Morgunblaðið - 06.10.1990, Page 2

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. OKTÓBER 1990
Olíuleiðslan upp á land
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
Hafist var handa við að ná upp sprungnu olíuleiðslunni fyrir utan olíugeyma OLÍS í Laugamesi í gær.
Annar endi leiðslunnar hafði náðst upp á land um kvöldmatarleytið en leiðslan er um 360 metra löng.
Aðferðin sem notuð er til að ná leiðslunni á flot er að blása í hana lofti en síðan eru flotholt bundin við hana
og hún dregin að landi af dráttarbát. Þegar leiðslan hefur náðst upp verður hún dregin að landi í Elliðavogi
þar sem starfsmenn Siglingamálastofnunar munu rannsaka hana og orsök lekans.
Vonskuveður á Fáskrúðsfirði;
Slitnaði frá bryggju
Fáskrúðsfirði.
VONSKUVEÐUR af norðvestan
gekk yfir Suðausturland á síðasta
sólarhring og heyrst hefur um
skaða á ýmsum stöðum á Austur-
landi. Tíu lesta bátur slitnaði frá
bryggju á Fáskrúðsfirði og rak
yfir á næstu bryggju og urðu þar
á honum nokkrar skemmdir.
Þannig háttar til hér á Fáskrúðs-
firði að nýlega var byggð smábáta-
höfn en ekki hefur verið gengið frá
viðlegubryggjunni nema að litlu leyti.
Höfnin hefur heldur ekki verið dýpk-
uð þannig að bátar af þessari stærð
eiga í erfiðleikum með að komast inn
í höfnina nema á háflæði.
Mikill áhugi er hjá smábátaeigend-
um fyrir að úrbætur verði gerðar á
höfninni þannig að hægt sé að fara
inn með þessa báta sem nú ekki
komast inn í hana með góðu móti.
Albert
Viðræðufundur um Hatton-Rockall svæðið;
Víðtækt samkomulag
náðist á fundinum
- segir Eyjólfur Konráð Jónsson alþingismaður
TVEGGJA daga viðræðufundi
fulltrúa íslands, Danmerkur og
Færeyja um Hatton-Rockall-svæð-
ið lauk í gær, en fundurinn var
framhald fyrri viðræðna um jarð-
fræðilega og lögfræðilega þætti,
sem tengjast hafsbotnssvæðinu
suður af Islandi og suðvestur af
Óhjákvæmilegt að hefja umræðu
hvort sækja eigi um aðild að EB
- segir Þorsteinn Pálsson formaður Sjálfstæðisflokksins
ÞORSTEINN Pálsson formaður Sjálfstæðisflokksins telur að þær breyt-
ingar hafi orðið á viðhorfum grannþjóða okkar síðustu mánuði að
óhjákvæmilegt sé að setja á dagskrá íslenskrar þjóðmálaumræðu hvort
íslendingar eigi að sækja um aðild að Evrópubandalaginu. Hann seg-
ist þó ekki vera sannfærður um að það sé rétta lausnin, en að íslend-
ingar verði að halda þannig á málum, að hægt sé á næstu fimm árum
að leiða í ljós hverra kosta sé völ og taka fyrir þann tíma endanlega
ákvörðun um það hvernig eigi að skipa tengslum við Evrópu til fram-
búðar.
Þorsteinn sagði þetta á aðalfundi
Samtaka fiskvinnslustöðvanna í gær,
en þar fór fram umræða um stefnu-
mörkum sjávarútvegsins gagnvart
EB. Þorsteinn sagði að flest benti
til þess að hugmyndin um evrópskt
efnahagssvæði verði aldrei annað en
bráðabirgðalausn á fullri aðild flestra
EFTA-ríkjanna að EB, og benti á að
í hinum EFTA-löndunum fimm væri
hafin umræða um aðild og Austurrík-
ismenn hefðu raunar þegar sótt um
hana.
„Aðild að EB hefur ekki verið á
dagskrá. Ég tel hins vegar að þær
breytingar hafí orðið á síðustu mán-
uðum og þau nýju viðhorf séu nú
uppi, að óhjákvæmilegt sé að setja
á dagskrá íslenskrar þjóðmála-
umræðu hvort við eigum að sækja
um aðild að Evrópubandalaginu. Eg
er ekki á þessari stundu sannfærður
um að það sé eina rétta lausnin. E
við sjáum hvert grannþjóðimar
stefna og við fáum aldrei að vita
hvaða möguleik'a við höfum nema
við látum reyna á það í samningum.
Og þegar við sjáum hversu langt við
komunjst hljótum við að meta með
hvaða hætti framtíðartengsl okkar
við Evrópumarkaðinn eigi að vera.
Þau gætu orðið full aðild, einhvers-
konar aukaaðild eða útfærsla á við-
skiptasamningi,“ sagði Þorsteinn.
Halldór Ásgrímsson sjávarútvegs-
ráðherra lagði hins vegar áherslu á
það í umræðunni að íslendingar ættu
að beina allri athygli sinni að ná fram
lausn með hinum EFTA-löndurppp í
samningum við EB. Það myndi Vé-ða
farsælt fyrir ísland og jafnvel þótt
aðrir gerðust aðilar að EB yrði það
ekki vegna sjávarútvegshagsmuna
heldur iðnaðarhagsmuna.
