Morgunblaðið - 22.03.1991, Qupperneq 1

80 SIÐUR B/C/D
68. tbl. 79. árg.
FÖSTUDAGUR 22. MARZ 1991
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Kúvending breskra íhaldsmanna:
John Major afléttir
nefskatti Thatcher
Reuter
Um
100.000
A-Þjóð-
verjar
mótmæla
Nærfellt hundrað þús-
und Austur-Þjóðveijar
efndu til mótmæla og
verkfalla í gær til að
leggja áherslu á kröfur
sínar um að dregið verði
úr atvinnuleysi og
lífskjör bætt. Mótmæl-
endurnir fordæmdu
stefnu stjórnarinnar í
Bonn gagnvart
Austur-Þýskalandi, þar
sem um þriðjungur af
vinnufæru fólki er án
atvinnu. Um 85.000
manns komu saman í
borginni Erfurt, þar
sem myndin var tekin,
þrátt fyrir úrhelli.
Lundúnuin. Reuter.
MICHAEL Heseltine, umhverfisráðherra Bretlands, sagði á breska
þinginu í gær að stjórn íhaldsflokksins hefði ákveðið að aflétta sem
fyrst nefskattinum umdeilda sem Margaret Thatcher, fyrrverandi
forsætisráðherra, lagði á í fyrra. Talsmenn Verkamannaflokksins
sögðu að þetta væri ein af mestu kúvendingunum í nútímasögu
breskra stjórnmála.
Heseltine ^agði að í stað nef-
skattsins, sem rennur til sveitarfé-
laga, yrði tekið upp nýtt gjald, sem
myndi byggjast á fasteignamati en
þó yrði tekið tillit til fjölda fullorð-
inna er búa í viðkomandi húsnæði.
Talið er að stjórnin vilji þannig
koma til móts við íhaldsmenn, sem
styðja enn stefnu Thatcher og það
markmið hennar að allir, sem not-
færa sér þjónustu sveitarfélaga,
greiði eitthvað af kostnaðinum.
Nefskatturinn sætti harðri gagn-
rýni vegna þess að fátækir og ríkir
greiddu sömu fjárhæð. Skatturinn
varð til þess að óeirðir brutust út
pg hann dró úr líkunum á því að
íhaldsflokkurinn bæri sigur úr být-
um í næstu þingkosningum, sem
verða að fara fram í síðasta lagi í
júlí á næsta ári. Vangaveltur hafa
verið um að John Major forsætis-
ráðherra kunni að boða til kosninga
í sumar og talið er að afnám nef-
skattsins auki líkurnar á því að svo
verði. íhaldsflokkurinn og Verka-
mannaflokkurinn standa nú jafnir
að vigi, samkvæmt nýjustu skoð-
anakönnunum.
Bryan Gould, talsmaður breska
Verkamannaflokksins, veittist
harkalega að stjórninni á þinginu.
„Við höfum orðið vitni að i'ullkom-
inni uppgjöf og furðulegustu kú-
vendingunni í nútímasögu breskra
stjórnmála," sagði hann.
Neil Kinnock, leiðtogi Verka-
mannaflokksins, sagði að nefskatt-
urinn hefði kostað breskan almenn-
ing um 14 milljarða punda (1.500
milljarða ISK) og hann hvatti Major
til að biðjast afsökunar. Forsætis-
ráðherrann sagði að tölur Kinnocks
væru tilbúningur og sakaði þing-
menn Verkamannaflokksins um að
hafa hvatt almenning til að að
greiða ekki skatta og brjóta þannig
lög.
Her Saddams sakaður um að
dreifa sýru yfír bæ Kúrda
Damaskus, Amman, Nikosíu. Reuter.
UPPREISNARMENN í frak sök- I hluta landsins. Þeir sögðu einnig I shíta. Bandaríkjastjórn, sem hefur
uðu í gær íraska stjórnarherinn að um 15.000 óbreyttir borgarar ekki samið formlega við íraka um
um að hafa dreift brennisteins- hefðu beðið bana undanfarna vopnahlé í stríðinu fyrir botni
sýru úr þyrlum yfir óbreytta borg- daga í eldsprengjuárásum stjórn- Persaflóa, hyggst leggja fram til-
ara í olíubænum Kirkuk í norður- | arhersins á Najaf, helga borg | lögu um friðarskilmála fyrir ör-
yggisráð Sameinuðu þjóðanna,
þar sem þess verður krafist að
Irakar eyði öllum eldflaugum
sínum og gjöreyðingarvopnum.
Havel heimsækir höfuðstöðvar Atlantshafsbandalagsins:
Biðst afsökunar á lygttm fyrr-
verandi leiðtoga um NATO
Brussel. Frá Kristófer M. Kristinssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
VACLAV Havel, forseti Tékkóslóvakíu, sagði í opinberri heimsókn í
höfuðstöðvum Atlantshafsbandalagsins (NATO) í Brussel í gær að sér
væri það ánægja að geta borið fram afsökunarbeiðni fyrir hönd Tékka
og Slóvaka vegna þeirra lyga sem fyrrverandi leiðtogar landsins hefðu
látið frá sér fara um NATO í þeirra nafni. Havel sagði að virðing
NATO fyrir frelsi og réttindum einstaklingsins hefði gert bandalaginu
kleift að tryggja stöðugleika, frelsi og framfarir. Hann kvað aðild
Tékkóslóvakíu að NATO ekki tímabæra sem stendur en ítrekaði vilja
þjóða sinna til samstarfs við ríkin í Vestur-Evrópu og handan Atlants-
hafsins á sem flestum sviðum.
