Morgunblaðið - 15.03.1990, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 15. MARZ 1990
31
Stj órnarfrumvarp um Háskóla íslands:
Endurskipulagning
stj ómsýslunnar
LAGT hefur verið fram stjórnarfrumvarp til breytinga á lögum um
Háskóla Islands. I frumvarpinu, sem samið var að frumkvæði Háskólar-
áðs, eru lagðar til víðtækar breytingar á stjórnsýslukerfi Háskóla ís-
lands.
Stj ornarfrumvarp um félagslegar íbúðir:
Fjórir lánaflokkar Bygg-
ingarsjóðs verkamanna
Stjórnir verkamannabústaða lagðar niður
Fram hefur verið lagt stjórnarfrumvarp til breytinga á lögum um
Húsnæðisstolhun ríkisins. Frumvarpið gerir m.a. ráð fyrir því að
lánaflokkar í Byggingarsjóði verkamanna verði Qórir og að stjórnir
verkamannabústaða verði lagðar niður og húsnæðismál sett undir
sérstakar húsnæðisneftidir sveitarfélaga.
Samkvæmt frumvarpinu er ráð
fyrir því gert að stjórnsýsla Háskól-
ans skipist upp í nokkur svið: Fjár-
málasvið, samskiptasvið, starfs-
mannasvið, bygginga- og tæknisvið,
rannsóknasvið og kennslusvið. Fram-
kvæmdastjórar verða síðan fyrir
hveiju sviði. Framkvæmdastjóri íjár-
málasviðs ber heitið Háskólaritari.
Staða byggingarstjóra fellur niður
en upp tekin staða framkvæmda-
stjóra bygginga- og tæknisviðs,
kennslustjóri verður framkvæmda-
stjóri kennslusviðs, starfsmanna-
stjóri verður framkvæmdastjóri
starfsmannasviðs, aðstoðarháskóla-
ritari framkvæmdastjóri samskipta-
sviðs og auk þessa verður tekin upp
staða framkvæmdastjóra rannsókna-
sviðs, en niður felld staða ráðgjafa
rektors í byggingarmálum. Fram-
kvæmdastjórar sviðanna eru ráðnir
til fimm ára í senn
Framkvæmdastjóri fjármálasviðs
hefur í umboði rektors og háskóla-
ráðs heimild til að skuldbinda háskól-
ann og háskólastofnanir fjárhags-
lega, hefur yfirumsjón með fjármála-
stjórn háskólans, bókhaldi og sam-
ræmdri innkaupastarfsemi. Hann
skal undirbúa gerð fjárhagsáætlunar
skólans að fengnum tillögum deilda
og stofnana og hafa eftirlit með notk-
un fjárveitinga samkvæmt fjárlög-
um. Hann hefur eftirlit með sjóðum
háskólans.
Framkvæmdastjóri samskipta-
sviðs hefur í umboði rektors yfirum-
sjón með rekstri almennrar skrif-
stofu, upplýsingum til aðila innan
skólans og utan, kynningu á skólan-
um og samskiptum háskóláns við
aðra háskóla og stofnanir.
Framkvæmdastjóri starfsmanna-
sviðs hefur í umboði rektors yfirum-
sjón með sameiginlegum málefnum
háskólans er lúta að launum og öðr-
um starfsmannamálum í samræmi
við lög, reglugerðir og stefnu
skólans.
Framkvæmdastjóri bygginga- og
tæknisviðs hefur í umboði rektors
yfirumsjón með viðhaldi fasteigna
og lóða, rekstri verkstæða, húsvörslu
og ræstingu. í samráði við starfs-
nefndir háskólaráðs á bygginga- og
tæknisviði skipuleggur hann tækni-
legan undirbúning og eftirlit með
nýbyggingum.
