Morgunblaðið - 07.09.1991, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 7. SEPTEMBER 1991
MORGUNBLASIÐ LAUGARBAGUR 7i<öEPTEMBER;1991
*«•

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Árvakur h.f., Reykjavík
Flaraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Björn Vignir Sigurpálsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar: Aðal-
stræti 6, sími 691111. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 691122. Áskriftar-
gjald 1100 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 100 kr. eintakið.
Biðlistar hinna sjúku
Morgunblaðið hefur eftir
Bjarna Torfasyni, yfir-
lækni á hjartaskurðdeild Land-
spítala, í gær, að 66 manns
bíði hjartaaðgerðar á spítal-
anum. Að auki bíða 146 ein-
staklingar eftir hjartaþræð-
ingU. Reiknað er með að gera
þurfi hjartaskurðaðgerð á 64
þeirra. Þannig bíða í raun 126
manns eftir hjartaskurðaðgerð.
Staðan er þessi þrátt fyrir
það að aðgerðum var fjölgað
verulega á hjartaskurðdeild
Landspítalans, þann veg, að
aðgerðir voru jafn margar á
fyrstu 8 mánuðum þessa árs
og allt árið í fyrra. Engu að
síður hafa margir hjartasjúkl-
ingar þurft að leita þessara
aðgerða erlendis, með ærnum
aukakostnaði og fyrirhöfn,
bæði fyrir samfélagið og að-
standendur sjúklinganna. Talið
er að hér þurfí að framkvæma
u.þ.b. 210 hjartaaðgerðir á ári.
Biðlistar eru einnig ærnir hjá
bæklunar- og öldrunarsjúk-
dómadeildum. Dæmi eru um að
krabbameinssjúklingar hafi
ekki komizt í viðeigandi rann-
sóknir fyrr en seint og um síðir
vegna sumarlokana, að því er
fram kom á fundi sem land-
læknir boðaði til með stjórnend-
um og yfírlæknum á deilda-
skiptum sjúkrahúsum á dögun-
um. — Svo virðist sem biðtími
sjúklinga eftir aðgerðum og
legurými á spítölum geti verið
verulegur. Dæmi eru þess, að
sögn eins fundarmanna, „að
sjúklingar deyi á biðlistum".
Astæður vandans í heil-
brigðiskerfínu eru ýmsar. í
fyrsta lagi hafa lokanir deilda
á stærstu sjúkrahúsunum
síðustu árin, til að ná fram
sparnaði, sem deilt er um, hvort
hafí tekizt, dregið úr þjónustu-
getu þeirra; valdið því að fjár-
festing, sem fyrir hendi er í
menntun, húsnæði og tækjum
hefur ekki nýzt sem ella. I ann-
an stað hefur dregizt um of að
ljúka mikilvægum framkvæmd-
um, sem auka munu þjónustu-
getu sjúkrahúsanna. Þar er
meðal annars átt við húsnæði
fyrir gjörgæzlu- og skurðstofur,
(K-bygging Landspítala/skurð-
stofur og B-álma Borgarspít-
ala). í þriðja lagi benda tals-
menn sjúkrastofnana á skort á
hjúkrunarfræðingum og sjúkr-
aliðum, sem þeir tengja launa-
kerfí ríkisins síðustu árin. í
fjórða lagi hafa fjárveitingar til
tækjakaupa vart nægt til nauð-
synlegs viðhalds eldri tækja, en
tæki af þessu tagi úreldast fljótt
í örri tækniþróun innan læknis-
fræðinnar, hvað þá til kaupa á
nýjum tækjum. Einstaklingar
og félagasamtök hafa á hinn
bóginn hlaupið myndarlega
undir bagga með sjúkrastofn-
unum að þessu leyti.
Vandinn, sem fyrir hendi er,
rekur rætur í ýmsar áttir. Hann
tengist fjárveitingum til fjár-
festingar og rekstrar innan
heilbrigðisgeirans — og for-
gangsröðun verkefna, bæði inn-
an heilbrigðiskerfisins og í
ríkisbúskapnum á heildina litið.
