Morgunblaðið - 19.09.1991, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 19. SEPTEMBER 1991
15
bils var Vík austasti þéttbýliskjami
á vegakerfi svæðisins. Síðan regl-
umar vom settar hefur sú breyting
orðið á, að nýr þéttbýliskjarni hefur
myndast á Kirkjubæjarklaustri, auk
þess að leiðin er orðin hluti af hring-
vegi landsins.
Kirkjubæjarklaustur er sá
byggðarkjarni á landinu, þar sem
lengst er að sækja til næstu hafnar
og áætlanaflugvallar, og er jafn-
framt einn af örfáum byggðakjörn-
um, sem ekki hafa 5 daga opnun
til slíkra staða. Að öðru jöfnu er
þessi leið snjólétt, en einstaka skafl-
ar, einkum í Skaftártungu, geta
stundum lokað leiðinni. í ófáum til-
vikum hafa þessir skaflar verið eina
hindrunin á allri leiðinni frá Reykja-
vík austur á Firði. Samkvæmt stað-
festum upplýsingum frá Végagerð
ríkisins yrði ekki um að ræða mik-
inn kostnaðarauka með reglum um
5 daga opnun. í sumum tilvikum
er jafnvel talið að þéttari mokstur
geti verið ódýrari þegar upp er stað-
ið, vegna möguleika á notkun ódýr-
ari tækja þegar snjór er hreinsaður
jafnóðum. Jafnframt eru með þess-
um hætti minni líkur á ísmyndun á
vegum sem ella skapar aukna slysa-
hættu.
Þrátt fyrir að snjólétt sé á svæð-
inu geta núverandi snjómoksturs-
reglur staðið eðlilegri þróun at-
vinnuuppbyggingar fyrir þrifum,
m.a. vegna takmarkana á að veita
og sækja ýmsa þjónustu til annarra
byggðarlaga, þar sem ekki er hægt
að stóla á trygga færð alla virka
daga.
Ekki þarf að útlista nánar hversu
mikils virði reglulegur snjómokstur
er út frá öryggissjónarmiði, þar sem
vegakerfið er eini samgönguval-
kosturinn.
Krafa um 5 daga opnun er rétt-
lætis- og framfaramál, sem leysir
mikinn vanda með litlum tilkostn-
aði. Ætla má að málið verði auð-
leyst, þar sem Árni Johnsen þáver-
andi varaþingmaður sagði í viðræð-
um um þessi mál haustið 1989 að
það væri einungis dagsverk fyrir
einn þingmann að kippa þessu í lið-
inn. Vonandi sér Árni Johnsen þing-
maðUr sér nú fært að veija einum
degi til þessa þarfa máls.
Vestan Hvolsvallar er mokstur
alla daga vikunnar og ber að sjálf-
sögðu að stefna sem fýrst að þvi
að þær reglur gildi sem lengst til
austurs.
Sandfok á Mýrdalssandi
Eins og margir þekkja af sárri
reynslu getur sandfok á Mýrdals-
sandi hamlað för vegfarenda
klukkustundum og í einstaka tilvik-
Dagur Eggertsson
„„Lækkunin“ sem ráð-
herrann þóttist sjá felst
þannig í 7.500 króna
álögum. Mega fram-
haldsskólanemendur þá
eiga von á frekari
„hagsbótum“ á næstu
árum?“
áður. Ekki er um að ræða rýmri
fjárhag skólanna eða bætta að-
stöðu. Sjálfstæði er hvergi aukið
heldur eru skólarnir þvert á móti
knúnir til gjaldheimtu með lækkuðu
framlagi úr sjóðum landsmanna.
Æðstu menn þjóðarinnar eru
ekki af baki dottnir. Skólarnir skulu
um dögum saman. Sum árin hefur
þessi leið verið oftar ófær vegna
sandfoks en vegna snjóþyngsla. Á
allra síðustu árum hefur Vegagerð-
in og Landgræðsla ríkisins unnið
markvisst að lausn þessa máls með
uppgræðslu. Áform eru uppi um
áframhald þessa starfs og eru mikl-
ar vonir bundnar við að.það minnki
umrætt vandamál verulega þegar
frá líður. Þegar sandstormar geisa
lenda menn oft í vandamálum við
að meta hvort sandfok er það mik-
ið að það valdi tjóni á farartækjum,
einkum eftir að skyggja tekur. At-
hugandi væri að fá hugvitsmenn til
að þróa skynjara til að nema „sand-
foks-stig“, t.d. með mælingu á vind-
styrk og rakastigi í sandinum. Slík-
um nemum mætti koma fyrir á
verstu sandfoksstöðum og tengja
við farsíma, sem Vegagerðarmenn
eða jafnvel almennir vegfarendur
gætu hringt í og fengið hlutlægt
mat á stöðunni.
