Alþýðublaðið - 19.02.1959, Blaðsíða 11

FlUgvélarnars
Flugfélag íslands.
Millilandaflug: Millilanda-
flugvélin Hrímfaxi.er vænt-
anleg til Reykjavíkur ki.
16.35 í dag frá Kaupmanna-
höfn og Glasgow. Flugvélin
fer til Glasgow og Kaup-
mannahafnar kl. 8.30 í fyrra
málið. Innanlandsflug: í dag
er áætlað að fljúga til Akur-
eyrar, Bíldudáls, Egilsstaða,
ísafjarðar, Kópaskers, Pat-
reksfjarðar og Vestmanna-
eyja. Á morgun er áætlað að
fljúga til Akureyrar, Fagur-
hólsmýrar, Hólmavíkur,
Hornafjarðar, ísafjarðar,
Kirkjubæjarklausturs, Vest-
mannaeyja og Þórshafnar.
Loftleiðir.
Hekla kom frá New York
kl. 7 í morgun. Hún hélt á-
leiðis til Stavangurs, Kaup-
mannahafnar og Hamborgar
kl. 8.30. Saga er væntanleg
frá Hamborg, Kaupmanna-
höfn og Osló kl. 18.30 í dag.
Hún heldur áleiðis til New
York kl. 20.
Skfplns____________
Ríkisskip.
Hekla fór frá Reykjavík í
gær austur um land í hring-
ferð. Esja er í Reykjavík.
Herðubreið er á leið frá Aust
fjörðum til Reykjavíkur,
Skjaldbreið fer frá Reykja-
vík á morgun vestur um land
til Akureyrar. Þyrill er á
leið frá Reykjavík til Áust-
fjarða. Helgi Helgason fór frá
Reykjavík í gær til Vest-
mannaeyja.
Skipadeild SÍS.
Hvassafell er í Reykjavík.
Arnarfell er í Reykjavík. Jök
ulfell er á Sauðárkróki. Dís-
arfell for frá Reykjavík 17.
þ. m. áleiðis til Sas van
Ghent. Litlafell er í Reykja-.
vík. Helgafell er í Gulfport.
Hamrafell er væntanlegt til
Batum í dag. Jelling er á Ak-
ureyri.
Eimskip. •
Dettifoss fór frá Reykja-
vík 16/2 til Rostock og Vent-
spils. Fjallfoss fór frá Hafn-
arfirði í gær til Vestmanna-
eyja, Akraness, Patreksfjarð
ar, Þingeyrar, Akureyrar og
Reyðarfjarðar og þaðan til
Hull og Hamborgar. Goðafoss
fór frá Ventspils 17/2 til
Hangö, Gautaborgar og Rvík
ur. Gullfóss fór frá. Kaup-
mannahöfn 17/2 til Leith,
Thorshavn og Reykjavíkur.
Lagarfoss kom til Reykjavík
ur 16/2 frá Hamborg. Reykja
foss fór frá Seyðisfirði 15/2
til Hamborgar, Rotterdam,
Antwerpen og Hull. Selfoss
fer frá New York 24—25/2
til Reykjavíkúr. Tröllafoss er
í Trelleborg í Svíþjóð. Tungu
foss fer frá Reykjavík í kvöld
til ísafjarðar, Sauðárkróks,
Siglúfjarðar, Dalvíkur, Ak-
ureyrar og Húsavíkur.
Að gefnu filefni
viljurn við benda heiðruðum
viðskiptavinum vorum á. að
verð á brauði er sem hér
segir: Cokt. sm. kr. 3,00 —
Kaffisnittur kr. 5,00--og
stórar brauðsneiða 10,00 —•
11,60 og 12,00 kr.
Smmrbrauðsstofan
Njáísgötu 49
Sím; 1-51-05.

„Hvað er að?“ sagði hann.
Hann vildi rífast. „Eruð þ ð
hætt að borJa. Eruð þið ekki
svöng lengur? Finnst yður
vont fyllt kál? Þegar á allt er
litið eruð biS heppin. „Hann
talaði til cikkar allra. „Það eru
engir Ungvsrjar með ykkur.
Það yr ’ i fyrir ykkur ef
svo væri. Hvað?“
Það var smáþögn. Frú
Rhinelandsr og frú Kretschm
er litlu á mig,
„Maturinn er ágætur“,
sagði Cotter II virðulega. „Ég
er viss um að við kunnum öll
að meta gestrisni yðar“.
Serov fékk sér annan sopa.
