Morgunblaðið - 13.01.1990, Page 12
V
MORGUNBLADH) LAUGARDAGUR LL .IANÚAR 1!)90
fif
12-
RögnvaldurL Helga-
son - Minningarorð
Fæddur 17. júní 1911
Dáinn 4. janúar 1990
Síðdegis 4. janúar sl. lést tengda-
faðir minn, Rögnvaldur I. Helgason,
á sjúkrahúsi Akraness. Andlát
Valda kom ekki á óvart. Hann var
búinn að heyja erfiða baráttu í veik-
indum sínum. Engu að síður er eins
og bresti strengur í brjósti manns.
Rögnvaldur var elsta barn hjón-
anna Ingibjargar Skarphéðinsdótt-
ur frá Guðlaugsvík í Hrútafirði og
Helga Þórðarsonar frá Grænumýr-
artungu í Hrútafirði. Þau bjuggu á
Háreksstöðum í Norðurárdal. Þar
fæddist Valdi og ólst upp. 18 ára
gamall fór hann að heiman og vann
hin ýmsu störf eins og gerðist á
þeim tíma, vegavinna, sveitastörf
og margt fleira.
Systkini Rögnvaldar voru Sigur-
þór, býr í Borgarnesi, var kvæntur
Jónu Sigurðardóttur. Hún er látin;
Laufey, hún er látin, var gift Sig-
urði Magnússyni. Þau bjuggu í
Reykjavík; Sigurlaug, gift Gunnari
Grímssyni. Þau búa í Reykjavík;
Óskar, kvæntur Guðbjörgu Gísla-
dóttur. Þau búa á Höfn í Horna-
firði; Sigríður, gift Engilbert
Óskarssyni. Hann er látinn. Þau
bjuggu í Reykjavík, og Gunnar,
kvæntur Elsu Kristjánsdóttur. Þau
búa á Skagaströnd. Hálfsystir
Rögnvaldar frá fyrra hjónabandi
föður hans hét Lára. Móðir hennar
dó í Ameríku. Hún hét Ragnhildur
Andrésdóttir frá Hvassafelli í Norð-
urárdal. Lára bjó í Kaliforníu. Mað-
ur hennar hét Allen Golden.
Rögnvaldur kvæntist fyrri konu
sinni 11. sept. 1932. Hún hét Val-
gerður Ásta Guðmundsdóttir, f. 21.
sept. 1908 frá Fallandastöðum í
Hrútafirði. Foreldrar hennar voru
Jófríður Jónsdóttir og Guðmundur
Bjömsson.
Rögnvaldur og Valgerður hófu
búskap á Gilsstöðum í Hrútafírði í
sambýli við foreldra hans. Valgerð-
ur Iést 30. maí 1941 frá tveimur
dætrum, 5 og 6 ára. Þær heita
Gunnhildur, f. 29. ágúst 1935, gift
Hafsteini Eyjólfssyni, búsett á Sel-
tjarnarnesi. Áttu þau tvö börn,
Valgarð, hann lést aðeins 16 ára,
og Guðrúnu Erlu. Yngi’i dóttirin,
Ester, f. 31. des. 1936, var gift
Halldóri Sigurðssyni, búsett á Sel-
tjarnarnesi. Þau eiga 3 börn, Jófríði
Öldu, Sigurð og Hilmar. Seinni
konu sinni, Sigríði Jónu Ingólfs-
dóttur, f. 22. okt. 1922 frá Gilhaga
í Hrútafirði, kvæntist hann 3. nóv.
1945. Foreldrar hennar voru Anna
Siguijónsdóttir frá Laxárdal og
Ingólfur Kristinn Jónsson frá
Valdasteinsstöðum í Hrútafirði.
Börn Rögnvaldar og Sigríðar eru:
Dagmar, f. 21. nóv. 1946, bústt í
Bæ í Hrútafirði, gift Þórarni Ólafs-
syni. Þau eiga 3 börn, Kristínu Ól-
öfu, Sigríði Hrönn og Eyþór Rúnar;
Helgi, f. 19. okt. 1947, býríHafnar-
fírði, kvæntur Helgu Jónsdóttur.
Þau eiga 3 börn, Huldu, Rögnvald
og Smára; Anna Inga, f. 8. des.
1950, búsett á Kollsá í Hrútafirði.
