Morgunblaðið - 10.05.1990, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 10. MAI 1990
L
HVERSVEGNA
NÝJAN VETTVANG
eftir Ólínu
Þorvarðardóttur
Hefðin er eitt máttugasta hug-
tak mannkynssögunnar. Hefðin er
nokkuð sem menn líta til, einkum
þegar nýir straumar vaxa þeim í
augum, og þeir missa áttir eitt
augnablik. Þá er alltaf gott hald-
reipi að vísa til hefðar: „Svona
hefur þetta alltaf verið og þannig
á það að vera,“ segja menn oft í
vandræðum sínum þegar hugsunin
megnar ekki að fanga nýstárlegt
viðfangsefni.
Við þekkjum þetta öll — og síst
hvarflar að mér að vanmeta mátt
hefðarinnar. Hún er jú, þrátt fyrir
allt, ágætis viðmið þegar ekki er
við annað að styðjast — þegar
þekking og viska draga okkur ekki
lengra. En hugsum okkur hvemig
komið væri fyrir allri framþróun,
allri nýsköpun og breytni ef við
rifum okkur aldrei út úr viðjum
hefðarinnar? Ég er hrædd um að
þá væri fátæklejft um að litast í
stjómmálum, atvinnulífi, tækni,
listum og menningu, svo eitthvað
sé nefnt.
Einu sinni verður allt fyrst, seg-
ir gamla fólkið gjarnan og í þvi
er fólginn sá sannleikur að frum-
kvæði er grundvallarforsenda fyrir
allri þróun. Ef menn vilja hafa
áhrif á sitt nánasta umhverfi,
breyta einhveiju ástandi til betri
vegar, þá er nauðsynlegt að taka
frumkvæði. Hefðin dregur okkur
harla skammt í slíkum tilfellum,
nema þá til þess að læra af henni.
Slíkt frumkvæði hefur nú loks
verið tekið fyrir komandi sveitar-
stjórnarkosningar í landinu, þar
sem fólk úr ólíkum flokkum hefur
sameinast um það að láta til sín
taka og hafa áhrif í sinni heima-
byggð. Hér í Reykjavik, stærsta
sveitarfélagi landsins, hefur mynd-
ast breiðfylking óháðra kjósenda,
úr ýmsum flokkum og utan flokka,
sem á það sameiginlegt að vilja
breyta stjórnarháttum og for-
gangsröðun verkefna í Reykjavík.
Þetta er fólk sem þekkir langan
vinnudag — þekkir og veit hversu
erfitt er að fóta sig á húsnæðis-
markaðnum og hvers það krefst
af vinnutíma og þreki einstaklings-
ins að koma sér upp þaki yfir höf-
uðið. Þetta fólk finnur þá knýjandi
þörf sem nú hefur skapast fyrir
aukna uppbyggingu félagslegs
húsnæðis. Finnur og skilur að
tímarnir eru að breytast; fólk þarf
að eiga valkosti í húsnæðismálum,
eiga möguleika á kaupleigu- og
búseturéttaríbúðum.
Á meðan greiðslubyrðin er að
sliga húsnæðiskaupendur og leigj-
endur er lítil von til þess að ijöl-
skyldan eigi þess nokkurn kost að
sinna grunnþörfum sínum. Á með-
an foreldrarnir streða við að afla
sér og börnum sínum lífsbjargar
eru engin raunhæf úrræði í dag-
vistun barna. Börn á aldrinum 6-12
ára eiga ekki í nein hús að venda
eftir að 3-6 klukkustunda
skólatíma lýkur. Til allrar óham-
ingju virðist draumurinn um ein-
setinn skóla enn eiga langt í land
ekki síst vegna afstöðu sjálfstæðis-
manna í borgarstjórn. Þeir hafa
ekki hikað við að fella tillögur
annarra borgarfulltrúa um fjár-
veitingar til þess að auka húsnæði
og bæta aðstöðu í skólum borgar-
innar sem er forsenda þess að ein-
setinn skóli geti orðið að veruleika.
Aðbúnaður og þjónusta við aldr-
aða er smánarblettur á starfi nú-
verandi borgarstjórnarmeirihluta.
Það vita þeir sem til þekkja að
víða í borginni þarf gamalt og las-
burða fólk að dvelja umhirðulaust
í eigin húsnæði vegna þess að
framboð á hjúkrunarrými og þjón-
ustuíbúðum annar engan veginn
eftirspurn.
