Alþýðublaðið - 20.10.1932, Blaðsíða 5

Fimtudaginn 20. október 1932.
Á L,P VÐUBL AÐIÐ
6
í DamnSrkii lafnaðarmeim.
í Eeiljðntl ibaldsmenn.
AtvinnnleFslð fer tntakandf í Danmðrkii.
Jafnaðarmamiastjórnin hefir læhkað
riklssknidirnar á ðeim ð emnr árnm er
hán hefir ríkí, nm 86 m lljónir króna
— Síðnsín fjáriög sfna íekjnafgang.
Það vakti athygli um allan
heim, er danska jafnaðaTmanna-
stjðrnin hafði á fjáThagsárinu 1930
—1931 lækkaði ríkisskuldirnar um
40 milljónir króna og pó veitt 17
milljónir króna til nauðstaddra
verkamanna og 7 milljónir króna
til nauðstaddra bænda. Á sama
fjárhagsári var tekjuhalli á
fjárlögum aillra annara
Evró) p u r í k j a og niðurskorin
lífsskilyrði verkalýðsins.
En það vekur eigi minni athygli
nú er jafna ða mian nastjómin legg-
'ur fjárlög sín og landsreikning
fyrir pingið, að pau sýna nokk-
urn tekjuafgang, prátt fyrir áætl-
áðlan 5,6 milljóna króna tekju-
halkt og ýms ófyrirsjáanleg út-
gjöld, svo sem 5 milljón krónur
f gengisíap. Á pessu fjárhagsári
hefir jafnaðarmannastjórninni ewn
tekist aði lækka ríkisskuldirnar
tím 26 milljónir króna, en sam-
talis hefir hún síðan hún tók við
völdum lækkað pær um 86
milljónir, k r ó na„
Þetta er enn pví athyglisverðr
ara, par sem kreppan fer vax-
andi og hvert einasta auðvaldsriki
eykur skuldir sínar og sker pó
niður launakjör starfsmanna
sinna, stöðvar verklegar fram-
kvæmdir og leggur skatta á al-
pýðuna. Hafa og heimsfræg fjár-
málablöð eins og t. d. enska blað-
ið „Economist" skrifað um fjár-
málastjórn danskra jafnaðar-
mianna og sagt m. a., aSj í Dan.i-
mörku hlyti að ríkja önnur fjár-
málamenning en par sem íhaldið
stjórnar.
Danska j afnaðarmannast j ómin
lækkar útgj'öld ti,l hers og flota
ár frá ári, og er páð einkabam
og uppáhald auðvaldsins pví að
verða horaðra og aumara með
hverju ári. Á síðasta fjárhagsári
voru útgjöldin minkuð til hers
og flota um tæpar 4 milljónir
króna, en á sama tíma eru út-
gjöldin stórlega aukin til atvinnu-
leysissjóða, opinberra fram-
kvæmda, fræðslumála og starf-
semi I and búnaðarrá'ðuneytisins
(marhaðsaukninga o. fl.)
Hvennig getur petta íek-
ist?
Þannig munu Reykvíkingar
spyrja, pví peir pekkja ekki ann-
áð en tekjuhalla, aukið atvinnur
leysi og aukning skulda ríkis og
bæjar.
Danska jafnaðarmannastjórjiin
eykur ár frá ári eignir og atvinnu-
starfsemi ríkisins og nú er í ráöi
að taka til reksturs ýms meiri
háttar samgöngntæki, er áður
hafa veiið í höndum einstakra
manna. Af pessu hefir ríkið haft
góðaT tekjur. Stjórnin befir og
lagt á skatta — beina shcctki á
auðmenn eins mildð og henni hef-
ir verið unt fyrir mótspyrnu hins
íhald.ssinnaða Landspings. Hún
hefir líka gripið harðri hendi fýr-
ir pá eyðslustarfsemi, sem, Mad-
sen Mygdal-stjórnin hafði rekið.