Var gift Kristbirni Eiríkssyni, eiga
þau 5 syni, Rögnvald Ingvar, Björn
Arnar, Sigurð Rúnar, Eirík Unnar
og Hjalta Búa; Valgerður Ásta, f.
24. mars 1953, býr í Kópavogi,
sambýlismaður hennar er Jóhann
Þór Gunnarsson, og Ingólfur Krist-
inn, f. 20. maí 1959, býr á Hellu á
Rangárvöllum, kvæntur Fríði Norð-
kvist Gunnarsdóttur. Eiga þau tvær
dætur, Sigríði Jónu og Magnhildi.
Barnabarnabömin eru orðin 13.
Sigríður og Rögnvaldur fluttu frá
Gilsstöðum að Borðeyri 1951. Þá
var hann farinn að keyra hjá Kaup-
félagi Hrútfirðinga. Síðar eignaðist
hann sinn eigin vörubíl og vann
lengst af við vegagerð. Hann tók
þátt í félagsmálum en fyrst og
fremst að málefnum kirkjukórsins
og söng með honum í rúm 30 ár.
Formaður sóknarnefndar og með-
hjálpari árum saman. Einnig var’
hann lengi fulltrúi leikmanna á
Kirkjuþingi að Hólum í Hjaltadal.
Þá vann hann að verkalýðsmálum.
Rögnvaldur var mikill hagleiks-
maður á tré, sagaði út og vann allt
sem til féll. Hann kenndi smíðar
við Barnaskólann á Borðeyri um
árabil. Þá má geta þess að hann
var ómenntaður hvað varðaði
smíðar. Hann var ákaflega bók-
hneigður, heimili hans var eins og
vísir að bókasafni. Síðustu ár hafa
þau hjón búið í Borgarnesi. Þar tók
Rögnvaldur þátt í starfí eldri borg-
ara og naut þess vel.
I mínum huga var hann yndisleg-
ur eldrí maður. Hann tók vel á
móti mér þegar ég kom á heimili
hans á Borðeyri fyrir rúmum 10
árum. Það á sjálfsagt sinn þátt í
því hvað mér líður alltaf vel í þeirri
sveit. Aldrei fann ég annað en hlýju
og virðingu frá honum. Alltaf hafði
Valdi tíma til að tala við mig og
segja mér frá því liðna. Það var
stutt í glens og gleði hjá þeim gamla
eins og ég kallaði hann oftast.
Dætur mínar eiga fallegar minn-
ingar um afa gamla eins og þær
kölluðu hann ávallt til aðgreiningar
frá hinum afanum.
Afi gamli var dáinn. Eldri systir-
in grét sáran. Það var erfítt að
skýra þetta fyrir henni. Þær áttu
með honum góð og friðsæl jól nú
nýliðin. Hann hafði sérstakt dálæti
á söng sonardætra sinna. Ein af
síðustu gleðistundum gamla
mannsins var er þær Sigríður Jóna
og Magnhildur fóru í jólasveinabún-
inga og sungu jólalög og færðu afa
gjafir. Hann ljómaði og var fyrstur
af okkur til að gefa þeim gott klapp
og þakkaði innilega fyrir.
Eg tel það ávinning fyrir mig að
hafa kynnst Valda og er þakklát
fyrir þann tíma sem við áttum sam-
an.
Valdi er horfinn sjónum en hann
mun lifa áfram í minningu okkar.
„Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.“
(Vald. Briem)
Fríður Norðkvist Gunnarsdóttir
Þegar ég fluttist ásamt fjölskyldu
minni að Prestsbakka í Hrútafirði
1948 og tók þar við prestakallinu,
rakst ég fljótlega á Rögnvald
Helgason. Rögnvaldur bjó þá ásamt
síðari konu sinni, Sigríði Ingólfs-
dóttur, og börnum beggja hjóna-
bandanna á Gilsstöðum við austan-
verðan fjörðinn.
Gilsstaðir voru fremur lítil jörð
og erflð, sérstaklega held ég að
heimatúnið hafi verið erfitt til hey-
skapar, því það var svo bratt, og
náði nærri frá þjóðveginum niður
að sjónum. Hefur því áreiðanlega
verjð erfitt fyrir Rögnvald og fjöl-
skyldu hans að lifa eingöngu á því
sem jörðin gaf af sér. Enda bætti
Rögnvaldur sér þetta upp með því
að stunda önnur störf jafnhliða
búskapnum. Hann var maður lag-
tækur við margt, einkum smíðar,
en þó lagði hann mesta áherslu á
bifreiðaakstur, akstur vörubifreiða,
og hafði er fram liðu stundir mikla
atvinnu með bíl sinn í vegavinnu.
