Morgunblaðið - 17.09.1991, Síða 10

I j
10
ÍSAJflHUOW
v
uæí íiMatía'iuaf
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 17. SEPTEMBER 1991
HÁGÆÐA GALDRA
LEIKHÚS
_________Leiklist_____________
Súsanna Svavarsdóttir
Þjóðleikhúsið: Búkolla. Höfundur:
Sveinn Einarsson. Tónlist: Jón
Ásgeirsson. Leikmynd og búning-
ar: Una Uollins. Lýsing: Björn B.
Guðmundsson. Leikstjórn: Þór-
unn Sigurðardóttir.
Þjóðleikhúsið hefur leikár sitt að
þessu sinni með barnaleikriti — æv-
intýrinu um hana Búkollu. Eða
þannig. Ég hafði reyndar velt því
fyrir mér hvernig hægt væri að búa
til heila sýningu úr þessu litla ævin-
týri og fannst eins og það gæti ekki
verið mjög löng sýning.
En Búkolla er í fullri lengd og
Búkolla er ekki bara Búkolla. Leik-
ritið er samsett úr ýmsum ævintýr-
um úr þjóðsögunum. í kotinu eru
karl og kerling og þau eiga sér þrjár
dætur, Ásu, Signýju og Helgu. Ása
og Signý eru latar og ódælar og
komast upp með það, vegna þess
að foreldrarnir halda mikið upp á
þær. Helga er aftur á móti glaðlynd
og viljug, en hún sefur í öskustónni
og foreldrarnir líta nánast á hana
eins og húsdýr.
Á heimilinu er líka kýrin Búkolla
sem enginn getur verið án, en eins
og í ævintýrinu góða, hverfur hún
einn daginn. Fyrst fer Ása að leita
að henni, þá Signý, en þegar hvorug
þeirra kemur aftur, biður Helga um
að fá að leita að henni. Foreldrarnir
hafa litla trú á að hún geti fundið
Búkollu, en leyfa henni þó að fara.
Hún gengur daga og nætur uns hún
kemur að-helli skessu sem kallar sig
Fjalladrottningu. Þar er Búkolla. En
það er ekki auðveldur leikur að koma
kúnni undan. Áður en Helga fær að
fara, leggur skessan fyrir hana þrjár
þrautir sem hún verður að leysa.
Helga er að vonum óhress og kann
engin ráð til að leysa þær. En þá
kemur Dordingull, ógeðslegur —
hálfgert skrímsli — henni til hjálpar,
gegn því að hún kyssi hann. Helga
lofar því, en getur ekki staðið við
það fyrsta daginn. Næsta dag krefur
Dordingull hana ekki um kossinn,
en þriðja daginn, er Helga honum
svo þakklát fyrir öll hans góðu ráð,
að hún kyssir hann og þá fara góð-
ir hlutir að gerast.
Til að fleyta sögunni áfram, er
sögumaður, Stráksi. Hann spjallar
við áhorfendur, virkjar þá í söng og
lætur reyna á hjartagæsku systr-
anna. Launin sem systurnar upp-
skera eru í samræmi við framkomu
þeirra við hann.
Búkolla er listilega vel skrifað
verk. Sveinn hefur næmt auga fyrir
spennandi atvikum í þjóðsögunum,
málfarið er einfalt en vandað og
þrátt fyrir spennu — sem á köflum
jafnast á við góðan „trylli", — eru
tilsvör hnyttin og skemmtileg. Bú-
kolla er verk sem gefur bestu bama-
leikritum, eins og Dýrunum í Hálsa-
skógi og Kardimommubænum, ekk-
ert eftir — nema síður sé. Hér er
ekki á ferðinni þunglamalegt þjóð-
sagnadrama, ef einhver skyldi halda
það, heldur einstaklega lifandi, björt
og falleg sýning. Alvöru leikhús,
með mörgum af bestu leikurum
Þjóðleikhússins. Leikrit fyrir allan
aldur — og ef það er einhver viðmið-
un, þá tók ég þriggja ára dóttur
mína með mér. Hún sat sem berg-
numin alla sýninguna og um kvöldið
varð ég að lofa að fara með hana
aftur. Það tók hana að vísu ekki
langan tíma að kreista það loforð út.
