Alþýðublaðið - 06.02.1959, Blaðsíða 5

> «Kx_>(xy
«>v
Hn

V't H- X>J

<' 's\-'s i >
VaIí; »
ÆsriMve„í.ab’ kÍcmm
ógto* 6CKUN

.INU sinni enn hvíla
augu heimsins á borginni
okkar, Berlín. Einu sinni enn
njótum við samúðar góðra
vina víða um heim. Enn einu
sinni hafa menn áhyggjur af
borg okkar. Undanfarna daga
höfum við ekki aðeins orðið
að sæta taumlausum áróðri
austur-þýzkra kommúnista,
heldur einnig meira eða
minna dulbúnum hótunum
frá Moskvu. Þetta hefur þó
ekki hið minnsta raskað ró
fólksins eða villt því sýn. Við
erum ekki af þeirri mann-
gerð, sem missir fótanna, þeg-
ar hann hvessir. Berlínarbúar
hafa reynt meira en svo, að
þeir geti leyft sér það,.
Fyrir hönd senats Berlínar- .•
borgar vil ég leggja áherzlu
á, að næsta takmark Ul-
briehts (formanns kommún-
istaflokks A.-Þýzkalands) og
íélaga hans er að veikja trú
fótksihs á efnahagslegu gengi
því Austur-Þýzkalandi nú og
sé höfuðborg landsins. Við höf
um hevrt á slíkt tal áður, við
könnumst við lagið, og. þess
vegna kom þatta okkur ekki
á óvart.
Krústjoff hefur ekki heitið
. því, að Sovétstjórnin. tnuni
< gefa eftir réít sirm varðandi
Berlín, og hann Kefur véfengt
i’étfc Vesturveldanna til þess .
eS sitja í Berlín og hafa á
Kendi æðsta vald þar. Það vár
: oínvel þegar árið 1848, er
hernámsráðið hafði verið
I 'ý-st upp og í sambandi við
hinn nýja gjaldmiðil, að
rtjórnin í Moskvu undir for-
ustu Sialíns kom ineð svipað-
ar staðhæfiiigar og kröfur.
Það kemur vitanlega ekki
fýrst og fremst í hluf borg-
arstjóra Berlínar heldur hlut-
aðeigandi ríkja að láta í ljós
skoðun sína varðandi þsr
spurningar, sem kynnu ao
koma fram
Frá Austur-Berlín.
okkar, stuðlá að öryggisleys-
iskennd og gera lídð úr end-
urreisnarstarfinu í hinni
frjálsu Berlín. Þetta -mun
þeim ekki heppnast. Það sem
úrslitum veldur í þessum
málum, er vinátta okkar við
þau öíl erlendis, sem hrein-
lega forðuðii okkur frá hin-
um tilætluðu afleiðingum
flut.ningsbanns'ins — sem
reistu varnarþak yfir höfuð
Berlínarbúa og voru stað-
ráðnir í að standa við hlið
okkar, enda þótt það kostaði
þá fjandskap og örðugleika.
Senatinu er það mikið gleði-
efni, að ríkisstjórnir Frakk-
lands, Stóra-Bretlands og
Bandaríkjanna hafa staðið
fast við réttindi sín og skvld-
ur í Berlín.
Allur almenningur utan
kommúnistalandanna hefur
auk þess heitið okkur stuðn-
ingi sínurn. Fyrir þetta kunn-
um við honura hinar hjartan-
legustu þakkir. Það var að-
ahega eftir tvær athyglisverð-
ar ræður, sem rússneski for-
sætisráoherrann Krústjov
hélt fyrir stuttu, að Beriín-
armálið dróst inn í hringiðu
alþjóSávéttvangsins. Hann
hefur gerzt íalsrnaour þeirrar
kenningar, sem prófessor
Kröger kom fyrst fram með
í byrjun ársins 1958 og Ul-
bricht tók nýlega upp, að öll
Berlínarhorg hafi verið óað-
skiljanlegur hluti rússneska
hernámssvæðisins allt frá
stríðslokum; að hun tilheyri
En sem borgarstjóri Ber-
línar er mér heimilt að geta
þess af hálfu senatsins, að
síaða okkar-er .auðskilin og
