Morgunblaðið - 07.04.1990, Blaðsíða 35
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 7. APRÍL 1990
35T
Jarðgöng
umBreiðadals-
og Botnsheiðar
Lánasýsla ríkisins:
Aukin hagræðing
eða nýtt ríkisbákn?
Þingmenn taka stjórnarfrumvarpi með varhug
Fjármálaráðherra mælti í gær fyrir frumvarpi til laga um Lána-
sýslu rikisins, sem ætlað er að „fara með lántökur ríkissjóðs og ríkis-
stoíhana innan lands og utan, útgáfii og sölu ríkisskuldabréfa á inn-
lendum markaði og aðra skuldaumsýslu fyrir ríkissjóð, svo og endurl-
án lánsfjár og ríkisábyrgðir". Þingmenn, bæði úr stjórnarliði og
stjórnarandstöðu, tóku frumvarpinu með varhug og létu í ljós ótta
um, að hér væri verið að setja nýtt ríkisbákn á jötu skattgreiðenda.
bæði á innlendum og erlendum lá-
Ölafiur Ragnar Grímsson fjár-
málaráðherra sagði meðal annars
að hér væri verið að flytja á eina
hendi þrenns konar starfsemi, sem
væri þegar til staðar. Hér væri um
að ræða hliðstætt fyrirkomulag og
í grannríkjum og frumvarpið tæki
mið af breytingum, sem orðið hefðu
Lögð hefur verið fram á Alþingi þingsályktunartillaga um að flýta
jarðgangagerð á VestQörðum.
Þingsályktunartillaga frá ríkisstjórninni:
Gerð jardganga á Vest-
fjörðum verði hafín 1991
RÍKISSTJÓRNIN hefur Iagt fram á Alþingi tillögu til þingsályktun-
ar um að gerð jarðganga á VestQörðum verði flýtt. Samkvæmt tillög-
unni á að haga undirbúningi þannig að framkvæmdir geti hafíst
1991 og að verkinu verði lokið á 4 til 5 árum.'
í þingsályktunartillögunni segir,
að flýtt skuli framkvæmdum við
fyrirhugaða jarðgangagerð á Vest-
íjörðum, umfram það sem fyrirhug-
að sé samkvæmt fyrirliggjandi
vegaáætlun. Hraða skuli öllum und-
irbúningi verksins, þannig að fram-
kvæmdir geti hafist á árinu 1991,
en ekki 1992 eins og miðað sé við
í vegaáætlun. Einnig skuli heimilt
að auka framkvæmdahraða við
verkið þannig að því ljúki á 4 til 5
árum í stað að minnsta kosti 7
árum, eins og áformað hafi verið.
í tillögunni er enn fremur sagt,
að ríkissjóði skuli heimilað að taka
lán í þessu skyni, allt að 1.300
milljónum króna, á árunum 1990
til 1994, samkvæmt nánari ákvæð-
um, sem sett verði í lánsfjárlög, og
skuli lánin, ásamt verðbótum, end-
urgreiðast af því fjármagni, sem
varið er til stórverkefna samkvæmt
vegaáætlun. Vextir og lántöku-
kostnaður skuli greiðast árlega úr
ríkissjóði sem sérstakt byggðafram-
lag.
Að lokum segir í þingsályktunar-
tillögunni, að ríkisstjórnin skuli láta
kanna möguleika þess að afla sér-
staklega lánsfjár og/eða tekna til
að standa straum af kostnaði vegna
ákvörðunar um að flýta fram-
kvæmdum og skila áliti til næsta
Alþingis. í athugasemdum við til-
löguna kemur fram, að ýmsir mögu-
leikar hafi verið ræddir í því sam-
bandi. Meðal þess sé staðbundin
gjaldheimta í formi sérstaks elds-
neytisgjalds, útgáfa sérstakra
skuldabréfa og að heimamenn
greiði hugsanlega að einhveiju leyti
af lánum, sem tekin yrðu til að flýta
framkvæmdum, með vegatekjum
kjördæmisins á næstu árum eftir
gangaframkvæmdirnar.
namarkaði.
Eyjólfur Konráð Jónsson (S-
Rv) sagði sjálfgefið að athuga
frumvarpið gaumgæfilega í nefnd
og geyma endanlega dóma unz það
hafi fengið eðlilega skoðun. Það
væri hins vegar eðlilegt, að gjalda
vissan varhug við hugmyndaauðgi
ráðherra varðandi nýjar ríkisstofn-
anir.