Hann skarast því hrikalegum
vanda í ríkisfjármálum, sem er
arfleifð næstliðins kjörtímabils.
Hann tengist og skipulagi heil-
brigðisþjónustunnar; hvern veg
hún lagar sig að þörfum samfé-
lagsins, m.a breyttri aldurs-
skiptingu þjóðarinnar.
Hér skal ekki gert lítið úr
hrikalegri stöðu ríkisfjármála
né mikilvægi þess efnahags-
markmiðs, sem stjónvöld hafa
sett sér, að leita jafnvægis í
ríkisbúskapnum á þessu
kjörtímabili. Reynslan sýnir að
ef ekki er gripið til viðeigandi
aðhaldsaðgerða á þessum vett-
vangi á fyrri hluta kjörtímabils
renna góðu áformin gjarnan út
í sandinn. Auk þess er jöfnuður
í ríkisbúskapnum mikilvægur
þáttur þeirrar viðleitni að stuðla
að heilbrigðum þjóðarbúskap —
atvinnu- og efnahagslífí — sem
verði þess megnugt að standa
kostnaðarlega undir almennri
velferð í landinu, þar með talin
nauðsynleg nútíma heilbrigðis-
þjónusta.
Það er hins vegar óhjá-
kvæmilegt í ljósi þeirra upplýs-
inga sem tíundaðar voru á til-
vitnuðum fundi landlæknisemb-
ættisins (sem gjarnan hefði
mátt boða til á fyrri stigum fjár-
lagaundirbúningsins) að leita
skjótvirkra leiða til að bæta úr
ástandinu. Það þarf að nýta til-
tæka aðstöðu á höfuðborgar-
svæðinu eins vel og aðstæður
frekast leyfa. Sum verkefni í
heilbrigðiskerfinu eru þess eðl-
is, að eðlilegt er að þau njóti
forgangs. í öðrum tilvikum er
hægt að gera þá sanngjörnu
kröfu til heilbrigðisyfirvalda, að
þjónusta verði bætt og aukinni
hagkvæmni verði komið við í
rekstri. Loks er spurning, hvort'
hægt er að gefa fólki kost á
vali í heilbrigðisþjónustu í
ríkara mæli en nú er, þannig
að einhver hvatning verði í kerf-
inu til betri þjónustu og meiri
hagkvæmni.
23
Keflavíkurflugvöllur:
Flugleiðir byggja við-
haldsstöð fyrir milljarð
FYRSTA skóflustungan að nýrri viðhaldsstöð fyrir flugvélar Flug-
leiða á Keflavíkurflugvelli verður tekin í næsta mánuði og gert
er ráð fyrir að byggingunni verði lokið í árslok 1992. Áætlaður
byggingakostnaður er 900-1.000 milljónir króna. Skýlið verður
12.500 fermetrar að stærð og 168 þúsund rúmmetrar. Það getur
rúmað sex Boeing 737-400 flugvélar eins og Flugleiðir eiga í einu
og verður eitt stærsta hús á íslandi, ef ekki það stærsta þegar það
er tilbúið.
Af þessum sökum mun allt við-
hald flugvéla Flugleiða færast til
Keflavíkurflugvallar. Hingað til
hafa starfsmenn tæknideildar
Flugleiða verið 145 í Reykjavík
og 25 í Keflavík, en þegar skýlið
verður tilbúið munu 162 starfa í
Keflavík og 8 í Reykjavík. Velta
tæknisviðs var 1,4 milljarðar á
síðasta ári. Þá er gert ráð fyrir
að með tilkomu skýlisins skapist
möguleikar á að bjóða í viðhalds-
þjónustu á alþjóðlegum markaði,
sem nemur vinnu í fjórar til sex
vikur á ári. Það kallar á ráðningu
fleiri starfsmanna en að framan
greinir.