Magnús Gunnarsson formaður
samstarfsnefndar atvinnurekenda í
sjávarútvegi sagði í umræðunni, að
það væri samdóma álit manna í
þeirri nefnd, að ekki komi til greina
að sækja um aðild að EB miðað við
núverandi kringumstæður eða sam-
þykkja kröfu þeirra um veiðiheimild-
ir. Hann sagði að freista ætti þess á
næstu vikum að fá einhveija þá nið-
urstöðu í viðræðum EB og EFTA,
sem gæfí mönnum a.m.k. vonir um
að tekið yrði þar tillit til sérstöðu
Islendinga í sjávarútvegsmálum, en
Íslendingar þyrftu einnig að vera
viðbúnir því að hefja tvíhliða viðræð-
ur við EB innan skamms, og fylgja
þyrfti fast eftir þeirri opnun sem
Mitterrand Frakklandsforseti hefði
nefnt í heimsókn sinni hingað.
Jón Baldvin Hannibalsson utanrík-
isráðherra benti á að bæði hann og
forsætisráðherra hefðu fylgt um-
mælum Mitterrands eftir með bréfa-
skriftum, og mælst til þess að Frakk-
ar leituðu eftir því innan ráðherrar-
áðs EB að það veiti samningaumboð
til tvíhliða samninga við íslendinga
um niðurfellingu á viðskiptatollum
án þess að setja fram kröfur um
veiðiheimildir í staðinn. „Við höfum
ekkert svar fengið og ég er ekki
bjartsýnn á að við fáum það, vegna
þess að þegar Frakkar taka það mál
upp verður þeim á það bent að þeir
áttu fulla aðild að samningsumboði
EB um þá samninga við EFTA-lönd-
in sem yfir standa, sem felur í sér
að ekki sé heimilt að taka upp tvíhliða
formlegar samningaviðræður á með-
an.“
Færeyjum. Að sögn Eyjólfs Konr-
áðs Jónssonar alþingismanns náð-
ist víðtækt samkomulag á fundin-
um.
Á viðræðufundinum kynntu
vísindamenn niðurstöður sameigin-
legra rannsókna landanna á svæðinu,
en þær hafa leitt í ljós nýjar og at-
hyglisverðar upplýsingar um jarð-
fræði svæðisins. Rædd voru drög að
tillögum um frekari sameiginlegar
vísindarannsóknir, og voru aðilar
sammála um að vinna að nánari út-
færslu þeirra.
Að sögn Eyjólfs Konráðs Jónsson-
ar er nú mikil hreyfing á viðræðum
um Hatton-Rockall-svæðið, og sagði
hann að á fundinum hefði verið sam-
þykkt að bjóða Bretum aðgang að
upplýsingum um rannsóknir á svæð-
inu í skiptum fyrir þeirra upplýsing-
ar.
Tyíhliða viðræður fulltnia Breta
og íslendinga verða hér á landi í
næstu viku, en þá kemur hingað
yfirmaður hafréttardeildar breska
utanríkisráðuneytisins. Eyjólfur
Konráð sagði að fyrst nú upp á
síðkastið hefðu Bretar beinlínis haft
frumkvæði að viðræðum um Hatt-
on-Rockall svæðið, en þegar vara-
utanríkisráðherra Breta var hér á
landi í sumar í fylgdarliði Breta-
drottningar þá bauð hann upp á
tvíhliða viðræður Breta og íslendinga
í september, en af þeim viðræðum
hefur ekki getað orðið fyrr en í næstu
viku. Bretar hafa þegar rætt við
Dani, og sagði Eyjólfur Konráð að
nú væri ljóst að aðilar væru farnir
að ræða saman í fullri alvöru.
Mat Samtaka fiskvinnslustöðvanna:
3,3% hagnaður af fiskvmnslimm
FISKVINNSLAN í beild er nú
rekin með 3,3% hagnaði að mati
Samtaka fiskvinnslustöðva og hef-
ur þá verið tekið tillit til þess að
greitt verður í október 2,5% af
skilaverði útflutnings í Verðjöfn-
unarsjóð sjávarafurða. Þar af er
söltun rekin með 3,4% hagnaði og
frysting með 3,1% hagnaði miðað
við 8% ávöxtun stofnfjár.
Á aðalfundi Samtaka fískvinnslu-
stöðvanna, sem haldinn var í Leiru
á Suðumesjum í gær, sagði Arnar
Sigurmundsson formaður samtak-
anna að þetta ár hafi verið íslenskri
Sovétmenn ætla að yfirfæra van-
skil á greiðslum vegna fiskkaupa
Utanríkisviðskiptabanki Sovétríkjanna ætlar að yfirfæra 8,9 milljón-
ir dollara, eða sem samsvarar rúmlega 495 milljónum íslenskra króna,
vegna vanskila á greiðslum fyrir freðfisk- og lagmetiskaup Sovét-
manna af íslendingum. Kom þetta fram á fundi sem íslensk sendinefnd
skipuð fulltrúum banka, utanríkisráðuneytis og fyrirtækja átti með
aðstoðarbankastjóra sovéska utanríkisviðskiptabankans í gær.
