Morgunblaðið - 31.05.1991, Blaðsíða 6

6 D
Atferli
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 31. MAÍ 1991
VIÐHORF
KARLMANNA
TIL SJÓNVARPS
kvöldin hanga
þeir látlaust
fyrir framan
sjónvarpið,
gleypa bók-
staflega í sig
nýjustu
myndbanda-
smáþættina,
una sér alsælir yfir alls konar
skemmtiþáttum eða fylgjast af at-
hygli með því sem er að gerast á
stjórnmálasviðinu um heim allan.
Þeir rata hins vegar sjaldnast á
takkann sem slekkur á sjónvarps-
tækinu - og þegar loksins kemur
að því, þá er venjulega komið langt
fram yfir miðnætti. Það skal játað,
að þetta eru hinir algjör sjónvarps-
sjúklingar.
En svo eru það aðrir sem vilja
helst horfa á vissa þætti eða eru
bara á sffelldu flakki milli rása með
fjarstýringunni. Aðferðirnar og að-
farirnar eru ærið margvíslegar, en
hér á eftir verður lítillega reynt að
varpa Ijósi á sjö mismunandi
manngerðir karla andspænis sjón-
varpstækinu, rætt um venjur
þeirra og viðhorf og þeir teknir
fyrir ýmist í alveg ómenguðum
sérútgáfum eða þá í blönduðum
gerðum.
Það sem eiginlega liggur til
grundvallar þessum athugunum
er spurningin um það, hverjir horfa
á hvaða sjónvarpsefni og hvað
ráða megi af vali þeirra á þáttum
og öðru efni á skjánum varðandi
manngerðina og afstöðu þeirra til
lífsins.
Sá alvitri, sí-afskiptasami
í hans tilviki er sjónvarpið einna
líkast því að menn hámi í sig salt-
stangir; hann á óskaplega erfitt
með að slíta sig frá skjánum um
stund eða hætta alveg að glápa,
ekki fyrr en allt er búið, dagskráin
á enda, allt uppurið. Hann er vart
kominn inn fyrir hússins dyr, þegar
hann ýtir á sjónvarpstakkann;
hann gleypir við öllu sem á skján-
um er að sjá, horfir jafnt á vand-
aða þætti sem óvandað léttmeti
og honum finnst líka að þetta sé
allt saman ósköp klént og lélegt:
Kvikmyndahandrit ýmist á ósköp
lágu plani eða þá gjörómöguleg,
leikstjórn fyrir neðan allar hellur
og leikarar allir þriðja flokks loddar-
ar. Fúll í bragði spyr röflarinn sig,
hvers vegna í ósköpunum hann sé
alltaf að borga svona há áfnota-
gjöld fyrir ömurlega sjónvarpsdag-
skrá. Einungis hann og hann einn
veit, hvernig unnt væri að bæta
úr þessu og auka gæði dagskrár-
innar til muna. En af hverju glápir
hann þá sífellt og án afláts á skjá-
inn? Jú, í hans tilviki kemur sjón-
varpið í staðinn fyrir fótboltavöll-
inn, keilusalinn og háværar erjur í
hjónabandinu.
Á ytra borðinu er þessi mann-
gerð heldur skopleg og eilítið
skrýtin. í stofunni heima hjá hon-
um er að öllum líkindum að finna
snyrtilegar og þrifalegar potta-
plöntur og sófaborð með reyklit-
aðri glerplötu; fjölskylduljósmynd-
ir, verðlaunapeningar og fagurlega
gerðar ölkrúsir prýða sennilega
híbýli hans. Sjálfstæðar, sjálfráða
nútíma konur eru hið mesta ógeð
í hans augum og tilfinningum, því
að þær sýna jafnan svo litla hrifn-
ingu á þeirri nautn, reglusemi og
alúð sem hann leggur í að þvo,
bóna og fága bílinn á hverjum ein-
asta laugardegi; ekki eru þær held-
ur par hrifnar af vel hirtum, þokka-
fullum skrautfiskunum í kerinu
heima hjá honum.
Það sem verður að teljast já-
kvætt við þessa manngerð er, að
slíkir menn eru jafnan umhyggju-
samir heimilisfeður því oft á tíðum
leitast þeir við að líkja í lífsháttum
sínum eftir glansmyndum af
bandarískri heimilissælu, þar sem
allir elska alla ákaflega innilega og
kossarnir smella án afláts til hægri
og vinstri.