Þessu vill Nýr vettvangur
breyta. Við viljum að þegnar þessa
byggðarlags geti lifað og starfað
með eðlilegum hætti, öruggir og
áhyggjulausir að svo miklu leyti
sem ytra umhverfi og aðbúnaður
getur tryggt þá vellíðan. Við viljum
eyða öryggisleysinu og vondeyfð-
inni sem greinilega hefur gripið
marga íbúa borgarinnar. Tryggja
hér öflugar almannavamir, útrýma
efnaverksmiðjum og eiturefna-
geymslum úr landi borgarinnar en
snúa okkur þess í stað að því að
fegra og bæta umhverfið og um
leið mannlífið.
Allt eru þetta liðir í því að draga
úr streitu og auka lífsgleði og fyr-
ir því mun Nýr vettvangur beita
sér af alefli. Til þess að svo megi
verða þarf að innleiða nýja stjórn-
arhætti og taka upp aðrar áherslur
þegar lífsgæðunum er úthlutað!
Það þarf að láta ferska vinda blása
um kerfið, tryggja almenningi þá
nútímaþjónustu sem samræmist
þörfum nútímafólks. Til þess þarf
nýtt afl. Nýr vettvangur er þetta
afl. Hann er samfylking fólks sem
setur lýðræðisleg vinnubrögð ofar
flokksræðinu, setur fagleg sjónar-
mið ofar þröngri hagsmunapólitík.
Þessa dagana heyrum við of oft
vitnað í ákveðna stjórnmálamenn
sem ásaka flokksbræður sína fyrir
að hafna hagsmunum eigin flokka.
Menn gleyma því að hagsmunir
flokka eru ekki endilega hagsmun-
ir fólksins. Það hefur reynslan
bæði sýnt og sannað. Nýr vett-
Ólína Þorvarðardóttir
„Þessu skulum við velta
fyrir okkur af fullri al-
vöru áður en við
göngum að kjörborði
þann 26. maí. Viljum við
óbreytt ástand og það
öryggisleysi sem hrjáir
okkur íbúa Reykjavíkur
á velflestum sviðum?
Eða viljum við sjálf hafa
áhrif á lífsafkomu okk-
ar og aðbúnað?“
vangur vill hefja stjórnmálaum-
ræðuna upp yfir þetta svið — beina
athyglinni frá flokkshagsmunum
að hinum eiginlegu hagsmunum
sem skipta meginþorra Reyk-
víkinga mestu máli. Nefnilega því,
hvernig farið er með þá fjármuni j
sem við höfum safnað í sameigin-
lega sjóði. Hveijir njóta veislufang-
anna og hveijir hirða molana eða |
sitja hjá?
Þessu skulum við velta fyrir
okkur af fullri alvöru áður en við |
göngum að kjörborði þann 26.
maí. Viljum við óbreytt ástand og
það öryggisleysi sem hijáir okkur
íbúa Reykjavíkur á velflestum svið-
um? Eða viljum við sjálf hafa áhrif
á lífsafkomu okkar og aðbúnað?
Það er ábyrgðarhluti að sitja með
hendur í skauti og sjá hveiju fram
vindur því ekkert gerist af sjálfu
sér — hefðin hjálpar okkur ekki
núna þegar breytinga er þörf.
Sundrað atkvæðamagn gerir ekki
annað en að ónýta óskir fjölda ein-
staklinga og skilar okkur því ekk-
ert áleiðis.
Sameining og samvinna er eina
leiðin til þess að knýja fram breyt- ^
ingar. H-listi Nýs vettvangs er því
eini raunhæfi valkosturinn sem
getur leitt til breyttra stjórnarhátta )
í Reykjavík. Hann er „hitt fram-
boðið“ fyrir þessar borgarstjórnar-
kosningar og hans vegna höldum j
við H-tíð í vor!
Höíimdur skipar 1. sætiá
tramboðslista Nýs vettvangs í
Reykjavík.
