Morgunblaðið - 18.05.1991, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 18. MAI 1991
-SA
Markus Nurminen
Myndlist
Bragi Asgeirsson
í FÍM-salnum í Garðastræti 6
sýnir þessa dagana og fram til 20.
maí langt að kominn gestur, sem
er Markus Valteri Nurminen frá
Noika í Finnlandi.
Nurminen, sem er aðeins 25 ára
(f. 1966), stundaði nám við mynd-
listarskóla Helsingfors í fjögur ár
og útskrifaðist árið 1988, sem vís-
ar til þess að ungur hóf hann list-
nám.
Hingað á hann að vera kominn
á styrk frá finnska menntamála-
ráðuneytinu, svo sem þar stendur,
en spurningin er þó heldur, hvort
það sé ekki öllu frekar frá menn-
ingarmálaráðuneytinu, því naum-
ast getur það verið frá kennslu-
málaráðuneytinu, sem er heitið á
menntamálaráðuneytinu þeirra,
að ég best veit.
Hér er töluverður skilningsmun-
ur á hlutum og ber alls ekki að
mgla saman, því að erlendis eru
þessi ráðuneyti yfirleitt aðgreind
sbr. Undervisningsministeriet og
Kulturministeriet.
Kulturministerium á norður-
landamálum á síður að útleggja
sem menntamálaráðuneyti á ís-
lensku, en það er mjög algeng
kórvilla og því er á það minnst
hér vegna mikils misskilnings sem
það veldur.
Eins og að líkum lætur er hér
um ungan listamann í mótun að
ræða, sem virðist á báðum áttum
hvert stefna beri í listinni. Slíkur
ungæðisháttur er nú einmitt af
hinu góða að mínu mati, því að
oftar sér maður listspírur, sem
koma með svo þroskuð verk á
fyrstu sýningu, að svo er sem
þeir séu síður í upphafi en frekar
á enda listferils síns! Eins og nærri
má geta eru slík viðbrögð, í flest-
um tilvikum, sótt í smiðju annarra
og mun þroskaðri listamanna, og
er því aðfengin og tilbúin list, eins
konar hönnun eða módelsmíði.
„Noget som er villet, tilgjort og
opstillet" eins og þeir hafa lengi
og með lítilli virðingu skilgreint
athöfnina á Norðurlöndum.
í málverkum Nurminenes getur
teikningin bæði verið klunnaleg
sem markviss, þannig eru fígúrur
hans frekar stórgerðar, en mýnd-
heildir er minna á húsaþyrpingar
markvisst teiknaðar og vel byggð-
ar upp. Þannig beinist athyglin
fljótlega að mydnunum „Húsa-
sund“ og „Eldur“ fyrir trausta og
nostursamlega myndbyggingu og
í algerri andstöðu við fígúrumynd-
irnar. Einnig vekur skúlptúrmynd-
in í glugganum óskipta athygli
fyrir það, hve sér á báti hún er,
en þar er handverkið ekki eins
nákvæmt og í fyrrnefndum mynd-
um.
Markus Nurminen virðist vega
salt á milli hlutlægs og óhlutlægs
veruleika, en slíks sér nú einnig
stað hjá mun þroskaðri og nafn-
kenndari listamönnum og er ekki
gangrýnisvert í sjálfu sér. Hins
vegar væri forvitnilegt að vita
hvernig hann muni þróa myndstíl
sinn á næstu árum.
LJOSBROT
List og hönnun
Bragi Ásgeirsson
í listhúsinu List í Skipholti 56,
sýnir kornung listakona, Inga Elín,
að nafni, verk af ýmsum toga á
sviði listhönnunar.
Inga er vel menntaður listhönn-
uður, sem bæði hefur stundað nám
við MHI og í skólanum fyrir Brúks-
list í Kaupmannahöfn, en þaðan
lauk hún námi árið 1988.
Ekki hafa sýningarumsvif Ingu
verið mikil til þessa, en þetta er
þó önnur einkasýning listakonunn-
ar og verk hennar hafa vakið at-
hygli áhrifamanna á listhönnun
sem sést m.a. á því, að hún hefur
unnið að hönnun ýmissa glermuna
fyrir Hadeland glerverksmiðjuna í
Noregi og svo hlaut hún listiðn-
aðarverðlaunin í Kaupmannahöfn
1988.
Ljósið gegnir miklu hlutverki í
listsköpun Ingu Elínar, er raunar
veigurinn í öllu sköpunarferlinu,
því að ýmist er um að ræða eins
konar lampaskermaskúlptúra og
loftljós eða glermyndir í giugga
sem náttúrubirtan og ljóshvörf
dagsins leika um.
