Morgunblaðið - 22.05.1991, Qupperneq 2

teej iam .ss flUQAauÆYam GiaAjanuoHOM
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 22. MAÍ 1991
Viðræður aðila vinnumarkaðar:
Rætt um áfangahækk-
anir og eingreiðslu
LAUNANEFNDIR ASÍ, BSRB, Sambands bankamanna og Kennarasam-
bandsins sátu á fundum í allan gærdag og hófust sameiginlegir fundir
með fulltrúum atvinnurekenda og ríkisins síðdegis Og stóðu fram yfir
miðnætti þar sem togast var á um hlutdeild launþega í bættum viðskip-
takjörum. Voru sterkar líkur taldar á að samkomulag tækist í nótt
um tilhögun greiðslna launahækkananna en vinnuveitendur buðu sér-
staka eingreiðslu í stað taxtahækkana sem var ekki hafnað af fulltrú-
um launþcga. Meiri ágreiningur ríkti í gærkvöldi um mat á viðskiptakj-
arabatanum og upphæð launabótanna.
Launþegasamtökin telja að upp- einnig rætt um að láta hækkunina
lýsingar um viðskiptakjarabata gefí
tilefni til 2,5% Iaunabóta til viðbótar
þeirri 2,56% hækkun launataxta sem
tekur gildi um næstu mánaðamót.
Atvinnurekendur og fulltrúar ríkisins
höfnuðu að láta hækkunina koma til
framkvæmda 1. júní. í gærkvöídi var
koma í áföngum í sumar. Samkomu-
lag um launahækkanir 1. júní verður
að liggja fyrir í dag svo launadeild
fjármálaráðuneytisins reiknað þær
tímanlega út.
Sjá frásögn af viðræðunum á
bls. 34
Lækkun húshitunarkostnaðar:
Niðurgreiðslur vegua
rafhitunar auknar
ÁKVEÐIÐ hefur verið að lækka húshitunarkostnað með því að auka
niðurgreiðslur á þeim svæðum á landinu þar sem hús eru hituð upp
með rafmagni, á svokölluðum köldum svæðum. Lækkunin til neytenda
verður allt að 14.000 krónur á ári. Kostnaður ríkissjóðs vegna þessa
verður 47 miiyónir á þessu ári.
Þetta kom fram á blaðamanna-
fundi Jóns Sigurðssonar, iðnaðar-
ráðherra, í gær. Köldu svæðin svo-
kölluðu eru þau svæði á landinu þar
sem hús eru hituð upp með raf-
magni frá Rafmagnsveitum ríkisins
og frá Orkubúi Vestfjarða. Á þess-
um svæðum býr tæpur fjórðungur
þjóðarinnar.
Á fundinum kom fram að ríkið
greiðir nú hveija kílóvattstund
(kWh) niður um 63 aura en frá og
með 1. júní verður niðurgreiðslan
1,06 krónur. Um leið og niður-
greiðslumar eru auknar er viðmið-
un þeirra breytt, þannig að í stað
þess að greiða niður allt að 40 þús-
und kWh á ári á íbúð verður nú
miðað við 30 þúsund kWh, en orka
umfram það verður ekki niður-
greidd.
Vísitölufjölskyldan notar 35.420
kWh á ári og mun þessi ráðstöfun
lækka húshitunarkostnað hennar
um 10.000 krónur. Ef fjölskylda
notar 30 þúsund kWh á ári lækka
rafmagnsreikningar hennar um
14.000 krónur.
Jón Sigurðsson,- iðnaðarráðherra,
segir að þetta sé fyrsta skrefíð af
þremur sem orkuverðsjöfnunar-
nefnd hafí lagt til að stigin yrðu á
næstu tveimur árum, en stefnan sé
að heildsöluverð Landsvirkjunar á
raforku til hitunar íbúðarhúsnæðis
verði lækkað niður í kostnaðarverð
að viðbættum flutningskostnaði
dreifiveitna.
Iðnaðarráðherra hefur ritað
Landsvirkjun bréf þar sem mælst
er til þess að ekki verði dregið úr
afslætti til hitunar íbúðarhúsnæðis,
þrátt fyrir auknar niðurgreiðslur
ríkissjóðs.
Á fundinum kom fram, að með
þessu skrefi muni orka til upphitun-
ar á svæðum sjö jarðvarmaveitna,
af 28 í landinu, verða dýrari en
rafhitun og mun iðnaðarráðuneytið
í samvinnu við fjármálaráðuneytið
láta gera úttekt á þeim málum í
sumar.
Holti.