*
Islenskir dagar:
Á heimavelli
eftirJón Ásbergsson
Vorið 1985 var að undirlagi
Hagkáups skipulögð yfirgripsmikil
kynning á íslenzkum neyzluvörum
og fatnaði í verzlunum fyrirtækis-
ins. Var íslenzkum neytendum þá
í fyrsta sinn á markvissan hátt
gerð grein fyrir því mikla vöruúr-
vali sem íslenzk iðnfyrirtæki bjóða
á þessu sviði. Kjörorð kynningar-
innar var: „Hagkaup á heimavelli
— íslenzkir dagar“. Þótti hún tak-
ast í alla staði vel og vakti verð-
skuldaða athygli.
Um þessar mundir leggur Hag-
kaup í fylgd íslenzkra iðnrekenda
enn upp með kynningu á íslenzkum
neyzluvarningi. Markmiðið er það
sama og fyrr: að treysta tengsl
íslenzkra neytenda við innlenda
framleiðslu, örva skilning almenn-
ings á fjölbreytni þess sem hér er
framleitt og um leið efla vitund
manna um gildi íslenzks iðnaðar.
Kjörorð kynningarinnar er einnig
óbreytt — Hagkaup er enn á
heimavelli.
Jón Ásbergsson
Iðnaður og íslenskir dagar
Svar við opnu bréfi Sigrúnar Magnúsdóttur, kaupmanns
frá Ólafi Davíðssyni
í Morgunblaðinu 8. maí si. birtist
opið bréf Sigrúnar Magnúsdóttur,
kaupmanns, þar sem hún gerir at-
hugasemd við kynningu á íslensk-
um iðnvörum í verslunum Hag-
kaups 10. til 19. þessa mánaðar,
þar sem sjötíu íslensk iðnfyrirtæki
eru þátttakendur. Þessir íslensku
dagar eru aðeins einn liður í um-
fangsmikilli langtíma kynningar-
herferð Félags íslenskra iðnrekenda
sem hófst fyrir tveimur árum til
þess að hvetja neytendur til þess
að „velja íslenskt" í harðri sam-
keppni við innfluttan iðnvarning.
„Veljum íslenskt“-átakið hefur
birst í ýmsum myndum og má þar
nefna sjónvarpsauglýsingar, út-
gáfustarfsemi, vörukynningar í
verslunum um allt land og fjölmiðla-
umfjöllun, auk þess hafa þjóðkunn-
ir einstaklingar lagt málinu lið með
því að skora á samlanda sína að
velja íslenska framleiðslu og fleira
mætti nefna. Undanfarin tvö ár
hefur FÍI átt mjög gott samstarf
við kaupmenn, kaupfélög og stór-
verslanir í þessum efnum, enda er
hér um hagsmunamál beggja að
ræða og vonandi heldur samvinnan
áfram.
Félag íslenskra iðnrekenda hóf
þessar sameiginlegu vörukynningar
á matvælasýningu í maí 1989 und-
ir kjörorðinu „Veljum íslenskt". í
kjölfar hennar héldu vörukynningar
áfram í samvinnu við fjölda versl-
ana á landsvísu undir kjörorðinu
„íslenskir dagar“. Þessir „íslensku
dagar“ hófust formlega í ágúst í
fyrra í vershmum Miklagarðs og
Kaupstaðar. I október fór kynning-
in fram í öllum verslunum Kaupfé-
lags Eyfirðinga á Norðurlandi og
um svipað leyti tóku allar matvöru-
verslanir Vestmannaeyja þátt í
þessu kynningarátaki, svo dæmi
séu nefnd.
I fyrrahaust færðist vörukynning
FÍI yfir á byggingavörumarkaðinn
og var t.d. haldin vörukynning í
verslunum BYKO og Byggt og búið
á höfuðborgarsvæðinu. Nú er röðin
komin að samvinnu við Hagkaup
um „íslenska daga“ 10. til 19. maí
og er sú kynning alls ekki einangr-
að fyrirbrigði. Hér verður ekki num-
ið staðar og áfram verður haldið
með kynningarstarfið í haust og
vetur. Einn liður í kynningarstarfi
Félags íslenskra iðnrekenda sem
hefur verið í undirbúningi undan-
farið er samvinna við Kaupmanna-
samtökin og mun afrakstur hennar
líta dagsins ljós nú í haust.