Framkvæmdastjóri rannsókna-
sviðs hefur í umboði rektors yfirum-
sjón með sameiginlegum málefnum
háskólans er lúta að rannsóknum,
svo sem ráðgjöf og aðstoð við kenn-
ara og stofnanir, gerð rannsókna-
skrár, stjórnsýslu rannsóknasjóðs og
rannsóknaþjónustu við atvinnulífið.
Framkvæmdastjóri kennslusviðs
hefur í umboði rektors yfirumsjón
með sameiginlegum málefnum há-
skólans er snerta nemendur, kennslu,
prófhald, skráningu stúdenta og ráð-
stöfun á húsnæði háskólans til
kennslu.
í frumvarpinu er gert ráð fyrir
stórauknu sjálfstæði deilda skólans,
deildarforsetastarfið verður eflt og
deildarskrifstofur verða alfarið færð-
ar undir stjórn deildanna. Deildarfor-
seti á að hafa yfirumsjón með að
ákvörðunum deilda og deildarráðs sé
framfylgt. Hann er yfirmaður stjórn-
sýsludeildar. Hann hefur frumkvæði
að mótun heildarstefnu fyrir deild,
gerð fjárhagsáætlunar og forgangs-
röð verkefna. Hann hefur eftirlit með
notkun fjárveitinga. Hann skal stuðla
að samstarfi og samræmingu við
aðrar deildir og stjórnsýslusvið. Er
ráð fyrir því gert að deildarforseti
geti losnað undan sínu fasta starfi
að nokkru eða öllu leyti.
Starfsnefndir háskólaráðs eru í
dag sex talsins; kennslumálanefnd,
vísindanefnd, þróunarnefnd, kynn-
ingarnefnd, alþjóðasamskiptanefnd
og starfsnefnd um byggingarmál. í
frumvarpinu eru nefndir þessar felld-
ar á kerfisbundinn hátt inn í skipulag
Háskólans.
í Iögunum er veitt heimild til þess
að starfrækja námsráðgjöf sem sér-
staka háskólastofnun.
Frumvarpið gerir ráð fyrir að
lánaflokkar Byggingarsjóðs verka-
manna verði fjórir:
* 1) Lán til félagslegra kaupleigu-
íbúða. Lánshlutfall verði 90% og
iánstími 50 ár. Rétt til að byggja
eða kaupa félagslegar kaupleigu-
íbúðir hafa sveitarfélög og viður-
kennd félagasamtök.
* 2) Lán til félagslegra eignaríbúða
(verkamannabústaða). Lánshlutfall
verði 90% og lánstími 43 ár. Rétt
til að byggja eða kaupa eignaríbúð-
ir hafa sveitarfélög.
* 3) Lán til félagslegra leiguíbúða.
Lánshlutfall verði 90% og iánstími
50 ár. Rétt til byggingar eða kaupa
á félagslegum leiguíbúðum hafa
sveitarfélög og félagasamtök.
* 4) Lán til almennra kaupleiguí-
búða. Lánshlutfall verði 70% og
20%, en lánstími 43 ár. Rétt til að
byggja eða kaupa almennar kaup-
leiguíbúðir hafi sveitarfélög, félaga-
samtök eða fyrirtæki.
Sveitarfélög þurfa ekki, sam-
kvæmt frumvarpinu, að leggja fram
10% óafturkræft framlag til félags-
legra eignaríbúða. Þeim ber hins
vegar að lána Byggingarsjóði
verkamanria 10% byggingarkostn-
aðar (endurgreitt á 15 árum).
í frumvarpinu er gert ráð fyrir
að kaupendur íbúða greiði um 10%
íbúðarverðs við afhendingu og hætt
verði að lána allt að 100% íbúðar-
verðs.
Lagt er til að vextir af lánum
Byggingarsjóðs verkamanna verði
hækkaðir um 0,5%-l% til að minnka
vaxtamun á inn- og útlánum sjóðs-
ins.
Ríki og ríkis-
stofrianir:
Skuld í Seðla-
banka tæpir
10 milljarðar
Ríkissjóður og ríkisstofhan-
ir skulduðu í árslok 1989 í
Seðlabanka 9.748 m.kr. Þar
af voru 2.661 m.kr. á við-
skiptareikningum, 3.747 m.kr.
