Morgunblaðið - 23.12.1989, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 23. DESEMBER 1989
Virðisaukaskattur:
ASI, VSI og VMSS báðu
um greiðslufrest í tolli
ALÞÝÐUSAMBAND íslands, Vinnuveitendasaraband íslands og Vinnu-
málasamband samvinnufélaganna hafa beint þeim tilmælum til fjármála-
ráðherra að veittur verði greiðslufrestur á virðisaukaskatti við almenn-
an innflutning í allt að tvo mánuði, til þess að halda verðlagshækkunum
í skefjum. Þetta var ákveðið á sameiginlegum fundi þessara aðila á
þriðjudag og fóru fulltrúar þeirra á lund fjármálaráðherra á miðviku-
dag með þessi tilmæli. í umræðum á Alþingi í fyrrakvöld sagði fjár-
málaráðherra að hann hygðist veita greiðslufrest, bæði iðnaði og al-
mennum innflutningi.
„Það var sameiginlegt mat að
upptaka virðisaukaskatts um næstu
áramót eins og hún liggur fyrir núna,
skapaði alvarlega ógnun í verðlags-
málunum og það var ákveðið að Al-
þýðusambandið, Vinnumálasam-
bandið og Vinnuveitendasambandið
mundu formlega fara þess á leit við
fjármálaráðuneytið að greiðslufrest-
ur yrði gefinn á virðisaukaskatti í
tolli, ekki bara gagnvart hráefni til
iðnaðar, heldur gagnvart innflutningi
almennt, og að þessi frestur yrði að
minnsta kosti tveir mánuðir á upp-
hafstíma þessa nýja skatts, hvað sem
síðar yrði,“ segir Þórarinn V. Þórar-
insson framkvæmdastjóri VSI.
Þórarinn, Ásmundur Stefánsson
forseti ASI og Hjörtur Stefánsson
formaður VMSS gengu á miðvikudag
á fund Ólafs Ragnars Grímssonar
fjármálaráðherra og komu þessum
óskum formlega á framfæri.
í umræðum á Alþingi á miðviku-
dagskvöld sagði fjármálaráðherra að
vegna mikilla áskorana, þar á meðal
frá samtökum alþýðu, yrði veittur
greiðslufrestur á virðisaukaskatti við
Félag símsmiða:
Vandræði símnotenda
á ábyrgð forráðamanna
MORGUNBLAÐINU hefiir bo-
rist eftirfarandi frá Félagi
símsmiða:
„Vegna frétta af erfiðleikum og
viðgerðum á símum telur Félag
símsmiða rétt að eftirfarandi komi
fram:
Frá byijun júlí og fram í septem-
ber 1988 bárust Pósti og síma
óskir frá 105 símsmiðum um
breytingu á ráðningarkjörum
þannig að þeir tækju laun sam-
kvæmt samningi Rafiðnaðarsam-
bands íslands og gerðust þá um
leið félagsmenn þar eins og mý-
mörg fordæmi voru fyrir hjá út-
varpi og sjónvarpi um starfsmenn
sem ekki höfðu iðnréttindi. Þessu
var skotið til umsagnar fjármála-
ráðuneytisins sem taldi ekki unnt
að verða við óskum símsmiðanna
þar eð gildandi samningur við RSÍ
tæki eingöngu til rafvirkja og raf-
eindavirkja og nema í þeim iðn-
greinum og auk þess væru
símsmiðirnir bundnir af samningi
Félags íslenskra símamanna út
samningstímabilið. Bréfi fjár-
málaráðuneytisins lauk þannig
orðrétt:
Fjármálaráðuneytið er á hinn
bóginn tilbúið til að taka beiðni
þessa til athugunar þegar kjara-
samningar verða lausir á ný.“
Til þess að ofangreind atriði
stæðu ekki í vegi þegar samningar
færu í hönd sl. haust brugðu
símsmiðir á það ráð að segja sig
formlega úr Félagi íslenskra síma-
manna og sækja um inngöngu í
Rafiðnaðarsambandið og í samn-
ingaviðræðum við ríkið áttu þeir
sína fulltrúa í samninganefnd Raf-
iðnðarsambandsins, en samninga-
nefnd ríkisins var ófáanleg til þess
að taka inn í samninginn bein
ákvæði um símsmiði vegna þess
að samningur við Félag íslenskra
símamanna væri ekki útrunninn
og ennfremur benti starfsmanna-
stjóri Pósts og síma og fleiri samn-
inganefndarmenn ríkisins á að
símsmiðirnir yrðu að segja upp
störfum áður en lengra yrði haldið.