„Þér eruð einum of kurteis".
sagði hann. „Yður langar
ekki t.l að rífast. Það er gott
að komast hjá rifrildi. Það
hef ég einu sinni reynt, það
skiptir engu máll hvenær það
var. Þá lokaði ég mig inni
imeð vodkaflösku og ég henti
lyklinum út um gluggann. Ég
ætlaði ekk að rífast. „Hann
fékk sér annan opna. „Þið vit-
ið ekki hve heppin þið eruð.
Hugsið um það. Það er fólk*-
að deyja hér rétt hjá og hét-
sitj ð þið og borðið heita rrtáf-
tíð. Seinna sofið þið í mjúku
rúmi. Á morgun leggið þið
af stað. Hugsið ykkur ef ég
væri e/nn af þessum voriáu
Rússum, seon kunna enga
maunasiði og tala ekki orð í
ensku!“
Cotterill reyndi að breyta
um umræðuefni. „Þér talið
mjög góða ensku. Hvar lærB-
uð þér hana?“
„í Kanada“,- svaraði Surov.
„Ó, Kanada! Ég starfaði við
sendiráðið þar. Fallegt larad,
Kanada.“ Hann lokaði augun
um og andlitsdrættir hans
mýktust. ,Afskaplega úrkynj-
að land, ekki er því að neita“,
hann glotti „Þar er fullt af
börnum og Ijósaauglýsingum
og stúlkurnar eru í háhæla
skóm. Það var rétt eftir að
stríðinu lauk. Mér fannst gott
að vtera í Kanada. Kanada er
stórt land, og ég kann vel
við mig, þar sem imaður get-
ur verið á hestbaki í viku án
þess að koma að landamærum
og fólkið hefur eitthvað stór-
kostlegt v.ð sig líka. Snjór-
inn bragðast eins og snjórinn
heima. Ég var þar ekki Iengi“.
Hann var búinn að fá hæðn-
ishrteim.nn aftur. „Þið vitið
thvernig það er Þeir vilja ekki
að við séum of lengi erlend-
is f einu.“
„En hvað þe/r eru and.styggi
Iegir“, sagði frú RhinelandeK;..
Surov leit á hana. „Það get
ur verið að svo sé,“ sagði
hann. ,,En þér ættuð ekki að
dæma um það!“
Kapteinninn með skegg ð
kom inn og sagði eitthvað við
Surov, síðan settist hann og
fékk sér að borða. Hann hafði
áðeins ver.ð fitmm mínútur í
brott og -matur kólnar ekki á
fimm mínútum.
Yið störðum öll á Surov.
Hann skemmti sér vel. „Það
var ósköp smávægilegt, sem
kom fyrir”, ságði hann eftir
smá þögn. „Bíll reynd; að
komast fram hjá vörðunum.
Það slasaðist enginn“.
„Guði sé lof“, sagði frú
Rhinelander.
Einhverra hluta vegha
áesti þetta Surov. „Nú veit
ég“, kallaði hann. „Nú man ég
á hvern þér rn.nnið mig. Már
fannst ég kannast við yður!
Það var kon& j Ottawa. Hún
vann í lyfiábúð nálægt sendi-
ráðinu. í hvers skipti, sem ég
kom þár inn, króssaði hún
sig. Þér hald.ið að ég sé skratt
jnn sjálfur, er ekki svo?“
„Þvættingur“, sagði Cott-
GEORGE
erill. „Þér hafið verið mjög
kurteis“.
„Ég var ekki að biðja vður
að hrósa mér“, sagði Surov.
Ég var 'að btðja yður um
hreinskilnislegt álit yðar. Er
það til of mikils mælst?“
Cotteriil svaraði v nalega:
„Ég veit ekki við hvað þér
<eigið“.
„Það vitið þér vel“, Surov
hallaðj sér fram á borðið og
benti í áttina til gluggans.
„Hvað haldið þið um allt
þetta?“
„Það er erfitt að segja“.
„Þa5 má ve] vera, segið það
samt“.
„Hvað er það, sem þér vilj
ið að ég segi?“
Sutov var orðinn rauður í
andliti. „Ég vil ekki, að þér
seg ð eitthvað, sem þér vilj-
ið ekki segja. É.g vil fá að vita
skoðanir yðar. Eða hafið þér
tengar?“
„Þetta er hvorki réttur stað
ur né stund“, sagði Cotterill.