Það kom og að því nokkrum árum
seinna að þau hjón fluttu heimili
sitt frá Gilsstöðum að Borðeyri og
bjuggu í svonefndu símstjóra-húsi,
því þá hafði símstöðin verið lögð
niður á Borðeyri og flutt að Brú,
innst í Hrútafirði. Vegavinna hafði
aukist mikið á þessum árum, bæði
í Strandasýslu og Húnavatnssýslu,
þannig að upp frá þessu sinnti
Rögnvaldur að mestu bílakstrinum,
en hafði þó ávallt nokkra ígripa-
vinnu að vetrinum hjá kaupfélaginu
á Borðeyri, og einnig annaðist hann
vegaeftirlit og viðhald að vetrinum.
Var það oft að hann fór á stúfana
að gera við vegina er þeir spilltust
snögglega á þessum árstíma. En
árin liðu og aldur færðist yfir Rögn-
vald og svo kom að því að hann
varð að minnka við sig bifreiðaakst-
urinn, og að lokum að selja bílinn
og hætta alveg öllum akstri. Eftir
þetta hafði hann lítið annað að gera
en sinna ígripavinnu hjá kaupfélag-
inu. Börnin voru nú öll uppkomin
og farin að heiman. Við hlið sfna
hafði Rögnvaldur dugmikla konu
sína, Sigríði, ogjá hún ekki á liði
sínu, þegar á þurfti að halda við
störfin heima fyrir, forkur var hún
við bústörfin að Gilsstöðum, og eft-
ir að þau komu til Borðeyrar vann
hún við sláturhúsið þar á hveiju
ári og einnig oft við ræstingarstörf
fyrir kaupfélagið. Munaði mikið um
starf húsmóður fyrir heimilið.
Heimili Rögnvalds og Sigríðar á
Borðeyri var myndarheimili, snyrti-
legt og velumgengið og sinntu þau
vel barnahópnum sínum þar. Fannst
mér ávallt ánægjulegt að heim-
sækja hjónin, móttökur góðar og
þau ræðin og skemmtileg. En best
kynntist ég Rögnvaldi á efri árum
hans, eftir að hann hafði tekið að
sér að vera formaður sóknarnefndar
Prestsbakkakirkju og meðhjálpari
þar, en þessum störfum gegndi
hann síðan í áraraðir af mikilli alúð.
Rögnvaldur tók við þessum störfum
af Bjarna heitnum Þorsteinssyni
kennara óg skólastjóra frá Lyng-
holti, en Bjarni hafði verið mikill
stuðningsmaður kirkju og safnaðar,
og sérstaklega samviskusamur
maður í öllum störfum sem hann
gegndi. Segja mætti að vandfund-
inn væri samviskusamari maður en
Bjarni. Var því von að eftir hans
dag kæmi nokkurt hik á menn að
finna verðugan arftaka hans í starfi
við kirkjuna. Og einhvern veginn
æxlaðist þetta þannig að Rögn-
valdur tók við þessum störfum. Og
óhætt er að segja að hann fetaði
dyggilega í spor fyrirrennara síns
í því að vilja kirkjunni vel og sýna
henni sóma í hvívetna. Hvatti hann
fólk til kirkjugöngu og til kirkju-
söngs. Þá betrumbætti Rögnvaldur
stórlega hirðingu kirkju og kirkju-
garðs. T.d. hafði hirðing garðsins
lengi verið vandamál. Rögnvaldur
tók upp ný vinnubrögð. Hann hóaði
saman fjölda fólks til þess að slá
og raka garðinn. Tók söfnuðurinn
vel þessari nýbreytni hans; margar
hendur leystu þarna af hendi þarfa-
verk. Og það sem meira var að all-
ir þátttakendur höfðu mikla ánægju
af að fegra garðinn. Eins og áður
er getið var Rögnvaldur lagtækur
maður og allgóður smiður. Oft lét
hann hendur standa fram úr ermum
við að gera við kirkjuna, mála og
smíða eftir því sem með þurfti
hveiju sinni, allt var þetta smekk-
lega af hendi leyst. Var það honum
metnaðarmál að kirkjan væri fögur
á að líta og vel hirt. Þá vildi Rögn-
valdur líka stuðla að betri messu-
flutningi og betri kirkjusiðum.
