Morgunblaðið - 17.09.1991, Page 59

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 17. SEPTEMBER 1991
59
I
1
í
I
I
I
I
1
I
I
I
I

HUGMYNDIR UM BREYTINGAR I HEILBRIGÐISMÁLUM
Sighvatur Björgvinsson heilbrigðisráðherra um gagnrýni lækna:
Hægt að hagræða án
fjölgunar á biðlistum
SIGHVATUR Björgvinsson heilbrigðisráðherra, segir að það sé reiði-
laust af hendi heilbrigðisráðuneytisins ef eigendur þeirra stofnana,
sem ekki eru í hreinni ríkiseign taki við rekstrinum. Ráðherra seg-
ir, að svo kunni að fara að læknar verði að gera það upp við sig
hvort þeir verði ríkisstarfsmenn eða verktakar hjá ríkinu méð sömu
áhættu og aðrir verktakar. „Lítið í eigin barm herrar mínir," sagði
Sighvatur. „Það er hægt að ná fram hagræðingu og sparnaði í heil-
brigðisþjónustu með mörgum öðrum ráðum læknum nærtækari en
að fjölga á biðlistum."
Bæjarsljórn Hafnarfjarðar fundar með þingmönnum:
eigin barm herrar góðir.“
Nefndin sem skipuð var til að
kanna möguleika á hagræðingu er
enn að störfum. Sagði heilbrigðis-
ráðherra að rætt hefði verið við sum-
ar stofnanir en eftir væri að ræða
við aðrar.
Morgunblaðið/KGA
Frá fundi bæjarstjórnar Hafnarfjarðar með þingmönnum Reykjanes-
kjördæmis í gær.
Styrkir okkur í þeirri trú að
horfið verði frá hugmyndunum
- segir Guðmundur Ami Stefánsson bæjarstjóri
„ÞETTA var góður fundur sem styrkti okkur í þeirri trú að menn
hverfi frá hugmyndum um að breyta St. Jósefsspítala úr sjúkrahúsi
í elliheimili,“ sagði Guðmundur Arni Stefánsson, bæjarstjóri í Hafnar-
firði, eftir fund bæjarstjórnar með átta af ellefu þingmönnum kjör-
dæmisins í gær.
Sighvatur sagðist ekki vilja tjá sig
um þær tillögur, sem fyrir liggja í
fjárlagafrumvarpinu um spamað á
ýmsum sviðum, fyrr en þær verða
kynntar í heild. „En ég spyr hvaðan
koma læknafélagsmönnum þessar
fréttir um tillögur heilbrigðisráðu-
neytisins í fjárlagafrumvarpinu sem
ekki er einu sinni búið að prenta?
Mér heyrist á fréttum að verið sé
að álykta og tala gegn hinum og
þessum tillögum og eins og svo oft
áður þegar hagsmunir heilbrigðis-
stétta eiga í hlut, að ógna þá með
dauða sjúklinga,“ sagði hann. „Á
hvaða grundvelli byggja þeir sínar
harkalegu samþykktir og á hvaða
rökum koma þeir fram með jafn al-
varlegar ásakanir? Hvers konar
framkoma er þetta. Og það er geð-
læknir sem leyfir sér að hafa þessi
orð um heilbrigðisyfirvöld í landinu
að þau séu að stefna að því að fólk
deyi á biðlistum.?"
Hvað varðaði þá gagnrýni, sem
fram hefur komið vegna þeirra
stofnana sem ekki eru í hreinni ríkis-
eign en ríkið greiðir allan rekstur
sagði ráðherra, að ef eigendur þeirra
spítala vildu sjálfir reka þá, eins og
eigendur ýmissa annarra stofnana
gera þá væri það reiðilaust af hálfu
ráðuneytisins. „Það er ekki skyn-
samlegt að einu úrræði stjórnend-
anna, þar á meðal læknanna, til að
takast á við útgjöld sé að loka
sjúkrarúmum á sjúklinga," sagði
Sighvatur. „Ég veit ekki betur en
að launakostnaður lækna og hjá
heilbrigðisstarfsliðinu öllu sé ávallt
að fullu verðlagður. Ég held að
FORMAÐUR og varaformaður
læknaráðs St. Jósefsspítala í
Hafnarfirði segja að á meðan
heilbrigðisráðuneytið geti ekki
fært faglegri rök að breytingu á
rekstri sjúkrahússins geti þeir
ekki litið svo á að ráðuneytis-
mönnum sé alvara.
