Morgunblaðið - 07.04.1990, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 7. APRIL 1990
Varð fyrir
vélsleða og
beið bana
DRENGURINN, sem varð fyrir
vélsleða á veginum skammt frá
Nesjavallavirkjun í fyrrakvöld,
var látinn af áverkum sinum við
komu á sjúkrahús. Hann hét
Grétar Þór Sigurðsson, 11 ára
gamall, til heimilis að Kársnes-
braut 90 í Kópavogi.
Drengurinn var einn á gangi á
veginum skammt frá virkjuninni
þegar hann varð fyrir sleðanum,
sem ekið var eftir veginum.
Skyggni var lélegt. Þyrla Landhelg-
isgæslunnar flaug austur og sótti
drenginn, en hann var látinn við
komu á sjúkrahús í Reykjavík.
Ökumaður vélsleðans hlaut einn-
ig áverka, en þeir voru ekki taldir
lífshættulegir. Hann var fluttur á
sjúkrahúsið á Selfossi.
Umhverfísráð-
herra hafíiar
samkomulagi
JÚLÍUS Sólnes umhverfisráð-
herra haihaði í gær samkomulagi
forsætisráðherra við stjórnarand-
stöðuna um framgang stjórnar-
frumvarps um verkefni umhverfis-
málaráðuneytisins.
Sjálfstæðismenn og fijálslyndir
hægri menn stóðu að samkomulags-
gerðinni við forsætisráðherra. Þeir
gera kröfur um að felldar verði niður
eða frestað verði gildistökU sjö greina
frumvarpsins, sem fjalla um færslu
mengunardeildar Siglingamálastofn-
unar, Geislavama ríkisins og Holl-
ustuvemdar undir umhverfísráðu-
neytið. Gildistöku greinanna verði
frestað þar til heildarendurskoðun
laga um þessar stofnanir lýkur.
Stjómarandstæðingar vildu ekki fall-
ast á tímamórk endurskoðunar og
mun forsætisráðherra hafa verið til-
búinn að gefa þetta atriði eftir.
Umhverfísráðherra, sem staddur er
í Genf, harðneitaði hins vegar að
samþykkja að tímamörk féllu út.
Steingrímur Hermannsson forsæt-
isráðherra sagði í gærkvöldi að hann
ætti von á að samkomulag næðist
við umhverfisráðherra, þegar hann
kæmi heim.
ísland viðurkenni
sjálfetæði j^tháens:
ForsðÞtisráð-
herra alhent
áskorun 600
Islendinga
JÓN Valur Jensson guðfræð-
ingur afhenti Steingrími Her-
mannssyni forsætisráðherra í
gær áskorun rúmlega 600 ís-
lendinga til ríkisstjórnarinnar
um tafarlausa viðurkenningu
á sjálfstæði og fullveldi Lithá-
ens.
Jón Valur Jensson átti frum-
kvæði að undirskriftasöfnuninni,
sem stóð í 4 daga. Hann safnaði
sjálfur rúmlega 80% undir-
skrifta. Listar lágu einnig
frammi á fáeinum stöðum en
söfnunin fór aðeins fram í
Reykjavík. I samtali við Morgun-
blaðið sagði Jón Valur að undir-
tektir við undirskriftasöfnuninni
hefðu verið geysilega góðar.
Jón Valur sagði að forsætis-
ráðherra hefði veitt undirskrift-
unum viðtöku með þeim orðum
að viðurkenning Dana fyrir hönd
íslendinga frá 1921 á fullveldi
og sjálfstæði Litháens væri enn
í gildi og sér sýndist sem Lithá-
ar mætu 'yfirlystan stuðning Al-
þingis við málstað þeirra.
Framkvæmdir Landsvirkjunar vegna nýrrar álbræðslu;
Fj áríestingíu' að meðaltali 7,7
milljarðar á ári næstu fimm ár
FJÁRFESTINGAR Landsvirkjunar á tímabilinu 1990-1994 eru áætlað-
ar 7,7 milljarðar króna á ári að meðaltali ef samningar takast um
byggingu Atlantal álbræðslu hér á landi. Ennfremur er gert ráð fyrir
að aðrir í orkugeiranum fjárfesti fyrir um 1 milljarð að meðaltali á ári
á sama tímabili. Á sama hátt er áætlað að vinnuaflsþörf í orkufram-
kvæmdum á næstu fimm árum gæti numið um 600-650 ársverkum að
meðaltali á ári með mannafla sem gæti numið um 1300-1400 mönnum
þegar mest væri umleikis á árunum 1992-1993.