I hlutverki sögumannsins Stráksa
er Sigurður Siguijónsson. Hann
grípur salinn í fyrstu setningu, hríf-
ur áhorfendur með sér inn í ævin-
týraheim, þar sem baráttan er milli
góðs og ills, milli Ijóss og myrkurs.
Sigurður segir söguna með öllum
þeim svipbrigðum og blæbrigðum
raddarinnar sem gera það að verkum
að hún verður raunverulegri en lífíð
sjálft. Inn á milli frásagnaratriða
tekur hann þátt í leit systranna og
flótta. Hann stjórnar viðbrögðum
salarins; óttanum, reiðinni, gleðinni
og kætinni. Sigurður er frábær í
hlutverki sögumannsins. Ekki spillir
fyrir að hann er heimilisvinur á flest-
um bæjum og það var eins og böm-
in litu til hans, þegar öryggisleysið
og óttinn gripu um sig.
Sigrún Waage leikur Helgu, litlu
stúlkuna með stóra hjartað, sem
enginn tekur eftir og enginn hefur
trú á. Nema áhorfendur. Það er
sama hvað foreldrar Helgu segja,
hún er svo björt og góð að enginn
í salnum efast um að hún geti yfir-
unnið alla illa vætti sem á vegi henn-
ar verða. Það er vandasamt að leika
einhliða góða manneskju, en Sigrún
er trúverðug og eðlileg, flaskar aldr-
ei á væmni eða tilgerð og áhorfand-
inn á auðvelt með að samsama sig
Helgu; hetjulund hennar á leið um
fjöllin, óttanum þegar hún dvelur
hjá Fjalladrottningu og sigurgleðinni
þegar hún kemst í burtu.
Guðrún Þ. Stephensen fer með
hlutverk Fjalladrottningar, skess-
unnar sem er bæði hlægileg og skelf-
ileg í senn. Guðrún fer á kostum í
hlutverkinu, er ógnandi án þess að
hræða litla áhorfendur — hún er
bara fyrir — er hlægilega hégómleg
og hefur sinn djöful að draga, sem
er systir hennar Daladrottningin.
Það hlutverk leikur Þóra Friðriks-
dóttir, fyrirferðarminna hlutverk —
en skilar grimmd Daladrottningar-
innar, gagnvart öllu og öllum, eink-
um systur sinni.
Hjálparhelluna, Dordingul, leikur
Blatasar Kormákur. Hann leikur
afstyrmið af ótrúlegri smekkvísi,
hvergi of eða van. Dordingull er
ógeðslegur en Baltasar gerir hann
aumkvunarverðan um leið. Vel unnið
hlutverk.
Önnur hlutverk í sýningunni eru
minni. Herdís Þorvaldsdóttir og Ró-
bert Amfinnsson leika Karl og Kerl-
ingu, snyrtilega ósamtaka hjón,
hvort með sína uppáhaldsdóttur.
Lilja Guðrún Þorvaldsdóttir, leikur
frekjuna Ásu og Tinna Gunnlaugs-
dóttir fylupokann Signý. Öll hlut-
verkin eru skemmtilega og ýkjulaust
unnin. Þetta eru neikvæðar persón-
ur, en um leið dálítið bijóstumkenn-
anlegar — eiga bara sitthvað ólært
í tilverunni.
Búkolla sjálf er leikin af Rúnu
M. Guðmundsdóttur og Karen Maríu
Jónsdóttur. Og Búkolla er lifandi,
mjúk til augnanna eins og kýr eiga
að vera, stór og þung en mjakast
um sviðið af miklu öryggi.
