Morgunblaðið - 21.12.1989, Blaðsíða 35

eaei mmmzm .rs ííuoaqutmmií aiaAuaMuoaoM
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 21. DESEMBER 1989
35
Þj óðhagsstofiiun:
Almenniir vöruinnflutning-
ur dregst saman um 17%
Kaupmáttur ráðstöfunartekna á mann
rýrnar um 8% í ár og 5,5% á næsta ári
ENDURSKOÐUN á þjóðhagsáætlun bendir til að í ár hafí kaup-
máttur minnkað minna en gert var ráð fyrir í fyrri spám Þjóð-
hagsstofnunar, eða um 6‘/2% frá síðasta ári í staðinn fyrir 7'/2%.
Atvinnutekjur virðast hafa hækkað um 13% á milli ára, í staðinn
fyrir 12% samkvæmt fyrri spá. Ástæðan er einkum sú að vinnutími
starfsmanna á almennum vinnumarkaði hefur lengst um hálfa
klukkustund á viku. Vegna hærri skatta er kaupmáttur ráðstöfúnar-
tekna á mann 8% minni í ár en á síðasta ári. Samkvæmt þeim for-
sendum sem Þjóðhagsstofnun gefúr sér um þróun mála á næsta
ári rýrnar kaupmáttur ráðstöfúnartekna á mann um 5 ‘/z% til við-
bótar kaupmáttarrýrnun þessa árs.
Vöruinnflutningur hefur dregist
saman á þessu ári og leitt til þess
að viðskiptahalli landsins við út-
lönd er minni en gert var ráð fyrir
í þjóðhagsáætlun. Talið er að hall-
inn verði 7 milljarðar á árinu, eða
2,4% af landsframleiðslu en áður
hefur verið reiknað með 2,9% halla.
Almennur vöruinnflutningur
fyrstu tíu mánuði ársins var 17%
minni en sama tímabil á síðasta
ári. Annar innflutningur hefur
dregist minna saman þannig að i
heild hefur vöruinnflutningurinn
dregist. saman um 10%. Sam-
kvæmt yfirliti Þjóðhagsstofnunar
er reiknað með því að innflutning-
ur haldi áfram að dragast saman
á næsta ári. Búist ér við að vöru-
skiptajöfnuðurinn verði þá hag-
stæður um 7,4 milljarða. Við-
skiptajöfnuðurinn verður þó áfram
neikvæður vegna óhagstæðs
vaxtajafnaðar. Telur Þjóðhags-
stofnunm að viðskiptajöfnuðurinn
verði neikvæður um 7,6 milljarða,
sem svarar til 2,2% af landsfram-
leiðslu.
Þjóðhagsstofnun spáir því að
3.000 manns verði atvinnulausir
að jafnaði á næsta ári, eða 2,5%
af vinnuframboði. Mest er talið að
atvinnuleysi verði í janúar eða
4-5% en minnst í september, 1-2%.
Til samanburðar má geta þess að
Engin staðfesting hefur borizt
frá Sovétríkjunum um viðbótar-
kaup á 50.000 tunnum af saltsíld,
en gert var ráð fyrir þeim mögu-
leika í samningi við Sovrybflot þar
eystra. Einu sinni hefur staðfesting
þessi borizt hingað heim á að-
fangadag og fékkst þá leyfi til
almennra veiða eftir áramót, en
veiðum á venjulega að vera lokið
fyrir 15. desember.
Ráðuneytið hefur samþykkt að
veiðar haldi áfram eftir áramót
vegna frystingar, flökunar og sölt-
FISKVERÐ Á UPPBOÐSMÖRKUÐUM
20. desember. FAXAMARKAÐUR hf. í Hæsta verð Reykjavík Lægsta verð Meðal- verð Magn (lestir) Heildar- verð (kr.)
Þorskur 79,00 79,00 79,00 0,750 59.250
Ýsa 110,00 51,00 84,73 8,695 736.666
Karfi 35,00 35,00 35,00 0,365 12.775
Ufsi 40,00 40,00 40,00 0,081 3.240
Hlýri+steinb. 42,00 42,00 42,00 2,919 122.609
Langa 39,00 39,00 39,00 2,583 100.737
Lúða 225,00 225,00 225,00 0,132 29.700
Skarkoli 69,00 69,00 69,00 0,102 7.038
Sólkoli 39,00 39,00 39,00 0,028 1.092
Keila 17,00 17,00 17,00 0,077 1.309
Skötuselur Samtals 140,00 140,00 140,00 68,44 0,031 15,763 4.340 1.078.756
í dag verða meðal annar seld 10 tonn af þorski, 28 tonn af ýsu af karfa úr Margréti EA og Hjalteyrinni EA. FISKMARKAÐUR SUÐURNESJA hf. og 10 tonn
Þorskur 77,00 20,00 69,55 25,551 1.777.020
Undirmál 20,00 20,00 20,00 0,400 8.000
Ýsa 95,00 30,00 77,53 3,938 305.300
Karfi 30,00 15,00 15,27 1,977 30.195
Ufsi 15,00 15,00 15,00 0,049 735
Steinbítur 40,00 36,00 36,87 0,781 28.792
Langa 30,00 30,00 30,00 0,037 1.110
Lúða 250,00 73,00 122,69 0,334 40.979
Keila 15,00 10,00 14,06 2,342 32.920
Öfugkjafta Samtals 20,00 20,00 20,00 62,62 0,185 35,594 3.700 2.228.751
búist er við að atvinnuleysið í ár
svari til 1,7% af vinnuframboði,
þar af 2,3% hjá konum og 1,2%
hjá körlum. Fram kemur að undan-
farin þijú ár hefur atvinnuleysi
verið um það bil tvöfalt meira
meðal kvenna en karla.
