandskeppnin
verður þríþætt. í fyrsta lagi verður
keppni milli Norðurlandanna og sigr-
ar það land sem sýnir mesta aukn-
ingu á þátttöku milli keppna. í verð-
laun hlýtur landið „trimmhornið"
sem gefið var af Flugleiðum hf. í
öðru lagi er innanlandskeppni. Það
héraðssamband sem hlýtur flest stig
miðað við íbúafjölda vinnur „Morg-
unblaðsbikarinn" sem gefinn er af
Morgunblaðinu. í þriðja lagi er ein-
staklingskeppni og hljóta 10 ein-
staklingar sérstök verðlaun. Nöfn
þeirra verða dregin út úr hópi þeirra
sem trimma oftar en 20 sinnum
meðan á keppninni stendur. Að
keppni lokinni fá þátttakendur árituð
viðurkenningarskjöl til minningar um
þátttöku.
í tilefni af keppninni stendur
íþróttafélagið Ösp fyrir göngu á
hveiju kvöldi allan mánuðinn. Lagt
er af stað frá Öskjuhlíðarskóla kl.
19.30. Þá gengst Iþróttafélag fatl-
aðra í Reykjavík fyrir gönguferðum
frá aðalleikvanginum í Laugardal kl.
18 mánudaga og fimmtudaga og kl.
14 laugardaga og sunnudaga. Öllum
er heimil þátttaka í þessum göngum.
Reykjalundarhlaupið verður
hlaupið nk. laugardag og hefst það
kl. 11.00. Hlaupnar verða fjórar
vegalengdir; 14 km hlaup, 6 km
hlaup/ganga, 3 km hlaup/ganga og
2 km hjólastólaakstur eða ganga
með hjálpartæki. Öllum er heimil
þátttaka í Reykjalundarhlaupinu,
fötluðum sem ófötluðum.
Æft fyrir landskeppnina sem hefst á morgun.
Morgunblaðið/RAX
Rúst undir Hellisbjargi eftir uppgröft. Hellisbjarg er hæsti staður í Papey.
Rannsóknir Kristjáns Eldjárns í Papey:
Engar sannanir fyrir
veru papa í eynni
SKÝRSLA um rannsóknir Kristjáns Eldjárns í Papey, tekin saman
af Guðrúnu Sveinbjarnardóttur, er komin út í árbók Hins íslenska
fornleifafélags. Krisfján hóf rannsóknir í eynni „til að ganga úr
skugga um, hvort sanna mætti sögn Ara af pöpum á íslandi", eins
og hann orðaði það sjálfúr í vinnuskýrslum. Við rannsóknirnar í
Papey fannst ekkert sem sannar veru papa þar.
Kristján Eldjárn fór sína fyrstu
ferð út í Papey árið 1964 og hóf
rannsóknir þar árið 1967 en vegna
embættisanna lauk hann þeim ekki
fyrr en hann lét af embætti forseta
árið 1981. Hann var búinn að leggja
allmikil drög að riti um rannsókn-
irnarþegar hann lést haustið 1982.
Landsvirkjun veitti styrk til
minningar um Kristján árið 1985
til að hefja úrvinnslu og var Guðrún
Sveinbjarnardóttir fengin til verks-
ins. Styrkur fékkst úr Vísindasjóði
1987 til að Ijúka verkinu.
í formála skýrslunnar segir að
Kristján hafi ekki fundið neinar
sannanir fyrir því að papar hafi
verið í Papey og að hann hafi verið
farinn að efast um_ að þeir hafi
nokkurn tíma verið á íslandi. í eynni
fundust hins vegar merkar minjar
um forna byggð, sem virðast sýna,
að menn hafi sest þar að þegar á
fyrstu öld byggðar í landinu.
Guðrún fór út í Papey sumarið
1987 til að kynnast aðstæðum,
skoða nánar ýmsar byggðaleifar og
gera minjaskráningu sem birt er í
viðauka með skýrslunni. Drögum
Kristjáns var fylgt og það sem hann
var búinn að skrifa látið standa
óbreytt að mestu. Guðrún sam-
ræmdi texta, gekk frá tilvitnunum,
fundaskrám, valdi myndefni og
endurskrifaði hluta texta í ljósi
nýrra rannsókna. Enskur útdráttur
og heimildaskrá fylgja skýrslunni.
