Tíminn - 28.10.1965, Blaðsíða 3

TJMINN
3
FIMMTUDAGUR 28. október 1965
Þjóihöfðingi í 25 ár
elzta konungsríki heims og
bendir á ummæli Xenofons um
Kyros, hinn persneska valds-
herra: „Honum tókst að fá
alla til að þrá að gleðja sig
svo mikið, að þeir óskuðu að
láta stjórnast af hans skoðun
um:“.
Þjóðhöfðinginn á auðv5tað
andstæðinga, og ýmis konar
leyniöfl vinna gegn honum.
Fyrrverandi forsætisráðherra
hans var skotinn fyrir níu mán
uðum síðan og í sumar var
gerð skotárás á hann sjálfan
fyrir utan Marmarahöllina i
Teheran, er hann var á leið
tíl vinnu sinnar. Engin kúln
anna hæfði og hann hélt róleg
ur áfram inn á skrifstofu sína.
Fjandmenn hans halda því
fram, að háttalag hans sé á
móti stjórnarlögunum, og að
þingið, sem eingöngu er skip
að tveim konungsstuddum
flokkum og án andstæðinga-
flokks, sé ómyndugt vegna ein
veldis þjöðhöfðingjans.
Þjóðhöfðinginn er maður
mjög eljusamur og ósérhlífinn,
vinnudagur hans er oftsinnis
tólf klst. Hann er vel að sér í
öllum deildum stjórnafinnar
og hann er talinn slyngur fjár
málamaður
Eitt af takmörkum hans er
að breyta hlutfallinu á milli iðn
aðar- og bændastéttarinnar á
næstu 15 árum. Á mótí hverj
um 75 bændum eru 25 iðnaðar
menn, og hyggst hann breyta
hlutfallinu með því að fjölga
mönnum við nýtingu náttúru
auðlinda Persíu, aðallega við
járn- og olíuvinnslu.
Afstaða þjóðhöfðingjans til
lýðræðis er þessi:
„Lýðræði og framvinda þess
á undir fólksaukningu og
Þjóðfélagslegum framförum.
Frjálsræði einstaklingsins fæst
ekki án fjárhagslegs frelsis".
Keisarahiónin skemmta sér.
Það stóð svo vel á, að heims
ráðstefna stóð yfir í Teheran á
meðan á hátíðahöldunum stóð,
og tækifæri gafst til þess að
sýna fulltrúum flestra landa
heims hvernig haldið væri upp
á afmælishátíð Þjóðhöfðingj-
ans.
Fjöldinn allur af íðnaðar-
mönnum og bændum líta upp
tíl þjóðhöfðingjans sem
„skugga alvaldsins og miðdep
ils alheimsins", og þeim finnst
hann bera velferð þeirra í
brjósti framar tilliti til óðals
bænda og trúarleiðtoga, sem öld
um saman hafa ráðið yfir þjóð
inni og kúgað hana í hagnaðar
skyni. Alla sína stjórnartíð hef
ur þjóðhöfðinginn brýnt það
fyrir samlöndum sínum, að hlut
verk þjóðarinnar sé tvöfalt,
þar sem það grundvalast á
framgirni og samvinnu. Menn
skulu standa við sínar ákvarð
anir og skipa sæti sitt í Þjóð-
félaginu. Stoltur talar hann um
Seinni hluta septembermán-
aðar stóð yfir þjóðhátíð í
Persíu í tilefni þess, að Shah
Mohammed Reza Pahlavi hefur
setið að völdum um aldarfjórð
ungs skeið. Höfuðborgin, Teh
eran, skartaði sínu fegursta,
ljós í öllum regnbogans litum
skrýddu götur og hús og hvert
sem augum varð litið blöktu
við hún þrílitir fánar, grænir,
rauðir og hvítir. íbúarnir
hengdu gullfalleg teppi út í
gluggana og var það ólýsanlega
fögur sjón. í öllum búðarglugg
um var komið fyrir litmyndum
af þjóðhöfðingjanum ásamt fjöl
skyldu sinni, drottningunni Far
ah Diba og börnum þeirra
tveim.
Þjóðhöfðinginn kpmst til
valda, er faðir hans sagði af
sér 16. september 1941, og eft-
ir okkar útreikningum hljómar
það undarlega í eyrum, að hald
ið sé upp á 25 ára afmæli, þeg
ar aðeins eru liðin 24 ár. Þjóð
höfðingjanum er það í miklum
mun að standa framar ná-
grannalöndunum og sýna fram
takssemi, því finnst honum eðli
legt að halda upp á afmælið á
Mohammed Reza, keisari
Dráttarvélar
til sölu
Hef til sölu og afgreiðslu fyrir áramót nokkrar
dráttarvélar, Massey—Ferguson 35 diesel. Vél-
arnar eru innfluttar notaðar frá Englandi, og líta
yfirleitt vel út og eru í gangfæru lagi. Verð ca.