Jónas Bjarnason, yfirlæknir St.
Jósefsspítala og formaður læknaráðs
sjúkrahússins, segir að svo virðist
sem heilbrigðisráðuneytið hafi tekið
mið af því hvað kostaði að reka hjúk-
runarheimili fyrir aldraða með 53
rúmum og ákveðið að framlag til
St. Jósefsspítala á komandi ári yrði
í samræmi við það 112 milljónir, eða
120 milljónum minna en á síðasta
ári. „Það er undarlegt að fá skyndi-
lega slíkar tilskipanir, eftir 64 ára
rekstur spítalans," sagði hann. „Við
höfum á undanfömum árum fengið
tilskipanir um niðurskurð og tekist
að reka spítalann í samræmi við
það. Það mætti halda að nú væri
verið að hegna okkur fyrir það. Mér
finnst erfitt að sætta mig við að
vinna okkar sé svo lítils metin.“
Ásgeir Theódórsson, varaformað-
ur læknaráðs sjúkrahússins, benti á
að alls hefðu 1868 sjúklingar verið
lagðir þar inn á síðasta ári og vand-
séð hvernig ætti að vísa þeim öllum
annáð. „Á lyflækningadeild voru
lagðir inn 550 sjúklingar i fyrra og
menn ættu að skoða það hvort það
sé eðlilegt að þeir, sem eru í 75%
starfí hjá ríkinu hafí leyfí til að starfa
ótakmarkað á ftjálsum markaði og
hafa þar laun, sem eru ef til vill 15
föld á við það sem tekið er fyrir 75%
starf hjá ríkisvaldinu. Ég ítreka að
það eru ekki allar lausnir í læknis-
þjónustu hugsaðar sem niðurskurður
á rétti sjúklinga. Það getur verið að
nauðsynlegt sé að hliðra til og hag-
ræða meðal annars þannig að lækn-
ar verði að gera það upp við sig
hvort þeir ætla að vinna fyrir ríkið
og þá á sömu kjörum og aðrir ríkis-
starfsmenn eða hvort þeir ætla að
fást við sín verkefni sem verktakar
og þá með sömu áhættu og aðrir
verktakar."
Spumingunni um hvort flutningur
sjúklinga milli stofnana leiddi til
sparnaðar, svaraði ráðherra á þá
leið að, þegar nýting sjúkrarúma
væri 60% eða jafnvel 50% en launa-
útgjöld og mannahald miðaðist við
fulla starfrækslu, þá hlytu að vera
önnu nærtækari ráð en að loka
sjúkrarúmum. „Við erum að fást við
sömu vandamál í heilbrigðisþjónustu
og nágrannaþjóðimar," sagði hann.
„Við sinnum henni með svipuðum
hætti aðeins að því undanskildu að
ekki em mörg dæmi þess að menn
geti í senn verið í fullu starfi hjá
ríkinu og verið verktakar í sömu
starfsgrein hjá ríkinu. Það kemur
mér spánskt fyrir sjónir að einu úr-
ræðin sem læknar sjá ef að auka
þarf hagræðingu í heilbrigðisþjón-
ustu er að fjölga sjúklingum á bið-
listum. Ég mun segja við þá, lítð í
þar af vom 60% bráðainnlangir, inn-
an sólarhrings frá því að beiðni um
það barst. Við emm með stöðuga
vakt og ég get ekki ímyndað mér
að bráðavaktir sjúkrahúsanna í
Reykjavík gætu annað þessu,“ sgði
Ásgeir.
