Alþýðublaðið - 14.02.1959, Blaðsíða 9

( ÍÞróttir
MIKIL eftirvænting ríkir í
Noregi um úrslit Heimsmeist-
arakeppninnar í skautahiaupi,
sem háð verður í Osló í dag og
á morgun.
Blöðin ræða mikið um bað,
hvort hinum nýbakaða Evrópu
meistara, Knut Johannssen
takist einnig að hreppa heims-
meistaratitilinn. T'il þessa hef-
ur 10 skautahlaupurum tekizt
að Verða, í fyrsta lagi, meist-
ari síns eigin lands, og EM- og
Hm-meistari sama árið. Knut
á nú. „aðeins“ eftir heimsmeist
arakeppniná, hanii varð- norsk-
ur meistari 1959 og áður hefur
verið skýrt frá EM-titli hans.
Þeir sem hafa unnið þetta af-
rek eru:
Hjalmar Ándersen, Noregi,
1950, 1951 og 1952.
Ingvar Ballengrimd, Noregi,
1936.
Sigge Ericsson, Svíþjóð,
1955,
Bcrnt Evenseii, Norrgi.
1927.
Oleg Gontsjarenko, Rússl.
1956 og 1958.
Roald Larsen, Noregi,
1924.
Oscar Mathiesen, Noregi,
1909 og 1912.
Boris Sjilkov, Rússlandi,
1954.
Nic. Strnnkoff, Rússlandi,
1910 og 1911.
Clas Thunberg, Finnlandi,
1928.
Til gamans birtum við einn-
ig skrá um það, hverjir hafa
örðið heimsmeistarar í skauta-
hlaupi eftir slðari heimsstyrj-
Öldna og sigurvegarar í ein-
stökum greinum:
Heimsmeistari . 500 ni 1500 ni 5000 nx 10 000 m
L. Pai-kkinen 1947 S. Farstad 44.3 •S. Farstad 2Í21.0 Parkinen 8.33,7 Liakiev 17.37.0
O. Lundberg 1948 Kundrjatzev 43.9 J. Werkct 2.22.3 Broekman 8.37.5 Broekman 17.48.8
Kornél Pajor 1949 K. Hcnrv 46/á J. Werket 2.30,8 K. Pajor 9.09.4 Pajor 18.42.0
Hj. Andersen 1950 J. Werket 47.3 J, Werket 2.32.1 Anderson 9.15.4 Andersen 17.40.8
Hj, Aixdersen 1951 Naito, Japan 43.9 v.d. Voort 2.17.7 Anderson 8.279 Andersen 17.31.8
Hj. Andersen 1952 K. Henry 43.4 v.d. Voort 2.21.3 Anderson 8.169 Andersen 17.03.5
Gontsjarenko 1953 T. Salonen 43.1 B. Sjilkov 2.18,1 Gontsjar. 8.269 Gontsjar. 17.22.2
Boris Sjilkov 1954 E. Grisjin 44.1 B. Sjilkov 222,3 Gontsjar. 8.219 Gontsjar. 17.38.7
S. Ericsson 1955 T. Salonen 42.6 Gontsjar. 2.20.6 Johannesen 8.33.0 Ericsson 17.09.8
Gontsjarenko 1956 J. Micliailo v 41,9 B. Sjilkov 2.11,6 Gontsjar. 8.07.7 Seiersten 16.43.3
Johanixesen 1957 E. Grisjin 42.3 B. Sjilkov 2.13.9 Johannesen 8989 Johannesen 16.33.9
Góntsjarenko 1958 R. Merkulov 44.2 ’Gontsjar. 2.179 Sjilikovskij 8.31.4 Johannesen 17.08.2

L'ins o.g Sivyrt var t*á á iþróttasíðunni nýiega, standa inn-
anhússmótin í frjálsíþróttum sem hæst í Bandaríkjununa um
þessa,. mundir. Nýlega fóru Svíarnir Dan Waern og Richard
DaM til þátttöku í móiuan þar, einnig fór bezti 800 m. hlaup
ari hjóðveria nýlega vestur. Ekkert hcfur enn frétzt, hvern-
ig þessum köppum heíur gengið, en frá bVí verður skýrt
strax og fréttir beriist. Á myndinn'i sézt Bobby Morrow
sigra j sprentthlaupi.
ÞAÐ fer nú að verða hvers-
dagslegur aíburður að sett séu
heimsmet í sundi í Ástralíu.
Heimsmet er og verður þó allt-
sí viðburður og til að komast
að efninu þá vor-u sett fimm
heimsmet á alþjóðlegu moti i
Sidney fyrir nokkrum dögum.
Jchn Devitt bætti met sín í
100 m. og 110 yds skriðsundi
um 1 10 úr sek., hann synti á
55.1 sek. John Konrads bætti
heimsmet. sín í 440 yds og á
400 rn. skriðsundi, hann synti
á 4:19,0 mín. Gömlu mbtin;
voru 4:21,8 mín. og átti John
þau sjálfur.