Við mat á efnahagshorfum fyrir
næsta ár gefur Þjóðhagsstofnun
sér þær forsendUr að framleiðsla
sjávarafurða muni minnka um 3%
á næsta ári en útflutningsfram-
leiðslan í heild um 1%. Vakin er
athygli á þeirri óvissu sem ríkir
vegna tregrar loðnuveiði en í
spánni er ekki reiknað með að
loðnustofninn hafi orðið fyrir veru-
legum skakkaföllum.
Brynjólfur Lárusson og Páll Stefánsson við upptöku.
■ BLANDA er nafn á hljómplötu
sem vestfirskir tónlistarmenn úr
Bolungarvík hafa sent frá sér.
Upptökur fóru fram í stúdíói Hrólfs
Vagnssonar í Hannover auk þess
sem hann annaðist mest allan und-
irleik en sönginn sjá Brynjólfur
Lárusson og Páll Stefánsson um.
■ FÍM-salurinn og húsgagna-
verslun Kristjáns Siggeirssonar
standa að myndlistarkynningu í
húsakynnum verslunarinnar að
Hesthálsi 2-4. Anna Gunnlaugs-
dóttir myndlistarmaður mun verða
þar með verk sín til sýnis og sölu
fram yfir áramót. Hún hefur haldið
þfjár einkasýningar, tvær í Gallerí
Borg og síðast haustið 1988 í Gall-
erí Gangskör.
Evrópubandalagið:
Tollahækkun á innflutnings-
kvótum fyrir saltaðan fisk
Tilhneiging EB til stöðugra tollahækkana er alvarlegt
mál, segir Magnús Gunnarsson, framkvæmdastjóri SIF
Síldarvertíðin:
Viðbótarkaup frá
Sovét enn óstaðfest
Vertíðinni lýkur þó ekki fyrr en eftir áramót
SÍLDVEIÐUM og vinnslu fyrir jól er nú að ljúka. Talið er að salt-
að verði í tæplega 240.000 tunnur alls fyrir jólin, en eitthvert fi-am-
hald verði síðan eftir áramótin. Er þá fyrst og fremst miðað við
frystingu, flökun og söltun stórsíldar, en mörg fordæmi eru fyrir
leyfí til framhalds eftir áramót.
ÁKVEÐIÐ hefur verið innan Evrópubandalágsins hvernig tollum á
innfluttum saltfíski þangað á næsta ári verði háttað. Um litlar breyt-
ingar á tollum milli ára er að ræða, en hækkun er þó á tollum á
svokölluðum innflutningskvótum. Magnús Gunnarsson, framkvæmda-
stjóri SIF, segir það vera í raun alvarlegt mál, að EB hækki stöðugt,
tolla á því takmarkaða magni, sem heimiit sé að flytja inn án fullrar
tollheimtu. Reyndar megi segja að ekki skipti meginmáli hvort fiskur-
inn sé með 6 eða 7% tolli, heldur hitt að verið sé að keppa við toll-
frjálsan físk frá helztu samkeppnislöndum okkar. Hins vegar sé það
jákvætt að vita með góðum fyrirvara hvernig fískurinn verði tollað-
ur. Nærri lætur að á þessu ári verði greiddar 600 til 700 milljónir
króna í tolla af íslenzkum saltfíski seldum innan aðildarlanda EB.
unar stórsíldar, en hana hefur
skort í afla bátanna til þessa. Því
hefur ekki náðst að uppfylla alla
samninga um sölu á síld af þess-
ari stærð. Á þriðjudagskvöld hafði
verið saltað í 238.200 tunnur. í
gær var saltað í Þorlákshöfn og á
Fáskrúðsfirði og var það síðasti
söltunardagurinn fyrir jólin.
Grindvíkingar hafa nú saltað í
34.700 tunnur, Eskfirðingar í
31.100, Hornfirðingar í 29.600 og
Fáskrúðsfirðingar í 21.900.
Samkvæmt ákvörðun EB tekur
gildi þann fyrsta janúar næstkom-
andi 25.000 tonna tollfrjáls inn-
flutningskvóti. Að honum uppfyllt-
um hefði að öllu óbreyttu orðið 13%
tollur á flöttum fiski, 20% á þorsk-
flökum og 16% tollur á ufsaflökum.