í íslensku sendinefndinni voru þeir
Benedikt Sveinsson, framkvæmda-
stjóri sjávarútvegsdeildar Sambands-
ins, Bjarni Lúðvíksson, fram-
kvæmdastjóri hjá Sölumiðstöð hrað-
frystihúsanna, Barði Árnason, yfir-
maður erlendra viðskipta hjá Lands-
banka Islands, Björn Tryggvason,
aðstoðarseðlabankastjóri og Þor-
steinn Ingólfsson, ráðuneytisstjpri í
utanríkisráðuneytinu. Þá hefur Ólaf-
ur Egilsson, sendiherra Islands í
Moskvu, átt viðræður við sovéska
utanríkisviðskiptabankann og ráðu-
neyti á undanförnum vikum og und-
irbjó hann fundi íslensku sendinefnd-
íslenska sendinefndin fór utan á
þriðjudag og hefur átt fjölda funda
með sovéskum banka- og embættis-
mönnum. Hún átti þtjá furidi með
Sovétmönnum í gær og var þá stað-
fest að búið er að gefa fyrirmæli um
8,9 milljóna dollara yfírfærslu.
„Þetta er mjög ánægjuleg niður-
staða ekki síst í Ijósi þess að á mánu-
daginn hefjast viðræður um nýjan
rammasamning um viðskipti íslands
og Sovétríkjanna á næstu árurn,"
segir Gylfi Þór Magnússon, fram-
kvæmdastjóri hjá Sölumiðstöð hrað-
frystihúsanna.
Það var aðstoðarbankastjóri hjá
utanríkisviðskiptabanka Sovétríkj-
anna um sem tilkynnti sendinefnd-
inni um yfirfgersluna. Að sögn Gylfa
Þórs kom fram í máli bankastjórans
að um einnar milljónar dollara mis-
mun væri að ræða á þeirri upphæð
sem yfirfæra á og á upphaflegri
kröfu íslendinga. Þetta ætti eftir að
skýrast nánar í næstu viku en þess
má geta í upphaflegu lánstilboði
Landsbanka Islands var gert ráð fyr-
ir þeim birgðum sem þegar hafa
verið framleiddar fyrir Sovétríkin og
er óafskipað auk vanskila. Sú upp-
hæð sem á að yfirfæra samsvarar
væntanlega greiðslum fyrir vörur
sem búið er að afskipa og eru í van-
skilum. „Þetta er mjög góð niður-
staða og Ijóst að stuðningur ráðu-
neytisstjóra, sendiherra og fulltrúa
Seðlabanka og Landsbanka gerði
þessa lausn að veruleika. Einnig kom
fram á fundinum að með þessu er
ísland likast til orðið eina viðskipta-
landið sem Sovétríkin eru algjörlega
skuldlaus við. Það segir nokkuð um
hversu ánægjuleg lausn þetta er,“
segir Gylfi Þór Magnússon.
Þess má geta að íslensk þing-
mannanefnd er þessa dagana stödd
í Moskvu og hefur hún tekið virkan
þátt í að stuðla að lausn á málinu.
fiskvinnslu á margan hátt hagstætt.
Hækkandi verð á afurðum erlendis,
raunhæfir kjarasamningar, minnk-
andi verðbólga og lækkandi fjár-
magnskostnaður skiptu þar mestu
máli.
En Arnar sagði jafnframt að olíu-
verðshækkunin nú væri gífurlegt
áfall fyrir sjávarútveginn, og allt
þjóðarbúið. Framundan væri fisk-
verðsákvörðun 1. desember og úti-
lokað væri fyrir fiskvinnsluna að taka
á sig hækkun fískverðs umfram
kjarasamninga. Ríkisvaldið yrði að
halda álögum á olíu og bensín
óbreyttum í krónutölu, útgerðin yrði
að taka á sig olíuverðshækkunina
og sjómenh í samræmi við ákvæði í
kjarasamningum, enda hefðu allir
þessir aðilar notið ávinnings af stór-
lega hækkuðu hráefnisverði að und-
anförnu. Arnar sagði einnig, að ekki
léki vafi á að takmarkanir á útflutn-
ingi á gámafiski og siglingum ættu
stóran þátt í mjög háu verði fyrir
íslenskan fisk á fiskmörkuðum er-
lendis.
Arnar Sigurmundsson var endur-
kjörinn formaður Samtaka fisk-
vinnslustöðvanna og Sturlaugur
Sturlaugsson var kjörinn varafor-
maður, en Ágúst Einarsson gaf ekki
kost á sér aftur. Þá var Einar Oddur
Kristjánsson kjörinn í aðálstjórn
samtakanna í stað Brynjólfs Bjarna-
sonar en Arnar, Konráð Jakobsson
og Kristján Guðmundsson voru end-
urkjörnir.