Eins og skýrt vrar frá á í-
þróttasíðunni nýlega, fóru
tvær fremstu sundkonur Banda
ríkjanna í keppnisför til Ástra-
líu í fyrri viku. Þær byrjuðu
vel, því að önnur þeirra, Sylvia
Buusk-a, sigraði í 220 yds fiug-
sundi á tímanum 2:40,3 mín.,
sem er nýtt heimsmet. Sylvia
er aðeins 16 ára gömul og af
finnskum ættum.
«f
Keppnín um Evxópubikar
inn í knattspyrnu er nú ,'hafin
a’ftur, en eins og kunnugt er,
eru aðeins átta lið eftir. Fyrsti
leikurinn var milli Standard
frá Liége í Belgíu og franska
liðsins Reims. Belgíumennirnir
sigruðu óvænt með 2:0. Áhorf
endur voru 35 þúsund. Franska
liðið lék án Fontame, sem er .
bezti maður liðsins.
'Svíar ræða mikið um væntan
lega keppni Ingo Johannsson
við Floyd Pattersson um heims
meistaratitilinn í þungavigt. —
Talið er að tveir staðir komi til
greina sem keppnisstaður, ann
að hvoi’t New Yorik eða Los
Angeles, síðarnefndi staðurinn
er álitinn hafa meiri möguleíka
•þar sem fleiri áhorfendur
myndu horfa á keppnina. Svíar
eru hinir bjartsýn.ustu uffn.’ úr
slitin og sumurn finnst jaínvel
nóg um.
Enska knattspyrnufélag.ið
Norwich City, sem sigraði Man
ehester United í bikarkeppn
inni, hcfur miðherja, sem mörg
af stóru og ríku félögunum
vilja gjarnan kaupa. Hann heit
ir Terry Bly, er 22 ára ;og
keppti fyrst í A iiðinu á þessu
keppnistímaþili. Bly, byrjaði
sem framVörður, en var fljót,
lega settur í framilínuna, vegna
ágætra skotíhæfileika. Norwich
City hefur fengið mörg ágæt
Framhald á 1L wða.
Skálholtshátíðin 1956. Minn-
ing níu alda biskupsdóms á
íslandi. Séra Sveinn Víking-
ur sá um útgáfuna. Prent-
smiðja Hafnarfjarðar. Bóka-
útgáfan Hamar.
TIL FORNA voru haldnar í
Skálholti hátíðir á sumrum.
Ekki er vitað, hvenær hátíðir
þessar byrjuðu eða réttara sag't
byrjað var að halda þær, en
eftir að helgi Þorláks biskups
kom upp voru þær haldnar á
Þörláksmessu á sumri, 20. júlí,
en 'þann dag var heiiagur dóm-
ur biskups upptekinn- Ekki er
glöggt eða hægt að ráða greini
lega af heimildum, hvernig
bessar hátíðir fóru fram, en
ýmislegt virðist hafa þar kom-
ið fram fleira en af trúarlegum.
rótum. Til dæmis virðist Ái'-
nesingaskrá, hin fræga sam-
bykkt, hafa verið gerð f 'Skál-
holti, einmitt á þeim tíma sum
ars, sem hátíðirnar voru venju-
lega haldnar þar. Ég tel hik-
laust, og tel mig hafa fyrir því
gild rök, að hátíðir þessar hafi
í einhverri mynd verið eldri en
háíðirnar kirkjulegu í Skál-
holti og að fyrsti vísirinn að
þeim þar hafi orðið til í bisk-
upstíð Þorláks helga. Hann hef
ur endurnýjað þær sem sam-
komur til þess að efla kirkju-
lega samheldni og jafnframt
stuðlað að auknum tekjum
kirkjunnar með hátíðahöldum
á miðju sumri heima á staðn-.
um.
Skálholt var áður hinn eig-
inlegi höfuðstaður landsins eða
allt frá 1262 og fram undir
1800. SkálhoJt var í senn fjöl-
mennasti sveitabær á íslandi,
og jafnframt síðasti sveitabær
í germönskum löndum, sem
var höfuðstaður lands eða rík-
is, og hélt því hinum forna
hefðarsessi, sem einkenndi svo
mjög germanska þjóðfélags-
hætti í árdögum sögu germ-
anskra þjóða. Það er því ekki
úr vegi, að sögu Skálholts sé
sýndur virðingarvottur af
landsmönnum. Ég held, að þessi
bók sé þar spor í rétta átt.
Skálholtshátíðin er stór
bók, prýdd mörgum myndum,
og ekkert sparað tij, að bókin
sé gerð sem allra bezt úr garði.