Surov hélt áfram: ,Hvað er
að? Eruð þér hræddur?“
„Nei, en ég vil ekki rífast
við yður“, svaraði Cötterill
rólegur.
Surov sló á enni sér, „Ég
er ekki að biðja yður að ríf-
ást við mig“, sagði hann.
„Ég vll fá að heyrá sann-
leiþann. Mér er samá hve
óþægilegur sannleikurinn er.
Ég vil fá að heyra hann. Ég
verð hvorki sár né reiður,
ég lofa því. Svona, talið
þið!“
Það varð hræðsluleg bögn,
sem Billy Rhinelander rauf.
„Þið eruð vondu karlarnir“,
sagði hann. Þið ættuð e'kki að
raka ykkur. Þá vissu allir að
þið eruð vondu karlaxnir.“
„Svo“, sagði Surov og sló
í borðið. „Þið eruð öll hrædd.
Öll nema barnið. Við hvað er
uð þið hrædd?“ Hann horfði
ögrandj á okkur. „Ég er fá-
vís, gamall hermaður, sem
ekkert veit.“ Hann leit á mig.
„Hver er að gera hverjum
hvað? Svarið mér!“
Augu hans hlógu en hann
engdist eins og fiskur á öngli.
,,Ég hef verið hér í eitt ár.
Ég hélt ég ættj vini hér. Nú
talar enginn við mig nema
Csiepege og hann talar við
alla. Hvaðan kemur þessi
þögn?“ Hann bað okkur um
hjálp. „Ég hef barist frá
Stalingrad yfir Krím og Bess-
arabiu og Rúmeníu, að veggj
um Budapest. Ég hélt að ég
væri að frelsa þessa þjóð, en
dag nokkurn, þegar ég kom að
bóndabæ og bað um vatnsglas
og þessir ræflar sögðu já,
herra og réttu mér vatnsglas
ið, en á imeðan ég drakk úr
því hentu þeir hacdsprengju
í fótinn á mér og gáfu djöfL-
inum hann.“ Havm sló á holt
stígvélið. „Heilög guðsmóðir,
það var góður fótur. Og á
sunnudaginn var,“ hann tal-
aði til mín. „Á unnudaginn,
var tóku þeir einn af mönn-
um mínum og hengdu hann
upp í tré. Síðan hræktu þfeir á
hann“. Hann rétti fram fín-
gerða hendina eins og betl-
ari. Hann var svo þreyttur á
að rfefsa sj'álifum sér, að hann
þarfnaðist einhvers annars,
sem refsaði honum. „Hvað er
að ske?“ spurði hann. Enginn
þorði að svara honurn. „Hvað
er að ske? Segið mér það. Seg-
ið mér það!“
Mér leið eins og læ'kni sem
segir sjúklingi isínum að hann
sé ólæknandi. „Þeir hata yð-
ur“, sagði ég. Honum létti.
„Þakka yður fyrir“ sagði
hann og Csepege kom inri með
ostinn. Seinna sá ég. er ég leit
út um gluggann, að fjór'r her
menn bár.u drenginn með pípu
hattinn yfir torgið. Hann hélt
á rifflinum og munnur hans
var opinn, en annað var 'ekki
eftir af adlitinu.
14.
Ég vaknaði við óp. Ég sett-
ist upp og vissi ekki hvar ég’
var né hver hafði æpt. Frú
Kretscbmer hraut vært og frú
Gulbranson brosti einnig með
an hún svaf.
Eg fór frarn úr rúminu og
hlustaði við dyrnar. Það var
þögult í þessu húsi. Hundur
gelti langt í burtu, hi’æddur
við hófáhljóð á steinstéttinni.
Tunglið var hálft. Hesturinn
nálgaðist hratt, ten hann kom
ekki á torgið.
Ég fór í kápuna og gekk
fram á ganginn og að svefn-
herbergi karlmannanna. Það
heyrðist ekkert hljóð, en ég
sá ljósglætu undan baðher-
ibergisdyrurium hinu megin
gangsins. Ég heyrðj manna-
mál, þegar ég gekk nær.
„Ég sagði ykkur að ég
finndi þetta á mér“, heyrði ég,
að Avron sagði bak við dyrn
ar.
„Um Gottes willen11, hvein
í Þjóðverjanuim. ,Hvað á
þetta allt að þýða?“
„Hafið ekk; svona hátt",
sagði Cotterill.