Kunnátta í kirkjusiðum virðist víða
vera farin að daprast með þjóðinni.
Til þess að lagfæra þetta fór Rögn-
valdur á námskeið sem haldin voru
fyrir starfsfólk kirkna á þessu sviði.
Áf öllu þessu sést að Rögnvaldur
tók þessi störf sín mjög alvarlega
og rækti þau af hinni mestu fyrir-
mynd. Er ég sannfærður um að
söfnuður Prestsbakkakirkju er hon-
um þakklátur fyrir hin einlægu
störf sem hann vann kirkju og söfn-
uði. Og hér vil ég færa Rögnvaldi
mínar kæru þakkir fyrir ánægjulegt
samstarf við hann við Prestsbakka-
kirkju á liðnum árum.
Eg vil einnig þakka honum þægi-
legt og glaðlegt og vinsamlegt við-
mót alla tíð. Sendi ég aldraðri eigin-
konu hans og börnum þeirra og
öðrum ástvinum samúðarkveðjur
mínar og fjölskyldu minnar. Blessuð
sé minning Rögnvalds.
Yngvi Þórir Árnason
Sigríður Ólafsdóttir
kaupkona - Minning
Móðir mín hét fullu nafni Guð-
björg Sigríður Ólafsdóttir og var
fædd á Gamla Hrauni við Eyrar-
bakka 1902 á jóladag, og yfirgaf
þetta líf 6. febrúar á sl. ári.
Ég veit ekki hvernig henni hefði
orðið við ef hún hefði vitað að ég
ætti eftir að skrifa nokkur minning-
arorð um lífsþátt hennar. Mamma
var yfirleitt ekki hrifin af minning-
argreinum og þá sérstaklega ekki
upptalningum úr persónulegum
lífsreynslum. Ég ætla því ekki að
grafa neitt upp sem henni var eigin
minning og reynsla sem aðeins hún
átti og tók með sér úr þessu lífi.
Nú eru nýliðin jól og í einveru
minni hafði ég góðan tíma til að
minnast svo margs sem þessi hátíð
mótaði í æsku minni og uppvexti.
Fimmtán ára gömul fór hún frá
heimili foreldra sinna, Einarshöfn á
Eyrarbakka, til Reykjavíkur til að
leita vinnu. Einasta ósk hennar var
að vera „innanbúðar", þ.e. að af-
greiða í verslun, og hún átti sannar-
lega eftir að fá þann draum upp-
fylltan. í um sextíu ár var hún við
verslun, þar af um þijátíu ár í sinni
eigin, vérsluninni Perlon, sem
síðustu tuttugu og fimm ár var á
Dunhaga 18.1 gamla daga var hún
hjá Marteini og Haraldi, en það
voru stærstu verslanir sinnar teg-
undar í Reykjavík í mörg ár, seldu
vefnaðarvöru og kvenfatnað. Það
voru margar sögur úr verslunarlíf-
inu sem hún kunni, og sjálfsagt
hefði sjálfsævisaga hennar orðið
góð söluvara ef hún hefði komið út
í bókarformi sem er svo mjög í tísku
í dag. Ung fór hún til Noregs í
skóla og seinna gætti hún barna
sem höfðu misst móður sína. í því
landi upplifði mamma sína mestu
ást, og einnig sín mestu vonbrigði
sem áttu eftir að fylgja í minningu
hennar allt lífið.
Eftir að mamma kom frá Noregi
giftist hún föður mínum, og í byijun
árs, 13. janúar, fæddist ég.
Þá urðu miklar breytingar í lífi
hennar. Hjónbandið var stutt, og
nú gaf hún allan sinn kærieika til
drengsins síns.
Erfiðleikar urðu oft miklir, vinna
mikil, fjárhagur lítill, engin dag-
heimili, engin mæðrahjálp né opin-
ber styrkur, ^n ómældur kærleikur
og fórn.
Þessi fórnandi kærleikur átti eft-
ir að verða hluti af öllu lífi hennar.