37 þúsund. Nokkrar vélar fyrirliggjandi.
Pantanir óskast fyrir 10. nóvember n.k.
MAGNÚS KRISTJÁNSSON,
Safamýri 34, Reykjavík, sími 32 6 33.
Rafmagnsvörur í bíla
Framlugtarspegiar i nrezk^
ofla háspennukefli stefnu
jósalugtir og blikkarar
vVIPAC-hleðsiutæki. hand
aæg og ódýT
SMYRILL
Blaðburðarfólk óskast
CMnn
Bankastræti 7 — Sími 12323.
LAUGAVEG' 170
Simi 1-22-60

Á VÍÐAVANGI
Geta íslendingar
f steypt vegi?
Með tilkomu nýja Keflavík
urvegarins sækir sú spurning
að mörgum, hvort fslendingar
muni hafa boimagn til þcss að
halda áfram varanlejírJ vega
gerð á aðalleiðum landsins,
annað' hvort steypa þá eða mal-
bika. Ýmsum finnst það ólík-
legt við fyrstu athugun, sem
greinargerð, sem Félag is-
lcnzkra bifreiðaeigenda, er
birzt hefur í dagblöðunum síð
ustu daga, sýnir gerla að það
ætti að vera vinnandi vegur, ef
við vinnum aðeins að þessu
máli á þá lund, að láta tekj
ur af benzíni og bifreiðum
renna til vegagerðarinnar,
ásamt hóflegu framlagi af rík-
isfé.
1300 miliónir á 5
árum
Flest eða öll Evróipuríki og
Bandaríkin láta ekki aðeins
allan benzínskatt og bílatolla
renna til vegagerðar, heldur
og háar fjárhæðir úr ríkisstjóði
að auki. Þetta var og svo
hér á lamdi fram eftir sjötta
áratug aldarinnar. Til ársins
- 1958 var það svo, að Ríkis-
s sjóður lagði mun meira til
Í vega en inn kom í tekjur af
| bifreiðum. Að vísu hafði tog
araskatturinn komið til á árun
\ um áður, en hann var gengis-
Sleiðrétting og lagðist á fleiri
vörur en bfla.
En 1959 tekur þetta mjög
; að hallast mað aukaleyfisgjald
inu og með „viðreisninni“ 1960
keyrir um þverbak, því að eft
ir það hefur aldrei helming
ur af bfla- og benzínsköttum
verið lagt til vega, hvað þá
meira, og árið 1963 var vega-
fé aðeins 29.5% af bíla- og
benzínsköttum. Er skemmst af
að segja að síðustu 5 árin,
frá 1960—64, hafa komið í
ríkissjóð rúmlega 2000 millj-
ónir króna, en aðeins verið
lagt til vega 750 millj. sam
kvæmt skýrslu FÍB. Þannig
hefur ríkið tekið nær 1300
annarra þarfa. í árslok 1965
verður þessi upphæð orðin nm
1700 milljónir.
Hvað hefði verið hægt
að gera?
Ef „viðreisnar“-stjórnin
hcfði haldið sama hlutfalli
milii vegafjár úr ríkissjóði og
var á árunum 1954—58, að
iáta tekjur af bflum og umferð
renna til vega, sem hlýtui að
teljast lágmarkskrafa < veg-
lausu og strjálbýlu landi hefði
nú í haust verið lokið við að
steypa veg norður á Blönduós
eða austur að Kirkjubæjar-
klaustri, ef haldið hefði verið
þá leiðina, og hefði vegurinn
verið malbikaður væri hann
nú kominn til Akureyrar.
Eins O'g kunnugt er, Kostar
Keflavíkurvegurinn um 270
mill. kr. Hann er 50 km lang
ur. Árið 1960 tók ríkissjóður
150 millj. af bflatckjunum. Ef
vegirnir hcfðu notið allra bíla
tekvianna. hefði verið hægt að
leggja malbikaðan veg austur
fyrir Þrengsli það ár. Arið
1961 tók ríkið um 170 millj.
af bflafénu. Fyrir það nefði
verið unnt að framlengja hinn
nýja malbikaða Þrengslaveg
austur að Þjórsá. Árið 1962
Framhald á bls 14.