Salome Þorkelsdóttir (S-Rn)
vitnaði til greinar í Pressunni um
nýtt „fésýsluapparat" eður ríkis-
bákn, sem þegar hafi verið efnt til,
og haldi sig ríkmannlega. Hún
krafði ráðherra sagna um, hvort
þar væri átt við þá Lánasýslu ríkis-
ins, sem þetta stjórnarfrumvarp
fjallaði um. Ef svo er þá væri hér
um kostuleg vinnubrögð að ræða.
Jóhannes Geir Sigurgeirsson
(F-Rv) sagði það sína reglu að trúa
engu sem Pressan segði. Trúlega
fylgdu því kostir að sameina þá
starfsemi, sem frumvarpið fjallaði
um. Hins vegar þurfi að fara með
gát í þessu efni og standa þann veg
að verki, að ríkisbáknið bólgni ekki
frekar út en orðið er.
Guðrún Agnarsdóttir (SK-Rv)
spurði, hvort hér væri verið að vekja
upp Framkvæmdasjóð íslands, sem
Stuttar þingfréttir:
■ GJALDÞROT: Samtals bárust
1.328 beiðnir um gjaldþrotaskipti
árið 1988 og 2.305 árið 1989 í
Reykjavík. Beiðnum einstaklinga
fjölgaði úr 997 1988 í 1.687 árið
1989 og beiðnum lögaðila úr 331
1988 í 618 1988. Þetta kemur fram
í nýlegu svari dómsmálaráðherra
við fyrirspurn frá Margréti Frí-
mannsdóttur (Abl-Sl). Greiðslur til
bú- og skiptastjóra í Reykjavík
námu 12,4 milljónum króna 1988
en 24 milljónum króna árið 1989.
■ BARNSMEÐLÖG: Guðmundur
Agústsson og Aðalheiður Bjarn-
freðsdóttir, Borgaraflokki, flytja
frumvarp til laga, þess efnis, að
stjórn Innheimtustofnunar sveitar-
félaga skuli „heimilt að fella niður
barnsmeðlög að hálfu eða öllu leyti
ef um sérstaka félagslega erfiðleika
er að ræða hjá skuldara. Nánari
ákvæði um þetta atriði skul sett í
reglugerð."
■ VÍSAÐ TIL RÍKISSTJÓRN-
AR: Félagsmálanefnd leggur til að
tillögu til þingsályktunar um menn-
ingarsamskipti við byggðir Vestur-
Islendinga í Kanada verði vísað til
ríkisstjórnarinnar. Tillagan gekk út
á að kjósa sérstaka nefnd til að
styrkja þessi samskipti. Rökstuðn-
ingur: þegar er starfandi nefnd að
þessu verkefni.
Nefndin leggur einnig til að til-
lögu um köhnun á aðstöðu einstakl-
inga með glúten-óþol verði vísað til
ríkisstjórnarinnar. Það er gert í
trausti þess að heilbrigðisráðuneyt-
ið kanni þessi mál sérstaklega, án
þingsályktunar þar um.
Frumvarp um meðferð opinberra mála:
Skilið á milli ákæru-
valds og dómsvalds
LAGT hefur verið fram á Alþingi stjórnarfrumvarp um meðferð
opinberra mála. Meðal helstu nýmæla í því er að skilið verði til fiills
milli ákæruvalds og lögreglu annars vegar og dómsvalds hins vegar
og meðferð opinberra mála verði færð nær meðferð einkamála en
nú er.
Hlutafélag sjái um veg-
tengingu um Hvalíjörð
LAGT hefur verið fram á Alþingi
stjórnarfrumvarp, þar sem gert
er ráð fyrir að ríkisstjórninni
verði heimilað að fela hlutafélagi,
sem stofiiað yrði í því skyni, að
annast að nokkru eða öllu leyti
undirbúning, fjármögnun og fram-
kvæmdir við vegtengingu um ut-
anverðan Hvalfjörð, svo og rekst-
ur um tiltekinn tíma.
í athugasemdum við frumvarpið
er vísað til álits starfshóps á vegum
samgönguráðherra um að vegteng-
ing undir eða yfir utanverðan Hval-
fjörð, á svæðinu frá Hnausaskeri inn
undir Hvalfjarðareyri, væri þjóð-
hagslega hagkvæin og líkleg til að
hafa jákvæð áhrif á þróun byggðar
á Vesturlandi. Starfshópurinn hefði
komist að þeirri niðurstöðu að væn-
legast væri að stofnað yrði félag, sem
annaðist mannvirkjagerðina og fjár-
mögnun hennar, eða fjármögnunina
eina, gegn rétti til að taka veggjald
af umferðinni.
Tekið er fram í athugasemdunum,
að í frumvarpinu felist engar fjár-
hagslegar skuldbindingar af hálfu
ríkissjóðs.