Skýrsla Hins íslenska fornleifafé-
lags fæst á skrifstofu Þjóðminja-
safnsins og þar er hægt að gerast
félagi í fornleifafélaginu.
Tillögur um hækkun skatta af fjármagnstekjum:
1-1,5 milljarða tekjuauki ríkissjóðs
Skattar af vaxtatekjum verði staðgreiddir
BREYTTAR reglur um skattlagningu Qármagnstekna eiga að skila
ríkissjóði einum og hálfúm milljarði króna í auknum tekjum, sam-
kvæmt tillögum íjármagnsskattanefndar, en á móti því kemur að
minni tekjur kunna að verða af eignasköttum og skattlagningu hlut-
afjáreigna. Már Guðmundsson efnahagsráðgjafi ríkisstjórnarinnar
kveðst búast við að breytingamar skili ríkissjóði, þegar upp er stað-
ið, innan við milljarði í auknum tekjum. Ólafúr Ragnar Grímsson
fjármálaráðherra kynnti ríkisstjóminni siðastliðinn þriðjudag áfanga-
skýrslu fjármagnsskattanefndar, sem unnið hefúr að tillögum um
skattlagningu fjármagnstekna. Helstu breytingamar sem nefiidin
leggur til, em að vaxtatekjur verði skattlagðar á sama hátt og launa-
tekjur, eignaskattar verði lækkaðir og arðgreiðslur íyrirtælya verði
skattftjálsar, hins vegar greiði einstaklingar skatt af arði sem þeir
fá af hlutafjáreign. Að sögn Más Guðmundssonar er eftir að vinna
að frekari útfærslu tillagnanna í sambandi við gerð frumvarps, sem
byggt verður á niðurstöðum áfangaskýrslunnar og ætlunin er að
flutt verði á næsta þingi.
„Fjármagnstekjur eru vextir, þar
með talin afföll, arður af hlutafjár-
eign, leigutekjur, og hagnaður sem
haldið er eftir í fyrirtækjum. I dag
er allt af þessu skattlagt nema
vaxtatekjumar,“ segir Már Guð-
mundsson. „A vissan hátt eru
vaxtatekjur af sumum skuldabréf-
um skatflagðar óbeint í gegn um
eignaskatta. Hér er í rauninni ekki
verið að leggja til að nú eigi að
fara að skattleggja fjármagnstekj-
ur, þær hafa alla tíð verið skattlagð-
ar, heldur að breyta fyrirkomulag-
inu á því með ýmsum hætti.“
Lagt er til að raunvaxtatekjur
einstaklinga verði skattlagðar, eins
og aðrar fjármagnstekjur, segir
Már, „... og þær verði skattlagðar
innan ramma laganna um tekju-
og eignaskatt. Það er að raun-
vaxtatekjur verði hluti af telqu-
skattstofni en ekki sérstakur skatt-
stofn.“
Már segir hugmyndina að baki
þessu vera, að raunverulegar tekjur
verði skattlagðar með sama hætti,
hver sem uppruni þeirra er. „Það
er sem sagt ekki verið að gera
greinarmun á því hvort tekjurnar
eru launatekjur, vaxtatekjur, leigu-
tekjur, arðstekjur og svo framvegis,
af því að það er okkar mat að ef
skattkerfið fer að mismuna mikið
þar á milli, þá fer fólk að taka
ákvarðanir á grundvelli skattalegs
hagræðis, sem oft eru ekki þær
ákvarðanir sem hagkvæmastar eru
fyrir þjóðarbúið í heild. Þama er
verið að leggja til hlutlausari skatt-
iagningu heldur en verið hefur og
minni mismunun."
Skattstofninn, samkvæmt tillög-
unum, á að vera greiddir vextir en
ekki áfallnir. Til að finna hvað eru
raunvextir og hvað verðbætur er
lagt til að raunvextir reiknist beint
af verðtryggðum skuldbindingum,
en svokölluð hlutdeildaraðferð verði
notuð á óverðtryggðar skuldbind-
ingar. Hlutdeild raunvaxta í heild-
arvöxtum (nafnvöxtum) verði
sveigjanleg og gæti verið breytileg
frá ári til árs. „Hlutdeild þessi ræðst
af verðbólgunni annars vegar og
raunvaxtastiginu í landinu hins
vegar,“ segir Már. Hann segir að
ekki sé búið að taka afstöðu til
þess, hvaða mælikvarði verði notað-
ur á verðbólguna.