Samningar hafa tekist við
kanadísku arkitekta- og verk-
fræðisamsteypuna Norr um hönn-
un og byggingu viðhaldsstöðvar-
innar en byggingin er að 60-70%
hluta til fjármögnuð með mjög
hagstæðu láni frá kanadísku út-
flutningsþróunarstofnuninni. Sig-
urður Helgason, forstjóri Flug-
leiða, sagði að það sem á vantaði
yrði afiað með fé úr rekstrinum,
aukningu hlutafés eða lántökum,
en ákvörðun þar að lútandi þyrfti
ekki að taka fyrr en seint á næsta
ári. Gert er ráð fyrir að verulegur
hluti byggingarvinnunnar verði í
höndum íslenskra verktaka.
Hann sagði að auk viðhaldsað-
stöðunnar skapaðist einnig mögu-
leiki til að geyma vélarnar í skýl-
inu í slæmum veðrum og það
minnkaði tæringu og viðhald. Um
mjög hagkvæma fjárfestingu væri
að ræða fyrir félagið. Ein af for-
sendunum fyrir því að fara út í
endumýjun flugflotans fyrir 20
milljarða væri að hafa góða við-
halds- og geymsluaðstöðu hérlend-
is. Nýting á tækjum og mannskap
yrði betri, möguleikar sköpuðust
á að selja viðhald á alþjóðamark-
aði og hafa af því tekjur og vélarn-
ar entust betur þegar hægt væri
að koma þeim í skjól.
Loftmynd af Keflavíkurflugvelli þar sem flugskýlið hefur verið teiknað inn á.
Framkvæmdaslj órn VSI:
1.500 störf í sjávarútvegi í
hættu vegna aflasamdráttar
Framkvæmdastjórn Vinnu-
veitendasambands íslands hefur
sent frá sér ályktun um stöðu
og horfur í efnahags- og at-
vinnumálum, sem gerð var á
fundi s.l. fimmtudag. Þar kemur
fram að hlutur rikis og sveitarfé-
laga í íslensku atvinnulífi hefur
vaxið óðfluga á liðnum árum
samtimis því, að hlutur atvinnu-
veganna hefur dregist saman.
„Frá 1987 hafa umsvif rikissjóðs
aukist um 23% en verðmæta-
0G ÉSSEM IffHSMí
Morgunblaðið/RAX
MH-ingar fóru baráttuglaðir á fund Ölafs G. Einarssonar, mennta-
málaráðherra, í gærmorgun.
Nemendur i MH:
Oánægju lýst með
ákvörðun ráðherra
NEMENDUR Menntaskólans við Hamrahlíð fóru á fund Ólafs G.
Einarssonar, menntamálaráðherra, í gærmorgun og afhenti honum
undirskriftarlista þar sem 850 nemendur skólans lýsa yfir undrun
og óánægju með þá ákvörðun ráðherra að draga til baka heimild
til breytinga á áfangakerfi menntaskólans.
í samtali við Benedikt Hjartar-
son, formann skólafélagsins, kom
fram að almenn óánægja ríkti í
skólanum með þá ákvörðun
menntamálaráðherra að draga til
baka heimild til breytinga á
áfangakerfí skólans. Þar með væri
komið í veg fyrir að aukið val
nemenda sem vildu sérhæfa sig.
Benedikt sagði að ráðherra
hefði verið afhentur undirskriftar-
listinn auk þess sem nemendurnir
hefðu skýrt afstöðu sína. í fram-
haldi af þeim umræðum hefði ver-
ið ákveðið að efna til opins fundar
ráðherra og fulltrúa Háskóla ís-
lands í Menntaskólanum á næst-
unni. Þar fengju nemendur tæki-
færi til að varpa spurningum til
þessara aðila.
sköpun I landinu hefur á sama
tíma dregist saman um 3,5%.
Opinberum starfsmönnum hefur
fjölgað en störfum á almennum
vinnumarkaði fækkað. Sam-
dráttur aflaheimilda um 12-13%
á næsta ári veldur minni atvinnu
sem gæti numið allt að 1.500
störfum I sjávarútvegi. Úr at-
vinnu mun einnig draga í öðrum
atvinnugreinum," segir í álykt-
uninni.
