Alþýðublaðið - 07.10.1932, Blaðsíða 2

AMSYÐUBEAÐIÐ
Atvinnubótamálið
á bæjarstjórnarfundinum.
íhaldsmenn lýsa bæinn févana og sjálfa sig
ráðþrota.
Á bæja rstjó rn arhin din.um' i gfer-
kveldi minti Stefán Jóh. Stefáns-
Mon bæjarstjórnarmeirihlutann á
samþvkt b æ j ar s tj ó r narfu ntlar 1.
aeptember um fjölgun manna í
•tvirmubótavinnunná í október-
byrjun og í ööru lagi áskorun at-
vi imu b ó tanefn da rinnar um að
fjölgað væri í vinnunni um 150
manns. Nauðsyninni á því myndi
enginn dirfast að mótmæla. Og
við þessari miklu nauðsyn sé
skylt og sjálfsagt að verða.
Hann flutti fyrir hönd Alþýðu-
flokksins svohljóðandi tiíllögu:
„Bæjarstjórnin felur borgar-
stjóra:
,1) áð æskja þess ákveðið við
riikisstjórnina, að hún greiði mi
þegar þær 95 þús. kr., er riikið
faefir lofað fíl atvinnubóta í bænr
*tm á þessu ári.
2) að fára þess á leit við Lands-
bankaun, að hann láni bænurn fé
til atvinnubóta, gegit þeim trygg-
ftngum, sem bærinn hefir að
bjóða.
Jafnframt ákveður bæjarstjórn,-
in að fjölga nú þegar í atvinnu-
bótavimmnui. um 150 manns.“
Þessar 95 þús. kr. eru það, sem
ógreitt - er af framlagi því, sem
Hfkisstjórnin hefir lofað tii at-
vinnubóta frarn tál áramóta, og
ætti það fé að geta fengist fljót-
lega.
Sjálfsagt er að leita til þjóð-
bankans um lán til þessanar nauð-
synlegu alþýðuhjálpar. Það hefir
mn ekki vefið gert formlega.
Gnðmimdiir Ásbjarjicmon.,, ■ sett-
ur borgarstjóri, viðurkendi nauð-
syn atvinnuaukningar í bænuxn,
©n talaði mjög um, hve atvinnu-
jjætur séu dýrar og bærinn sé
févana. — Báiu ræður þeírra Ja-
kobs Möliexs stjórn íhaldsmanna
á bænum undanfarin ár ilt vitni.
iStefán sýndi fram á, að bæj-
erstjórnin má ekki bregðast þeirri
ejálfsögðu skyldu sinni að verða
bæjarbúum að gagni þegar á
a^eynir. Hún má sízt af öllu leggja
wpp laupana þegar almenn vand-
»æði steðja að.
Siguram Jóna&son benti á, að
það er alger þrota-yfirlýsing hjá
meirihiutanum í bæjaxstjórninni,
að honum sé ekki unt að útvega
i/e—-Va milljón kr. til atvinnu-
bjargráða, þegar bærinn á sam-
kvæmt bæjarxeikningnum 8—8V2
milljón kr. umfram skuidir. Það
væri mikið úrræðaleysi, ef það
væri ekki af viljaleysi á að út-
vcga féð.
Jakob Möllet] tvítók, að bæxinn
vecði að „ætla sér af“. Það sé
annað ráð til en atvinnubætur,
ejagði hann. Það mætti leggja at-
vinnuleysingjunum sveitarstyrk,
og það svo ríflega, að þeir yrðu
ekki hunguimorða(!).' Lagði hann
til, að tiliögu Ai'þýðuflokksins
yrði vísað til bæjarráðsins iil
athugumtr.
Ólafim Fridriksson sýndi fram
á, hvílík reginvitleysa ræða Ja-
kobs var, — stefnan sú, að vilja
,píra svo í atvinnulausa fólkið, að
það hjari að eins. Hver maður
ætti að geta séð, að það boigar
sig ekki fyrir bæjárféiagið að
svelta verkalýðinn, — jafnvel þótt
að eins sé á það litið frá bláköldu
|)enin.ga-sjön a;nmi öi. Þegar fólkið
hefir liðið skort er það oft lengil
að ná sér aftur. Skortur og þrÖng
og ill húsakynni koma þungt nið-
ur á börnunum. Það dreguir úr
þrótti þéirra, og pad er versti ó-
sparnaðurinn fyrir bæjarfélagið.