Styrkur hans felst í jarðbundn-
um, sómakærum viðhorfum, spar-
semi og hagnýtum hæfileikum.
Veikleikar hans eru harla aug-
Ijósir: Hann álítur sig vita alla hluti
betur en aðrir, og hann er heldur
ekkert að liggja á því.
Sá sívirki og atorkusami
Lang algengasta sjónvarps-
manngerðin meðal karlmanna. Eft-
irlætisefni hans á skjánum eru
magnaðar hryllingsmyndir, kúrek-
amyndir og spennandi sakamála-
myndir. Það sem þá skiptir höfuð-
máli er að það kveði við ótt og títt
öskur, brak og brestir, heyrist
skothvellir og miklar drunur úr
kassanum. „Derrick" og „Berg-
erac“ eru þættir sem ekki má
missa af. Hetjurnar í hans augum
eru skotheldar, gagnorðar og gjör-
hugular — í einu orði sagt, klárir
karlar. Hann þjáist og honum vökn-
ar jafnvel um augun, þegar John
Wayne lætur lífið við Rio Grande,
en hann hressist á hinn bóginn
allur og fylgist fagnandi með þegar
Bud Spencer steytir hnefana.
Hann hefur svo sannarlega ekki
hinn minnsta áhuga á einhverjum
menningarþvæluþáttum. Menntun
er að hans áliti óþörf og er manni
fremur til trafala. Rómantískar
myndir á borð við „Fýkur yfir hæð-
ir" og „Á hverfanda hveli" eru í
hans augum asnalegt rugl og vella
fyrir kerlingar sem vekur manni
bara geyspa og svefnhöfga. Karl-
menn eiga að vera snöggir til,
harðir af sér og hafa örugg tök á
lífinu og vitanlega líka á kvenfólk-
inu.
Og þegar öllu er á botninn
hvolft, þá hefur sá sem leggur
svona einfalt mat á sjónvarpsefni
bæði góða skemmtun af skjánum
og hefur sjálfur í reynd ýmislegt
skemmtilegt til að bera. Hann er
oftast gæddur góðri kímnigáfu og
getur verið bara ansi skemmtilegur
í viðmóti. Hann er glaðvær að eðl-
isfari, félagslyndur og hógvær í
kröfum.
Til þeess að ekki sé einungis líf
og fjör á skjánum hjá honum, eru
flottir hraðskreiðir bílar í miklu
uppáhaldi hjá honum, svo og
sterkur snafs og fríðar meyjar.
Fjallaklifur, siglingar og sjóskíði
hentar honum einkar vel sem við-
fangsefni í sumarleyfinu, svo og
hálendisferðir á traustum, velbún-
um jeppa.
Styrkur þessarar manngerðar
felst í því að henni fylgir mikil til-
breyting.
Veikleiki hans er sá helstur, að
hann þarf alltaf að sýna hvað hann
sé kaldur og klár karl og einstök
hetja.
Fagurkerinn
Hann er einungis með sjónvarp
til þess að geta fylgt með atburð-
um líðandi stundar, það er að
segja: Fréttum, stjórnmálum og
menningarviðburðum. Hann er
einn af þeim sem fylgjast t.d.
grannt með „Litrófi" og „Kast-
Ijósi". Honum kæmi síst af öllu til
hugar að fara að horfa á hreinrækt-
aða skemmtiþætti sem ekki hefðu
neinn siðrænan boðskap að flytja,
og honum er líka í mun að allir
skilji, að hann hafi aldrei látið glepj-
ast til að horfa á „Dallas" eða
„Sjúkrahúsið í Svartaskógi". En
komi efni slíkra þátta til tals við
kaffiborðið, kemur í Ijós að hann
kann ágætlega skil á framvindu
mála hjá þeim Dallas-bræðrum og
á hinum ýmsu raunum sjúkrahúss-
læknanna. Afstaða hans til sjón-
MARBÚÐIR
SU
Nú fer i hönd tími útivistar, leikjanámskeiða, mikillar íþróttaveislu
hjá iþróttaunnendum og sumarbúðastarfa um allt land.