í ályktun framkvæmdastjórnar
VSÍ segir einnig:„Á síðastliðnu
vori stefndi í að lánsfjáreftirspurn
opinberra aðila einna saman yrði
langt umfram nýjan sparnað innan-
lands. Ný ríkisstjóm greip þá til
nokkurra ráðstafana sem áttu að
draga úr lánsfjárþörfinni. Nú virð-
ist sem áformaður samdráttur í
lánsijáreftirspurn hins opinbera
muni ekki ganga eftir eins og fyrir-
hugað var. Gríðarleg lánsfjáreftir-
spurn ríkissjóðs og opinberra sjóða,
einkum húsnæðiskerfisins, hefur
knúið fram hækkun raunvaxta.
Raunvextir em nú svo háir, að
engin von er til nýsköpunar og fjár-
festinga í atvinnulífinu.
Vaxtahækkun ríkisverðbréfa
hefur valdið almennum vaxta-
hækkunum. Mikil lánsljáreftir-
spurn opinberra aðila og háir raun-
vextir hafa alvarlega skert rekstr-
arafkomu fyrirtækja og lamað vöxt
hins unga hlutabréfamarkaðar.
Lækkun á gengi hlutabréfa í mörg-
um hlutafélögum er bein afleiðing
af vaxtastiginu. Hlutabréfamark-
aður getur ekki dafnað við þær
aðstæður að vextir á ríkistryggðum
verðbréfum séu hærri en meðal
arðsemi íslenskra fyrirtækja. Fjár-
munir leita frá fjárfestingu í at-
vinnulífinu til fjármögnunar hins
opinbera og áform um samruna
fyrirtækja renna út í sandinn.
Raunvextir áfram háir
Fréttir af undirbúningi fjárlaga-
frumvarps benda til þess, að ekki
náist fram marktækur samdráttur
ríkisútgjalda. Horfur um starfsemi
húsnæðiskerfisins og fréttir af öðr-
um þáttum gefa til kynna, að láns-
fjárþörf opinberra aðila verði áfram
meiri á næsta ári en innlendur lána-
markaður ber.
Engar horfur eru á að raunvext-
ir fari lækkandi á næstu mánuðum
og misserum ef ekki verður veru-
lega dregið úr lánsfjárþörf hins
opinbera. Taka þarf nú þegar
ákvarðanir sem minnka framboð
ríkistryggðra skuldabréfa og liggur
beinast við að endurskoða reglur
um húsbréf, bæði livað varðar upp-
hæðir þeirra og rétt einstakra aðila
til að fá slík bréf. Húsbréfaútgáfa
var áætluð verða 10 milljarðar á
fjárlögum en nú er útlit fyrir að
útgáfan verði 15—16 milljarðar
króna á árinu.
Minnkandi hlutur einkaaðila
íslenskt efnahagslíf stefnir nú
inn í fimmta árið í röð án hagvaxt-
ar. Á þessum tíma hefur hið opin-
bera stækkað sinn hlut og á þessu
ári stefnir vöxtur ríkisumsvifa í að
verða meiri en nokkru sinni fyrr.
Draga verður úr ríkisumsvifum án
tafar. Stærri opinber geiri hefur
óhjákvæmilega í för með sér
minnkandi hlut einkaaðila, en það
er einmitt í einkageiranum, sem
lýtur aðhaldi samkeppni, þar sem
hagræðing og aukin framleiðni á
sér stað og flutningur mannafla
og fjármuna frá einkageira til hins
opinbera hlýtur þess vegna að
draga úr hagvexti og leiða til lak-
ari afkomu landsmanna.