Þetta er lítil sýning hjá Ingu,
eins konar kynningarsýning á
framleiðslu hennar, en af verkun-
um má ráða að hún kann margt
fyrir sér á sínu sviði sem einskorð-
ast alls ekki við almenna gler-
steypu, því að einnig vinnur hún
fleiri efni svo sem keramik og post-
ulín, sem hún svo fagurlega málar,
og í einu tilvikinu notast hún við
blikk til að binda saman rísandi
skúlptúrverk sem ber nafnið
„Varða“ og er viðamesta verkið á
sýningunni og jafnframt það veiga-
mesta. Hér hefur hún tekið allt í
senn í þjónustu sína keramik, gler
og blikk og innan um alla þessa
smágerðu hluti allt um kring rís
varðan upp sem voldugt minnis-
merki og dregur til sín athygli
skoðandans. Sakna ég þess að ekki
skuli vera fleiri verk á sýningunni,
því að gerandinn virðist eiga erindi
inn á svið þesas tegundar rýmis-
verka. Dálítið truflar augað þó hið
hráa blikk, sem er burðargrind
vörðunnar, en þó einungis frá hlið.
Toppurinn á vörðunni er gler'
sem er formað sem ljós, þannig
að varðan minnir á vita, en getur
einnig verið tákn hlutverks vörð-
unnar um aldir í óbyggðum íslands.
Hlutirnir á sýningunni bera hin-
um vandaða hönnuði vitni, en geta
varla talist frumlegir og einnig
mættu sjást meiri átök við efnivið-
inn og formið í þeim, en það er
einnig mikil list að gera vel á sí-
gildu sviði og það hafa ýmsir nú-
tíma hönnuðir glímt við með frá-
bærum árangri og orðið nafn-
kenndir fyrir.
Það sem máli skiptir í nútíman-
um er að vera samkvæmur sjálfum
sér og vinna vel úr efnivið sínum,
en leiða hjá sér stefnur og tísku-
strauma, sem eru þegar svo er
komið, nær alltaf tilbúningur
markaðsaflanna í listaheiminum og
lifa skamma stund.
Þetta held ég að Inga Elín geri
sér ljóst og er það trúa mín að það
verði henni farsælt veganesti í
framtíðinni.
Vorsýning MHÍ1991
Hið nýja hús listaskólanna i Laugarnesi.
________Myndlist_____________
Eiríkur Þorláksson
Vorsýning útskriftarnema Mynd-
iista- og handíðaskóla íslands hefur
um langt árabil verið fastur liður í
myndlistarlífinu. Nú er brotið blað í
sögu skólans, því þessi sýning er
haldin í fyrsta sinn í framtíðarhús-
næði stofnunar sem enn er ekki
komin til sögunnar, Listaháskóla
Islands, en hér er um að ræða þá
frægu byggingu í Laugarnesi, sem
nýlega var keypt af Sláturfélagi
Suðurlands.
Þessar nemendasýningar hafa
verið vel sóttar í gegnum árin af list-
unnendum, því nemar dagsins í dag
eru jú listafólk morgundagsins. Það
er stór og mislitur hópur, sem er
að útskrifast úr MHÍ á þessu vori,
alls fimmtíu og fimm manns, auk
fjögurra gestanemenda. I sýningar-
skrá er hægt að fá örlitla kynningu
á öllu þessu fólki, og hefur slíkt
nokkuð heimildagildi upp á framtíð-
ina (þó að innihaldi bókarinnar sé
ekki raðað saman á neinn skiljanleg-
an hátt, þ.e. hvorki eftir stafrófsröð
né eftir deildum). í bókinni er tekið
fram að í skólanum starfi átta deild-
ir, en nemendur eru greinilega mis-
jafnlega áhugasamir um þær.
Hér er rétt að kasta fram nokkr-
um tölum: í ár útskrifast t.d. aðeins
tveir úr textíldeild, en flestir úr gra-
fískri hönnun, málunar- og fjöltæk-
nideildum (rúmlega 60% af hópn-
um). Konur eru hér í stórum meiri-
hluta hér (um þrír fjórðu útskriftar-
nema), og er það víst í samræmi við
þróun kynjaskiptingar í öðru námi
hér á landi. Loks má nefna að nem-
endur eru að ljúka fjögurra ára námi,
en meðalaldur útskriftarnema er
tuttugu og níu ár; þau yngstu í hópn-
um eru tuttugu og tveggja, en hin
elstu fjörutíu og sex ára.
Allir eiga nemendurnir verk á
sýningunni, mismörg eftir stærð,
umfangi og staðsetningu. Þau dreif-
ast um alla bygginguna og út fyrir
hana, og í kynningu var sagt að
nemendur hafi unnið lokaverkefni
sín sérstaklega með þessi rými í
huga. Því miður gengur dæmið ekki
upp sem skyldi. Þrátt fyrir að verk
einstaka nemenda nái þokkalega að
njóta sín, þá bókstaflega gleypir
húsið sýninguna, og fæst af því sem
fyrir augu ber nær að stöðva rennsli
gesta um það gímald, sem þarna
birtist.