í tilefni af því birtum við hér stuttan kafla úr bók Þóris S. Guðbergs-
sonar, rithöfundar og félagsráðgjafa, en hann lék bæði knattspyrnu
um árabil og dvaldi i sumarbúðum bæði sem barn og síðar sem leið-
togi um margra ára skeið, en í bók sinni Fiddi ber á bumbuna segir
Þórir bæði frá leikjum, prakkarastrikum, iþróttum og sumarbúðastarfi.
egar áætlunarbíllinn stansaði
á hlaðinu fyrir framan skál-
ann, skrúfaði Kári niður rúð-
una, smeygði sér út og hvarf
eins og ósýnileg vofa inn í hóp
stráka sem biðu eftir því að kom-
ast heim úrsumarbúðunum. Strák-
arnir horfðu undrandi á autt sætið
hans.
íslenski fáninn blakti við hún.
Blágresið breiddi úr sér í kjarri
vöxnum hlíðum eins og blá teppi
hér og þar með fallega skreyttum
gulum sóleyjum, fíflum og gull-
muru. Falleg náttúra og allt um-
hverfi Vatnaskógar var sveipað
óvenjulegum töfrablæ.
Kári tók ekki eftir umhverfinu.
Hann hafði allt öðrum hnöppum
að hneppa og þaut upp snarbratt-
an stiga sem lá upp á svefnloftið.
— Drengir mínir. Hér er það ég
sem ræð, sagði bílstjórinn ströng-
um rómi og sneri sér beint að
þeim. Skipstjóri ræður á skipi.
Flugstjóri í flugvél og ég ræð í
mínum bíl. Það fer enginn út úr
bílnum nema eftir mínum reglum.
Lassi, Bassi og Bússi litu hver
á annan og brostu undarlega. Þeir
höfðu ekki minnst á það einu orði
við Kára, að það væri harðbannað
að stökkva út um glugga.
Hafi hávaðinn í rútunni verið
eins og í fuglabjargi ríkti svo mikið
líf og fjör í skólanum að líkja mætti
við hávaðasömustu rétt sem hefur
fyrirfundist á landinu, fyrr og síðar.
Því miður getum við ekki sýnt
myndband frá þessum atburðum.
Þið verðið að nota ykkar góða og
frjálsa hugmyndaflug.
Stórir, stuttir, feitir, mjóir, fölir,
freknóttir, sólbrúnir, Ijóshærðir,
rauðhærðir og dökkhærðir strákar
þustu fram og aftur um ganga
skálans. Hróp og köll, hlátur og
s’tríðni. Bakpokar, töskur og svefn-
pokar. Allt á fleygiferð. Upp og
niður stiga sem lágu niður í kjall-
ara þar sem fataskáparnir voru.
Lítill, Ijóshærður drengur með
falleg, saklaus, blá augu, stóð ein-
mana í kjallaranum og horfði ráð-
villtur í kringum sig og settist á
stóra tösku. Hann hafði aldrei ver-
ið í Vatnaskógi áður og þekkti eng-
an. Hann saug upp í nefið og þurrk-
aði tár eins laumulega og hann gat.
— Ertu að leita að skápnum
þínum? spurði strákur sem var
með augu eins og „Högni hrekk-
vísi".
— Númer 52, sagði strákurinn
með saklausu augun, stóð upp
vongóður og beið eftir því að bjarg-
vætturin sýndi honum skápinn
sinn.
Stóri strákurinn opnaði skáp
númer 26.
— Hér liggja leynigöngin yfir í
skáp 52. Komdu og sjáðu. Högni
hrekkvísi leit í kringum sig til þess
að athuga hvort einhverjir fylgdust
með honum.
Ljóshærði strákurinn kíkti inn í
myrkrið á skáp númer 26 og stóri
strákurinn hrinti honum inn og lok-
aði hurðinni á eftir honum.
Einn af leiðtogunum gekk fram-
hjá þeim. Stóri strákurinn gufaði
upp, en sá litli kom grátandi út úr
skápnum og sagði snöktandi:
— Það er enginn Jesús hérna
eins og mamma sagði. Ég ætla
að biðja hann um að sækja mig á
morgun.
Nú var blásið í lúður. Allir þyrpt-
ust inn í matsalinn. Framkvæmda-
stjórinn sjálfur stóð við vængja-
hurðina og hleypti strákunum inn,
nokkrum í einu.
— Akurnesingar hafa þriðja
borð, sagði hann. Það er eina
borðið sem er frátekið.
Borðin í salnum voru merkt frá
einum og upp að sex. Við hvert