Morgunblaðið - 18.02.1990, Blaðsíða 34

NNING AR SUNNUnAGUR 18. ÉÉBálÁMé90
34
Minning:
Sr. Robert Jack
Fæddur 5. ágúst 1913
Dáinn 11. febrúar 1990
Góður vinur minn er látinn. Hann
er horfinn sjónum okkar, en miin
lifa allá okkar daga í góðum minn-
ingum sem hann hefur skilið eftir.
Við sem eftir sitjum eigum heilan
hafsjó af góðum minningum og
auðvitað þeim slæmu líka, því eng-
inn er algóður. Það væri ekki mann-
legt, ef fólk skipti ekki skapi eða
ætti ekki sínar slæmu stundir. Hitt
er fátíðara að fólk eigi þá kosti sem
þarf til að gleyma, fyrirgefa og
vera þess umkominn að geta litið
framhjá ókostum annarra en reyna
að koma auga á það góða í hverri
manneskju. Þessa kosti hafði Rób-
ert til að bera, reyndar þau bæði
hjónin og var mér snemma kennt
að það sem ég vildi finna hjá öðrum
skyldi ég láta aðra finna hjá mér.
Ég kynntist Róbert er ég var á
tíunda árinu, og hef ekki beðið þess
bætur síðan eins og ég sagði ailtaf
við hann. Ég hafði suðað endalaust
í foreldrum mínum um að fá að
vera í sveit, og ég fékk að fara til
Róberts og Mundu, að ógleymdum
bömunum tíu. Ég hafði aldrei upp-
lifað það áður að kynnast stærri
systkinahópi en þremur sem mér
að vísu fannst fullstór, en tíu stykki
í einu. Ég hélt að svona lagað væri
bara í skáldsögum eftir Guðrúnu
frá Lundi. Og öll em þau og vom
nvert öðm yndislegra. Þegar ég og
foreldrar mínir stigum út úr bílnum
komu allir út á hlað og heilsuðu
og ég í bókstaflegri merkingu hrein-
lega hvarf. Ég hef nú ekki af miklu
að státa hvað hæðina varðar en
þetta tók út yfir allt. Þau einu sem
vom minni en ég voru Siggi og
Linda enda bæði innan við 6 ára
aldur. Það fyrsta sem ég lærði
þarna var að treysta á mátt minn
og megin og trúa því ég myndi
stækka en þangað til væri ég alveg
nógu stór. Og við það sat og gerir
enn. Róbert benti mér á að það
væri betra að hafa meira vit í kollin-
um en fleiri sentimetra á hæðina.
Það kæmi fólki betur að geta kom-
ið vel fyrir og geta talað af viti en
að líta vel út. Fyrir þetta og margt
annað mun ég alltaf verða þakklát.
Það var margt sem við ræddum
saman bæði við tvö inn á „kontór"
eða Munda með okkur. Það var
alltaf gaman að setjast við matar-
borðið en ekki eins skemmtilegt að
standa upp. Ég man að þetta fyrsta
sumar mitt fannst mér ég upplifa
endalausa „diskahrollvekju". Ég
var alin upp sem hálfgerð dekur-
rófa, en hjá Mundu fékk ég smá
nasasjón af því sem koma skyldi í
lífinu. Það var aldrei skipað fyrir
eða sagt höstum rómi þú átt að
gera þetta eða hitt. Þetta kom allt
af sjálfu sér svo áður en ég vissi
af var ég farin að hjálpa til við að
þurrka upp diskana og ganga frá
og hef gert síðan. Ég var hins veg-
ar alveg með það á hreinu eftir
hvert sumar að ég hefði tekið út
minn skammt á Tjörn hvað heimilis-
verkin varðaði og leyfði því móður
minni að dúlla sér með sín verk í
friði. Þá fannst mér ekkert rangt
við það.
Ég gleymi áldrei svipnum á þeim
hjónum þegar ég bað einn af mínum
fyrstu morgnum um að fá að strauja
og var leyfið veitt. Mér var bent á
að straujámið væri inni í skáp og
sagt að setja það á eldavélina. Elda-
vélina? hváði ég. Af hveiju? Það er
ekkert rafmagn hér hjá okkur, svo
þú þarft að hita járnið. Mér fannst
ég satt best að segja komin langt
aftur í fomöld. Ég hafði séð svona
straubolta á Þjóðminjasafninu og
auðvitað lesið um þá en að upplifa
þetta ... Síðan þetta gerðist hef ég
ætíð borið mikla virðingu fyrir þeim
hjónum og oft notað mér það til
góðs sem ég sá og heyrði á Tjörn.