,,É>g skil þetta allt“, hvíslaði
hr. Evron hás: „Þessi maður
er með falsað vegabréf. Hann
er hvorki brezkur né áustur-
rís'kur. Hann hlýtur að hafa
vitað það.“
„Hvað er hann bá?“
„Hvað er hann þá?“
„Hvað annað en Ungverji?“
Avron hélt sig við sama hey-
garðshornið. „Sáuð þið ekki
sárið?“
„Ungverji?“ sagði Krets-
chmer óttasleginn.
,,Er það svo furðulegt?11
sagði Avron óþolinmóður.
„Þetta land er Ungverjaland
og Ungverjalarid er fullt af
Ungverjum. Það sem gerir
þetta einstakan atburð. er að
þessi vinur okkar hefur. tekið
'þátt í uppreisninnþ særzt og
er nú að reyna a.j ílýja.“
„Hvílík vandræði11, yældi
Þjóðverjinn.
„Rólegir, menn, rólegir"
greip Cotterill fram í. „Það
þýðir ekkert að geíast upp“.
„Ég dáist að rósemi yðar“,
sagði Þjóðvterjinn. „Ég get
ekki séð neina ástæðu til að
vera rólegur. Ég vorkenni
Ungverjunum en ég vil ekki
lenda í rússnesku fangolsi
bara vegna eins Ungvíerja."
„Og bvað um alla hina“„
Avron gat ekki á sér setið.
„Hvað um konurnar og börn-
in? Já hvað um þau?“
„Svona, nú góði maður".
,‘Svona hvað?1’ gargaði
Kretschmer.
„Hr. Cotter 11“, Avron var
mjög alvarlegur. „Ég veit allt
um brezkt rólyndi. En gerið
þér yður Ijóst hvað það er,
sem þór viljið að við tökum
anieð rósemi? Ef majórinn
kæmist að þessu . . . er nokk-
ur þörf á að tala meira um
það? Þá er hann búinn að fá
ágæta ástæðu til að senda okk
ur aftuT til Budapest, sek fyr
ir að hjálpa Ungverja að flýja
land.“
Ég hafði skilið sveínher-
bergisdyrnar eftir opnar og
nú lokuðust þær með ískrandi
marri.
„Hvað var þetta“, hvíslaði
Kretchmer. Þeir opnuðu dyrn.
ar og Cotterill ]eit varkárnis-
lega út. Ég faldi mig bak við
járnstigann sem lá upp á loft.
Hann leit yfir gang nn.
„Þegið þér“, sagði Cotterilli
úrillur. ‘.Farið þið að hátta,
ég skal rannsaka þetta“.
Avron og Þjóðverjinn lædd
ust yfir ganginn eins oghrædd
ir samsærismenn. Cotterill
toeið unz þeir höfðu lokað
hurðinni, þá gekk hann yfir
að aðalstiganum og hallaði sér
yfir handriðið, hann hlustaði
ropaði ögn, síðan fór hann
niður. Ég heyrði þegar hann
læddist yifir forstofuna og inn
í borðstofuna. Ég varð að
vita, hvað skeð hafði, svo ég
elti bann.
Það var dimmt í borðstof-
unni, en í eldhúsirtu var ljós.
Ég opnaði vænsjadyrnar var
lega. Þarna var Cotterill að
leita. Hann var í doppóttum
greiðsluslopp.
„Hvað hiefur skeð“, sagði ég
eins róleg og ég gat.. ,Get ég
■gert eitthvað fyrir yður?“
Hann reis vandræðalega
á fætuir. ,Þessi viðbjóðslegi
Ungverski maður“, ságði
ihann og reyndi að lejma ropa,
„Haldið þér að þeir teigi sóda
duft?"
„Það veit ég ekki“, sagði
ég. „Á ég að hita te?“
„Það vær; mjög gott“,
Ég leit inn í gamla, raka
eldhússkápinn og fann þar te
ögn í blikkdós. Ég setti 'te-
ketillinn á gasvélina.
„Varð yður einnig illt af
fyllta kálinu?“ spurði hahn.
☆ Félagslff
--O--
Knatfspyrnufél. Þróffur
Almennur félagsfundur verð-
ur í Breiðfirðingabúð fimmtu
daginn 19. febr. kl. 8,30.
Fundarefni; Eyjólfur Jóns-
son flytur erindi og sýnir
kvikmynd. Guðbjörn Jónsson
fulltrúi KDR skýrir knatt-
spyrnulögin. Félagsmál og
Bingo. Stjórnin.
Alþýðublaðið — 19. febr. 1959
11
TABORI
MYRKRIHU