Myndarlegt lamb
GIMBUR bar risalambi á Ytri-Skógum í Vestur-Eyjafjallahreppi fyr-
ir nokkru. Lambið er undan gimbrinni og sæðingarhrúti frá Stóra-
Ármóti, Svola að nafni. Lambið reyndist 6 kg og 300 grömm eða
25 merkur, en venjuleg nýborin lömb eru um 3-4 kg að þyngd. Að
sjálfsögðu þurfti að hjálpa gimbrinni og ætlaði hjálparfólkið varla
að trúa sínum eigin augum þegar þetta risalamb birtist. Sigurður
Siguijónsson bóndi á Ytri-Skógum, sem á myndinni heldur á gimbrar-
lambinu og öðru nýbomu til samanburðar, sagðist aldrei í sínum
búskap hafa séð neitt þessu líkt og það væri með ólíkindum að þetta
risalamb væri undan gimbur. Gimbrinni heilsast vel en lambið er
ekki komið með fullan þrótt, en þess vænst að það nái sér að fullu.
- Fréttaritari
Jón Baldvin
Hannibalsson:
Næst verði
samið um
viðskipta-
kjarabatann
JÓN Baldvin Hannibalsson utan-
ríkisráðherra sagði á Alþingi í
gærkveldi að viðskiptakjarabati
gæti aðeins skilað sér til hinna
lægst launuðu í kjarasamningum.
Hann kvaðst telja það brýnasta
verkefni launþegasamtaka að
semja um slíkt í næstu samningum.
Utanríkisráðherra sagði að við-
skiptakjarabatinn við útlönd skýrðist
af tvennu: Annars vegar lægra inn-
flutningsverði en spáð hefði verið,
sem allir neytendur hefðu nú þegar
notið og hins vegar í hærra útflutn-
ingsverði sjávarafurða.
Orðrétt sagði Jón Baldvin: „Hluti
verðhækkunarinnar hefur þegar ver-
ið tekinn út fyrir sviga, í Verðjöfnun-
arsjóð fiskiðnaðarins þar sem hann
getur nýst til tryggingar bættum
kjörum hinna lægst launuðu í nýjum
kjarasamningum. 20% aukning inn-
flutnings á fyrstu fjórum mánuðum
ársins, 70% aukning bílainnflutn-
ings, aukning útlána bankakerfísins
langt umfram innlán til þess að fjár-
magna neyslu bendir til þess að við-
skiptakjarabatinn, aukinn kaup-
máttur hafí þegar skilað sér til hinna
best settu. Sú trygging sem felst í
bættri afkomu fyrirtækja og við-
skiptakjarabata getur því aðeins
skilað sér til hinna lægst launuðu
að um það verði samið í næstu kjara-
samningum. Það er að mínu mati
brýnasta verkefni launþegasamtak-
anna í komandi kjarasamningum."
Ávöxtun spariskírteina ríkis-
sjóðs hækkuð um 1,5 -1,9%
Búist við svipaðri vaxtahækkun viðskiptabankanna 1. júní
YEXTIR á spariskírteinum ríkissjóðs hækkuðu í gær um 1,5-1,9%.
Ávöxtunarkjör spariskírteina sem keypt eru í áskrift eru eftir
hækkunina 8,10% og hafa hækkað úr 6,60% eða um 1,50%. Al-
menn kjör spariskírteina verða 7,90% og hafa hækkað um 1,90%.
Bankamir undirbúa nú ákvarðanir um breytingar á vaxtakjörum
sínum í kjölfar þessara hækkana og er fastlega búist við svipuð-
um hækkunum bankavaxta 1. júní þó þær ákvarðanir verði vænt-
anlega ekki teknar fyrr en í næstu viku.
Talsverður munur var orðinn á
almennum kjörum og sérkjörum
spariskírteina ríkissjóðs sem talið
er að hafi dregið úr almennri sölu
spariskírteina. Er með þessari
hækkun ætlað að jafna þann mun
og laga ávöxtun spariskirteina að
þeim kjörum sem nú gilda á inn-
lendum lánsfjármarkaði, en ávöxt-
un spariskírteina hefur ekki fylgt
þeirri hækkun sem orðið hefur á
vöxtum undanfarna mánuði. í til-
kynningu frá Lánasýslu ríkisins
segir, að ætlunin sé að vaxtakjör
Davíð Oddsson forsætisráðherra:
Víðtækrar sáttar leitað um
stefnu í sjávarútvegsmálum
DAVÍÐ Oddsson forsætisráðherra sagði í stefnuræðu sinni á Alþingi
í gærkveldi að ríkisstjórnin vildi Ieitast við að ná víðtækri sátt um
stefnu í sjávarútvegsmálum. Við endurskoðun laganna uin stjórnun
fiskveiða sagði forsætisráðherra að taka yrði ríkt tillit til ákvæðis-
ins „að fiskurinn í sjónum sé sameign þjóðarinnar. Þetta grundvallar-
ákvæði þarf að vera virkt,“ sagði forsætisráðherra.
