Alþýðublaðið - 10.10.1932, Blaðsíða 2

ALpYÐUBLAÐIÖ
Nýtt nafn
á ihaldsflokknnm.
í greiri í einu íhaldsblaðinu er
Ihald/sflokkurinn nefndur „við-
*eisr.arflok,kurinn.‘'- Á. petta víst
«ð vera hitlerisk agitasjóns-a'ð-
ferð. að segja h.vitt syart og syart
kvítt, pví enginn mun fyr hafa
fendið upp annað ein.s öfugmæii
í landi hér og petta nýja heiti
«|ifna-flótta-flokksins.
Saga. íhaldsins er sorgarsaga,
w pað getur viðreisnarsaga
varia orðið. Saga hans er sorgar-
saga, ekki fyrir foringja hans,
ppningamennina í landinu, held-
ur fyriir ver.kafólkið við sjóinn
og fátæka bændur í sveituip.
I’etta eru staðreyndir, sem
ekki er hægt að mæla á möti.
Ihaldsflokkurinri hefix farið
meö- völdin í landinu. Hann hefix
ráðið ríkisstjórninni, Rðykjavík,
ísaíirði, Vestmannaeyjum o. fl.
Og, hver er„ saga íhaldsins í
pessum völdum?
Hver vax saga pess í. ríkis-
stjórninni til ársins 1927?
Sjóðpurðir hjá spiltum embætt-
ísmönnum, fjárdráttur, eyðsla í
íhal dsgæ ðinga, skuldaeftirgj af ir,
hankatöp, sem námu 30—40 millj-
ónum króna, hlutdrægná í emb-
ættaveitingum, spilt réttarfar,
saanvizkuleysi í framkvæmd op-
iinherra mála, svo nefndar séu
kaflafyrirsagnárnar í sögu pess.
Hvernig fór ihaldið me'ð ísa-
flörð?
Þáð lagði atvinnulíf bæjarins í
rústir. Braskararnir fluttu burtu
gjaldprota með fullar hendur fjár
og eftirgiefnar skuldir. Vinnufjöld-
inu sat eftir og gat ekkert flúið,
en réðist gegn erfiðleikunum og
hefir sigrað pá að mestu með
mýtizku samtökum hins vimnandi
lýðs og nýrri menningu í stjórn
bæjarins. — Menn eru hættir að
flytja af ísafirði. Bærinn vex og
stækkar.
Hvernig stjórnar íhaldið Vest-
mannaeyjum ?
Þar er gjaldprot yfirvofandi.
Bíurinti getur ekki komist af af
eigin ramleik. ÞaT eru rústirnar
eftir „framtak“ íhaldsgæðinganna.
Þar sátu og sitja enn stjórnvizku-
drottnar íhaldsins og bera vott
im pá spiltu menningu, sem felst
í óskoruðU valdi hinna fáu yfir
lífshamingju hinna mörgu.
Og hvernig er ástandið í há-
borg íhaldsins, vígi pess, höfuð-
steð landsins?
Þar svelta hundruð manna,
jafnvel púsundir, án pess að bær-
irin geti áðgert, Þar hefir rhald-
ið sannar-lega getað látiö sjást
blessun stjórnvizku sinnar og við-
jteisnar og ekki hefir neinn annar.
Ilokkur staðáð í vegi.
Lóðdr bæjarins hafa verið seld-
Bir við lágu verði einstaka mönnr
iim, sem hafo svo braskað með
pær. Lönd bæjarins hafa verið
iétin á erfðafestu til einstaklinga,
sem vaxla, hafa snert við peiín,
en selt pau svo ári síðar méð 2
—4 púsund króna ágöða. Menn
hafa getað haft árslaun verka-
manns upp úr pví áð fá land á
erfðafestu hjá bænum og selt
landið svo nokkru síðar, klófest
hús inni í borginni fyrir ágóöann
og haft með pví húsaleiguokur í
frarinni gegn verkalý.ð og lág-
launamönnum. íhaldið í Reykja-
vikurbæ hefir f/efid, mönnum lóð-
ir og keypt pær svo af peimi
eftir nokkur ár fyrir púsundir —
jafnvel tugi púsunda króna. Pét-
ur Halldórsson, sem nú er í feta'm1-
boði af hálfu „viðreisnarflokks-
ins“, er einn af peim, sem notlð
hefir einna mest góðs af pessari
mnhyggju ihaldsmeirihlutans fyr-
ir betri borgunim. Hann vann
með „hefð“ stóran hluta Fé-
lagsgarðstúns til eignar, —
Reykjavíkurbær á pó enn, prátt
fyrir alt og alt, stór lönd. Þau
liggja óræktuð og dauð. Ekki má
taka fram fyrir hendur einkar
framtaksins, Hægt væri t. d. að
koma upp mjög stóru kúabúi í
Fossvogi og koma- með pví í veg
fyrix mjólkurokriö hér, en ihald-
ið er ekki á pví; hagsmunir
menningarfrömuða íhaldsins,
mjólkursalanna, varn.a pví að
nokkuð sé aðhafst. — Bærinn er
félaus, allslaus, hann á ekki einu
sinni hús yfir skrifstofur síiraar
og leigir pvi fyrir um. 1900 kr, á
mánuði hjá einum aðalstuðninigs-
manni íhaldsins, lyfjanianninum,
fræga. Bærinn á ekki nreitt. Hann
er allslaus. Einstaklingar reka
pau fy.rirtæki, sem. hann einin
heldur uppi, og peir græða, en
hann tapar — tapar í sífellu.