Því mér fannst það alveg ógjöming-
ur að ala upp öll þessi börn án raf-
magns og engar búðir nær sér en
í 30 km fjarlægð. En það er önnur
saga. Svo braust út þessi mikli hlát-
ur þegar ég dró upp gallabuxurnar
mínar og fór að strauja þær. Ég
útskýrði að ég þyldi ekki harðar
buxur. Róbert var fljótur að sjá hið
spaugilega við þetta og sagði: Ja
héma, ég hef nú aldrei haft fjósa-
stelpu fyrr sem fer i nýstraujuðum
buxum að mjólka beljumar mínar.
Ég held ég komi nú og kíki á þetta.
Hver veit nema þær mjólki betur.
Ekki bætti það úr skák að ég
gleymdi að taka fyrstu spenabun-
una, gat svo ekki heft fæturna á
kúnni svo að lokum steig kýrin of-
aní fötuna hjá m ér og kórónaði svo
allt, með því að skila til baka tugg-
unni frá í gær. Þá var mér meira
en nóg boðið. Þau hlógu, að mér
fannst, endalaust en þetta kom
smám saman og að lokum varð ég
bara efnileg fjósakona.
Mér er mjög minnisstætt sumar
eitt löngu síðar eða um 16 áraald-
urinn. Við Ella Kristín, dóttir þeirra
Róberts og Mundu, sátum inni í
stofu og vorum að Iesa. Við heyrð-
um að bíll renndi í hlaðið. Okkur
var sagt að prófasturinn sé kominn
í heimsókn. Þá kom Róbert og rétti
okkur kverið og sagði okkur að rifja
þetta upp því prófasturinn ætli
síðan að hlýða okkur yfir trúaijátn-
inguna á eftir. Ég hélt nú ekki. Ég
benti honum á að ég hefði þulið
mína rullu þegar ég fermdist. Hann
sagði að sér væri svo sem_sama,
en ekki prófastinum. Svo við Ella
Kristín fórum í mesta flýti að þylja
og áður en við vissum af þá renndi
sami bíll úr hlaði aftur. Og við stóð-
um með gapandi munna á miðju
stofugólfinu þegar Róbert kom og
sagði: Jæja, hvernig gengur? Og
svo hlóu þau hjónin mikið og við
með þeim seint og um síðir. En
þetta var góð lexía, því oft er mað-
ur of fljótur að gleyma því sem síst
skyldi, en fljótur að muna það sem
í gleymsku mætti falla.
Ég hafði einu sinni á orði við
matarborðið að ég vildi verða
bóndakona. Eftir það hafði ég eng-
an frið. Róbert nctaði hvert tæki-
færi til að kynna mig fyrir öllum
piparsveinum sveitarinnar. Mér
fannst á stundum að það stæði yfir
uppboð á kúm, en satt best að segja
fannst mér gaman að þessu og
hefði ekki viljað missa af því. Þetta
voru hinir föngulegustu piltar. En
margt fer öðruvísi en ætlað er, sá
sem ég var skotin í var skotinn í
annarri. Þá benti Róbert mér á að
það kæmi dagur eftir þennan dag.
Þá er mér minnisstætt eitt sinn
fyrir ekki ýkja löngu, að Róbert og
Siggi voru að fylgjast með heims-
meistarakeppni í fótbolta. Þeir voru
að mér fannst búnir að horfa í heila
viku og það var ekkert annað í sjón-
varpinu. Svo stóð Róbert upp í hálf-
leik og fékk sér að borða. Ég í
spurði í mesta sakleysi hvort ekki
mætti setja spólu í myndbandstæk-
ið fyrst hann væri farinn fram.
Þetta væri hvort eð er tapaður leik-
ur. Ef vinur minn hefur einhvem-
tímann verið nærri því að fá hjarta-
slag, þá var það á þessari stundu
er hann leit á mig og sagði: „Hvað?“
Síðan leit hann á Mundu og sagði:
„Því eru engjn takmörk sett sem
þessari stelpu getur dottið í hug.“
Það er svo ótal margt sem ég gæti
skrifað um en hér ætla ég að láta
staðar numið. Þó langar mig að
minnast góðra stunda með opið
sjónvarp og poppkornið góða við
hlið okkar, eftir að góðu dagsverki
lauk. Að ég tali nú ekki um þegar
haustaði og sest var niður með skyr
og krækiber. Ég vil þakka mínum
látna vini og velunnara fyrir góða
tíma, fyrir öll hans góðu ráð og
yndislega kímnigáfu sem því miður
alltof fáir eru gæddir. Guð blessi
hann. Þakkið Guði fyrir Ijúfar minn-
ingar og allan þann yndislega tíma
er þið fengfuð að njóta samvista við
Róbert.