Forsætisráðherra sagði að við
endurskoðun laganna myndu menn
fara yfir þá reynslu sem fengist
hefði með núverandi skipulagi, allt
frá árinu 1984, og þeim hugmynd-
um sem verið hefðu í þjóðfélaginu
um breytingar á því. Orðrétt sagði
forsætisráðherra: „Það væri óskyn-
samlegt af Alþingi og ríkisstjóm,
að binda sig við mastrið með stefnu
í sjávarútvegsmálum áður en þessi
reynsla öll er fengin og áður en
nægar umræður hefðu átt sér stað
með þjóðinni um þetta mikilvæga
mál.
Ríkisstjórnin mun skipa sérstaka
nefnd manna, með fullu jafnræði
stjórnarflokkanna, til að fara yfir
þessa þætti og gera tillögur til ríkis-
stjórnarinnar. Þeirri nefnd verður
ekki sagt fyrir verkum sérstaklega,
en þó hljóta nokkur atriði að liggja
þar fyrir. Taka verður ríkt tillit til
ákvæðis í lögum um stjórn fisk-
veiða, að fiskurinn í sjónum sé sam-
eign þjóðarinnar."
Forsætisráðherra sagði að það
mætti þó ekki gera með þeim hætti
að líta mætti svo á að íslenskur
sjávarútvegur hefði þar með verið
þjóðnýttur. Margir aðrir kostir væru
tiltækir og kæmu til álita. Því næst
sagði hann: „Auðvitað kýs ríkis-
stjórnin við þessa endurskoðun að
taka sérstakt tillit til hagsmuna og
sjónarmiða þess fólks sem við sjáv-
arútveginn hefur starfað í öllum
byggðum landsins. Kollsteypur á
grundvelli misjafnlega umdeildra
kennisetninga eru ekki forskrift að
áliti og niðurstöðu í þessum efnum,
þótt engri skoðun verði fyrirfram
hafnað.“
Sjá einnig frétt á bls. 4 og stefnu-
ræðuna í heild á miðopnu.
spariskírteina fylgi markaðsvöxt-
um framvegis. Er ennfremur sagt
að þessi hækkun sé tímabundin til
þess ætluð að afla fjár til að mæta
óvenju mikilli tímabundinni láns-
fjárþörf ríkissjóðs á innanlands-
markaði og draga úr þenslu.
Stefán Pálsson, bankastjóri Bún-
aðarbankans, sagði í gær að vaxta-
breytingar yrðu teknar til skoðunar
í bankanum á næstu tíu dögum og
kvaðst hann reikna með breyting-
um 1. júní. „Vextir hljóta að skríða
upp í takt við þessar breytingar.
Spariskírteini eru það stór þáttur
í ákvörðunum vaxta,“ sagði hann.
Valur Valsson, bankastjóri ís-
landsbanka, sagði í samtali við
Morgunblaðið að ákvörðun um
vaxtabreytingar í íslandsbanka
yrði ekki tekin fyrr en eftir helg-
ina. „Vextir munu ekki breytast
fyrr en 1. júní. Þessar breytingar
á ávöxtun spariskírteina gefa tón-
inn um vaxtabreytingar enda eru
þær í takt við það sem hefur verið
að gerast á markaðinum. Mér
finnst mjög líklegt að það verði
tekið mið af þeim,“ sagði Valur.
Eyjólfur K. Sigurjónsson, for-
maður bankaráðs Landsbankans,
sagði áð ákvörðun um vaxtabreyt-
ingar yrði líklega tekin á næsta
fundi bankaráðs sem haldinn verð-
ur fyrir mánaðamót. „Það verða
örugglega gerðar einhveijar breyt-
ingar en ég veit ekki hversu miklar
þær verða,“ sagði hann.
Alþingi:
Gengið frá
forystuskip-
an í utanrík-
ismálanefnd
GENGIÐ var frá skiptingu
starfa í utanríkismálanefnd
á fyrsta fundi nefndarinnar
á Alþingi í gær. Eyjólfur
Konráð Jónsson verður
formaður nefndarinnar, Karl
Steinar Guðnason varaform-
aður og Kristín Einarsdóttir
ritari.
Að loknum umræðum um
stefnuræðu forsætisráðherra í
gærkvöldi hélt utanríkismála-
nefnd fund með Jóni Baldvin
Hannibalssyni, utanríkisráð-
herra, þar sem fjallað var um
stöðu samningaviðræðna
EFTA og EB en Jón Baldvin
hélt utan í morgun á leiðtoga-
fund EFTA-ríkja en Davíð
Oddsson forsætisráðherra held-
ur utan á fundinn á morgun.
Grunaðir um hassinnflutning
TVEIR menn hafa verið úrskurðaðir í gæsluvarðhald til 19. júní
næstkomandi vegna gruns um innflutning á miklu magni af hassi.
Fíkniefnadeild lögreglunnar verst frétta af atvikum málsins en
efnið mun hafa verið flutt til landsins með vörusendingu frá Holl-
andi.
Hvorugur mannanna, en þeir mála, að sggn Björns Halldórssonar
voru handteknir á fimmtudag, hef- lögreglufulltrúa.
ur áður komið við sögu fíkniefna-