Morgunblaðið - 23.05.1991, Qupperneq 15

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 23. MAI 1991
15
hlýddu á þær, þótt þar hafi verið
drepið á öll helstu vafa- og ádeiluat-
riði, sem fram hafa komið til þessa.
Stefnt að málalyktum
Viðræðumar um EES hófust 1989
á þeim pólitíska grundvelli að EFTA-
ríkin samþykktu að lögfesta hjá sér
1.400 réttargjörninga Evrópubanda-
lagsins. Hefur verið unnið að því að
þýða þennan mikla lagabálk undan-
farin misseri. Síðan á árinu 1989
hefur verið rætt um þau málefni, sem
valda ágreiningi milli ríkja EFTA og
EB. Þessum ágreiningsefnum hefur
fækkað jafnt og þétt. Hér hefur aldr-
ei verið um samningaviðræður í hefð-
bundnum skilningi þess orðs að ræða.
Viðræðurnar hafa í raun snúist um
það, hvernig EFTA-ríkin gætu á
hagkvæmastan hátt lagað sig að lög-
um og ákvörðunum Evrópubanda-
lagsins.
Fyrir okkur íslendinga skiptir
mestu, að enn hefur ekki verið geng-
ið frá sjávarútvegsmálunum. Við föll-
umst ekki á þá kröfu EB að fyrir
aðgang að mörkuðum komi aðgang-
ur að fiskimiðum. Það eru Spánveij-
ar sem standa fast á þessari kröfu
innan EB. Hún byggist að öðrum
þræði á því, að Spánveijar vilja
styrkja hlut sinn almennt innan
bandalagsins og lagfæra ýmislegt
sem þeir telja sér andstætt. Hagvöxt-
ur hefur verið mikill á Spáni síðan
landið varð aðili að EB 1. janúar
1986. Spánveijar telja sig nú vera í
betri stöðu en nokkru sinni fyrr til
að láta að sér kveða innan EB og
þeir vilja ekki láta tækifærið ganga
sér úr greipum átakalaust. Er brýnt
að íslensk stjómvöld og aðrir þátttak-
endur í mótun EES geti talið Spán-
veijum hughvarf í sjávarútvegsmál-
um.
Tvö af EFTA-ríkjunum, Austurríki
og Svíþjóð, hafa tekið stefnuna inn
í EB. Þau líta á EES sem nauðsynleg-
an aðdraganda aðildar, fyrsta, annað
ef ekki þriðja skrefíð inn í Evrópu-
bandalagið. í Finnlandi og Sviss er
andstaða við aðild að minnka og
sömu sögu er að segja um Noreg.
Davíð Oddsson segist ekki sjá nein
teikn um að aðild að EB verði á
dagskrá ríkisstjórnar sinnar.
Við þurfum að huga að stöðu okk-
ar innan EFTA-hópsins og gæta
þess, ef við viijum eiga samleið með
bandalagsríkjunum, að eingangrast
ekki innan hans. Hvert EFTA-ríki
hefur sérhagsmuna að gæta og eng-
inn er annars bróðir í leik á þessum
vettvangi frekar en endranær, þegar
tekist er á um brýna hagsmuni.
Vilji menn að ísland gerist aðili
að EES þurfa þeir að vera til þess
búnir að fella saman stórpólitíska
hagsmuni, er lúta að framtíðarsessi
okkar í samfélagi þjóðanna, og úr-
lausn vegna sérgreindra málefna.
Niðurstaða umræðnanna á þingi á
fimmtudaginn var sú að ríkur vilji
er til þess. Mikilvægt er að líta á
málið í því Ijósi, að hvorki samstarf
við Bandaríkin né aukin verslunar-
viðskipti við þjóðir Austur-Asíu geta
komið í staðinn fyrir virka þátttöku
í EES. Við erum ekki að gera upp
á milli þjóða heldur halda áfram
þátttöku í samvinnu Evrópuþjóða á
nýjum grundvelli. Hið nána samstarf
íslands og Bandaríkjanna heidur
áfram, svo sem í varnar- og öryggis-
málum. Markaðir í Austur-Asíu
standa okkur áfram til boða.
Um leið og það sjónarmið skal
áréttað að mikilvægt sé að ná sem
víðtækastri samstöðu um EES-
samningana og framkvæmd þeirra,
er hitt ljóst, að menn verða að vera
undir það búnir að lenda í harkaleg-
um ágreiningi á heimavelli til að
geta staðið við það, sem íslensk
stjómvöld hafa verið að samþykkja
í EES-viðræðunum allt frá árinu
1989. Á það vafalaust eftir að vekja
furðu fleiri en innlendra manna, ef
slíkar deilur yrðu enn harðari en ella
vegna þess að tveir stjórnarflokkar
frá árunum 1988-91, Alþýðubanda-
lag og Framsóknarflokkur, sem
stóðu að mótun meginstefnunnar í
samningunum, snerust gegn EES
einungis af því að þeir eru ekki leng-
ur í ríkisstjórn.