Elsku Munda mín, þakka þér
fyrir að opna mér heimili þitt og
faðm þinn. Guð blessi ykkur öll og
styrki.
Ykkar einlæg
Annalín
Séra Róbert Jack fyrrum prestur
og prófastur á Tjörn á Vatnsnesi
verður borinn til hinstu hvílu á
morgun. Hann lést á heimili sínu
fyrir réttri viku, hinn 11. febrúar
siðastliðinn. Hann var fæddur í
Glasgow 5. ágúst 1913, eina barn
foreldra sinna.
Það var fyrir rúmum ellefu árum,
sem ég hitti Róbert í fyrsta sinn
og var ég þá kynntur fyrir honum
sem verðandi tengdasonur hans.
Þetta var nú frekar þvingandi stund
fyrir mig, mér fannst semsé að ég
ætti nokkuð undir því að okkur
semdi sæmilega. Sá kvíði sem ég
bar í bijósti reyndist ástæðulaus.
Hann horfði á mig rannsakandi í
fáein augnablik, eins og til þess að
athuga hvern mann þessi drengur
sem fyrir framan hann stóð hefði
að geyma, seinna komst ég að því
að það var hann reyndar að gera,
síðan kom ein lauflétt athugasemd
og andrúmsloft augnabliksins gjör-
breyttist, fékk yfir sig léttan og
ferskan blæ. Það var einmitt þessi
léttleikandi blær, smitandi glað-
værð og spaugsemi sem einkenndi
manninn og reyndar öll okkar sam-
skipti allt frá byijun, þau þróuðust
síðan með árunum í trausta vin-
áttu, svo ekki bar skugga á. Rób-
ert hafði til að bera margbrotin og
sterkan persónuleika. Undir hinu
létta yfirbragði var trúfastur maður
sem tók köllun sína og starf alvar-
lega. Hann hafði á unga aldri hug
á að gerast kristniboði, þá í löndum
þriðja heimsins, en örlögin höguðu
því þannig til að hann lærði til
prests hér á landi á árum síðari
heimsstyijaldar og tók hann vígslu
18. júní 1944, daginn eftir lýðveld-
isdaginn. í embættistíð sinni hér á
landi þjónaði Róbert þremur fremur
afskekktum og fámennum byggð-
arlögum. Finnst manni það óneitan-
lega í nokkurri mótsögn við upp-
runa hans sem stórborgarbams.
Vildi hann umfram annað tengja
það sínum gamla kristniboðsáhuga
og því að hann komst á þessum
stöðum í nánari tengsl við sóknar-
böm sín, heldur en annars hefði
orðið í fjölmennum prestaköllum.
Eftirfarandi ljóðlínur lýsa vel, að
mínu mati viðhorfi og afstöðu Rób-
erts til trúarinnar, starfs hans og
umhverfis.
Hafknörrinn glæsti og fjörunnar flak
fljóta bæði. Trú þú og vak.
Marmarans höll er sem moldarhrúga.
Musteri guðs eru hjörtun sem trúa
þó hafí þau ei yfir höfði þak.
(Einar Ben.)
Hin efnislegu gæði, „marmarans
höll“, voru ekki hátt skrifuð, það
var aftur á móti fólkið, sálirnar,
hinn lægsti og hinn hæsti, þeir vom
jafningjar, og þá bar að umgangast
sem slíka.
Róbert hafði mikinn áhuga fyrir
mannlífinu. Hann var með afbrigð-
um mannglöggur og mikill mann-
þekkjari og gat hann sagt fyrir um
viðbrögð og hegðun fólks, stundum
með ótrúlegri nákvæmni. Fékk ég
oft tækifæri til að upplifa slíka spá-
dóma rætast, sérlega á ferðum okk-
ar erlendis. Mér kemur í hug atvik
sem átti sér stað á veitingastað í
Glasgow fyrir nokkrum áram. Við
sátum tveir saman að snæðingi.
