Morgunblaðið - 27.10.1989, Blaðsíða 40

\ez\
EINKAREIKNINGUR Þ/NN
í LANDSBANKANUM m
SJOVADEALMENNAR
FÉLAG FÓLKSINS
FÖSTUDAGUR 27. OKTÓBER 1989
VERÐ í LAUSASÖLU 90 KR.
Starfandí utanríkisráðherra um endurvinnslustöðina í Dounreay:
Stöðin andstæð tilgangiog
anda Parísarsamningsins
Forsætisráðherra sendir Bretum harðorð mótmæli
STEINGRÍMUR Hermannsson forsætisráðherra sendi Margaret
Thatcher, forsætisráðherra Breta, skeyti í gær þar sem hann mótmæl-
ir harðlega áformum brezkra stjórnvalda um að byggja endurvinnslu-
stöð fyrir kjarnorkuúrgang í Dounreay í Skotlandi. Jón Sigurðsson,
starfandi utanríkisráðherra, kallaði í gær Richard Best, sendiherra
Breta, á sinn fund og lýsti áhyggjum íslenzkra stjórnvalda vegna
veitingar leyfis til byggingar stöðvarinnar.
Jón Sigurðsson vísaði til fyrri
mótmæla íslenzkra stjórnvalda frá
20. maí á síðasta ári, en þar kom
fram að áhyggjur íslendinga væru
fyrst og fremst vegna hættu á
slysi, sem gæti leitt til mjög skað-
legrar geislavirkni í hafi eða and-
rúmslofti. „Hafstraumar eða vindar
geta borið slíka mengun til íslands
eða hafsvæðanna umhverfis það.
ísland er nær Dounreay en Cherno-
byl var til dæmis þeim sænsku land-
svæðum, sem urðu illa úti í Cherno-
bylslysinu,“ sagði Jón Sigurðsson í
samtali við Morgunblaðið. „Líkurn-
ar á slysi í verksmiðjunni sjálfri
kunna að vera litlar, en hættan hlýt-
ur að fylgja flutningum, hvort sem
er sjóleiðina eða loftleiðina."
Jón sagði að íslendingar hefðu
áður vísað til Parísarsamningsins
um mengun frá landstöðvum. „Við
höfum minnt á að það samnings-
svæðið nær yfir mikilvæg fiskimið
fyrir íslenzkan sjávarútveg, norsk-
an og færeyskan og að aðilar að
samningnum eru skuldbundnir til
að koma í veg fyrir og reyna að
uppræta mengun í lífríki hafsins
vegna losunar á geislavirkum efn-
um. Við teljum að þetta sé líka
skuldbindandi fyrir samningsaðila
varðandi áform um byggingu nýrra
stöðva. Við teljum að svona bygg-
ingar eða aukna endurvinnslu kjar-
naúrgangs megi aðeins leyfa ef
l** Parísarnefndin samþykkir slíkar
aðgerðir, enda feli þær ekki í sér
hættu á mengun á samningssvæði
þessa samkomulags." Aðspurður
hvort íslenzk stjórnvöld teldu bygg-
ingu stöðvarinnar andstæða París-
arsamningnum, sagði Jón að þau
teldu hana andstæða anda hans og
Ný biblía
áríð 2000
STEFNT er að því að hið opin-
bera og þjóðkirkjan standi saman
^.að útgáfú nýrrar biblíu árið 2000,
á 1000 ára afinæli kristnitökunn-
ar. Þetta kom fram í máli herra
Ólafs Skúlasonar biskups á blaða-
mannafundi í lok kirkjuþings.
Steingrímur Hermannsson for-
sætisráðherra ræddi á ríkisstjórnar-
fundi í síðustu viku tillögu kristni-
tökunefndar þjóðkirkjunnar og
Biblíufélagsins um að stjórnin
myndi huga að fjárveitingu til að
fá fræðimenn til að vinna að nýrri
þýðingu gamla testamentisins úr
frummálinu, hebresku og hlaut hún
góðar undirtektir.
Aðalmál kirkjuþings var safnað-
aruppbygging, sem á að tileinka
1000 ára afmæli kristnitökunnar
árið 2000 og verða aðalmál kirkj-
unnar næsta áratuginn. Biskup átti
fyrir skömmu fund með forseta ís-
lands, forsætisráðherra og forseta
sameinaðs Alþingis um undirbúning
afmælisins, og sagði hann að undir-
tektir ríkisstjórnarinnar væru
árangur af þeim fundi.
tilgangi.
„Þar sem lífsafkoma íslenzku
þjóðarinnar byggist á sjávarfangi
og mikil hætta á mengun af völdum
kjarnorku fylgir starfrækslu endur-
vinnslustöðvar, hlýt ég að fara þess
á leit að þessi áform verði endur-
skoðuð," segir í skeytinu sem
Steingrímur Hermannsson forsæt-
isráðherra sendi Margaret Thatcher
forsætisráðherra Breta í gær.
Jón Baldvin Hannibalsson, ut-
anríkisráðherra, sem er erlendis,
hyggst taka mál þetta upp á fundi
sínum með brezka utanríkisráð-
herranum, sem fyrirhugaður er
næstkomandi mánudag. John May-
or, sem gegnt hefur embætti ut-
anríkisráðherra Breta í fáeina mán-
uði, tók við embætti fjármálaráð-
herra með litlum fyrirvara í gær
er Nigel Lawson sagði af sér. Do-
uglas Hurd hefur tekið við embætti
utanríkisráðherra. Að sögn Jóns
Sigurðssonar hefur íslenzkum
stjórnvöldum ekki verið tilkynnt
neitt um breytingar á fyrirhuguðum
fundi utanríkisráðherra landanna
og sagðist hann gera ráð fyrir að
af honum yrði.