Það er ekkert nema gott um sýn-
inguna að segja. Leikmynd Unu
Collins nálgast galdur. Landslagið
er litríkt og hefur mikla dýpt og
tæknibrellur eru vel unnar. Búning-
arnir eru ósköp íslenskir á fjölskyld-
unni í kotinu, mest í sauðalitunum,
en ógnvaldarnir eru litríkari — af
öðrum heimi en þeim íslenska. Lýs-
ing Bjöms B. Guðmundssonar er
eins og skemmtilegur undirleikur við
mjúkan tón Helgu og Búkollu og
hijúfan tón allra hinna. Tónlist Jóns
Ásgeirssonar, er mjúk og falleg. Hún
nær vel að undirstrika andrúmsloft
verksins hveiju sinni án þess að
vera uppáþrengjandi, heldur mikil-
vægur hluti af sýningunni.
Leikstjórnin er hnökralaus; hvergi
hik, engar ódýrar lausnir. Samspil
leikara og áhorfenda er nákvæmlega
tímasett. Hreyfingin í sýningunni er
mikii, án þess að eitt atriði dragi
athyglina frá öðru. Það er full
ástæða til að óska íjóðleikhúsinu til
hamingju með að byija árið á því
að bjóða yngstu áhorfendunum upp
á sýningu sem er unnin af vandvirku
og góðu leikhúsfólki auk þess sem
verkið sjálft er „leikhús" sem upp-
fyllir allar þær kröfur sem áhorfandi
getur gert.
Heildverslun
Höfum trausta kaupendur að góðri heildverslun
með mikla veltu. Heildverslunin má vera með
sérhæfðar vörur. Hafið strax samband.
Algjör trúnaður.
mrfTrnrj m-gmrTTi
SUÐURVERI
SÍMAR 812040 OG 814755, REYNIR ÞORGRÍMSSON.
Fiskbúð
Til sölu er gamalgróin fiskbúð sem staðsett er í íbúða-
hverfi miðsvæðis í Reyjavík. Hentugt tækifæri t.d. fyrir
sjómann sem vill hefja sjálfstæðan atvinnurekstur í
landi. Gott verð og greiðslukjör í boði.
Frekari upplýsingar aðeins veittar á skrifstofunni.
simsmusm »/i
I Nóatúni 17 105 Reykjavík Sími; 621315
Atvinnumiöiun * Firmasala » Rekstrarráögjöf
OÍ1 91 07fl L^RUS Þ- VALDIMARSS0N framkvæmdastjóri
L I IvvhívlU KRISTINN SIGURJÓNSSON, HRL. lóggiltur fasteignasali
Til sýnis og sölu m.a. eigna:
Stór og góð - frébært útsýni
2ja herb. íbúð á 1. hæð 65,3 fm nettó við Arahóla í 3ja hæða blokk.
Nýlegt parket. Sérþvhús i íbúðinni. Geymslu- og föndurherb. í kj.
Ágæt sameign. Frábært útsýni. Laus fljótlega.
Norðanmegin á Seltjarnarnesi
Við sjóinn nýlegt steinhús, hæð og ris með 5 herb. íbúð um 135 fm.
Góður bílsk. Skipti á góðri ibúð mögul.
Með öllu sér í tvíbýlishúsi
Efri hæð 138 fm við Hlíðarveg, Kóp. 4 svefnherb. Þvhús á hæð. Rúm-
góður bílskúr. Ræktuð lóð með háum trjám. Húsnæðislán kr. 2,4
millj. Skipti mögul. á 4ra herb. blokkaríb. með bílskúr.
Skammt frá „Fjölbraut" í Breiðholti
Góð 4ra herb. íbúð á 1. hæð 95,6 fm við Vesturberg. Nýmáluð. Sér-
lóð. Standsetning fylgir utanhúss. Góð lán kr. 3,7 millj.
Nokkrar eignir með góðum lánum
Einbhýlishús, hæðir og íbúðir i borginni og nágrenni. Vinsamlegast
leitið nánari upplýsinga.
Einbýlishús - hagkvæm skipti
Leitum að einbýlishúsi um 110-130 fm, helst miðsvæðis í borginni.