Vegna atvinnuleysisvanidi'æð-
anna hata fjöldamörg heimili nú
orðið áð flytja úr litlum íbúðum í
aör.ur enn minni, úr tveimur her-
bergjum í ei.tt o. s. frv. Þeir
hrakningar eru bæjarfélaginu í
heild tiL stórtjóns.
Þróttur og heilbrigði ibúanna er
bezta aign hvers bæjarfélags,
sagði St. J. St. að lokum, Og
.sannarlega verður að fórna þeim
verðimiætum, sem minni eru, þeg-
ar nauðsyn krefur til að bjarga
heilsu og lífi fjölda fólks.
Íhaldísmenn drógu málið enn á
langinn með því að samþykkja
með sínum 8 atkv., gegn atkv. Al-
þýðuflokksfulltrúanna 5, tiliögu
Jakobs um að vísa tillögunni til
bæjarráðsins til athugunar. —
AlþýðufiokksMltrúarnir fliuttu
einnig tillögu þá, er nú skai
greina:
„Bæjarstjórnin ákveðúr að
leggja það fyrir rafmíagnsvteitu
og gasstöð, að krefja ekki inn
gjald fyrir rafmagn og gas hjá
atvinnulausuin, fátækum verka-
mönnum, er erfitt eiga með
greiðslu vegna atvinnuleysis.“
íhaldsmenn samþyktu með sín-
um 8 atkv. gegn atkvæðum Al-
i. þýðuf]okksfull.trúanna að vísa
þessari tillögu tii bæjarráðsins til
afgreiðsiu. Jakobi þótti það jafn-
vel ekki nógu langt gengið, að
skjóta henni þaninig undan at-
kvæðagreiðslu í bæjarstjóminni.
Hann lagði til, að tiHögunini væri
vísað, eins og hinni fyrri, til bæj-
arráðsins til athugunar. Sú tillaga
hans kom ekki til atkvæða.
Þannig voru undirtektir íhalds-
meirihlutans og úrræðaleysi hans.
Eftir áratuga stjórn íhaldsmanna
á bænum lýstu þeir hann févana
og sjálfa sig ráðþrota, — einmitt
þegar mest þarf á framkvæmda-
þreki bæjarstjórnarinnar að halda.
Verður nokkru nneira sagt úr
umræðunum í næsta blaði.
Kommúnistarnir og
cj at vinnubæturnár. [
Áhugi kommúnista-forspraitk-
anna á atvinnubótunum sýndi sig
vel á bæjarstjórnarfundinum í
gærkveldi. Þegar hsést stóðu úm,-
ræður um atvinnubótamálið fóru
þeir að syngja hástöfum frammi
í gangi fundarhúsisins. Á meðan í-
haldsliðið var að þvælast fyrir
tillögum Alþýðúflokksfiulltrúanna
um auknar atvinnubætur, héldu
sprengingamiennirnir sér söng-
fekemtun í anddyri hússins. Sýndu
þeir. með þessu framferði sfinu,
hve hjartanlega þeim stæði á
saina um, hvað úr atvinnubótun-
um yrði, — að eins ef þeir gætu
sjálflr fengið sér skemtunar- og
ærsla-stund, á meöan atvininulaus
mannfjöldinn beið þess milli von-
ar og ótta, hvort meiri hluti bæj-
arstjórnarinnar fengist til að gera
nokkuð til að draga úr atvinnu-
leysisneyðin'ni.
Ársþfng Veirklýðsflokks-
ins brezka.
Leichester, 6. okt. UP.-FB.
Á ársþingi verkalýðsféLaganna
var samþykt einróma ályktun um
að krefjast þess, að þegar í stað
verði hafnar samnmgaumleita'nir
um uppgjöf ófriðarskaðabóta og
ófriðarskulda. „Bretland á ekki að
taka á móti e'inu einasta ster-
lingspundi framar upp í ófriðar-
skuldir eða ófriðarskaðabætur og
á þá einnig að hætta öllum Slfik-
um greiðslum."
Óíögum mótmæit.