í ræðu Jóhanns Más Maríussonar,
aðstoðarforstjóra Landsvirkjunar á
ársfundi fyrirtækisins í gær kom
fram að áætluð orkuþörf Atlantal
bræðslu mæld í orkuveri muni nema
um 3 þúsund gígawattsstundum.
Samkvæmt orkuspá fyrir núverandi
markað að viðbættri áætlaðri af-
gangsorkusölu er áætlað að heildar-
orkuvinnsla á þennan markað muni
SÁTTAFUNDUR í kjaradeilu
verkamanna í álverinu í Straums-
vík og viðsemjenda þeirra hjá
ríkissáttasemjara í gærmorgun
var árangurslaus og lauk án þess
að til nýs væri boðað. Sáttasemj-
ari tók sér frest til að hugsa mál-
ið og hefúr samband við deiluað-
ila í dag. Deiluaðilar ræddu við
forsætis- og iðnaðarráðherra
síðdegis í gær. Jakob Möller,
starfsmannastjóri íslenska álvers-
ins, segir að það sé ljóst að for-
svarsmenn ISALs muni í engu
hvika frá fyrri afstöðu og þeim
samningum sem gerðir hefðu ver-
ið. Að óbreyttu kæmi því til fram-
leiðslustöðvunar. „Við ætlum ekki
að breyta samningnum," sagði
Jakob.
Þetta var fyrsti fundurinn eftir
að verkamennirnir, sem eru félags-
menn í verkamannafélaginu Hlíf í
Hafnarfirði, felldu kjarasamninga,
sem tekist höfðu við starfsmenn í
álverinu, en þeir eru alls í tíu verka-
lýðsfélögum. Samningamir voru
nema um 5 þúsund gígawattsstund-
um árið 1995. Þannig myndi hin
nýja álbræðsla auka núverandi orku-
markað um 60%.
Til að mæta orkuþörfum Atlantal
bræðslunnar og aukningu hins al-
menna markaðs er reiknað með
Biönduvirkjun, stækkun Búrfells-
virkjunar og tilheyrandi aðgerðum á
Þjórsársvæðinu og Fljótsdalsvirkjun.
samþykktir með miklum meirihluta
í hinum félögunum, en þeir voru
bomir upp í fyrradag. Verkfall Hlífar
heldur því áfram, en það hefur stað-
ið í viku. Eftir viku til viðbótar
storknar álið. í kerunum og fram-
leiðsla álversjns stöðvast, hafi samn-
ingar ekki tekist fyrir þann tíma,
en samkomulag er milli aðila um
tveggja vikna niðurkeyrslutíma, til
að minnka þann skaða sem verður
ef framleiðslan stöðvast.
Jakob Möller sagði að í gærmorg-
un hefði straumur til keranna síðast
verið minnkaður og straumurinn
væri nú kominn niður í 90 kílóamp-
er úr 104,5. Straumurinn yrði ekki
minnkaður frekar, en það yrði hald-
ið áfram að lækka álhæð í kerunum.
Þannig yrði tekið 50 tonnum meira
úr þeim á sólarhring en framleitt
væri. í lok næstu viku yrði álhæðin
komin eins neðarlega og hægt væri.
Framleiðslutap á niðurkeyrslutíman-
um næmi nokkur hundruð tonnum'.
Sólarhringsframleiðslan væri nú
88-89% af því sem hún væri þegar
Til viðbótar er einnig gert ráð fyrir
að virkja 30 megawött til raforku-
framleiðslu á Nesjavöllum auk þess
sem stækkun Kröflu um 30 mega-
wött myndi koma fljótt í kjölfarið.
Jóhann sagði að til að geta séð
þessari áliðju fyrir nægjanlegri orku
yrði stækkun Búrfellsvirkjunar að
geta ásamt Nesjavallavirkjun tekið
til starfa á fyrstu mánuðum ársins
1994 og Fljótsdalsvirkjun yrði að
vera komin í gagnið haustið 1994.