Af þessum sökum hafa
símsmiðir sagt upp störfum, stofn-
að sitt eigið stéttarfélag og falið
Rafiðnaðarsambandinu að fara
fram á samningaviðræður við ríkið
fyrir félagsins hönd, nú þegar
samningur Félags íslenskra síma-
manna er runninn út.
En þrátt fyrir að öllum þeim
annmörkum, sem ríkið hefur bent
á, hafi verið rutt úr vegi, hefur
ósk Rafiðnaðarsambandsins um
samningaviðræður verið hafnað
af fjármálaráðuneytinu vegna
þess að „breytingar á ofangreindri
(þ.e.( núverandi) skipan mála eru
ekki fyfirhugaðar af hálfu ráðu-
neytisins," eins og segir orðrétt í
svari fjármálaráðuneytisins.
Félagi símsmiða þykir miður að
símnotendur skuli þurfa að verða
fyrir óþægindum og vandræðum,
en af ofanrituðu sést að vandræð-
in eru á ábyrgð ráðamanna hjá
Pósti og síma og í fjármálaráðu-
neytinu og eiga rætur í þeim við-
horfumað valdsmenn eigi að ráða
því hvernig launþegar skipa sér í
félög — viðhorf sem þessa dagana
er verið að leggja í róða í hverju
austantjaldsríkinu af öðru.“
GENGISSKRÁNING
Nr. 246 22. desemb«r 1989
Kr. Kr. TolF
Ein. Kl. 09.16 Kaup Sala Gengi
Dollari 61.47000 61.63000 62.82000
Sterlp. 99,15100 99,40900 98,12800
Kan. dollari 53,06900 53.20700 53.84200
Dönsk kr. 9,17810 9.20190 9,00970
Norsk kr. 9.25200 9.27600 9.17080
Sænsk kr. 9.84470 9.87030 9.80180
Fi. mark 15.05700 15.09610 14.86860
Fr. franki 10,44920 10.47640 10,24630
Belg. franki 1,69670 1.70110 1.66590
Sv. franki 39,50010 39.60290 39,05380
Holl. gyilmi 31,59520 31.67740 31.00610
V-p. mark 35.67610 35.76900 34,97190
it. líra 0.04780 0.04792 0.04740
Austurr. sch. 5.06530 5.07850 4.96700
Port. escudo 0,40610 0,40720 0,40110
Sp. peseti -0.55420 0.55560 0.54450
Jap. yen 0.42799 0,42910 0.43696
írskt pund 94,01800 94,26300 92.29200
SDR (Sérst.) 80,39290 80.60220 80,63320
ECU, evr.m. 72.34710 72.53540 71,16560
Tollgengi fyrir desember er sölugengi 28. nóvember. Sjólfvirkur símsvari gengisskráningar er 62 32 70.
innflutning. Að sögn Marðar Áma-
sonar upplýsingafulltrúa ráðherrans
hafa ekki verið útfærðar reglur um
greiðslufrestinn, en hugmyndin mun
vera sú, að veita frest sem nemur
uppgjörstímabilinu við innflutning
hrávara til iðnaðar, við almennan
innflutning verður veittur mánaðar
frestur í upphafi næsta árs. Hug-
myndin mun vera sú, að sá frestur
styttist þegar líður á árið, þannig að
í árslok verði virðisaukaskattur í al-
mennum innflutningi staðgreiddur
við tollafgreiðslu.
Að sögn Marðar réði það úrslitum
um afstöðu ráðherrans varðandi al-
mennan innflutning, að Alþýðusam-
bandið lagðist á sveif með verslun-
inni að biðja um greiðslufrestinn.