lögum samkvæm og allar stað
reyndir í þessu máli eru í al-
gjörri andstæðu við ummæli
þeirra Krögers, U'brichts og
Krústjovs. Ef athuguð er'
staða Berlínar í skiptu Þýzka-
landi, verður að hafa það í
huga, ao það eru nokkrir al-
þjóð'asamningar, sem rang-
lega hafa verið taldir til-
heyra Potsdamsáttmálanum.
Lundúnasáttmálinn frá 12.
september 1944 og endurskoð
un hans 5. júní 1945, eru með-
al merkustu samninga, sem
gerðir hafa verið milli Yest-
urveldanna og SovéMkjanna.
í Lundúnasáttmáilanum er
skýrt tekið fram, að „Berlín-
arsvæðið‘“ eigi að heyra und-
ir „sameiginlegt hernám“
hinna fjögurra ríkja. Þar var
ennfremur ákveðið, að hérir
Sovétríkjarma skuli hernema
„austnrhlu! ánn“, að undan-
skildu Berlínarsvæðinu, en
þar átti sérstakt hernáms-
skipulag að gilda.
Næst er að geta samning-
anna, sem gerðir voru í lok
flutningabannsins í Vestur-
Berlín í maí 1949. Þessir
samningar voru síðan stað-
festir ásamt, viðbótarákvæð-
um, sem sambvkkt voru á ráð
stefnu utanríkisráðherra í
París sumsrið 1949,-Yiðbótar-
ákvæðin ná einkum til endur-
skipulag.ningar á samgöngurn
við Berlín.
Ofárigxéindir samningar
eru grundvöllurinn að hinu
frjálsa lýSræoisskiþúlagi V.-
Berlínar. Þéir éru gruödvall-
arrökln fyrir því, að yfirráð-
in yfir VeStur-Berlín
áfram í hohdum þrívéldanna,
og þsir eru undirstaðá
alls þjóðféiag-é okkár.
fyrir márga og mikla
Téika háfá rnö'rg óuiödeilánlég
og ir-erk vérið
þessu. þjóSíél.'i.gi, 'sem
að er af ••borgárþingi,
frjáisurs kQsningum, og borg-
arstjórr.. sem ábyrg er gagn-
vart fulltruiim fóik-sins. Þá:5
er ekki haégt ao lösria við
skulabíndíngár í alþjáaasátt-
málum og alþjóðásámþykkt-
um rheo einh'iðá á'kvörðunum.
án þéss áð brjótá lögin. Sá
sem heldúr. áð: háriii ge'.i vi-rt-
'að vettugi þannan réft, vér’5-
ur að reikr-a með aivarlKgurn
afleiðingum.
Yfirlýsingar varÖandi ör-
yggi Berlínar kvcða á úm
annað merkt atriði í sárnbandi
við hina löglegu og raun-
verulegu afstöðu. Hér á ég
einkum við yfirlýsinguna frá
3. október 1954, þar sem þrí-
veldin taka fram, að þau telji
það eiít aðalskilyrði fyrir við-
haldi friðarins, að öryggi og
velferð Berlínar sé tryggð og
staða þeirra sjálfra í borginni
haldist óbreytt. Þar er enn-
fremur tekið fram, að „þau '
muni hersitja Berlín svo lengi
sem nauðsyn krefði og þeim
bseri skylda til“. Með þessu^
staðfestu þau það, að þau
muni líta á árás á Berlín sem
árás á hersveitir þeirra og
þau sjálf, hver sem árásarað-
ilinn kyríni að vera.
Þetta ör érín í dag í fuilu
gildi, og þótt ég hafi sagt
mikið, hef ég ekki gengið of
langt.
Eitt er augljóst. Ulbricht
þurfti á þessu umróti að
halda: hann vildi þetta um-
rót; það var nauðsynlegt fyr-
ir hann til þess að draga at-
hyglina frá skipbroti stefnu
harís í Austur-Þýzkalandi,
stefnunnar, sem er orsök að
hinum .stöðuga straumi flótta-
raanna, enda þótí hann vilji
nú taka fyrir hann með því
að dreifa hugsýki og ótta með
al manna. Ekkert afl í heim-
iiium getur aftrað okkur frá
því að gera allt, sem við get-