Helgi Magnússon & Co. fær
verkannenn til að vinna fyrir bæ-
inn fyrir kr. 1,20 um klst., en
bærinn borgar H. M. & Co.«2 kr.
á klst. fyrir hvern mann. Foringi
íhaldsins, borgarstjórinn, er að-
alhluthafinn í fyrirtækinu.
Þannig er bærinn eins og svika-
mylna, stofnun, sem sameinar í
stjórn sinni lífsskilyrði eignalauiss
fjöldans, sem látin eru drúpa í
fleytifulla skál örfárra gæðánga
hins spilta höfðingjavalds, sem
stjórnað hefir landinu og bæjunr
um, sem skapað hefir hrófatild-
ursmenningu, rándýr glæsihýsi,
hrynjandi sjávarútveg, hungrandi
atvinnuleysingjafjölda, sjó ðpurðir,
mjólkur-, lyfja- og húsaleigu-okur.
Þannig er niðurrifssaga flokks-
ins, sem nú vill enn sldfta um
nafn og láta kalla sig viðreisinar-
flokk!!
**
ÚtmrpSd í dag; KI. 16 og 19,30:
Veðurfi»egnir. Kl. 20: Fréttir. Kl.
20,30: Erindi: Fra útlöndum (Vil-
hj. Þ. Gíslason). Kl. 21: Tónleikar:
Alpýðulög (litvarpsferspilið). —
Einsöngur (Erling Ólafsson).
Hamid Lloyd, kona hans og
tvær dætur eru nú á ferðalagi um
Evrópu.
Tðprarnir
halda smðmsaman i veiðar,
Togar(arnir eru smám saman að
(fara á veiöar, einn og emn í (semn.
„Skallagrímur" fór á veiðar á
laugardagskvöldið, og búist er
við, að „Þórólfur“ og „Egill
Skallagrímsson" fari út á næst-
unni.
TU Dagshrúnarmanna.
Næstkomandi miðvikudags-
kvöld kl. 8 hefst Dagsbrúnarfund-
:ur í alpýðuhúsinu Iðnó. Ýms mjög
áríöandi félagsmál liggja fyrir
fundinum og verða rædd, en auk
pess verða kosnir fulltrúar frá
. félaginu. í Fulltrúaráð verklýðs-
félaganna hér í Reykjavik og á
11. ping Alpýðusambandis íslandis,
sem sett verður hér í borginná
12. nóvember næstkomandi.
Allir félagar í Dagsbrún eru
hvattir til að mæta á fundiinum.
Pundarsókn í félaginu hefir ekki
verið nógu góð, pegar pess er
gætt, að pað telur á fjórtánda
hundrað meðlimi. Verða féiag-
arnir nú að taka sig saman um
að sækja vel fundi framvegis og
gera par mieð sitt til, að Dags-
brúnarfélagið geti verið öflugasti
pátturinn í peirri samtakakeðju,
sem íslenzk alpýða hefir mynd-
að með Alpýðusambandi'nu og
Alpýðuflokknum.
Allir eitt, Dagsbrúnarmenn! Efl-
ið félagið ykkar! Styrkið baráttu
pess! Fylgist með í starfi pess
og mætið á fundinum á mip-
uikudagslwöldi.ð kl. 8 í Iðnp.
■ % ■
Jafiaðarmesa
aisgs fjfioi sitf í Belgía.
Brús&el, 10. okt. U. P. FB.