----------------
Athugasemd
vegna ummæla
um sjúkrahús
Siglufjarðar
JÓSEP Ó. Blöndal, yfirlæknir St.
Fransiskusspitalans i Stykkis-
hólmi, liefur óskað eftir því að
koma eftirfarandi athugasemd á
framnfæri:
„Vegna ummæla, sem höfð eru
eftir undirrituðum í Morgunblaðinu
þann 14.9., vill undirritaður taka
skýrt fram, að honum hefur aldrei
í hug flogið, að hrófla bæri við
virkri, læknisfræðilegri starfsemi
sjúkrahússins á Siglufírði. Þvert á
móti er honum ágætlega kunnugt
um þá þróttmiklu starfsemi, sem
Ólafur heitinn Þorsteinsson rak þar
í áratugi og er nú fram haldið af
Andrési Magnússyni, yfirlækni."
Auk bæjarfulltráa og þing-
manna sátu fundinn forsvarsmenn
St. Jósefsspítala og annarra heil-
brigðisstofnana í Hafnarfirði.
„Þessi fundur var fyrst og fremst
haldinn til að upplýsa þingmenn
um heilsugæslu og lækisþjónustu
í bænurn," sagði Guðmundur Árni.
Þetta kemur fram í ályktun
Læknafélags Reykjavíkur, sem
kynnt var á blaðamannafundi í
gær. Undir ályktun þessa taka for-
svarsmenn læknaráðs Landspítala,
Borgarspítala, Landakotsspítala og
St. Jósefsspítala í Hafnarfirði, auk
héraðslæknis Reykjanessumdæmis.
Þar segir, að aðrar fyrirskipanir um
stórfelldan niðurskurð heilbrigðis-
þjónustu muni liggja fyrir, en án
þess að hafa verið kynntar á opin-
berum vettvangi enn sem komið er.
Þessum fyrirskipunum hafi ekki
fylgt nein læknisfræðileg rök, engin
þjónustuleg rök, engin hagfræðileg
rök, né nokkur stjórnunarleg rök,
sem hægt sé að byggja á. Einungis
hafí fylgt sú fullyrðing, að með
þessu eigi að hagræða.
Á blaðamannafundinum sagði
Högni Óskarsson, formaður stjórnar
Læknafélags Reykjavíkur, að fréttir
um stórfelldan niðurskurð fjárfram-
laga til sjúkrahúsa sýndu að skera
ætti niður þjónustu við veikt fólk
og svipta bæi og sveitarfélög því
lágmarksöryggi, sem fylgi því að
hafa sæmilega útbúið sjúkrahús.
Þá sé atvinnuöryggi starfsfólks heil-
brigðisstofnana stefnt í voða.
„Læknar mæla ekki á móti sparnaði
og hagræðingu, en við mótmælum
vinnubrögðum, sem eru jafn illa
grunduð og fyrirskipanir heilbrigð-
isráðuneytisins bera með sér,“ sagði
hann.
Jóhannes Gunnarsson, formaður
læknaráðs Borgarspítalans, sagði
að niðurskucðurinn hefði hingað til
bitnað á biðlistasjúklingum, en nú
hlytu bráðatilfelli að bætast þar við.
„Það var sýnt fram á að St. Jó-
sefsspítali gegnir mjög mikilvægu
hlutverki í því starfí, auk þess sem
rekstur sjúkrahússins er til mikillar
fyrirmyndar. Ég held að flestir
hafí verið sammála um að þeir
teldu enga forsendur vera til þess
að ganga til verks eftir hugmynd-
„Hingað til hefur verið unnt að
skipta sjúklingum í þrennt. Þá sem
verður að sinna strax, þá sem fá
þjónustu mjög fljótlega og svo þá
sem lenda á biðlistum. Nú sjáum
við fram á að fj'órði hópurinn bætist
við, þeir sjúklingar, sem verður að
vísa frá, vegna þess að sjúkrahúsin
geta alls ekki sinnt þeim. Ég vil
Jóhannes sagði að miðað við þær
hugmyndir sem nú væri verið að
ræða ætti að veita 190 milljónum
í ýmsar framkvæmdir, svo samein-
ing sjúkrahúsanna verði að veru-
leika. „Slík sameining er tímafrek
og kostnaðarsöm, en engu að síður
er rætt um að skera hálfan milljarð
af rekstrarfé sjúkrahúsanna strax.