Þórarinn V. Þórarinsson segist
fagna þessari grundvallarafstöðu
ráðuneytisins sem í þessu felst, þótt
ekki hafi að fullu verið farið að beiðni
samtakanna. „Það er sívaxandi
áhugi á að reyna þessa leið sem
menn hafa verið að tala um í kjara-
samningunum, að sigla hér áfram
til sem lægstrar verðbólgu. Þá mega
menn ekki við einhveiju, hvort heldur
það heitir eitt, tvö eða fjögur pró-
sent, í hækkunum á almennu verð-
lagi vegna kerfisbreytinga í skatti,
þannig að það var afar mikilvægt
að fjármálaráðuneytið skyldi fallast
á þetta.“
Stelpur tUbúnar með kakókönnumar.
Selfoss:
Morgunblaðið/Sigurður Jónsson
Fjármagna vinabæjar-
ferð með kakósölu
Selfossi.
TÍU ára krakkar í Barnaskóla
Selfoss, foreldrar þeirra og kenn-
arar, stefna að utanlandsferð er
börnin verða tólf ára. Fyrirhugað
er að fara til vinabæjarins Aren-
dal í Noregi en þar vinna böm
að sams konar ferð til íslands.
Undirbúningur ferðarinnar er
hafinn. Skipuð hefur verið nefnd
sem í eru foreldrar og nemendur.
Hún hefur það verkefni að vinna
að fjáröflun fyrir ferðina. Einn lið-
urinn í fjáröfíuninni var kakósala
16. desember, þegar jólasveinarnir
komu á Tryggvatorg. Þá komu
krakkamir sér fyrir í anddyri Vöru-
húss KÁ og buðu fólki heitt kakó
með þeyttum ijóma. Kakóið var
hitað í Tryggvaskála og borið á
milli húsa í hitakönnum. Þetta
kunni fólk vel að meta og góð sala
var.
Fyrirhugað er að selja kakó aftur
á Þorláksmessu. Víst er að margir
munu þiggja þessa hressingu
krakkanna í miðjum jólaönnum og
nota tækifærið að staldra við og
spjalla.
— Sig. Jóns.
Miðstöð rannsókna á norð-
urslóðum verði á Islandi
- segir Þór Jakobsson veðurfræðingur
ÞÓR Jakobsson, deildarstjóri í haflsdeild Veðurstofu íslands, vill
að íslendingar hafí forgöngu um að stofnað verði til alþjóðlegrar
samvinnu ríkja sem eijga hafsvæði að Norður-íshafi um rannsókn-
ir á þessum slóðum. I _þessu skyni vill hann að komið verði upp
rannsóknarmiðstöð á Islandi. I samtali við Morgunblaðið sagði
hann að landfræðilega hljóti ísland að teljast ákjósanlegur staður
fyrir slíka miðstöð.
Lánskjara-
vísitala hækk-
ar um 1,8%
SEÐLABANKI íslands hefiir
reiknað út lánskjaravísitölu fyr-
ir janúarmánuð 1990 og gildir
vísitalan 2.771 fyrir mánuðinn.
Jafngildir það 1,8% hækkun frá
fyrra mánuði.
Umreiknað til árshækkunar
jafngildir hækkun frá fyrra mán-
uði 23,9% verðbólgu á heilu ári,
hækkunin síðustu þrjá mánuði
21,4% verðbólgu á heilu ári,
síðustu sex mánuði 19,0% verð-
bólgu og síðastliðna 12 mánuði
hefur lánskjaravísitalan hækkað
um 21,6%.
Þór segir að íslendingar séu
miklir eftirbátar annarra þjóða í
hafísrannsóknum og slík miðstöð
hefði það í för með sér að íslensk-
ir vísindamenn á þessu sviði
myndu njóta góðs af slíku sam-
starfi.
Undanfama daga hefur hafís-
inn Norðanlands verið mikið í
fréttum enda ekki jafn mikill ís
verið við strendur landsins í des-
ember frá því 1917. Þór segir að
mun umfangsmeiri hafísrannsókn-
ir séu íslendingum lifsnauðsynleg-
ar því hafísinn hefur ekki aðeins
áhrif á siglingar við landið og veðr-
áttu heldur einnig allt líf í hafinu.