um, til þess að sambandið
milli fólks í báðum h’utumö
Frá Yésíui’-Berlín.
hins sundurliðaða Þýzkalands
haldist.
Ekkert afl í heiminum get-
«r hindrað okkur í því að lítá'
á íbúa allrar Berlínárborgar t
sem hei'ld, þrátt fyrir hina
bagalegu skiptirígu borgar-
irmar.
Lausn á Þýzkalándsvanda-
málinu myndi ekki aðeins
ftílíríægja löglegri kröfu Þjóð
vei’ja sjálfra, heldur væri hún
þágu allra þeirra, sém óska
eftir reglu í Evrópu óg friði
í heimiríum. En ef það skyldi
taka nokkurn tíma að afla
þesáari hugmynd fvlgis aust-
an járntjalds, hvers vegna
velja þeir þá ekki augíjosustu
leiðina, þ. e. að afnema. hin
marghrotnu formsatriði, sem
nú gilda á öllum samgöngirí
leiðum til Berlínar, og koma
samgöngum við borgina í
eðlilegt horf? Þannig ýrði
hsegt að ráða fcót á nokkxum
praktískum vandkvæSunr. ríg
frekar dregið úr illindum en
aukio.
Eg leyfi mér enn einu sinni
að upplýsa heiminn um eftir-
farandi: ÞaS eru samtals
3.500.000 íbúar í Berlinr —
þar af 2.250.Ö08 í Vestux-Ber-
lín — sem æskja eiiiskis; frem-
ur en að lifa og starfá i frelsi
og liúka við hið friðsaœa end-
urreisnarstarf. Við höfum- eng
in vopn, en við höfum rétf íil
þess að lifa og við látum ekki
bugást. Við eigum sennilega
eftir að reyna meira. En þafi
mun hvorki glepja fyrir okk-
ur né villa okkur sýn. Berlín.
hefur aldrei tilheyrt Austur-
Þýzkalandi; húii heyrir ekki
undir ,það nú og mun ekki
gera það í fraœtíðinni.
RÓFESSOK Pe
■ ívi0i
við Tækniháskólénn í Kaúc-
mannahöfn hefur látio svo um
mælty að ryk sé' of': á tíðum
orsök sprengiríga-. Fyrirbngór
ið er ekfci rarínsakað til h’ít-
ar, en þa*5 er staðreynd, að
sprengingar eru tíðar í rríyll
um, sykurvei'ksniíðjum o,
öðrum fyrirtækjuni’ þar ser
rnikið ryk safnast fyrir.
AL5IENNT má skýra þetta
þannig: Viðarbútar, sem ekki
vilja brenna, eru -kl-ofnir méð
exi — og þá kviknar frckar í
þeim. Skýringin er sú, að«yf-
ii'bórðið hefur margfakJszf og
somulciðis eldfirrJn. Það’er á
ílestra vitorði, hvernig benzín
getur sprungið,- ef lof .ið éf að
vissurn hlutfölíum bfenááð
be.nzíngufu. Sé mign benzlns-
ms í loftinu undir 1,5- présént-
um er. en-gin- hætta á spreng-
irígu. Söniuleiðis, éf magníð
fér yfir 6 próserít. Þa*5 éé sem
sé háð hlipfaömu á rnilrí Séi-
efnisíns í loffiim og fcenr.ms-
( ins. E-inn iítiil neisti: cr þá
nóg til að orsska stórf.p.-Vjig-
ingu.
NOKKUKN veginn þaS sama
gerisi. ef við setjurn ryfe fcrn
í formúluría í stað' berízínS.
Hluífallstölurríár eru nokk-
urn veginn þær sömrí. Öin
fjölmörgu rykkom brérma
rríjÖg fljótt í eins fconar : eðju
sprerígingum, begár eMufmn.
„stekkur" frá rykkorni tií íýk
Morrís. Þetta éri mjög. rrifkils-
verg vitneskja fyrir' bruna-
liðsmenn, þar' eS' varléga vérð
ur að fara, þegar' síöÉSvá
skal þar sem mikiS' ryk ét Jil
'staðar. Að’ur var fólk furðu-
losíið yfii' þessmrí dularftiilu
ryksprengmgum,' en nú er.or
sökin þekkt og þettá uni- M8
ekkert dfuíárfulli lengur.
Alþýðuhlaðið — 6. febr. 1959

Eftir
Willy
s m
Brandt
11 ®