Raðhús á einni hæð kemur til greina. Skipti mögul. á 4ra herb. sérhæð
í Vesturborginni. Nánari uppl. á skrifst.
íbúð óskast í lyftuhúsi.
Ennfremur 3ja-5 herb. íbúðir
með bílskúrum. ______________________________
Eignaskipti möguleg. LAUGAVEG118 SÍMAR 21150-21370
AIMENNA
FASTEIGWASAl AN
Selfosskirkja:
Stórverk meistaranna á tónleikum
Selfossi.
ALLA þriðjudaga í september
verður boðið upp á ókeypis orgel-
tónleika í Selfosskirkju. Tónleik-
arnir eru haldnir í kjölfar yfir-
EFTIRFARANDI ályktun var
samþykkt á stjórnarfundi í Verka-
mannafélaginu Hlíf, fimmtudag-
inn síðastliðinn:
„Stjórn Verkamannafélagsins
Hlífar mótmælir harðlega ummælum
Karls Steinars Guðnasonar, vara-
formanns Verkamannasambands ís-
lands, er hann viðhafði í Ríkisútvarp-
inu 9. september sl., þegar hann var
inntur eftir tillöguflutningi Björns
Grétars Sveinssonar á fundi fram-
kvæmdastjómar VMSÍ í Borgarnesi
daginn áður. í sjálfhælnu svari sínu
ræðst Karl Steinar, að ósekju, á fyrr-
verandi forystumenn Verkamanna-
sambandsins er hann segir: „Við
Guðmundur J. höfum verið í forystu
gripsmikillar endurnýjunar á org-
elinu.
Orgelið var stækkað úr tveimur
hljómborðum í þrjú svo sem það var
Verkamannasambandsins í áraraðir
og haft samráð og samvinnu um öll
svona mál, reynt að halda Verka-
mannasambandinu ofar svona rottu-
gangi og tekist að skapa Verka-
mannasambandinu virðingu með því.
Þessar aðferðir eru að fara margar
áratugi aftur í tímann.“
Þessi ummæli Karls Steinars verða
ekki túlkuð öðruvísi en ásakanir um
lákúruleg vinnubrögð forustumanna
verkafólks hér á árum áður. Stjórn
Hlífar ítrekar mótmæli sín á fyrr-
greindum ummælum Karls Steinars
Guðnasonar og krefst þess að hann
geri nánari grein fyrir þeim, þannig
að mannorð og minning ýmissa okk-
ar mætustu forustumanna verði ekki
atað óhreinindum."
upphaflega hugsað fyrir þrjátíu
árum. Raddir þess eru nú 38 talsins,
tíu fleiri en áður, og getur það talist
stórt pípuorgel.
Glúmur Gylfason hélt nýlega tón-
leika þar sem hann kynnti raddir
orgelsins í stórum verkum og
smáum. Verk Mozarts voru kynnt á
tónleikum De Pastels og O. Prunners.
-Vegna stærðar orgelsins var hug-
ur í mönnum að fá tónleika þar sem
leikin yrðu eingöngu „stórverk meist-
aranna". Björn Sólbergsson var
fenginn til þess tónleikáhalds og
verða fyrstu tónleikarnir af þessu
tagi í kvöld klukkan 20,30. Þá verð-
ur spiluð Toccata og fúga í d moll
(doriska) og þrír þekktir sálmforleik-
ir (Scubler) eftir J.S. Bach, Piece
Heroiqe eftir C. Frank, Suite Gotque
eftir Boelmann, tveir þættir úr Upp-
stigningunni eftir O. Messiaen og
Andantino og Carillion de Westm-
inster úr Pieces de Fantasie eftir L
Vierne.
Tónleikarnir eru kostaðir af M-
hátíð á Suðurlandi og Flugleiðum.
Aðgangur er ókeypis en eftir tónleik-
ana er selt molakaffi í safnaðarheim-
Hlíf mótmælir um-
mælum Karls Steinars