Að sögn Þórs hafa flestar þjóðir
sem hagsmuna hafa að gæta á
norðurslóðum yfir að ráða fjar-
könnunartækni á háu stigi, þ.e.
hafa skilyrði fyrir móttö'ku á gerfi-
hnattamyndum. Það hafa íslend-
ingar hins vegar ekki og telur Þór
brýnt að bætt verði úr því.
Þór segir að hugmyndir um að
íslendingar gegni forystuhlutverki
á sviði náttúruverndar séu byggð-
ar á mikilli vanþekkingu og ein-
sýnt sé að þeir geti aðeins verið í
samfloti með öðmm þjóðum á þeim
vettvangi. Nær væri að efna til
samstarfs við aðrar þjóðir um
rannsóknir á höfunum og loft-
hjúpnum yfir pólarsvæðum jarðar.
„Mér finnst að leggja beri miklu
meiri áherslu á hafísrannsóknir
hér á landi og þá einnig alhliða
rannsóknir á norðurslóðum. Á
þessu hafsvæði stunda vísinda-
menn æ umfangsmeiri rannsóknir.
íslendingar hafa reynt að taka
þátt í þeim með einhveijum hætti
en mér þykir ekki nóg að gert,“
sagði Þór.
Fremstir á sviði rannsókna á
norðurslóðum eru Bandaríkja-
menn, Kanadamenn og Sovét-
menn og Danir eru um þessar
mundir að stórefla rannsóknar-
störf sín á þessu svæði. Þór telur
þó hins vegar að staðsetning al-
þjóðlegrar miðstöðvar sem rækti
rannsóknir á norðurslóðum væri
ákjósanleg á íslandi vegna þess
hve miðsvæðis landið er, nyrst í
Atlantshafi, skammt frá mynni
íshafsins.
„Ef mögulegt er ættu íslending-
ar að gegna forystuhlutverki í
slíkum rannsóknum með því að
koma á fót rannsóknarmiðstöð hér
á landi. Við ættum að móta hug-
myndirnar að þessu sjálf í stað
þess að fá fyrirspurnir frá útlönd-
um um hvort erlendir aðilar rpegi
setja á stofn slíka stofnun hér á
landi. Islenskir ráðamenn eru á
stundum ekki nógu kappsfullir og
metnaðargjarnir til að ýta hug-
myndum á borð við þessa úr vör,“
sagði Þór.
Laugarásbíó:
Frumsýning á teiknimynd-
inni Fyrstu ferðalöngunum
LAUGARÁSBÍÓ frumsýnir á
annan í jólum teiknimyndina
Fyrstu ferðalangana (The land
before time).
í frétt frá kvikmyndahúsinu
segir að Fyrstu ferðalangarnir
greini frá lítilli risaeðlu, Smáfót,
sem strýkur frá heimkynnum
sínum sem eru að leggjast í eyði
og heldur út í heim í leit að Stórad-
al. Á ferðalagi sínu hittir Smáfótur
aðrar risaeðlur sem slást í för með
honum. Saman lendir hópurinn í
ýmsum hrakningum og ævintýrum
en lærir í leiðinni að samheldni
og vinskapur getur hjálpað þeim
gegnum öll vandræði.
Fyrstu ferðalangarnir er eftir
bandaríska teiknimyndahöfundinn
Don Bluth, sem áður gerði teikni-
myndina Draumalandið (An Am-
erican Tale). Framleiðendur era
Georges Lucas og Steven Spiel-
berg.
■ MÝVATNSSVEIT. Aðventu-
kvöld var i Reykjahlíðarkirkju
fimmtudaginn 14. desember síðast-
liðinn. Kór Idrkjunnar söng. undir
stjórn Jóns Árna Sigfússonar, séra
Örn Friðriksson lék undir. Ein-
söngvari með kórnum var Margrét
Bóasdóttir. Sigríður Einarsdóttir
lék á fiðlu. Þá ávarpaði sóknar-
presturinn kirkjugesti. Síðan fóru
viðstaddir með faðirvor og síðast
var sungið Heims um ból. Þessi
kvöldstund í kirkjunni var mjög
hátíðleg.
- Kristján