Við borð alllangt frá okkur út við
glugga sátu tvenn pör. Ég hafði
litið til þeirra nokkrum sinnum og
ekki tekið eftir neinu markverðu.
Skyndilega segir Róbert við mig:
„Sérðu fólkið þarna við borðið út
við gluggann." Og nikkar í átt til
þessa fólks. Ég játti því. Þá segir
minn maður: „Innan fimm mínútna
verða þau komin í háarifrildi og
mér kæmi ekki á óvart þó að stóri
gráhærði maðurinn yfirgæfi sam-
kvæmið í fússi.“ Ég tók þessu nú
með allri varúð, enda gat ég ekki
merkt að umrætt fólk ætti í neinum
illdeilum. En það þarf ekki að orð-
lengja það neitt frekar að þetta
gekk eftir, nákvæmlega eins og því
var spáð.
Þetta atvik átti sér stað í einni
af mörgum ferðum sem við fórum
saman erlendis. Þessar ferðir áttu
sér allar þann megintilgang að fara
og horfa á knattspyrnu. Róbert
hafði geysilegan áhuga fyrir knatt-
spyrnu, alla tíð, og var virtur sem
slíkur í Bretlandi, og var m.a. heið-
ursfélagi í Celtic og góðvinur Sir
Matt Busby hjá Manchester United.
Ég kom oft með honum á báða
þessa staði, sérstaklega þó til Celtic.
Áttum við sameiginlegar margar
góðar minningar frá þessum heim-
sóknum.
En þá er loks komið að kveðju-
stund. Ég mun geyma minningu
Róberts með gleði og söknuð í huga.
Gleði, er ég minnist allra þeirra
stunda er við áttum saman þar sem
gáskinn og glaðværðin réðu ríkjum.
Söknuð, þar sem ég nú sé honum
á bak yfir móðuna miklu. Það er
skarð fyrir skildi fyrir okkur sem
kveðjum hann á morgun í hinzta
sinn, og þá sérstaklega fyrir Vigdísi
sem hefur staðið vð hlið hans trygg
og trúföst, í blíðu og stríðu. Ég
veit hve hann mat hana mikils, en
ég veit líka að hann kvaddi í þeirri
öruggu vissu að hún á sér traust
virki, sem þau byggðu upp saman,
t
MARTA MAGNÚSDÓTTIR
lést 7. febrúar.
Útförin hefur farið fram.
Guðjón Ó. Guðjónsson,
Dóra Nordal, Jóhannes Nordal,
Marta Guðjónsdóttir, Magnús Guðmundsson.
Eiginkona mín, t
HJÖRDÍS JÓNSDÓTTIR,
Lynghaga 24,
varð bráðkvödd á heimili okkar föstudaginn 16. febrúar.
Ólafur Jónsson.
t
Faðir minn,
GUÐMUNDUR Þ. JÚLÍUSSON,
til heimilis á Sunnuflöt 41,
Garðabæ,
lést 12. febrúar sl.
Fyrir hönd aðstandenda
Guðmundur R.J. Guðmundsson.
t
Systir mín og fósturmóðir,
BRYNDÍS ÓLAFSDÓTTIR SEPP,
er lést 9. febrúar verður jarðsungin frá Fríkirkjunni í Hafnarfirði
mánudaginn 19. febrúar kl. 15.
Ragnheiður Ólafsdóttir Suggit,
Tómas Karlsson Sepp.
t
Útför
SÉRA RÓBERTS JACK,
sem andaöist 11. þessa mánaðar, fer fram frá Bústaðakirkju
mánudaginn 19. febrúar kl. 13.30. Þeim sem vilja minnast hins
látna er bent á Krabbameinsfélag íslands.
Vigdis Jack,
Davíð Jack,
María Jack,
Róbert Jon Jack,
Ella Kristín Jack,
Anna Jack,
Jonína Guðrún Jack,
Sigurður Tómas Jack,
Sigurlma Berglind Jack,
Elin Guðmundsdóttir,
og barnabörn.
Bergdfs Sigmarsdóttir,
Niiló Renikanen,
Sigrún Baldursdóttir,
Skúli Torfason,
Guðmundur Sigþórsson,
Bjarni Stefánsson,
Anna Gunnarsdóttir,
Leflsteinar
Framleiðum allar stærðir og gerðir af legsteinum.
Veitum fúslega upplýsingar og ráðgjöf
_______um gerð og val legsteina._
ÍB S.HELGASON HF
ISTEINSMIÐJA
SKEMMUVEGI 48 SÍMI 76677