Kosriingar til bæjar- og sveitar-
istjórna fóru frairi í Bíelgíu í gær.
Samkvæmt seinustu fiiegnum
hafa jafnaðarmenn hvarvetna
aukið fylgi sitt rnjög mikið uim
gervalt laridið, en einkamllega pó
í iðnaðarhéruðunum. Jafnaðar-
menn unnu á víða í vesturhluta
landisins á kostnað flæmskra
pjóðernissinna, nema í Antwer-
pen, Ghent og Ostende. Frjáls-
lyndir mistu fylgi í Liege og
Antwerpen, ien bættu við sig í
Brúsisel og útborgunum. —
Kommúnistar bættu við sig sæt-
um á kostnað frjálslyndra. [Ný-
lega var Moggi að fræða lesend-
ur sína á pví, að nú væru so-
cialistar að tapa fylgi um al'lian
heim. Síðlan hafa komið fregnir af
kosningaúrsilitum í Svípjóð, Dan-
mörku og BelgíU. Þær sýna ann-
að en pað, sem Moggirin sér.]
Karlakór. uerkamannp) vantar
menn í 2. bassa. Upplýsingar hjá
Benedikt Elfar, Laugavegi 19.
HvaO liðsr afnámi
innllntningsliaftansa?
Ætlar ihaldsfiobknrinn ekkert
að gera? -
Nú er vika liðin síðan hér i
I
blaðinu var sýnt fram á pað, að
íhaldsflokkurinn réði pví, hvort
innflutningshöftin yrðu afnumin
: eðla ekki — og sú fyrirspurn gerð
til íocráöumanna hans, hvort peir
ætluöu ekktu't að gera og láta inn-
flutningshaftafanganið áfskifta-
laust.
Enn hefiir íhaldsflokkurinn,
flokkurinn, ,sem hefir líf ríkis-
stjórnarinnar í hendi sér, ekkert
gert, og við fyrirspurninni hafa
málgögn hans og ríkisstjórnarinn-
er pó rík ástæða til pess. —
Það er óparfi að fjölýrða miklu
meira en gert hefir verið: um
bölvun innflutningshaftanna, og
er p órík ástæða. til pess. —
Innflutningshöftin eru ti) bölv-
unar. Um páð efast enginn Reyk-
vikingur, en enn bölvaöra er pað
ástand, sem ríikisstjórnin hefii'
skapað með frainkvæmd sinni á
peim.
Ríkisstjórnin byrjaði með pvi,
að veita Gíisla Johnsen sérleyfi
á innflutningi purkaö.ra ávaxita,
og pessi uppœnnandi hcildsali
notaðii sér einkaleyfið. með peim
hætti, sem frægur er orðinn, paö
t
er, hann seldi vöruna með svo:
uppskrúfuðu verði, að pað náðí
ekki nokkurri átt. Kom pað auð-
vitað fyrst -og fremst niður á öll-
um almienningi, sem keypti vör-
una;
En hlutverki ríkisstjórnarmnar
var ekki lokið með pes.su.
Þegar Gísli Johnsen hafði selt
sitt „partí“ með geysilegum hagn-
aði, pá fær annar kaupsýslumaið-
ur og féliag hans, Eggert Krist-
jánsson & Co., „sérleyfi“.
Þetta kaupisýslufélag fær eitt
Jeyfi hjá ríkisstjórninni til iinn-
flutnings á purkuðum ávöxtum.
Öllwmi tíarpm kaupsýsliimönnum-
ei\ neitaþf
Þetta félag hefir ekki sielt vöru
sína með sama gapa-verðinu og
Gíisli Johnsen, en pó miun pað
nota sér áðstöðu pá, sem íhalds-
stjórnin hefix gefið pví mieð sér-
leyfinu, eins og ráða má af eftir-
farandi:
Hér skal birtur reikningur yfir
kostnáð á einum sveskjukassa,
hingað komnum.
25 kg. sveskjur:
Innkaup fob. Hamborg 1,95 doll.
á kr, 6,50 ísl. kr. 12,48
Flutningsgj. RM. 7,20 pr.
100 kg. — .2,75
Vátrygging 1/2 % — 0,10
Vömgjald — 0,10
Uppskipun — 0,50
Verðtollur 15 °/o — 1,87
Þungat. 0,60 pr. 10 kg. — 1,50
Samtals kr. 19,30
Þetta kostar 25 kg. sveskju-
kassi hingáð kominn, (íaiir cn