Við fyrirsjáanlegar aðstæður
samdráttar í hagkerfínu, minnk-
andi atvinnu og einkaneyslu hlýtur
atvinnulífíð að gera þá kröfu til
ríkisvaldsins, að það gefi undirstöð-
um velferðarkerfísins, atvinnulífínu
í landinu, svigrúm og dragi stórlega
úr lántökuþörf ríkissjóðs, hús-
næðiskerfís og annarra opinberra
aðila og það án skattahækkana.
Það er forsenda vaxtalækkunar og
þar með aukinna fjárfestinga og
atvinnu og tryggrar afkomu," seg-
ir að lokum í ályktuninni sem var
samþykkt samhljóða á fimmtudag.
Morgunblaðið/Ingvar Guðmundsson
Slökkviliðið réð niðurlögum elds í skúr við Axis húsgögn á elleftu
stundu, því litlu munaði að eldurinn næði að læsa sig í aðalbygginguna.
Grunur um íkveikju:
Lá við stórtjóni í bruna
Rannsóknarlögregla ríkisins rannsakar nú hvort kveikt hafi verið
í skúr við Axis húsgögn í Kópavoginum á fimmtudagskvöld. Þegar
slökkviliðið kom á vettvang var skúrinn alelda og munaði litlu að
eldurinn næði að læsast í aðalbygginguna.
Samkvæmt upplýsingum
slökkviliðsins var kveikt í gámi við
Smiðjuveg 9a um kvöldmatarleytið
á fimmtudag. Um klukkan 23 var
svo tilkynnt um eldinn við Axis, sem
er í næsta húsi, eða við Smiðjuveg
9. Þegar slökkviliðið kom að skúrn-
um, sem er byggður yfír rafmagns-
töflur og loftpressur, var hann al-
elda. Þegar tekist hafði að ráða
niðurlögum eldsins var ljóst að litlu
hefði mátt muna, því rúður í aðal-
byggingunni voru farnar að
springa.
Fiskskorturinn á mörkuðunum innanlands:
Oþolandi ástand sem kall-
ar á markvissar aðgerðir
- að mati sumra þingriianna Reykjaneskjördæmis
MIKILL fiskskortur hefur
verið á mörkuðunum hér inn-
anlands að undanförnu og
hefur hann meðal annars vald-
ið því, að ekki liefur tekist að
halda uppi fullri vinnu í ýms-
. um fiskvinnsluhúsum. Af þeim
sökum hefur eitthvað verið
um, að fólki hafi verið sagt
upp störfum, einkum á Suður-
nesjum, og fram hafa komið
ásakanir um, að stórir aðilar
stefni að því leynt og ljóst að
þrengja að þeim, sem eiga allt
sitt undir markaðinum. Um
þetta eru skiptar skoðanir og
ef skoðaðar eru upplýsingar
frá Aflamiðlun kemur í ljós,
að ferskfiskútflutningurinn er
verulega minni en á sama tíma
fyrir ári. Skorturinn að
undanförnu kann Iíka að eiga
sína skýringu í því, að kvótaár-
inu lauk nú í ágústiok og þá
voru flest skip búin með sinn
kvóta, einkum þorskkvótann.
Morgunblaðið leitaði álits nok-
kurra manlia, meðal annars
sumra þingmanna Reykjanes-
kjördæmis, á stöðu þessara
mála og fara svör þeirra hér
á eftir:
„Á síðasta þingi sínu gerði
Verkamannasambandið mjög af-
gerandi ályktun um, að sett yrði
löggjöf um, að öllurn afla yrði
landað heima og hann boðinn
upp hér,“ sagði Karl Steinar
Guðnason, alþingismaður og
varaformaður Verkamannasam-
bandsins.
„Verkamannasambandið og
einstök verkalýðsfélög hafa hvað
eftir annað ályktað og talað fyr-
ir þessu máli og það hef ég gert.