Höfundur er alþingismaður
Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík.
Börnin
fyrst og
fremst
eftir Hermann
Þórðarson
Óbeinar reykingar
Þegar við tölum um óbeinar
reykingar er átt við það þegar böm
og aðrir anda að sér reyk frá fólki
sem er að reykja. Reykurinn frá
brennandi sígarettu inniheldur tvö-
falt meira magn af nikótíni heldur
en það sem reykingamaðurinn and-
ar að sér, og fimm sinnum meira
af kolsýringi. Þetta getur valdið
ungbörnum öndunarerfiðleikum.
Obeinar reykingar geta valdið
ungbörnum skaða. Sígarettureykur
inniheldur næstum því 4.000 efni,
m.a. ammoníak, bensín, formalde-
hýð (ertir húð, augu og öndurfæri)
og blásýru, auk kolsýringsins sem
áður er getið. Börn sem eru óvarin
fyrir óbeinum reykingum anda
þessum efnum að sér. Rannsóknir
sýna að börnum sem anda að sér
reyk af þessu tagi er hættara við
kvefi, eyrnabólgu, kverkabólgu og
hálseitlabólgu. Einnig getur það
valdið erfiðleikum á lungnastarf-
semi og jafnvel dregið úr vexti
lungna hjá ungbörnum.
Böm læra af foreldrum sínum.
Börn foreldra sem reykja eru lík-
legri til að verða reykingafólk en
aðrir. Verðandi foreldrar í hópi
reykingafólks ættu því að reyna að
hætta að reykja, og eftir fæðingu
barnsins forða því frá óbeinum
reykingum.
Reykingar og þungun
Reykingar verðandi mæðra eru
fóstrinu hættulegar. Þegar þunguð
BÖRNIN FYRST
OG FREMST
„Börn læra af foreldr-
um sínum. Börn for-
eldra sem reykja eru
líklegri til að verða
reykingafólk en aðrir.“
kona reykir, andar hún að sér nik-
ótíni og kolsýringi. Nikótínið dregur
úr magni þeirrar næringar sem
berst til fóstursins.
Reykingar verðandi mæðra auka
hættuna á fósturláti (170% meiri
hætta hjá stórreykingakonum),
fæðingu fyrirtímann (300% líklegra
hjá stórreykingakonum), andvana
fæðingum (55%), fæðingargöllum
(t.d. klofmni vör og klofnum gómi),
ungbarnabauða (sérstaklega fyrstu
28 dagana eftir fæðingu) og öndun-
arerfiðleikum (astma) hjá korna-
bömum.
Því fyrr sem verðandi móðir
hættir að reykja því betra. Ef hún
hættir strax og hún uppgötvar að
hún er þunguð, dregur hún úr hætt-
unni á að barnið verði fyrir einhveij-
um af þeim skakkaföllum sem áður
er getið. Ef hún hættir þegar hún
er komin fjóra mánuði á leið, eru
líkurnar á fyrirbura eða undirmáls-
barni þær sömu og hjá konum sem
reykja ekki. Ef hún hættir einhvern
tíma áður en barnið fæðist eykur
hún líkumar á að fæða heilbrigt
barn.
Höfundur er umdæmisstjóri
Kiwanis á íslandi.
■electric
@eplus
Kaffivélar
700-1000 wött.
Glæsilegirlitir.
Verðfrá 2.890,-
• 10 bolla
• Heitt og gott kaffi
• Engir eftirdropar
• Sgerðir
Vöfflujárn
llmandi, fallegar vöfflur.
Verð frá 4.;
• Snúrugeymsla
• Hitastýring
• Stígandi hitastilling
• Teflonhúð
Eénar FarestveltaCo.hf.
BORCMTONI28, SÍWI622901.
LaiA 4 stoppar wlð dymar

23. maí
Við flytjum vorið inn í nokkrar hverfaverslanir.
Þar eru á boðstólum íslenskar vörur á sérstöku
vorverði, vörukynningar daglega, getraunaleikur
/• / /
.jum
sendur út á Bylgjunni, vöruúttekt í verðlaun alla
dagana og happdrœtti, vinningur: Helgarferð
v fyrir 2 til Amsterdam með Ratuís.
Sama lága verðið er á vörunum í öllum verslununum.
A ©
FÉIAG ÍSLENSKRA IÐNREKENDA KAUPMANNASAMTÖK
ISLANDS
Notið tœkifœrið og komið
í þessar verslanir a meðan góða verðið helst:
Plúsmarkaður Vesturbergi
Kársneskjör
Melabúðin
Kjörbúð Hraunbæjar
Kjöthöllin
Vogaver
Stórmarkaður Keflavíkur
Rangá
Nóatúnsbúðirnar
Austurver
Plúsmarkaður Grímsbæ
Breiðholtskjör
Hamrakjör
Sunnukjör
Kjötstöðin
Plúsmarkaður Álfaskeiði