Upphafskaflinn um Skálholts-
hátíðina 1956 er miög linuHega
ritaður. Séra Sveinn Víkingur
ritar hann af smekkvísi. Frá-
sögn hans öll er skýr og
skemmtileg. Hátíðalióðin brjú,
sem ort voru af tilefni hátíðar-
innar, eru þarna birt. Það er
að segja þau, sem verðlaun
fengu. Eru þau eftir skáldin:
séra Sigurð Einarsson í Holti,
Þorstein Halldórsson, prentara
í Reykjavík, og Þorgeir Svein-
biörnsson sundhallarforstjóra.
■Kvæði þessi vöktu mikla at-
hvgli og er mikill fengur að bví,
að geta gengið að þeim í sömu
bókinni. Einnig eru birtar ræð-
ur og ávörp, sem flutt voru á
hátíðinni. Ef birtektarverðust
bvkir mér ræða dr. Magnúsar
Jónssonar. Hér er og birtur
hátíðarleikur séra Sveins Vík-
ings, Leiftur liðinna alda. Var
hann sýndur á hátíðinni og
þótti takast mjög vel.
Annar hluti bókarinnar eru
ritgerðir sögulegs ecHs. F.i'u
bær brjár og fjalla þær allar
um þætti úr sögu Skálholts.
Upphafsritgerðin er eftir dr.
Jón Jóhannesson prófessor.
Néfnist hún: Upphaf Skálholts
og liinir fyrstu Skálhyltingar.
Er þar rakin saga þess, hvernig
Skálholt varð biskupssetur og
saga fyrstu biskupanna þar eða
Hunguríímabilið. Er ritgerðin,
mjög skemmtilega rituð og hin
uppbyggilegasta.
Önnur ritgerðin er eftir dr.
Magnús Jónsson og heitir Skrúð
ganga Skálholtsbiskupa. Þessi
ritgerð er alveg' sérstaklega
fjörlega rituð, svo á stundum
er alveg sérstök unun að lesa.
Að vísu eru æfisögur biskup-
anna ekki langar, en mannlýs-
ingar þeirra eru sérstaklega
skýrar og kjarnyrtar. Mér er
minnisstæðust lýsíng hans á
Ösmundi biskupi. Þar segir:
„Ögmundur á átakanlegasta
sögu allra Skálholtsbiskupa.
Það er saga af gáfum og gæfu-
leysi, auði og allsleysi, völdum
og auðmýkingu, ótakmörkuðu
mannaforræði og fullkomnum
einstæðingsskap. í þessari sögu
fara hlið við hlið tvenn öfl, er
skapa mönnum mikil og oft
bitur örlög, öfgar í skapshöfn
mannsins siá1fs og tímahvörf.
er upphefja og niðurlægja
miskunnarlaust.“
Við röð. Skálholtsbiskupa hef
ég lítið að athuga. en samt hygg
ég, að um sé að rseða tvo hisk-
upa, þar sem einn er talinn x
i’öðinni, en þar a við Jón Vil-
hiálmsson Craxton, það ier Jón
Vilhjálmsson og Jón Craxton.
En að svo stöddu æMa ég ekki
að rökræða þetta nánar, en mun,
koma að því nánar hér f blað-
inu á næstunni, þegar ég rita
um íslendingasögu Jóns Jó-
hannessoixar.
Síðasta ritgerð bókarinnar er
um Skálholtsskóla. Er hún eft-
ir séra Benjamín Kristjánsson.
Ritgerð bessi.er mjög skemmti-
leg og fróðleg og tel ég mikinn
feng að henni, því lítið hefur
verið ritað um Skálholtsskóla
áður.
Eins og ég hef þegar tekið
fi'am er Skálholtshátíðin bók,
sem er mjög vel gefin út. Hún
er prýdd möi’gum myndum frá
liðnum tímurn en aðallega frá
hátíðinni 1956. Einixig er mikið
af mannamyndum. Myndirnar
°ru vel gerðar og prentun
ágæt.
Jóix Gíslasoix.
a *>■■■■■
Félagslíf iír
KFUM
Á morgun:
Kl. 10 f.h. Sunnudagaskólinn
Kl. 10,30 Kársnesdeild
Kl. 1,30 e. h. Di'engir
Kl. 8,30 e. h. Samkoma. —
Gunnar Sigurjónsson cand.
theol. talar.
Allir velkomnir.
Dómaranámskeið í körfu-
knattleik hefst laugardaginn
28. febr. n. k. kl. 4 e. h. í
Grundarstíg ‘2, Rvjk. — Þátt-
taka tilkynnist íþróttasam-
bar.di íslands fyrir 23. þ. m.
íþróttasanxband íslands.
I O O T
AFMÆLISHÓF.
í tilefni 80 ái'a afmælis JÓ4
hanns Ögm. Oddssonar fyrrv.
stói'ritara, gengst Stórstúka
íslands og St. Víkingur nr.
104 fyrir samsæti n. k. mánu-
dag í G. T.-húsinu ld. 8,30.
Allir templarar og aðrir kunn
ingjar Jóhanns velkomnir.
Stórstúka íslands.
St. Víkingur íxr. 104.
Alþýðublaðid — 14. febr. 1959