Vaclav Havel ásamt Manfred Wörner.
Reuter
Havel er fyrsti leiðtogi fyrrverandi
kommúnistaríkis sem heimsækir höf-
uðstöðvar NATO en formleg sam-
skipti voru tekin upp á milli NATO
og Tékkóslóvakíu í júlí á síðasta ári.
Níu utanríkisráðherrar aðildarríkja
NATO, ásamt Manfred Wörner,
framkvæmdastjóra bandalagsins
tóku á móti Havel.
Ráðherrarnir fluttu stutt ávörp og
fóru lofsamlegum orðum um baráttu
Havels fyrir lýðræði og mannréttind-
um. Ljóst er að NATO getur ekki
tryggt öryggi ríkjanna í Mið-Evrópu
með formlegum hætti en áhersla var
lögð á sem víðtækasta samvinnu við
þau á sem flestum sviðum.
I ræðu sem Havel flutti á fundi
Atlantshafsráðsins lýsti hann
áhyggjum sínum vegna ótryggs
ástands í Sovétríkjunum og benti á
að það sem væri ógn við ríkin í Mið-
Evrópu ógnaði á sama hátt öðrum
Evrópuríkjum. Framtíðaröryggi yrði
ekki tryggt án þess að lýðræði kæm-
ist á að fullu innan Sovétríkjanna.
Ilann sagði að Tékkum og Slóvökum
væri það ljóst að NATO væri helsti
hornsteinn öryggis og friðar í Evr-
ópu. Hann sagði að þeir skildu að
vegna margvíslegra ástæðna væri
aðild að NATO ekki tímabær en hins
vegar tryðu þeirþví að bandalag, sem
sameinar þjóðir um hugsjónir frelsis
og lýðræðis, verði ekki haldið lokuðu
til langframa gagnvart þjóðum sem
deila með aðildarríkjum þess sömu
hugsjónum. Hann sagði að íbúum
Tékkóslóvakíu væri nauðsyn að
kýnnast NATO og fylgjast með starf-
semi þess. Vel kæmi til greina að
opna upplýsingaskrifstofu um NATO
í Prag og jafnvel Bratislava sömu-
leiðis. Havel rifjaði það upp að valda-
rán kommúnista í Tékkóslóvakíu árið
1948 var helsta tilefni Brusselsátt-
málans sem Vestur-Evrópusamband-
ið grundvallast á. Lýðræðisþjóðunum
í Vestur-Evrópu hefði tekist að
stemma stigu við útþenslu kommún-
ismans með órofa samstöðu og óbif-
anlegri trú á að lýðræðið færi með
sigur af hólmi.
Kúrdar hófu í gær árásir á þriðju
stærstu borg íraks, Mosui, sem er í
norðurhluta landsins, og shítar sögðu
að bardagar geisuðu enn í grennd
við borgina Basra í suðurhlutanum,
þar sem uppreisnin gegn Saddam
Hussein íraksforseta hófst fyrir
þremur vikum.
„Margir óbreyttir borgarar voru
drepnir þegar brennisteinssýru var
dreift yfir Kirkuk, sem er á valdi
uppreisnarmanna," hafði sýrlenska
útvarpið eftir Bayan Jabr, talsmanni
Æðsta ráðs íslömsku byltingarinnar
í írak (SCIRI). Kúrdískir uppreisnar-
menn segjast hafa náð borginni á
sitt vald fyrr í vikunni. Yfirmenn
bandaríska hersins í Saudi-Arabíu
sögðust ekki vita hvort íraski herinn
hefði beitt sýru gegn Kúrdum en
staðfestu að þyrlur hefðu verið not-
aðar til að bæla niður uppreisnina.
íranskir stjórnarandstæðingar
sögðu í gærkvöldi að írönsk stjórn-
völd hefðu sent um 20 herdeildir til
landamæranna að írak til styðja
írösku uppreisnarmennina. Þau -
hygðust einnig beita hersveitunum
gegn Þjóðfrelsisher írans, sem íran-
skir útlagar stofnuðu fyrir fjórum
árum og er í suðurhluta íraks.
Samkvæmt drögum að ályktun,
sem Bandaríkjamenn hyggjast leggja
fyrir öryggisráð Sameinuðu þjóð-
anna, verður írökum sett þau skil-
yrði að þeir eyðileggi allar eldflaugar
sínar og öll gjöreyðipgarvopn sfn -
þar á meðal kjarnorku-, efna- og
sýklavopn. Irökum verður gefinn 15
daga frestur til að leggja fram lista
yfír þessi vopn og staðsetningu
þeirra. Bandaríkjastjórn vonast til
þess að ályktun um þetta verði sam-
þykkt í ráðinu fyrir lok næstu viku.