Það er helst að verk sem staðsett
eru í afmarkaðri rýmum nái að
stöðva umferðina. Þannig ná leirlist-
in og grafíkin í efsta sal hússins upp
skemmtilegri stemningu, og þar eru
nokkur athyglisverð verk; einkum
má nefna formhreimar og einfaldar
úrlausnir Helgu Jóhannesdóttur, og
skemmtileg tilbrigði Jóhönnu Jak-
obsdóttur við hið klassíska form
amfórunnar eru grípandi.
Nokkur þrívíddarverk ná einnig
að marka sitt rými. Áslaug Thorlac-
ius leikur skemmtilega með hvemig
óspilltri náttúru landsins er hampað,
með því að gera landslagsmyndir
að hnöppum á flauelspúðum. Með
innsetningu sinni býður Guðrún
Hjartardóttir gestum að nota öll
skilningarvit til að tengjast verkinu
(augu, eyru, nef, munn og hendur),
og verk Olafar Önnu Jónsdóttur, sem
hún nefnir „Gnýr“, blasir við vegfar-
endum utandyra, þar sem því er
ætlað að efna til samvinnu við nátt-
úruöflin.
Fleira gott mætti tína til á sýning-
unni, og ljóst að námið hefur skilað
sér í tæknilega mjög hæfu verkfólki^'
á mörgum sviðum, t.d. í málun og
grafískri hönnun. En tæknilega
kunnáttu þarf að nýta til að blása
lífi í eigin sköpunarneista, ekki bara
til að fylgja straumnum. En það er
eðlilegt að fyrstu skrefin séu varfær-
in, svo það er lítil ástæða til að hafa
áhyggjur af framtíðinni.
Vorsýningar útskriftarnema MHÍ
1991 verður væntanlega fyrst og
fremst minnst fyrir að vera fyrsta
sýningin í væntanlegu húsnæði skól-
ans, og þau tímamót munu skráð
stórum stöfum í sögu hans. Sýning
útskriftarnema MHI stendur því
miður aðeins stuttan tíma, og lýkur
mánudaginn 20. maí, á annan dag
hvítasunnu.
0
Asmundur Stefánsson:
Hvetur evrópsk verka-
lýðsfélög að styðja
málstað Islands
Orðsendino trá
ÁSMUNDUR Stefánsson, forseti Alþýðusambands íslands, hélt ræðu
á þingi Evrópusambands verkalýðsfélaga síðastliðinn fimmtudag.
Sagði hann að sérkennilegt væri ef eina fiskveiðiþjóðin í Evrópu sem
gæti rekið fiskveiðar sínar án ríkisstyrkja fengi nú ekki að taka þátt
í frjálsri samkeppni í markaðslöndum Evrópu. Hvatti hann verkalýðs-
samtök í Evrópuríkjunum að þrýsta á ríkisstjórnir sínar um að styðja
málstað íslendinga i samningunum um evrópskt efnahagssvæði (EES).
„Er einhver hér á þessu þingi sem
myndi vilja mæla með því við félags-
menn sína í heimalandinu að ganga
til samninga um efnahagssvæði þar
sem 70% af útflutningi lands ykkar
fengi ekki sanngjörn kjör á markaðs-
svæðinu?" spurði Ásmundur gesti
þingsins þar sem fjallað var um
málefni Evrópu.
Þing Evrópusambandsins er hald-
ið í Lúxemborg í þessari viku en í
því eru öll helstu samtök stéttarfé-
laga í löndum Vestur-Evrópu. Ás-
mundur sagði í ræðu sinni að samn-
ingarnir um evrópskt efnahagssvæði
vörðuðu hagsmuni Islendinga meira
en reyndin væri um nokkra aðra
þjóð sem þátt tæki í samningunum
þar sem þeir skiptu sköpum fyrir
fiskveiðar íslendinga.
Sagði hann það undarlega stað-
reynd að á sama tíma og alvarlegar
samningaviðræður stæðu yfir um
það hvernig tryggja megi sem best
heilbrigða samkeppni við framleiðslu
og sölu iðnaðarvara sé mikil hætta
á því að EES-samningarnir fari í
hnút vegna þess að eini sjávarútveg-
urinn í Vestur-Evrópu, sem upfylli
öll skilyrði sem gerð eru til fram-
leiðslugreina í iðnaði, oski eftir að
fá að keppa við sjávarútveg annarra
þjóða á jafnréttisgrundvelli.
Lfleyrissjóði verksmiðjufólks
Lífeyrissjóður verksmiðjufólks sendi í mars yfirlit til allra sjóð-
félaga sinna, sem greiðslur bárust fyrir á árinu 1990.
Yfirlit þessi voru send á heimilisföng sem sjóðfélagar höfðu
1. desember 1990 skv. þjóðskrá.
Þeir sjóðfélagar, sem telja sig hafa greitt til sjóðsins á síðasta
ári en ekki hafa fengið sent yfirlit, eru beðnir um að hafa
samband við viðkomandi vinnuveitanda og skrifstofu sjóðs-
ins á Skólavörðustíg 16, Reykjavík, sími 17588.
Lífeyrissjóður verksmiðjufólks.