Það.þýðir óhjákvæmilega að þjón-
usta þessara sjúkrahúsa minnkar
og það bitnar fyrst á biðlistasjúkl-
um heilbrigðisráðuneytisins um
breytt rekstrarform spítalans."
Guðmundur Árni kvaðst hafa
haft samband við Sighvat Björ^'"
vinsson, heilbrigðisráðherra, í gær-
morgun. Ákveðið hefði verið að
ráðherra hitti forsvarsmenn Hafn-
arfjarðarbæjar og St. Jósefsspítala
fljótlega að máli. „Ég er bjartsýnn
á að við finnum lausn á þessu
máli og hugmyndir um að breyta
sjúkrahúsinu í elliheimili verði aldr-
ei að veruleika," sagði Guðmundur
Árni Stefánsson, bæjarstjóri í
Hafnarfirði.
ekki skilgreina þann flokk.“
Haukur Þórðarson, formaður
Læknafélags íslands, sagði að þegar
rætt væri um að breyta St. Jósefssp^,
ítala í Hafnarfirði í hjúkrunarheim-
ili fyrir aldraða yrði að hafa í huga,
að góð öldrunarþjónusta væri dýr,
rétt eins og þjónusta sjúkrahúsanna.
„Læknar hafa alls ekki lokað augun-
um fyrir þeim fjárhagsvanda, sem
við er að glíma í rekstri sjúkrahú-
sanna,“ sagði hann. „Þeir hafa þvert
á móti reynt að veita sem besta
þjónustu á sem hagkvæmastan
hátt.“
ingum. Landspítalinn og Borg-
arspítalinn eru með 18 bráðavaktir
á mánuði. Ef Landakotsspítali og
Borgarspítali verða sameinaðir þá
geta þeir ekki tekið á sig meiri
bráðaþjónustu en Landspítalinn.
Hvað sem öðru líður þá verður þetta
ekki gert í skyndingu og ég vona
að við fáum frekari upplýsingar uú:
það sem s.tendur til með einhveijum
fyrirvara,“ ságði Jóhánnés Gunn-
arsson.
Formaður læknaráðs St. Jósefsspítala:
Tilskipun ráðuneytísins
getur ekki verið alvara
Breyting á rekstri St. Jósefsspítala og iokanir skurðdeilda:
Sjúkrahúsin í Reykjavík
anna ekki viðbótarálagi
- segir í ályktun Læknafélags Reykjavíkur
SAMKVÆMT upplýsingum lækna á Borgarspítalanum og Landspíta-
lanum er fjarri lagi að þessi sjúkrahús geti tekið því viðbótarálagi,
sem fylgir breytingu á rekstri St. Jósefspítala í Hafnarfirði og því
að hætta rekstri skurðdeilda við nokkur sjúkrahús á landsbyggð-
inni. Enn síður séu þessi sjúkrahús fær um slíkt ef framlög til þeirra
verði skert eins og lagt hafi verið til.
Landakotsspítali og Borgarspítali:
Sameining tímafrek
og kostnaðarsöm
- segir formaður læknaráðs Borgarspítalans
JÓHANNES Gunnarsson, formaður læknaráðs Borgarspítalans,
kveðst hafa heyrt þær hugmyndir að rekstrarfé Landakots og Borg-
arspítala verði skorið niður um 500 milljónir samkvæmt fjárlagafrum-
varpi fyrir næsta ár. Þá sé ætlast til að sjúkrahúsin komi sér saman
um hvernig sá niðurskurður skiptist og sé þá miðað við sameiningu
sjúkrahúsanna.