Morgunblaðið - 10.05.1990, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 10. MAÍ 1990
23

VERKSMIÐJUUTSALA
í MAX-HÚSINU
Askorun til íbúa
í Reykjavík
eftir Friðrik H.
Guðmundsson
Nú á páskadag lá við einu mesta
voðaslysi sem um getur hér á ís-
landi er kviknaði í gömlum ammon-
íakgeymi við Áburðarverksmiðjuna
í Gufunesi. Þessi atburður getur
ekki annað en kallað á viðbrögð hjá
okkur sem búum í næsta nágrenni
í verksmiðjuna og íbúar þessara
hverfa verða að gera sér grein fyr-
ir því hvurslags óhemju hætta
stafar af þessari gömlu verksmiðju.
Þessi verksmiðja er um 30 ára
gömul og var reist hér á.sínum tíma
með aðstoð Bandaríkjamanna og
greidd að einhverju eða öllu leyti
af þeim. Þessi verksmiðja er þannig
gerð að með litlum tilkostnaði má
breyta henni í sprengiverksmiðju.
Voru nokkrar verksmiður eins og
þessi reistar í Evrópu á sama tíma
og með sama markmiði, þ.e. áburð-
arframleiðslu á friðartímum en
sprengiverksmiður á ófriðartímum.
Væntanleg íbúðarbyggð Reykvík-
inga kemur til með að liggja enn
nær en núverandi byggð og eftir
10 ár mun gamla sprengiverksmiðj-
an sem byggð var á tímum kaida-
stríðsins standa eins og nátttröll
inni í miðri íbúðarbyggð. Eftir 10
til 20 ár verður væntanlega ekki
spurt hvort verksmiðjan springur
heldur hvenær, nema til komi algjör
endurnýjun á tækjum og búnaði.
Þess má geta að samsvarandi
verksmiðjur sem reistar voru í Evr-
ópu, þær eru allar annaðhvort
sprungnar eða búið að leggja þær
niður vegna hættu á sprenginu.
Greinarhöfundur skorar því hér
með á íbúðarsamtök Grafarvogs og
önnur íbúðarsamtök í Reykjavík að
taka það upp sem baráttumál sitt
að leggja niður Áburðarverksmiðj-
una í Gufunesi.
Greinarhöfundur leggur til að
íbúðarsamtök Grafarvogs standi
fyrir opnum borgarafundi um þetta
mál og bjóði til hans öllum íbúðar-
samtökum í Reykjavík. Þar verði
fengnir til menn sem geti upplýst
fundargesti um þá hættu sem af
verksmiðjunni stafi og geti t.d.
svarað eftirfarandi -spurningum.
— Er það rétt að sprengikraftur
verksmiðjunnar sé slíkur að rúður
í íbúðarhúsum í Vogunum muni
brotna frá þrýstibylgjunni.
— Hvað hefði gerst ef ammon-
íakið hefði sloppið út úr tanknum
í þessu logni sem var hér á páska-
dag o g eiturskýið lagst yfir borgina?
— Hvað er raunhæft að áætla
að margir muni farast í slíku slysi
og í hvaða hverfum Reykjavíkur
hefði það manntjón orðið mest?
— Hvaða einstaklingar eru það
sem bera persónulega ábyrgð á því
eigna- og manntjóni sem af slíku
slysi hlýst?
— Ætla allar nefndir og ráð
borgarinnar ásamt slökkviliðsstjóra
Reykjavíkur að samþykkja nýju
skipulagstillögurnar að byggð úti í
Geldinganesi, þrátt fyrir nálægðina
við verksmiðjuna?
— Er það íbúum Grafarvogs
nægjanlegt, að með tilkomu nýja
ammoníaksgeymisns verði öryggis-
mál verksmiðjunnar þannig að þau
séu „næstum því samkvæmt
ströngustu kröfum“.
— Þó búið sér að endurnýja einn
þátt í margbrotinni keðju sem fram-
leiðsluferlið er, hvaða þá með allan
hinn búnaðinn, hann yngist ekki
hvað eftir 10 til 20 ár, í hvernig
ástandi verður verksmiðjan þá, 40
til 50 ára.
— Er ekki kominn eðlilegur end-
urnýjunartími á verksmiðjuna og
er ekki réttara að byggja nýja verk-
smiðju sem býggir á öðru fram-
leiðslufyrirkomulagi þar sem
sprengihættan er engin og byggja
slíka verksmiðju á Reyðarfirði eða
Akureyri eftir hvor staðurinn fær
ekki álverið, í stað þess að sóa
stórfé á næstu árum í úrelda og
Við bjóðum til frumsýningar
um helgina!
Brimborg hf.
FAXAFENI 8 • S. 68 58 70
„Eftir 10 til 20 ár verð-
ur væntanlega ekki
spurt hvort verksmiðj-
an springur heldur hve-
nær, nema til komi al-
gjör endurnýjun á tækj-
um og búnaði.“
gamla verksmiðju hér í Reykjavík.
— Varþaðekkieinafforsendum
fyrir byggð í Grafarvogi á sínum
tíma að bæði öskuhaugarnir og
áburðarverksmiðjan myndu hverfa
þaðan þegar byggð færi að þróast
þar?
— Er íbúum Reykjavíkur nægj-
anlegt að einhveijir sérfræðingar
komi og segi að hættan sé lítil og
því sé allt í lagi að láta verksmiðj-
una standa áfram. Sömu sérfræð-
ingar viðurkenna jafnframt að
hættan verði ávallt fyrir hendi.
Verður verksmiðjan ekki hreinlega
að fara í burtu og þar með væri
þessi hættuvaldur úr sögunni fyrir
fullt og allt.
— Eru Reykvíkingar tilbúnir til
að lifa við þessa hættu næstu 10
til 20 ár?
Þetta er dæmi um þær spurning-
ar sem þyrfti að fá svör við á slík-
um borgarfundi. íbúðarsamtökin í
Reykjavík eiga að standa fyrir slík-
um fundi og fá þar þessumy spur
ningum svarað ásamt öðrum atrið-
um varðandi verksmiðjuna og fylgja
síðan þessu máli eftir þar til fullur
sigur vinnst.
Höfundur er verkfræðingur og
íbúií Grafarvogi.
Maxou
Henson
íMtX-húsiiw
rHHIIllna
á Hagkaupi, Skeilml.
Opið virka daga frá kl. 12-18. Laugardaga frá kl. 10-16