í athugasemdum við frumvarpið
kemur fram, að það sé liður í
heildarendurskoðun á dómstóla-
kerfi landsins og réttarfarsreglum,
sem grundvöllur hafi verið lagður
að með lögum um aðskilnað dóms-
valds og umboðsvalds í héraði. í
frumvarpinu sé gert ráð fyrir því,
að skilið verði til fulls milli ákæru-
valds og lögreglu annars vegar og
dómsvalds hins vegar. Rannsókn
mála verði að öllu leyti í höndum
ákæruvalds og lögreglu og dómari
eigi aldrei frumkvæði að, né stýri
rannsókn. Dómsrannsóknir leggist
niður og hlutverk dómara á rann-
sóknarstigi máls takmarkist eink-
um við úrlausn ágreiningsefna, sem
aðilar beri undir hann.
í athugasemdunum kemur einnig
fram, að ákærandi skuli, samkvæmt
frumvarpinu, að jafnaði vera við-
staddur málsmeðferð. ~Hann mæli
fyrir um það hvaða gögn verði lögð
fram í máli af hálfu ákæruvaldsins,
en ekki dómari. Vegna hins aukna
hlutverks ákærenda, sé meðal ann-
ars gert ráð fyrir ákæruvaldi lög-
reglustjóra. Málshöfðunarvald
þeirra verði takmarkað við mál
vegna brota gegn umferðarlögum
og áfengislögum, svo og öðrum lög-
um, nema almennum hegningarlög-
um, þar sem eigi sé lögð þyngri
refsing við broti en sektir og varð-
hald.
Ennfremur kemur fram í athuga-
semdunum, að í frumvarpinu sé
gert ráð fyrir að meðferð opinberra
mála verði færð nær meðferð einka-
mála en nú sé, og að réttarstaða
sakbornings sé gerð skýrari og rétt-
arstaða málsvara hans bætt.
Ólaftir Ragnar Grímsson
málaráðherra.
lagður var af á sfðasta kjörtímabili.
Karvel Pálmason (A-Vf) sagði
ósamræmi í síbylju ráðherra um
nauðsyn sparnaðar hjá landsmönn-
um, ekki sízt láglaunafólki, og end-
urteknum tillöguflutningi þeirra á
Alþingi um sitthvað, sem kalli á
margra milljóna aukin útgjöld. Ég
hef allan fyrirvara á um það hvort
ég styð þetta frumvarp, sagði þing-
maðurinn.
Halldór Blöndal (A-Ne) vitnaði
til greinar Jóns Sigurðssonar ráð*^'
herra í Morgunblaðinu. Þar viður-
kenni ráðherra að lífskjör hafí rýrn-
að um 15-20% frá 1988 talið, auk
þess sem atvinnuleysi hafí vaxið
verulega. Það skjóti því skökku við
þegar ráðherrar standi í því að
flytja þingmál um viðvarandi þenslu
ríkisbáknsins á kostnað þessa sama
launafólks.
Ólafiir Ragnar Grímsson fjár-
málaráðherra staðhæfði að Lána-
sýsla ríkisins þýddi hagræðingu
fremur en aukinn kostnað. Ljóst
væri engu að síður að sala spariskír-
teina og ríkisvíxla, samningar við
lífeyrissjóði um kaup á skuldabréf-
um og lántökur ríkissjóðs hérlendis
og erlendis kalli á nokkurt mannai ~
hald. Fram kom í máli ráðherra að
um 4.000 landsmenn hefðu fasta,
mánaðarlega áskrift að spariskír-
teinum ríkissjóðs.
Fleiri tóku til máls, þótt það verði
ekki frekar rakið hér.
SPARISJOÐUR
VÉLSTJÓRA
Aðalfundur
Aðalfundur Sparisjóðs vélstjóra verður hald-
inn laugardaginn 7. apríl kl. 13.30 í Hótel
Holiday Inn, Sigtúni 38.
Fundarefni:
1. Skýrsla stjórnar um starfsemi liðins
starfsárs.
2. Staðfesting á endurskoðuðum ársreikn-
ingi og ráðstöfun tekjuafgangs af fengn-
um tillögum sparisjóðsstjórnar, sbr. 42.
gr. laga nr. 87/1985.
3. Kosning sparisjóðsstjórnar og tveggja
skoðunarmanna.
4. Þóknun stjórnarmanna og skoðunar-
manna.
5. Breytingar á samþykktum sparisjóðsins
sbr. 12. gr. samþykkta sparisjóðsins.
6. Önnur mál.
Aðgöngumiðar að fundinum verða afhentir
sparisjóðsaðilum við innganginn.
Stjórnin.
vt~