Þess í stað verður heimilaður inn-
flutningskvóti á lægri tollum líkt
og í fyrra og getur innflutningur
samkvæmt honum hafizt fyrsta
apríl næstkomandi. Þá verður heim-
ilaður innflutningur á 53.000 tonn-
um af flöttum fiski á 7% tolli, en
áður var um að ræða 49.000 tonn
á 6% tolli. Þá verður heimilt að
flytja inn 1.200 tonn af flökum á
11% tolli, en var áður 500 tonn á
10%. Tollar á ufsaflökum breytast
ekki frá þeim undanþágum, sem
giltu í fyrra, en magn á 10% tolli
lækkar úr 4.000 í 3.500. Fyrst í
stað voru tollar á innflutningskvót-
um af flöttum fiski 3,5% en hafa
hækkað á hveiju ári síðan og eru
nú komnir í 7%.
Norðmenn hafa samið sérstak-
lega fyrir sig um tollfijálsan inn-
fiutningskvóta og engir tollar eru
á saltfiski frá Færeyjum og Græn-
landi. Innflutningur frá Kanada
fellur hins vegar undir fyrrgreind
ákvæði eins og innflutningur héðan.
í frétt Morgunblaðsins í gær um
þessar breytingar á tollum á salt-
fiski urðu þau mistök, að við inn-
skrift fréttaskeytis frá fréttaritara
Morgunblaðsins í Bi-ussel. urðu
53.000 tonn að 63.000 tonnum.
Leiðréttast þessi mistök hér með
og biðst Morgunblaðið velvirðingar
á þeim.
Leiðrétting
í myndatexta í miðopnu Morgun-
blaðsins í gær var Kaci Kullman
Five sögð utanríkisráðherra Nor-
egs. Það er rangt, hún er utanríkis-
viðskiptaráðherra. Eru lesendur
beðnir velvirðingar á þessari prent-
villu.
Ljóðin eru persónu-
legri en fyrri ljóð mín
- segir Stefán Snævarr, sem hefiir
sent frá sér ljóðabókina Bragabar
STEFÁN Snævarr hefur gefið út ljóðabókina Bragabar, seni er
sjötta bók hans. „Ljóðin eru nú meiri glíma við sjálfan mig en áður
og því persónulegri. Þessa breytingu held ég að megi rekja til þess,
að ég hef elst og þroskast og losað mig við hömlur," sagði höfundur
í samtali við Morgunblaðið.
Stefán sagði að nafn ljóðabókar-
innar vísaði til skáldskaparguðsins
Braga. „Þessi ljóð urðu til á síðustu
tveimur árum og ég held að þau
skýri sig sjálf,“ sagði hann. „Ég
er ánægður með þann kraft og
þann ofsa sem er að finna í ljóðum
mínum nú, enda hefur mér lærst
með árunum að vinna meira með
skapið en áður.“
Stefán býr í Bergen í Noregi, þar
sem hann nýtir styrk úr norrænum
sjóði til heimspekiiðkana. „Ég blóta
bæði viskugyðjuna og skáldgyðj-
una,“ sagði hann. „í raun er ég
gestur alls staðar, því ég er skáld
meðal heimspekinga og heimspek-
ingur meðal skálda. Ég er íslend-
ingur í Noregi en einhvers konar
útlendingur á Islandi, því ég er
skoðandi hér, en ekki þátttakandi.
Ég er framandi öllu, mest sjálfum
mér, en þessi staða mín kyndir
undir skáldskapnum. í nútíma-
skáldskap eru ótal dæmi um að
þeir sem yrkja eru á skjön við hvers-
dagsleikann. Og nú er ég farinn
að sameina þessar tvær rásir í mér
og skrifa um skáldskap með heim-
spekilegum hætti og yrki heim-
spekilega. Að auki er nú farið að
gæta tónlistar í ljóðunum mínum
og fólk hefur haft orð á því við mig.“
Stefán sagði mjög misjafnt
hversu mjög hann legði stund á
skáldskapinn. „Nu í haust, þegar
ég var að ganga frá ljóðabókinni,
vann ég mjög mikið með ljóðin
mín, en hef varla ort kvæði síðan.“
Stefán svaraði aðspurður að
Stefán Snævarr, ljóðskáld.
hann ætti ekki marga aðdáendur,
en þeir væru þeim mun harðsnún-
ari. „í hópi aðdáenda minna er einn
prestur þjóðkirkjunnar, en einnig
tveir menn, sem heilluðust á ungl-
ingsaldri af kveðskap mínum þegar
fyrsta ljóðabókin kom út árið 1975.
Ánnar þeirra er núna alkóhólisti en
hinn tugthúslimur. Svo var sagt að
Sókrates spillti æskunni! Svona er
þetta, aðdáendur mínir er fáir, en
ofstækisfullir."