Gert er ráð fyrir að vextir af
bankareikningum, sem eru undir
tiltekinni raunávöxtun, verði eftir
sem áður skattfrjálsir. „Það innifel-
ur allar almennar sparisjóðsbækur
og skylda reikninga og kannski eitt-
hvað fleira,“ segir Már.
Nefndin leggur til að þessir
skattar verði innheimtir jafnóðum.
„Það þýðir að bankar og aðrir aðil-
ar sem greiða vexti innheimti stað-
greiðsluskatt. Við teljum að í því
felist mikill sparnaður fyrir þjóðar-
búið, af því að þá er hvort sem er
verið að vinna þessar færslur og
skatturinn tekinn í leiðinni, svipað
og þegar verið er að greiða launin
og skatturinn tekinn af þeim, í stað
þess að vera með mikið kerfi inni
í skattkerfinu til þess að gera þetta
eftir á.“
Þá em lagðar til breytingar á
skattlagningu arðs af hlutafé. í dag
er greiddur arður, upp að 10%, frá-
dráttarbær hjá fyrirtækjum. Sami
arður er síðan skattfijáls hjá ein-
staklingum allt að 90 þúsund krón-
um á ári. „Við leggjum til að þetta
verði með svipuðum hætti og vext-
irnir, að greiddur arður verði að
fullu frádráttarbær hjá fyrirtækj-
um, án þaks, en einskattaður hjá
einstaklingum, eins og aðrar tekjur,
og það án þaks líka,“ segir Már.
„Þetta þýðir að öll tvísköttun sem
núna er við lýði, umfram 10% hjá
fyrirtækjum og 90 þúsund hjá ein-
staklingum, hverfur úr myndinni."
Til að greiða fyrir viðskiptum
með hlutabréf leggur nefndin til að
beitt verði beinni skattalegri hvatn-
ingu með frádrætti þegar hlutabréf
eru keypt, fremur en mismunandi
skattlagningu arðs og vaxta. „Þeg-
ar þú kaupir hlutabréf færðu skatt-
afslátt, en þegar þú færð tekjurnar
af því, þá eru þær skattlagðar eins
og aðrar tekjur."
Eignaskattar eiga að lækka,
samkvæmt tillögunum, samhliða
álagningu skatts á vaxtatekjur. Már
segir nefndina ekki hafa tekið af-
stöðu til þess hve mikið eignaskatt-
ar eigi að lækka, það verði að skoð-
ast við fjárlagagerð. Þá segir hann
ekki vera forsvaranlegt að eigna-
skattar áf fasteignum verði lagðir
niður, þar sem reiknaðar leigutekjur
í eigin húsnæði séu ekki skattlagð-,
ar. Hins vegar sé hugsanlegt að
eignaskattar af ijármunaeignum
lækki meira en af fasteignum.
Hann segir nefndina ekki setja
fram beina tillögu um skattprósentu
af fjármagnstekjunum, heldur
bendir hún á þijá möguleika. í
fyrsta lagi að fjármagnstekjurnar
myndi bæði tekjuskatts- og útsvars-
stofn með samsvarandi aukningu
skatttekna sveitarfélaganna, í öðru
lagi að þær myndi tekjuskatts- og
útsvarsstofn, en útsvarsstofni verði
breytt þannig að skatttekjur sveit-
arfélaganna aukist ekki, þriðji val-
kosturinn er að íjármagnstekjurnar
verði einungis tekjuskattskyldar,
sem þýddi að fj ármagnstekjur yrðu
skattlagðar með lægra skatthlut-
falli en launatekjur. Persónuafslátt-
ur á síðan að nýtast til frádráttar
þessum sköttum eins og öðrum
tekjusköttum, þannig að hafi ein-
hver einungis fjármagnstekjur, en
engar launatekjur, fullnýtir hann
persónuafsláttinn séu fjármagns-
tekjurnar nægilega miklar til þess.
Formaður fjármagnsskatta-
nefndar er Már Guðmundsson, aðr-
ir nefndarmenn eru Birgir Árnason
aðstoðarmaður viðskiptaráðherra,
Bjarni Bragi Jónsson aðstoðar-
bankastjóri í Seðlabankanum,
Garðar Valdimarsson ríkisskatt-
stjóri, Indriði Þorláksson hagsýslu-
stjóri og Jón Sveinsson aðstoðar-
maður forsætisráðherra.