Fregn frá Noregi heimir:
I mótmælaskyni gegn nýjum
lagaákvæðum þess efnis, að þeir
sem þiggja fátækrastyrk megi
ekki hafa á höndum trúnaðarstörf
fyrir bæjarfélög, komu fulltrúar
verkalýðsflokksins í bæjarstjórn-
inni í Notodden ekki á fund í
fyrra dag. Þeir eru belmingur
bæjarstjórnar og var því ekld
hægt að halda fund vegna fjar-
veru þeirra. (NRP.-FB.)
Leikvöllurinn.
Samþykt var á bæjarstjórnar-
fundinum’ í gær með 9 atkv. gegn
2, að bærinn láti gera á sinn
kostnað fyrirhugaðan leikvöl'l við
Verkamannabústaðina, „emda sé
börnum úr nágrenini Verkamainna-
bústaðanna heimill aðgangur að
leikvellinum.“ — Jakob Möliler tal-
aði gegn því, að bærinn léti gera
leikvöllinn, og þéir Pétur Hall-
dórsson greiddu atkvæði gegn
því. — Nánax í næsta blaði,
Skordlraranosóbnir.
Geir Gígja kennari var viö skor-
dýnarannsóknir í Austur-Skafta-
fellsisýslu í surnar. Alþýðubliað-
ið hefir hitt hann að máli og fang-
ið hjá honum eftirfarandi frásögu)
af fefð,alaginu:
Sk.ordýrarannsóknir þær, sein
ég starfaði við í sumar, voru
framhald af atbugunum mínium á
Reykjanesskaga í fyrra surnar á
skordýralífi landsins og einín lið-
úr í þeim aihliða dýrafræðirann-
sóknum, sem nokkrir íslanzkir og
danskir dýrafræðingar vinna að
á þessum árum undir forustu
hinna ágætu vísindamanna dr,-
Bjarna Sæmundssonar, dr. R.
Sparck og dr. Ad. S. Jensen próf.
við háskölann í Kaupmannahöfn.
Að rannsóknunum loknum á að
gefa út vandað vísindarit urri
dýralíf íslands á einhverju víð-
lesnu máli.
Ég ferðaðist ura alla Austur-
Skaftafells'sýslu frá Lónfeheiði tií
Öræfa. Pálmi kennari Jósefsson
slóst í förina strax í Reykjavík
og var síðan með mér alla ferð-
ina. Við vorum rúmlega íimm-
tíu daga á ferðalaginu. Hafði ég
meðferðis tjald, svefnpoka og
annan útbúnað, er þarf til úti-
legu. Varð ferðalagið á þenna
hátt máklu frjálalegra og að ýmsu
leyti hagkvæmara heldur en ef
við hefðum gist á bæjum. Áhöld
til ránnsóknainna iagði ég til sjálf-
ur, nemia nokkur þau dýrustu, er
Zoologisk Museum í Kaupmanna-
höfn lánaði mér.
Við lögðum af stað frá Reykja-
vík í júlíbyrjun og förum með
skipi til Hafnar í Hornafirðj.
Höfðum við þar skamma vfiðdvöL
en fórum austur í Lón, austustu
sveit í Austur-Skaftafellsisýsliu,
Bílar ganga nú um Nesin og Lón-
ið vestanvert. Við vorum um
vikutima í Lóninu. Ferðuðumst
við bæði austan Jökuisár og vest-
an. Úr Lóninu fór;um við í Nesim.
En Nesin, sveitin austan Horna-
fjarðarfljóts, og Mýrarnar að
vestanverðtu við fljótið er venju-
lega kallað einu nafni Hormafjörð-
ur. Það er aðialúndirlendi Austur-
Skaftafellssýsllu. Þar dvöldum við
langlengst eða nærri mániuð. At-
huguðum við sérstaklega skor-
dýralífið milli fjalis og fjöru, en
gengum líka upp á hæstu tinda
til þess að athuga útbreiðslu teg-
undaima upp til fjalla.
Við fómm inn í himm illræmda
Vatnsdal, sem er uppi undir brún
Vatnajökuls, upp af Mýrum.
Koma vatnsflóð, „hlaup“, úr hon:-
um á hverju hausti, sem spilt
hafa stóm landsvæöi á Mýríim,
Skoðuðum við laug, sem er rnst
í dainum.
í Suðúrsveit vomm við tæpa
viku. Fómm við þá meðal annars
upp á Vatnajökul. Lögðum við af
istað að kvöldi dags og vomm.
komnir upp á jðkul um sólarupp-