Þetta er líka stefna Alþýðu-
flokksins en það hefur ekki náðst
pólitísk samstaða um þessar
breytingar með sumurn öðrum
flokkum. Ef öllum afla yrði land-
að heima yrði það til að auka
vinnsluna hér og þar með atvinn-
una. Að sjálfsögðu gætu útlend-
ingar boðið í fiskinn en þeir yrðu
þá að koma hingað til þess,“
sagði Karl Steinar. Sagði hann,
að það ástand, sem nú ríkti hjá
fiskvinnslufólki á suðvestur-
svæðinu, væri óþolandi og hefði
fulltrúi Verkamannasambands-
ins í Aflamiðlun af þeim sökum
óskað eftir, að þessi mál yrðu
sérstaklega rædd á næsta fundi
hennar. Hefur Verkamannasam-
bandið krafist þess, að honum
verði flýtt.
Örþrifaráð að beita boðum
og bönnum
„Mér finnst það örþrifaráð
fyrir okkur íslendinga að beita
boðum og bönnum í atvinnulífinu
en í fiskveiðunum gilda þær regl-
ur og í skjóli þeirra hafa ákveðin
skip eða útgerðir raunverulegan
eignarrétt á7 miðunum," sagði
Árni Ragnar Árnason alþingis-
maður urn það ástand, sem nú
ríkir á innlendu fiskmörkuðum.
„Mér finnst það hins vegar
miður þegar þessi réttur er not-
aður til að veita fóki í öðrum
löndum atvinnu_ við að vinna
íslenskan físk. Ég er hlynntur
því, að þessu verði breytt þótt
ég komi ekki í fljótu bragði auga
á leiðina en ég tel, að núverandi
fiskveiðistefna taki ekki nógu
mikið tillit til fiskvinnslunnar í
landinu. Það kom fram í mínu
máli og ýmissa annarra, sem
töluðu fyrir Sjálfstæðjsflokkinn
í kosningunum í vor. Eg tel það
óviðunandi fyrir okkur íslend-
inga að flytja úr landi og selja
við dagprísum hráefni, sem fer
til vinnslu erlendis. Mér finnst
það heldur ekki koma nógu vel
fram hvenær þeir, sem eru að
selja erlendis, fá betra verð en
hér heima,“ sagði Árni Ragnar
Árnason.
Pólitískar ákvarðanir
Anna Ólafsdóttir Björnsson,
þingmaður Kvennalistans í
Reykjaneskjördæmi, sagði, að
ástandið væri tilkomið vegna
pólitískra ákvarðana, sem hefðu
verið teknar eða ekki teknar.
Sagði hún það stefnu Kvennalist-
ans að koma á byggðakvóta og
taldi, að með honum hefði staðan
að þessu leyti verið betri nú.
„Við höfum lagt áherslu á, að
allur afli sé vigtaður hér á landi
en þótt nú sé verið að vinna að
betra skipulagi í vigtarmálum
virðist sem gámafiskurinn eigi
að fara út óveginn. Það er mjög
alvarlegt ef rétt er, að verulegt
misferli eigi sér stað í gámaút-
flutningnum og það er ekki síður
alvarlegt, sem komið hefur fram,
til dæmis hjá Sigurði Garðars-
syni í Vogum, að einstaka útgerð
sé orðin svo skuldbundin útlend-
ingum, að hún verði að flytja
fiskinn út í stað þess að selja
hann fyrir gott verð hér heima.
Á þessum málum verða stjórn-
málamenn að taka tafarlaust,
sagði Anna og kvaðst vilja taka
undir með ályktunum bæjarráðs
í Njarðvík og Hafnarfirði. Sagði
hún sennilegt, að þetta mál yrði
tekið upp þegar þing kæmi sam-
an.
Allur afli verði seldur
innanlands
Ólafur Ragnar Grímsson, for-
maður Alþýðubandalagsins og
þingmaður þess fyrir Reykjanes-
kjördæmi, kvaðst hafa flutt um
það tillögu á miðstjórnarfundi
Alþýðubandalagsins vorið 1988,
að allur afli yrði seldur á mörkuð-
um hér innanlands. Síðan hefði
Alþýðubandalagið haldið fram
þessari hugmynd og sérstaklega
á síðustu mánuðum. Kvaðst hann
,hafa sannfærst um þetta fyrir
löngu og enn betur eftir ítarlegar
viðræður við ýmsa forsvarsnienn
í sjávarútveginum.