Það var ekki aðeins drengurinn sem
hún elskaði allt lífið sem naut þess,
heldur ættingjar og vinir, frændur
og frænkur, skyldir og óskyldir,
þeir sem höfðu á einhvern hátt orð-
ið á mistök í lífinu. Mömmu fannst
hún vera fædd til að þjóna en ekki
að láta þjóna sér.
Það var henni því mikil sorg þeg-
ar ég — einkasonur hennar — féll
í óreglu og missti stjórn á lífi mínu.
Hún spurði sig oft; hvar yfirsást
mér? Hvers vegna?
Fyrstu minningar mínar voru
þegar mamma kenndi mér bænirn-
ar, Ó, Jesú bróðir besti og Nú er
ég klæddur og kominn á ról. Hún
kenndi mér að syngja þessar bænir
svo ég myndi þær betur.
Mamma kenndi mér að ganga
veginn til Guðs og gleyma aldrei
„besta vininum".
Sjálf trúði hún á mátt bænarinn-
ar og fyrir hennar bænir og ann-
arra sem þekktu þessa leið kom
svarið. Eftir mörg ár í miklu myrkri
og vansigri kom lausnin. Ég var
staddur í öðru landi, allt virtist von-
laust og tapað. En fyrirbænirnar
virkuðu.
Ég varð frjáls! Ég mun aldrei
gléyma þeirri stund þegar mamma
kom til Kaupmannahafnar, tók trú-
arskref og lét skírast sjötíu og
þriggja ára gömul. Það var í kirkju
Hvítasunnumanna. Hún skildi orð
Biblíunnar: „Sá sem trúir og verður
skírður mun hólpinn verða.“ Hún
vildi hlýða og gera eins og hún trúði
— Guðs vilja. Hún var svo þakklát
fyrir að Hann heyi’ir bænir. Þetta
var á páskadag, tákn upprisunnar,
tákn þess að lífið sigráði dauðann.
Upp frá þessari stund urðu þátta-
skil í lífi mömmu. Nú hafði hún líka
eignast nýja fjölskyldu, bræður og
systur sem áttu eftir að reynast
henni vel í veikindum hennar
síðustu þrjú árin. Hún gat talað við
þau um samfélag sitt við Guð, að
Hann heyrir bænir, og er sá vinur
sem aldrei bregst.
Á meðan mamma hafði heilsu
sótti hún samkomur í Fíladelfíu,
sem var nú hennar andlega heimili
og Samhjálp Hvítasunnumanna átt
hug hennar og hjarta.
Ein af stærstu óskum hennar var
að fá að koma til Jerúsalem, stíga
fótum sínum á landið sem Guð hafði
valið á svo sérstakan- hátt. Hún
kenndi mér líka að elska þetta land
og þá þjóð sem Guð hafði útvalið.
Mér hefur hlotnast sá heiður og sú
gleði að koma oft til Jerúsalem og
nú fyrir nokkrum vikum þegar ég
var staddur á Olíufjallinu las ég í
Jesaja spádómsbók 66.13: Eins og
móðir huggar son sinn, eins mun
ég hugga yður. í Jerúsalem skuluð
þér huggaðir verða.
Þetta hef ég fengið að reyna í
ríkum mæli. Eg þakka Guði fyrir
að Hann gaf mér móður sem kenndi
mér að biðja. Það eru þau auðæfi
sem aldrei fyrnast, sem veita gleði
sem ekki dvín og frið sem varir að
eilífu.
Þó að okkur mömmu hafi ekki
auðnast að vera saman í Landi fyr-
irheitanna hér á jörð, þá trúi ég á
endurfundi í hinni himnesku Jerú-
salem, þar sem engin sorg er, eng-
■> inn söknuður né sjúkdómar finnast,
þar sem dýrðarljómi Drottins skín
hvern dag.
Ef þessi minningargrein gæti
orðið einhveijum sem á erfitt and-
lega eða líkamlega að hjálp til að
finna Lausnarann sem er hinn
krossfesti og upprisni frelsari Jes-
ús, þá veit ég að hún mamma yrði
glöð að ég skrifaði þessa grein.
Einkasonur
t
Faðir okkar, tengdafaðir og afi,
SIGFÚS SIGVARÐSSON
frá Brú,
lést á heimili sínu 11. janúar.
Börn, tengdabörn og barnabörn.