á skuldabréfúm, 1.218 m.kr. í
markaðsskráðum spariskír-
teinum og 2.085 m.kr. í ríkisv-
íxlum. Vaxtagreiðslur og
verðtrygging 2.570 m.kr.
Þetta kom fram í svari fjár-
málaráðherra við fyrirspurn frá
Ásgeiri Hannesi Eiríkssyni (B-
Rv). Innstæður ríkissjóðs og
ríkisstofnana í Seðlabanka voru
á sama tíma 1.479 m.kr.
Vaxtagreiðslur ríkissjóðs til
Seðlabanka vóru sem hér segir:
1) af skuldabréfum 1.027 m.kr.
(30%), 2) af ríkisvíxlum 18,7%
(17%), 3) 225 m.kr. af mark-
aðsskráðum spariskírteinum
(32%), 4) nettógreiðsla á við-
skiptareikningum var 1.298
m.kr. (21,6%). Samanlagt
námu vaxtagreiðslur með verð-
bótum 2.570 m.kr. sem er um
25% af samveginni stöðu.
Aðstaða fólks
með glúten-
óþol könnuð
Hreggviður Jónsson (B/Rn) legg-
ur það til að Alþingi álykti að fela
ríkisstjóminni að skipa nefnd til þess
að kanna aðstöðu einstaklinga með
glúten-óþol. Er lagt til að sérstaklega
verði hugað að aukakostnaði þeirra
við matargerð og fæðukostnað. Þá
verði kannað með hvaða hætti ein-
staklingar með glúten-óþol njóti að-
stoðar hins opinbera annars staðar
á Norðurlöndum, svo sem með
greiðslum frá almannatryggingum
og hvaða skattalega meðferð þeir fá.
Einnig er lagt til að kannað verði
hvort gera megi glúten-óþol að
skráningarskyldum sjúkdómi hér'á
landi.
ÞIIMGBREF
STEFÁN FRIÐBJARNARSON
Frelsi í gjaldeyrismálum
Aðlögun að íjármagnsmarkaði Evrópu
„Alþingi ályktar að fela ríkis-
stjórninni að gefa gjaldeyri-
sviðskipti frjáls í samræmi við
alþjóðlega þróun í þeim efnum
og tryggja að ísland taki þátt
í sókn nágrannalandanna til
aukinnar hagsældar og fram-
fara.
Jaftiframt er ríkissljórninni
falið að falla frá sérstökum fyr-
irvara sem gerður var af Is-
lands hálfu við Efnahagsáætlun
Norðurlanda 1989-1992, sem
hamlar á móti því að eðlileg
tengsl skapist við viðskipta- og
fjármálalíf í nálægum Iöndum.“
Þetta er þingsályktunartil-
laga Þorsteins Pálssonar og sjö
annarra þingmanna Sjálfstæð-
isflokks og Fijálslynda hægri
flokksins um frelsi í gjald-
eyrismálum og aðlögun að sam-
eiginlegum (jármagnsmarkaði
Evrópu.
I
Ákvörðun Evrópubandalagsins
um afnám allra hafta í fjármagns-
viðskiptum tekur gildi 1. júlí 1990,
en Spánn, Portúgal, Grikkland og
Irland hafa frest til ársloka 1992
til að framfylgja ákvæðum henn-
ar. Nokkur EB-ríki hafa þegar
afnumið hömlur á gjaldeyrisvið-
skipti.
Þessi þróun — sem og ákvörðun
EB um sameiginlegan markað frá
árinu 1992 — hafa gerbreytt við-
horfum í viðskipta- og atvinnulífi
Evrópu. Þetta á jafnt við lönd
utan bandalagsins sem innan. Það
á sér í lagi við um Island, sem
hefur mikilla viðskiptahagsmuna
að gæta í V-Evrópu; hagsmuna
sem hafa mikinn þunga á vogar-
skálum lífskjara í Iandinu.