„Á síðustu vikum hef ég ferð-
ast um Snæfellsnes, Vestfirði,
um Suðurnesin og er að koma
frá Vestmannaeyjum þar sem ég
átti meðal annars fund með út-
vegsbændum og forráðamönnum
í fískvinnslunni. Það er alveg
ljóst, að þessi hugmynd á vax-
andi fylgi að fagna innan sjávar-
útvegsins og ég get nefnt Vest-
mannaeyjar sem dærni, að þar
fínnst mér hafa orðið greinileg
breyting á viðhorfum manna.
Mér finnast menn vera opnari
fyrir ýmsum nýjum hugmyndum
og ég er sannfærður um, að til
að veita fískvinnslunni á Islandi
jafnan rétt á við fiskvinnsluna
erlendis þá er það vænlegast að
selja allan afla innanlands. Ég
tel reyndar, að það ætti að taka
upp strax í haust. Erlendir físk-
kaupendur, sem vilja keppa við
íslensku fiskvinnsluna, geta þá
boðið í fiskinn hér heima,“ sagði
Ólafur Ragnar.
Um ítök útlendinga í íslensk-
um útgerðarfélögum sagði Ólaf-
ur, að vitað væri um slík tilvik
en aftur á móti væri erfiðara að
átta sig nákvæmlega á umfang-
inu. Sagði hann, að vandinn
væri hins vegar sá, að Evrópu-
bandalagsríkin styrktu sína fisk-
vinnslu með margvíslegum hætti
og við værum því í raun að keppa
við ríkisstyrkta atvinnugrein.
Það vildi þó stundum gleymast
í umræðunni um hugsanlega
samninga við bandalagið. Sagði
Ólafur að lokum, að þessi mál
yrðu tekin upp á þingi þegar það
kæmi saman.
Eftirlitið ekki merkilegt
„Við munum mjög fljótlega
taka þessi mál til gagngerðrar
skoðunar. Það eru uppi ólíkar
skoðanir og fullyrðingar og óhjá-
kvæmilegt að komast að því hvað
er að gerast,“ sagði Þröstur Ól-
afsson í utanríkisráðuneytinu
þegar hann var inntur eftir skýr-
ingum á fiskskortinum á mörk-
uðunum hér innanlands.
„Það er spurning hvort verið
sé að flytja út fisk án leyfa og
vissulega heyrist, að skipafélögin
flytji út miklu meira af gámum
en Aflamiðlun hefur leyft. Þetta
verður að skoða og það verður
að segjast eins og er, að eftirlit-
ið með kerfinu er ekki mjög
merkilegt. Svona kerfi, sem
byggist á boðum og bönnum,
verður hins vegar að hafa eftir-
lit. Að vísu benda upplýsingar
frá Aflamiðlun til, að verulega
hafí dregið úr útflutningi miðað
við sama tíma í fyrra og því
kannski ekki við hana að sakast
en fari eitthvað framhjá kann
það að vera einhver skýring á
litlu framboði á mörkuðunum
hér,“ sagði Þröstur.
„Svo heyrist líka, að erlendir
aðilar séu búnir að kauþa upp
og skuldbinda íslenskar útgerðir
til að flytja aflann út. Það er ill-
mögulegt fyrir okkur að sann-
reyna það en samt virðist okkur,
að þessi tengsl, sum að minnsta
kosti, séu orðin nokkuð náin.“
Þröstur sagði, að í utanríkis-
ráðuneytinu gerðu menn sér fulla
grein fyrir'því ástandi, sem nú
ríkti á íslensku fiskmörkuðunum,
og það yrði tekið fyrir sem sér-
stakt verkefni að komast til
botns í því. Réðist það síðan af
niðurstöðunni hvort eða til hvaða
aðgerða yrði gripið.
ÁC
&