Morgunblaðið - 25.09.1991, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 25. SEPTEMBER 1991
17
starfskrafta Sveins Björnssonar.
Hann hefur unnið mikið og drjúgt
forystustarf fyrir þessi félög, og vil
ég þakka innilega fyrir það. Það
Verður skarð fyrir skildi nú þegar
Sveinn Bjömsson er fallinn frá.
Sveinn Bjömsson var tvíkvænt-
ur. Fyrri kona hans var Áslaug
Jónsdóttir, en hún lést 1960. Þau
eignuðust tvö börn: Björn og
Margréti. Eftirlifandi kona Svéins
er Ragnheiður G. Thorsteinsson.
Þau eignuðust tvo syni, þá Geir og
Svein.
Stjórn íþróttabandalags
Reykjavíkur sendir eftirlifandi konu
og bömum hans innilegustu samúð-
arkveðjur. Það er mikil eftirsjá að
góðum dreng og einstökum forystu-
manni innan íþróttahreyfingarinn-
ar.
Ari F. Guðmundsson,
formaður ÍBR.
Þeir sem áttu þess kost að kynn-
ast og starfa með Sveini Björns-
syni, kaupmanni og forseta ÍSÍ,
minnast hans fyrir sérstakan dugn-
að og ósérhlífni við þaujnálefni sem
honum voru hugleikin.
Það var ánægjulegt og lær-
dómsríkt að starfa með slíkum hug-
sjónamanni og í huga mér blandast
sámm söknuði, einlægar þakkir
fyrir góðvild hans og handleiðslu
við oft erfið og flókin störf.
Sveinn átti mikinn þátt í að móta
starf og stefnu íþróttanefndar ríkis-
ins í meira en tvo áratugi og með
dugnaði sínum, áhuga og þekkingu
að skapa einstakan samstarfsanda
sem þar hefur jafnan ríkt.
Við verkefni eins og baráttu fyr-
ir lottó, nauðsynlegri uppbyggingu
aðalstöðva ÍSÍ í Laugardal, stofnun
íþróttamiðstöðvar íslands að Laug-
arvatni o.fl. naut íþróttahreyfingin
þekkingar og þrautseigju Sveins og
mun njóta afraksturs þeirra starfa
um ókomin ár.
Samstarfsmenn hans og vinir
sem fylgdust síðustu árin með bar-
áttu hans við erfiðan sjúkdóm sem
líklegur var til þess að yfirbuga
hann, munu minnast hans fyrir
ótrúlegan kjark, dugnað og æðru-
leysi gagnvart þessari ógnun.
Eitt er víst að ég mun ævinlega
vera þakklátur fyrir það að hafa
fengið að vinna með Sveini að hans
hjartans málum, ferðast með hon-
um og leggja á ráðin um ýmis verk-
efni sem líkleg væru til þess að
efla íþróttastarfið í landinu. Per-
sónuleg vinátta hans og hvatning
hefur verið og mun verða mér mik-
ill styrkur í þeim störfum sem ég
á enn ólokið. Hann var einstakur
drengskaparmaður.
Eiginkonu Sveins, Ragnheiði G.
Thorsteinsson, votta ég virðingu
mína og aðdáun á þeim styrk og
umhyggju sem hún veitti honum í
erfiðri baráttu síðustu mánaða.
Henni og börnum þeirra sendi ég
mínar innilegustu samúðarkveðjur.
Blessuð sé minning um góðan
dreng.
Reynir G. Karlsson
íþróttafulltrúi ríkisins.
Sveinn Björnsson, kaupmaður og
forseti ÍSÍ, er látinn, tæplega 63
ára að aldri, langt um aldur fram.
Hann hafði átt við vanheilsu að
stríða í tæplega tvö ár en barðist
við sjúkdóm sinn af miklum krafti
og af bjartsýni, en varð að láta
undan síga, og lést á heimili sínu
mánudaginn 16. september sl.
Ég mun fyrst hafa kynnst Sveini
Björnssyni sem unglingur, en faðir
minn og hann voru góðir kunningj-
ar og áttu samleið og samstarf í
ýmsum málum. Síðar átti ég eftir
að kynnast Sveini betur og eiga
samstarf við hann á vettvangi
íþróttamála og ekki síður á vett-
vangi borgarmála fyrir Sjálfstæðis-
flokkinn, en þar haslaði hann sér
völl um árabil. Sveinn var kjörinn
varaborgarfulltrúi í Reykjavík 1974
og sat sem slíkur í tvö kjörtímabil,
eða til ársins 1982. í borgarstjórn
voru honum falin mörg trúnaðar-
störf og m.a. var hann kjörinn for-
maður íþróttaráðs Reykjavíkur
1974. í þau 4 ár sem Sveinn var
formaður ráðsins varð mikil upp-
bygging íþróttamannvirkja í
Reykjavík og er af mörgu að taka
í þeim efnum. Fijálsíþróttavöllurinn
í Laugardal var byggður, fyrsti
fijálsíþróttavöllur á Islandi þar sem
hlaupa-, kast- og stökkbrautir voru
lagðar gerviefni einsog þá best
þekktist. Þessi völlur var bylting frá
því sem fyrir var og þurfti mikla
vinnu og fortölur til, til þess að fá
samþykki fjárveitingavaldsins fyrir
svo nýstárlegu mannvirki. Að því
stóð Sveinn með miklum myndar-
brag. Á þessum árum hófst upp-
bygging í Bláfjöllum og grunnur
lagður að því mikla skíðasvæði,
stærsta skíðasvæði landsmanna í
dag. Að þessu verkefni vann Sveinn
ásamt félögum sínum og þá sér-
staklega Stefáni heitnum Kristjáns-
syni íþróttafulltrúa Reykjavíkur, en
þeir voru miklir áhugamenn um
uppbyggingu skíðaaðstöðu í Blá-
fjöllum. Á þessum vettvangi unnu
þeir félagar mikið starf sem seint
verður full þakkað. Þá kom Sveinn
því til leiðar að lokið var við bygg-
ingu búnings- og baðaðstöðu við
sundlaugina í vesturbæ, en nokkuð
lengi hafði dregist að ljúka því verk-
efni. Samstarf Borgarinnar og
íþróttafélaganna jókst verulega á
þessum árum, enda þekktu fáir
betur til í þeim efnum en Sveinn
Björnsson, svo lengi og mikið sem
hann hafði starfað í íþróttahreyf-
ingunni. Af þessu má sjá að mikið
gekk undan Sveini í þessum verk-
um, hann gekk í verkin af mikilli
elju, næstum því ákefð, því hann
vildi ná árangri, og það er engin
launung, hann náði árangri. Á þess-
um tíma var ég varamaður í íþrótta-
ráði, varð síðan aðalmaður ásamt
Sveini í minnihluta Sjálfstæðis-
flokksins 1978 til 1982, og að lok-
um aftur í meirihluta 1982-1986.
