Morgunblaðið - 23.05.1991, Qupperneq 17

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 23. MAÍ 1991
17
Til athugnnar
eftir Þorgeir
Þorgeirson
Einhverra hluta vegna hefur bor-
ist hér inná borð til mín bréf frá
Mannréttindadómstóli Evrópuráðs-
ins í Strasborg. Þetta er tilkynning
um skipan 9 dómara í máli gegn
íslenska ríkinu sem flutt verður
fyrir dómstólnum í janúarmánuði
næstkomandi. Um er að ræða kæru
vegna dóms Hæstaréttar íslands
sem kærandinn telur hafa brotið á
sér réttindi. Nánar að segja telur
hann að dómur Hæstaréttar hafi
farið í bága við 10. grein Mannrétt-
indasáttmála Evrópuráðsins, sem
ísland er aðili að. Sú var einnig
niðurstaða Mannréttindanefndar-
innar þegar hún dæmdi í málinu.
Það skar mig í augun að sjá
nafn Thórs Vilhjálmssonar á með-
ai hinna skipuðu dómenda. Fyrst
hélt ég þetta væri kollega minn og
frændi sem hefði verið skipaður
meðdómandi vegna þess að málið
snertir tjáningarfrelsi og hann er
víðfrægur rithöfundur. Nánari at-
hugun leiddi þó undireins í ljós að
þarna var um að ræða Þór Vil-
hjálmsson hæstaréttardómara og
fulltrúa íslands hjá Mannrétt-
indadómstólnum sem eðlilega hef-
ur verið skipaður þarna í dómara-
sæti í samræmi við 43. grein Mann-
réttindasáttmálans sem kveður svo
á að fulltrúi þess lands sem kæra
berst frá skuli vera meðal dómenda
— séu þar ekki neinir meinbugir á.
Vafalaust er þetta haft svona til
stuðnings kærandanum. Enda má
honum þykja notalegt að vita í
dómnum af hæfum aðila sem mælt-
ur er á sömu tungu og hann sjálfur.
En hæfni þessa samlanda verður
þá að vera gjörsamlega óyggjandi.
Hann má í engu vera tengdur
„En fyrst þetta nú
stakk mig í augun af
einskærri tilviljun vildi
ég mega beina því til
nýja dómsmálaráð-
herrans hvort það væri
ekki a.m.k. varlegra að
setja hæstaréttardóm-
aranum fulltrúa íslands
þá vinnureglu að segja
sig frá dómi í málum
sem varða land hans
svo ekki þurfi að koma
til neinna átaka um
þetta vafasama atriði.“
málsaðila heimafyrir. Hvorki kær-
anda né hinum kærða.
Og þá vaknar spurning í þessu
sérstaka máli: Er Þór Vilhjálmsson
fullkomlega hlutlaus dómari um
kærumál héðan? Spurningin varðar
í engu persónu Þórs heldur einvörð-
ungu stöðu hans hér heimafyrir.
Nú er það svo að Mannréttindadóm-
stóll Evrópuráðsins tekur ekki til
meðferðar önnur mál en þau sem
æðsta dómstig viðkomandi lands
hefur fjallað um. Undángenginn
dómur Hæstaréttar Islands er ófrá-
víkjanleg forsenda þess að mál héð-
an verði rekið fyrir Mannréttinda-
dóminum. Öll kærumál frá íslandi
eru því öðrum þræði kærumál á
hendur Hæstarétti og beiðni um
endurmat á störfum íslenskra hæst-
aréttardómara. Blasir það þá ekki
við að starfandi dómari í Hæsta-
rétti íslands sé vanhæfur til setu í
Mannréttindadómstólnum a.m.k.
þegar fjallað er um málefni landa
Þorgeir Þorgeirson
hans? Sumir mundu jafnvel vilja
halda því fram að það væri í sjálfu
sér vanvirða við dóminn og prinsíp
hans að gera starfandi hæstaréttar-
dómara að fulltrúa nokkurs lands.
Um það vil ég ekki dæma. Málið
enda nokkuð sérstakt því víðasthvar
annarstaðar mun embætti hæsta-
réttardómara vera talið fult starf
og launað samkvæmt því. Og gæti
sú verið ástæðan til þess að gleymst
hafi að reikna með hagsmunaá-
rekstri af þessu tagi þegar reglur
voru settar um skipan dómenda í
Strasborg.
En fyrst þetta nú stakk mig í
augun af einskærri tilviljun vildi ég
mega beina því til nýja dómsmála-
ráðherrans hvort það væri ekki
a.m.k. varlegra að setja hæstarétt-
ardómaranum fulltrúa íslands þá
vinnureglu að segja sig frá dómi í
málum sem varða land hans svo
ekki þurfi að koma til neinna átaka
um þetta vafasama atriði.
Slík átök yrðu bara til enn frek-
ari leiðinda.
Rvík. 16.05.91.
Höfundur er rithöfundur.
SIEMENS
Lítið inn til okkar og skoðið vönduð
vestur-þýsk heimilistœki!
Hjá SIEMENS eru gœði, ending og
fallegt útlit ávallt sett á oddinn!
SMITH&NORLAND
NÓATÚNI 4 ■ SlMI 28300
tákn um gæð/
Gervisgrasskór. Einnig góðir malor- og æfingaskór. Verð kr. 5.880,-. Sl. 38-46.
Fallegir skór úr leðri. Verð kr. 3.995,-. Sl. 37-41.
Á Akureyri:
Sporthúyd
Hafnarstræti 94, Akureyri, sími 96-24350.
I Reykjavík:
»huflimél^p
SPORTBÚÐIN
Ármúla 40, sími 83555
Toppskór frá PUMA i
8.995,-Sl. 39-46.
Góðir skór ó frábæru verði kr. 2.750,-. Sl. 36-47.
Slerkir skór m/frönskum lás. Verð kr. 2.850,-. Sl. 25-40.
Góðir fólbolla- og æfingaskór. Verð kr. 2.390,-. Sl. 28-35.