Halldór Laxness hjá bijóstmynd, sem afhjúpuð var í Landsbóka-
safiiinu í gær, en þá átti Halldór 70 ára rithöfiindarafinæli. Sjá
írásögn á bls. 4: Akveðið að helga skáldinu stað í Þjóðarbók-
hlöðunni.
Iðnaðarráðherra á Iðnþingi:
Nauðsynlegt að gengisskráning
krónunnar verði endurskoðuð
Tímabært að kanna hvort æskilegt sé að f slendingar tengist myntsam-
starfi Evrópubandalagsins til að draga úr sveiflum raungengis
JÓN Sigurðsson, iðnaðarráðherra, sagði við setningu 43. Iðnþings
í gær að aðkallandi væri orðið fyrir bæði sljórnvöld og hagsmuna-
aðila að hyggja að leiðum til að draga úr þeim sveiflum í raun-
gengi íslensku krónunnar sem tíðkast hafa. Segir iðnaðar- og
viðskiptaráðherra nauðsynlegt að endurskoða fyrirkomulag geng-
isskráningar íslensku krónunnar og m.a. kanna hvort æskilegt
væri að íslendingar tengist með einum eða öðrum hætti myntsam-
starfi Evrópubandalagsríkja, svo og að endurskoða stefiiuna í
málefnum sjávarútvegs í grundvallaratriðum.
Iðnaðarráðherra gerði einnig
þinginu grein fýrir hugmyndum
um stækkun álversins í
Straumsvík, viðræðunum við Atl-
antal-fyrirtækjahópinn, og virkj-
unaráformum, sem þeim tengjast.
Ráðherra greindi frá því að í
viðræðunum við Atlantal-hópinn
hafi verið lögð áhersla á að
íslenskir aðilar hefðu forgangsrétt
að verktöku og þjónustu við bygg-
ingu álversins. Hann sagði einnig,
að Islendingar ættu þess kost að
kaupa ákveðinn hluta — t.d. 5%
— af aukinni framleiðslu álvers-
ins. Þetta væri gert til að skapa
forsendur fyrir uppbyggingu úr-
vinnsluiðnaðar úr áli hér á landi.
Á Iðnþingi kom einnig fram,
að samkvæmt bráðabirgðaniður-
stöðum athugunar, sem Rann-
sóknarstofnun byggingariðnaðar-
ins er að vinna að fyrir Landssam-
band iðnaðarmanna, hækkar virð-
isaukaskattur vísitölu byggingar-
kostnaðar um 11,5% að öðru
óbreyttu. Frá þessu skýrði Harald-
ur Sumarliðason, forseti Lands-
sambands iðnaðarmanna, í setn-
ingarræðu sinni. Haraldur benti
einnig á, að þessi hækkun myndi
leiða til um 4% hækkunar láns-
kjaravísitölu.
Sjá frétt af Iðnþingi bls. 3
Fj árlagair um varp;
Dilkakj öt mun hækka
um 10% en ekki lækka
- segir Egill Jónsson

VIÐ umræðu á Alþingi í gær
um fjárlagafrumvarp fyrir árið
1990 greindi Egill Jónsson, þing-
maður Sjálfstæðisflokksins frá
Tugir
árekstra,
íhöfiið-
borginni
Yfir tuttugu
árekstrar voru
tilkynntir til lög-
reglunnar í
Reykjavík frá
klukkan 21 til 24
í gærkvöldi. Um
klukkan 21 í
gærkvöldi byij-
aði að snjóa og
myndaðist þá
mikil hálka á
götum borgar-
innar. Að sögn
lögreglunnar eru
bílar flestir illa
búnir til aksturs
í snjó.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
því að samkvæmt útreikningum
sem hann hefði látið gera, myndi
dilkakjöt hækka um 10% um-
fram verðlagsforsendur, að
óbreyttum forsendum Qárlaga,
en ekki lækka um 10% eins og
talað hefði verið um.
Egill benti á það við umræðuna
að samkvæmt fjárlagafrumvarpinu
væri gert ráð fyrir að samtals
væru til ráðstöfunar um 5 milljarð-
ar til niðurgreiðslna, eða óbreytt
krónutala frá þessu ári. Kvað hann
að gera_ mætti ráð fyrir að verð-
lagsforsendur yrðu svipaðar á
næsta ári og þessu, eða 25% verð-
bólga. Taldi hann ljóst að það
dæmi gengi ekki upp að á sama
tíma og verðlag hækkaði og niður-
greiðslustigi væri haldið óbreyttu
að verðlag á landbúnaðarvöru
lækkaði.
Egill sagði að í ijárlagafrum-
varpinu væri falin aðför gegn land-
búnaði og bændum og að það
stangaðist á við búfjárræktar- og
jarðræktarlög. Til dæmis gerði
frumvarpið ráð fyrir 110 milljóna
króna greiðslum til bænda vegna
framkvæmda á þessu ári og því
næsta, en fyrir lægi að vangoldnar
greiðslur til bænda næmu 211
milljónum.