Má par t. d. nefna, að við simar
starfsemina var mikill, fjöldi fram-
kvæmdarstjöra, sem ekkert gerðu
annáð en að hirða iaun, sín, seml
voru frá 30—75 púsundir á ári
handa hverjiun! Hún hefir og
sparað hin margföldu laun, er
einstaka rnenn tóku, skorið niður
hernaðarútgjöldin leins og að
framian getur og aukið atvinnu-
Beksturinn í landinu á grundvelli
samtaka hins vinnandi fólks, en
í pví er ef til vill fólginn mestuh
sparnaður, pví pað er dýrt fyrir
hvaða pjóðféiag sem er, að láta
púsundir verkfærra manna ganga
iðjulausar meðan auðæfin liggja
ónumin, enda hefir atvinnuleysið
minkað í Danmörku prátt fyrir
pað pó að atvinnuleysið fari vax-
andi alls staðar annars staðar í
heiminum. Má t. d. geta pess, að
atvinnuleysið fer hríðvaxandi í
Noregi og nú nýlega, pegar
norska íhaidsstjómin skilaði
landsreikningi og fjárlögum sýndi
pað sig að tekjuhalli hafði orðið,
sem nam 35 milljónum króna,
og í Bandaríkjunum, Gósenlandi
íhaldsmienningarinnar, par sem
atvinnuleysið fer vaxandi með
hverjum degi, varð tekjuhallinn
2,5 milljarða dollara.
Úrr œ 'öl v er k alýös ins.
Við purfum pví ekki að fara
lengra en til Danmerkur til að
sækja rök fyrir pví, að úrræði
jafnaðarstefnunnar innan auð-
valdspjóðfélagsins, sem. miðast
eingöngu við hag heildarinnar, en
ekki við hag örfárra einstaklinga,
eru happadrýgri en fjármálaó-
menndng ihaldsins og urræðaleysi
(jpess í peim vandræðum, sem páð
hefir sjálft skapað.
H ér„
Við íslendingar hljótum að dást
að framkvæmdum dönsku jafnr
aðarmannastjómarinnar og pað
Reykið May Blossom
Virginia cigarettur
20 stk, pakkinn kostar kr, 1,20.
Fást í öllum verzlunum
pví fremur, par sem við höfum
við önnur og hræðilégni skilyrði
að búa.
Hér vex atvinnuleysið með
hverjum degi.
Hér veitir ríkið og Reykjavík-
urbæT einstaka mönnurn séxxétt-
indi, sem er rænt frá allri heild*
inni, verkamönnum, bændum, sjó-
mönnum, iðnaðarmönnum og
smákaupmönnum.
Hér eru eignir ríkis og bæjar
(látnar í hendur einstakra manna.
Hér ræður ómenning fárra í-
haldsmanna. En í Danmörku
ræður menning verklýðssamtak-
anna.
Er pað ekki líka eðlilegt, að
önnur verði. útkomian, par sem
verkamienn ráða, sem alt af hafa
orðið að gæta hvers eyris á
heimilum sínum, eða par sem hin-
ir fáu „stóru“ ráðia, sem alt af
hafa „mátt“ lifa hátt — og álíta;
sig vera kosna til að eyða.
Hver,s vegna stjórna jafnaðar-
menn í Danmörku?
Vegna pess, áð íhaldið hefir
fullsýnt, að fjármálamenning .pess
er andstæð hagsmunum almienn-
ings.
Getum við ekki lært af pessu,
Reykvíkingar ?
X A
Hver vlll taka á sig
ábyrgðina?
Á siðasta alpingi gerðist sá öm-
urlegi atburður, að einn stiórn-
málaflokkur landsins valdi inn í
rikisstjómina af sinni hálfu mann,
er var undir opinberri ákæru. Og
pessi ákærði maður var settur í
dómsmálaráðherrasæti. Þetta ein-
dæma stjórnmálahneyksli befir
vakið undrun allra óspiltra manna
og kastað óbætanlegum skugga
á íislenzka stjórnmálastarfsemi
Á laugardaginn kemur eiga
Reykvíkingar að velja sér nýjan
pingmann. Einn frambjóðandinn
við pessar kosningar er eindreg-
inn og ákveðinn stuðningsmaður
hins ákærða dómsmálaráðherra
Sá frambjóðandi er Pétur Hall-
dórsson. Þeir, sem kjósa pann
frambjóðanda, vilja viðhalda í
d ómsmálaxá ðherrasessi ákærðum
mianni; peir vilja halda við Iíði
spillingunni í íslenzkum stjórn-
rnálum. Það er skylda hvers beið-
arlegs manns, er gengur að kjör,-
borðinu, að athuga petta rækilega.
1 eyrum alíra reykvískra kjósenda
eiga að hljóma aðvönunanorðin:
Hver vill kika á sig ábyrg&ifm?.
P.