II
A þingi Norðurlandaráðs í fyrra
var samþykkt áætlun um efna-
hagsmál; Efnahagsáætlun Norð-
urlanda 1989-1992. Aætlun þessi
speglar eðlileg viðbrögð við
ákvörðunum EB og framvindu
mála í Evrópu. Aætlunin gerir ráð
fyrir því að Norðuriönd muni á
tilgreindu árabili rýmka verulega
heimildir gjaldeyrisreglna.
Þetta á við um: 1) kaup á er-
lendum hlutabréfum og hlutdeild-
arskírteinum verðbréfasjóða, sem
fjárfest hafa í erlendum hlutabréf-
um,
2) kaup erlendra aðila á hlutabréf-
um í innlendum fyrirtækjum og
hlutdeildarskírteinum verðbréfa-
sjóða sem fjárfest hafa í slíkum
bréfum; 3) fasteignakaup erlend-
is, 4) rekstrarlán fyrirtækja í er-
lendum gjaldeyri til lengri tíma
en eins-árs, 5) lán í innlendum
og erlendum gjaldeyri til allt að
eins árs til að fjármagna innflutn-
ing og útflutning, 6) lán gjaldeyr-
isbanka í erlendri mynt til er-
lendra aðila, 7) heimildir fyrir-
tækja til að geyma gjaldeyristekj-
ur tímabundið á erlendum reikn-
ingi.
Fjármálaráðherra Islands sá
ástæðu til að gera sérstakan fyrir-
vara af Islands hálfu við þann
kafla hinnar norrænu áætlunar,
sem varðar aukið fijálsræði í fjár-
málaviðskiptum og fjármagns-
hreyfingum. Forsætisráðherra tók
undir þennan fyrirvara og gerði
hann að sínum á Alþingi 9. marz
1989.
III
í greinargerð með framan-
greindri tillögu segir orðrétt:
„Endurteknir fyrirvarar bera
með sér að ríkisstjórnin treysir
sér ekki til að vera nágrannaþjóð-
unum samferða í aðlögun að
breyttum aðstæðum í evrópsku
fjármála- og viðskiptalífi. Þessi
fyrii'varastefna er misráðin og
hættuleg. Islenzk fyrirtæki í
mörgum greinum atvinnurekstr-
arins eiga líf sitt undir því að
geta staðizt erlendum keppinaut-
um snúning. Aðgangur að fjár-
magni á samkeppniskjörum getur
ráðið úrslitum í þessu efni . . .
Af öllum þessum ástæðum ber
að fella brott hinn sérstaka fyrir-
vara sem gerður var af Islands
hálfu við hina norrænu áætlun.
Islendingum er heillavænlegast
að eiga samstarf við nágranna-
þjóðirnar í aðlögun að breyttum
aðstæðum í Evrópu og verða þeim
samferða að því marki. Leggja
ber áherzlu á það sem Island á
sameiginlegt í efnahagslegu tilliti
með nágrönnum sínum sem er
miklu meira en það sem skilur á
milli. Jafnframt er eðlilegt að fella
á brott almennan fyrirvara sem
gerður er af Islands hálfu við
samþykkt Efnahags- og fram-
farastofnunarinnar , í París
[OECD] um aukið frelsi í fjár-
magnshreyfingum. Island er eina
aðildarland stofnunarinnar sem
gerir slíkan fyrirvara við sam-
þykktina í heild, en önnur lönd
styðjast við fyrirvara við einstök
atriði samþykktarinnar og hafa
miðað að því að fækka slíkum
fyrirvörum jafnt og þétt.
Gildandi lög um gjaldeyris- og
viðskiptamál geyma víðtækar
heimildir til að auka frelsi í gjald-
eyrisviðskiptum. A grundvelli
þeirra má stíga öll þau skref í
fijálsræðisátt sem hin norræna
áætlun gerir ráð fyrir.“