FÍI, starfsmenn í íslenskurn iðn-
aði, verslunarfólk, þjóðkunnir ein-
staklingar, talsmenn ýmissa hags-
munahópa og almenningur hefur
tekið þessari starfsemi mjög vel og
hefur árangur skilað sér til lands-
manna allra. íslenskir dagar
tryggja íslenska framleiðslu, at-
vinnu og afkomu. Þeir sem hafa
Ólafur Davíðsson.
komið nálægt þessum kynningum
skipta nú þúsundum um allt land,
íslenskra iðnrekenda þakkar öllum
þeim sem lagt hafa hönd á plóginn
í þessu mikilvæga kynningarstarfi.
Geta má þess að forseti íslands
heimsótti „íslenska daga“ í Mikla-
garði við Sund í fyrra og hefur
sýnt þessu kynningarstarfi mikinn
áhuga.
Höfundur cr framk væmdastjóri
FÍI.
Fyrir 5 árum vai' veruleg þörf
á að kynna almenningi getu
islenzks neyzluvöruiðnaðar. Þá
þegar átti stór hluti iðnfyrirtækj-
anna í mikilli samkeppni við inn-
fluttar vörur og mörg fyrirtækin
áttu í vök að veijast. Reynsla lið-
inna ára hefur sýnt að vel rekin
fyrirtæki, sem vanda framleiðslu
sína og sinna markaðsmálum af
gaumgæfni geta framleitt hér vör-
ur, sem gefa erlendum vörum ekk-
ert eftir hvað varðar verð og gæði.
Samkeppnin utanlands frá hefur
stælt menn og örvað til dáða og
þannig leitt fram á markaðinn
ýmsar nýjungar sem íslenzkir
neytendur hafa kunnað vel að
meta.
En nú hefur þörfin á öflugri og
stöðugri markaðskynningu breytzt
í nauðsyn. Ljóst er að aukin efna-
hagssamvinna Evrópulanda mun á
komandi árum valda hér aukinni
samkeppni hjá þeim iðnfyrirtækj-
um sem notið hafa skjóls af tak-
mörkunum á viðskiptum með land-
búnaðarafurðir og úrvinnsluvörur
hans. Þessi fyrirtæki þurfa tíma
til að aðlaga sig að breyttu starfs-
umhverfi, en því fyrr sem menn
skynja hvað framtíðin ber í skauti
sér, þeim mun meiri líkur eru á
því að íslenzka framleiðslan beri
hærri hlut í keppninni um hug og
vilja neytendanna.
Á síðastliðnu ári keyptu íslend-
ingar neyzluvörur fyrir 35 millj-
arða króna. Hlutur innlendrar
matvöruframleiðslu þar af reyndist
vera um 20 milljarðar króna. Það
gefur því augaleið hvílíkir hags-
munir eru í húfi fyrir íslenzka þjóð
að innlend matvælaframleiðsla
þróist þannig að hún standi er-
„Samkeppnin utan-
lands frá hefúr stælt
menn og örvað til dáða
og þannig leitt fram á
markaðinn ýmsar nýj-
ungar sem íslenzkir
neytendur hafa kunnað
vel að meta.“
Höfundur er framkvæmdastjóri
Ilagkaups.
lendri vöru fyllilega á sporði. Þar
er ekki eingöngu um að ræða af-
komu þess fólks sem í atvinnu- .
greininni starfar heldur hefur inn- *
lend verðmætasköpun ekki síður
áhrif á jafnvægið í viðskiptum .
landsins við útlönd. Með vörukynn- ‘
ingunni „Hagkaup á heimavelli —
íslenzkir dagar“ vill fyrirtækið
leggja sitt af mörkum til.að styrkja
íslenzkar vörur í harðnandi sam-
keppni á þeirra eigin heimavelli.
Hvetjum við íslenzka neytendur til
að líta við í verzlunum Hagkaups
og kynna sér íslenzkar gæðavörur.
■ TÓNLEIKAR verða haldnir í
Tónlistarskóla Kópavogs,
Hamraborg 11 á morgun, föstu-
daginn 11. maí kl. 18, á afmælis-
degi Kópavogskaupstaðar. ís-
lensk verk verða eingöngu á efnis- »
skránni.
■ DJASSTÓNLEIKAR verða í j
Gallerí Borg sunnudaginn 13. maí
og hefjast þeir kl. 16. A tónleikun- j
um leikur Tríó Guðmundar Ing- |
ólfssonar. Guðmundur leikur á
píanó og með honum Guðmundur
Steingrímsson á trommur og
Þórður Högnason á bassa. Tón-
leikarnir eru liður* í Norrænum
útvarpsdögum.