Lokaorð
Eins og víðar á landinu, þar sem
hefðbundinn landbúnaður er megin-
undirstaða atvinnulífs, á byggð í
Vestur-Skaftafellssýslu nú undir
högg að sækja, vegna fyrirsjáanlegs
samdráttar. Til að vega upp á móti
þeirri þróun þarf að koma til ný-
sköpun í atvinnulífi. Til þess hefur
byggðarlagið nokkra möguleika.
Bera þar hæst miklir möguleikar
til frekari uppbyggingar í ferða-
mannaþjónustu af ýmsu tagi. For-
senda hvers kyns atvinnuuppbygg-
ingar er hins vegar verulega bættar
samgöngur, sem gera svæðið sam-
keppnisfært í þessum efnum.
Ástæða lélegrar stöðu í vegamálum
Vestur-Skaftafellssýslu er líklega
að hluta til afleiðing af því að
mældur umferðarþungi hefur verið
látinn ráða forgangsröð verkefna í
kjördæminu og verður það að telj-
ast eðlilegt að hluta. Menn mega
hins vegar ekki gleyma því að með
ákvörðun um forgangsröð vega-
móta er í leiðinni verið að stýra
umferðarþunga til framtíðar litið
og þar með að hafa áhrif á sjálfar
forsendur forgangsröðunarinnar.
Til efs er að þingmenn kjördæmis-
ins geri að sinni byggðinni í Vestur-
Skaftafellssýslu meira gagn en með
því að taka nú myndarlega á þess-
um málum og fyrirbyggja í leiðinni
nauð allra vegfarenda, sem um sýsl-
una fara og eru löngu orðnir
fullsaddir á ófullnægjandi vegakerfi
hennar.
- r • ífw
1]
'1 mm J
Höfundur er verkcfnisstjóri og
situr í samgöngunefnd Samtaka
sunnlenskra sveitarfélaga.
einnig taka höggið af óvinsælli að-
gerð. Þeir skulu vera blórar máls-
ins. Að sögn ráðamanna mun skól-
um „í sjálfsvald sett“ hvort af inn-
heimtu skólagjalda erður. Framlög
verða skert en í þeirra stað fást
heimildir til gjaldtöku. „Ef skólarn-
ir fínna önnur ráð til að brúa bilið
þá gera þeir það,“ lætur mennta-
málaráðherra um mælt á síðum
Morgunblaðsins. Núverandi ástand
framhaldsskóla lýsir sér hins vegar
í því að víða er ekki unnt að sinna
lágmarksviðhaldi húsa og tækja.
Fjárþörfin er gríðarleg svo nánast
má líkja við svelti. í Ijósi þessa eru
orð ráðherra ekki aðeins ábyrgðar-
laus heldur einnig einkar aumleg.
Reyndar virðast fæstir þingmenn
ríkisstjórnarinnar bera menntun
landsmanna fyrir bijósti. Grund-
vallarspurningum sem felast í
álagningu skólagjalda er látið
ósvarað en útfærsluhliðin er í
brennidepli. Aukaatriðin eru ásteyt-
ingarsteinar, sáttasandur eða hvað
sem menn vilja kalla skrípalætin.
Mestu máli virðist skipta hvað
skólagjöldin nefnast. Hvernig þau
bókfærast er svo annað höfuðatriði
í augum þingmanna. Þeir bera nefn-
ilega hag fólksins í Iandinu fyrir
bijósti og hann er langt í frá fólg-
inn í samhjálp og jöfnuði heldur
miklu frekar að skattar þeir og gjöld
sem álagðir eru heiti sem viðkunn-
anlegustum nöfnum.
Höfundur er inspector scholae
Menntaskólans íReykjavík og
formaður Félags
framlialdsskólanema.
Ef þér er annt um línurnar og krónurnar
—geturðu glaðst yfir Hvers dags ís á hverjum degi.
HVÍTA HÚSIÐ / SÍA