Morgunblaðið - 22.05.1991, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 22. MAÍ 1991
21
er þjónusta á almennum markaði,
hvort heldur er hjá samgöng'ufyrir-
tækjum eða almennum verktökum.
Það að daggjaldanefnd skuli ekki
hafa gert það gegnum tíðina er gagn-
rýnisvert, og það að ríkisendurskoð-
un skuli ekki hafa gert við það neina
athugasemd er hneykslanlegt.
Olögleg starfsemi
í janúar 1990 tóku gildi lög, sem
tryggja sjúkratryggðum landsmönn-
um ókeypis sjúkrahúsvist. Þetta er
hið besta jafnréttismál og verður að
teljast til framfara í heilbrigðismál-
um þjóðarinnar. Ríkisendurskoðun
heldur því fram að Heilsuhælið falli
undir ákvæði þessara laga og því
hafi verið um lögbrot að ræða að
innheimta greiðslur af dvalargestum
til þessa tíma frá gildistöku laganna.
Ef þetta er rétt mat Ríkisendurskoð-
unar, sem ég dreg reyndar í efa, þá
finnst mér liggja beinast við að ríkið
greiði Heilsuhælinu daggjöld fyrir
sama tíma líkt og um sjúkrahúsrekst-
ur hefði verið að ræða, svo að hægt
sé að endurgreiða dvalargestum út-
lagðan kostnað. Það verður að vera
eitthvert samræmi í hlutunum.
Hafi það verið tilgangur löggjaf-
ans að fella starfsemi Heilsuhælisins
og annarra sjálfseignarstofnana und-
ir þessi ákvæði, þá eru þetta gerræð-
isleg lög, sem hljóða nánast upp á
eignaupptöku þeirra stofnana, sem
rekin eru á daggjöldum. Málið horfír
öðru vísi við sjúkrahúsi, sem rekið
er innan vébanda fjárlaga. Þar er
ríkið að setja sjálfu sér vinnureglur
og þarf ekki að eiga reksturinn und-
ir dómgreind eða vilja daggjalda-
nefndar.
Markmið Náttúru-
lækningafélagsins
í lok skýrslu Ríkisendurskoðunar
er ítrekað það álit höfunda, að brýnt
sé að taka málefni Heilsuhælisins
hið fyrsta til heildarendurskoðunar í
því skyni að ákveða framtíðarhlut-
verk þess og markmið í samræmi
við gildandi heilbrigðislöggjöf. Hér
komum við að kjarna málsins, mein-
semdinni í heilbrigðiskerfmu. Nátt-
úrulækningastefnan er að mati ríkis-
endurskoðunar lögleysa í heilbrigði-
skerfínu. Þrátt fyrir vinsældir Heilsu-
hælisins í 35 ár er það utangarðs í
íslensku heilbrigðiskerfi. Því leggur
Ríkisendurskoðun til, að hlutverk
Heilsuhælisins, helsta vígi náttúru-
lækninganna, verði lagað að þörfum
lækna og embættismanna í heilbrigð-
iskerfinu. Þeir hafa stefnt að því
leynt og ljóst að ná eignum Náttúru-
lækningafélagsins undir sína stjórn
til þess að breyta þar starfsháttum
og laga að eigin sjónarmiðum. Um
þetta vitnar deilan að undanförnu.
Við þessu verða náttúrulækninga-
menn að bregðast. Framtíðarhlut-
verk Heilsuhælisins er og verður
ákveðið af Náttúrulækningafélaginu
ekki af heilbrigðisráðuneytinu og
þaðan af síður af Ríkisendurskoðun.
Ríkið verður síðan að meta það hvort
það kýs að kaupa þjónustu félagsins
eða ekki. Náttúrulækningastefnunni
breytir það ekki.
Hælið var stofnað til þess að gefa
mönnum kost á að velja á milli þess
að leita til lækna í hefðbundna lækn-
ismeðferð, ellegar kosta kapps um
að endurskoða lífshætti sína undir
handleiðslu Náttúrulækningafélags-
ins. Þetta val á meiri rétt á sér í dag
en það átti fyrir '35 árum, vegna
þess að nú stendur hinum almenna
neytanda til boða geysilegt úrval af
óheilnæmum mat, sem auðvelt er að
matbúa. Nú vinna báðar fyrirvinnur
heimilisins úti og því er mikil freist-
ing að auðvelda eldhússtörfín með
því að kaupa næringarsnauða, unna
matvöru tilbúna á pönnuna. Þetta
hefur skapað vandamál, sem eru al-
varleg í dag en voru léttvæg fyrir
35 árum.
Miklu meira er nú vitað um tengsl
næringar og sjúkdóma en áður var,
og því er auðveldara að lækna marg-
vísleg mein með breyttu mataræði.
Læknar læra tilfinnanlega lítið um
næringarfræði í almennri læknis-
fræði og margir þeirra líta því með
vanþóknun á fræðslu um næringu
og mannamein, enda hefur það fallið
í verkahring annarra starfsstétta að
taka hana upp. Þeim læknum fer þó
fjölgandi sem sýna þessum málum
skilning og stuðning og vonandi á
bætt kennsla í nænngarfræði við
læknadeild Háskóla íslands eftir að
breyta viðhorfum lækna til náttúru-
legra aðferða til að njóta heilbrigðs
lífs.
Ég skora á heilbrigðisráðherra að
virða rétt okkar, sem kjósum að nýta
okkur handleiðslu og fræðslu Nátt-
úrulækningafélagsins, og hvet hann
til að styðja fræðslu um manneldis-
mál með ráðum og dáð. Valkostur
NLFÍ hefur sannanlega sparað ríkinu
stórfé á liðnum árum og ekki er
vanþörf á að spara, þegar kostnaður
við hátæknilæknisfræði er að sliga
heilbrigðiskerfi Vesturlanda.
Höfundur er
stjórnsýslufræðingur.

vrrex

DÆLUR MEÐ
SNIGILHJÓLI
FYRIR SLÓG,
SKOLP OG ÖNNUR
SÉRVERKEFNI
Skeifan 3h - Sími 82670 - Fax 680470
SlJMAR ÚTIOGINNI
í tilefni þess að sumarið er komið bjóðum við frábært verð á úrvalsvörum
Gólfteppi, verð frá 440 krónum m2
PINOTEX viðarvörn
fyrir íslenskar aðstæður
15% afsláttur
FJÖLBREYTT ÚRVAL AF GARÐÁHÖLDUM
málningarP _
pjónöstan hf
akranesi
(ar
MALNINGARDAGAR
Nú er rétti tíminn til að mála úti og inni. í tilefiii
þess höldum við sérstaka MÁLNINGARDAGA og
bjóðum 10-50% afelátt af inni- og útimálningu
frá Hörpu og Sadolin.
BYGGINGARVELTA - við lánum í allt að þrjú ár.
Gólfflísar,
verð frá 2.190 krónum m2

Gólfdúkar,
tilboðsverð frá 690 krónum m2
arma
HAFNARFIROI
METRO
I MJÓDD
Alfabakka 16 • Reykjavlk
Slmi 670050
Grensásvegi 11 • Reykjavik • Slmi 83500
Járn & Skip G.Á. Böðvarsson
hf.
KEFLAVÍK
SELFOSSI