Til þess að unnt væri að standa við
þessar tímasetningar væri nauðsyn-
legt að hefjast handa nú þegar við
útboðsgagnagerð við vatnsaflsvirkj-
anír og tilheyrandi flutningskerfi og
þegar líða tæki á árið yrði að hefja
verksmiðjan væri rekin með fullum
afköstum. Fyrir verkfall var fram-
leiðsla á sólarhring 242 tonn.
Hann sagði tjónið ef verksmiðjan
lokaði skipta mörg hundruð milljón-
um, þrátt fyrir þessar undirbún-
ingsráðstafanir. Því mætti skipta í
beint framleiðslutap, kostnað við
aðgerðir samfara gangsetningu
verksmiðjunnar aftur, en meginhluti
þess kostnaðar væri fólginn í því að
hreinsa kerin. í þriðja Iagi styttist
endingartimi keranna og sum þeirra
eyðilegðust. Það tæki nokkra mán-
uði að ná fullum afköstum aftur, en
ef samningar takast í næstu viku
tæki svipaðan tíma að keyra verk-
smiðjuna í full afköst og tók að
minnka þau. Hins vegar sýni reynsl-
an frá síðasta hausti, þegar verkfall
stóð í tvær vikur áður en samningar
tókust, að það yrði ójafnvægi í ker-
ganginum, sem tæki um tvo mánuði
að jafna. Það þýddi eitthvað fram-
leiðslutap, en aukna vinnu og um-
stang og erfiðari vinnuskilyrði að
ýmsu leyti fyrir starfsmenn.
byijunarframkvæmdir við þær.
Áætlað er að á fyrsta ársþelmingi
þessa árs þurfí að veija um 70 millj-
ónum króna til þessa undirbúnings
en á seinni helmingi ársins um 330
milljónum eða samtals 400 milljón-
um króna. Þá kom fram hjá Jóhanni
að viðræður um orkuverð hefðu leitt
í ljós að hægt yrði að ná yið\jnandi
samningum fyrir báða aðila, hvað
varðaði orkuverðið, verðtrVgginar-
skilmála og endurskoðunarákvæði.
Jóhannes Nordal, stjórnarfor-
maður Landsvirkjunar, sagði m.a. í
ræðu sinni á ársfundinum að þegar
hinar miklu framkæmdir sem búast
mætti við næstu ár yrðu skipulagð-
ar, myndi Landsvirkjun sérstaklega
gefa gaum að því að dreifa fram-
kvæmdum þannig að eftirspurn eftir
vinnuafli yrði sem jöfnust allan
framkvæmdatímann. Til að forðast
óeðlilegt álag á byggingariðnaðinn
og jafna framkvæmdaálag væri
hugsanlegt- að Landsvirkjun tæki
hluta af framkvæmdafé sínu á bygg-
ingartíma virkjananna að láni innan-
lands og greiddi það aftur á skömm-
um tíma þar á eftir. Jafnvel væri
hugsanlegt að fá hluta af þessu fé
að láni hjá öðrum framkvæmdaaðil-
um t.d. vegagerð og sveitarfélögum,
sem frestuðu framkvæmdum sínum
um tíma, en fengju svo lánsféð end-
urgreitt frá Landsvirkjun með full-
um vöxtum tveimur til þremur árum
síðar.
Seyðisfiörður;
Fiskvinnsl-
an var slegin
Byggðasjóði
FISKVINNSLAN hf. á Seyðis-
firði, ásamt öllum vélum, tækjum
og búnaði fyrirtækisins, var sleg-
in Byggðasjóði á 47 milljónir
króna á uppboði í gær, fóstudag.
Stærstu kröfuhafar voru
Byggðasjóður, Fiskveiðasjóður og
Landsbankinn. Norðursíld hf., sem
Fiskvinnslan atti, er hins vegar
sérstakt skuldafrágöngubú og verð-
ur boðið upp síðar í þessum mánuði.
Sáttafiindur í áldeilunni skilar engum árangri:
Hvikum í engn frá
fyrri afstöðu okkar
- segir Jakob Möller starfsmannastjóri fslenska álversins