Samstarfið var því oft mikið á þess-
um árum, ekki aðeins í íþróttaráði,
líka vegna þess að við gegndum
trúnaðarstörfum í íþróttahreyfing-
unni, hann sem forseti ÍSÍ og ég
sem formaður HSÍ og síðar IBR.
Af þessum störfum var samstarfið
hvað ánægjulegast og mest þegar
við vorum í minnihluta í íþrótta-
ráði. Sveinn var leiðtogi í minni-
hluta borgarstjómar í íþróttaráði, í
nýju hlutverki sem kallaði á ný
vinnubrögð. Sjálfstæðismenn höfðu
ekki áður, né aftur, verið í minni-
hluta í borgarstjórn og reyndi því
oft á þolrifin. Sveinn stóð sig afar
vel í þessu hlutverki, ekki síður en
í meirihlutastarfi, og fyrir mig var
þetta skóli sem ég hef notið síðan.
En þó svo að leiðir lægju oft saman
þá var það síður en svo að við
værum alltaf sammála um íþrótta-
mál og störf íþróttahreyfíngarinnar,
þó svo að markmiðin væru þau
sömu, að vinna íþróttum og íþrótta-
hreyfingunni allt sem við gátum.
Eðlilegt er að íþróttaforystumenn
sem aðrir hafi misjafnar skoðanir
á leiðum að markmiðunum. í þeim
efnum kunnum við að meta hvor
annan og virða skoðanir hvors ann-
ars. Sveinn var hreinskiptinn og
maður vissi alltaf hvar maður hafði
hann. Slíkir mannkostir eru ekki
alltaf til staðar í félags- og stjóm-
málastarfi.
íþróttamenn kveðja nú forystu-
mann sinn, íþrótta- og tómstunda-
ráð kveður nú góðan félaga og fyrr-
-verandi formann, skarð er fyrir
skildi. Saga íþrótta á íslandi verður
ekki skráð nema Sveins Bjömsson-
ar verði þar myndarlega getið. Þar
mun hann sitja á fremsta bekk.
Missir íþróttahreyfingarinnar er
mikill, en missir eiginkonu og ást-
vina er langtum meiri og era þeim
í mikilli sorg fluttar innilegar sam-
úðarkveðjur hér. Góður drengur er
nú genginn en bjart er yfir minning-
unni um Svein Bjömsson.
Júlíus Hafstein
Maðurinn með ljáinn hefur sótt
Svein Bjömsson heim. Forseti
íþróttasambandsins er allur, eftir
langa og stranga baráttu. Sveinn
vissi að hveiju dró en neitaði að
gefast upp þar til yfir lauk. Það var
honum líkt. í vöggugjöf hafði hon-
um hlotnast skap og áræði, í íþrótt-
um og félagsstarfi öðlaðist hann
æðruleysi og í faðmi fjölskyldunnar
og skóla lífsins safnaðist honum
viljastyrkur og allir þessir eiginleik-
ar Sveins sameinuðust í aðdáunar-
verðu þreki og úthaldi í baráttu
gegn banvænum sjúkdómi.
Hann var hinn sanni íþrótta- og
keppnismaður sem hélt leiknum og
orrastunni áfram til enda og féll
með sæmd og reisn þegar kallið
kom.
Þannig hefur Sveinn Bjömsson
alltaf verið. Hnarreistur, glaðvær
og glæsilegur. Fánaberi íþrótta og
æsku, félagsmaður og forystumað-
ur. Drengur góður og hvers manns
hugljúfi. Öllum íþróttum búinn.
Eg man fyrst eftir Sveini Bjöms-
syni sem ungum manni í íþróttabún-
ingi vestur á gamla Melavelli,
landsliðsmaður í fjögur hundrað
metra hlaupi. Ég man eftir honum
á skrifstofu Sameinaða í hópi
íþróttaforystumanna gamla, góða
KR. Ég man eftir honum í sig-
urvímu búningsklefans, í nagl-
hreinsun ofan í húsgrunni KR-
heimilisins, í fararstjóm og góðra
vina hópi, í fararbroddi Ólympíufara
og æskufólks og nú síðast hef ég
átt því láni að fagna að starfa und-
ir hans stjórn í framkvæmdastjóm
ÍSÍ. Ég hef þekkt Svein Bjömsson
lengi og aldrei af neinu nema góðu.
Sveinn var snemma valinn til
forystu innan íþróttahreyfingarinn-
ar. Störfin bókstaflega hlóðust á
hann í vegtyllum og ábyrgð. En
aldrei miklaðist hann af frama
sínum, einfaldlega vegna þess að
hann leit á störf sín fyrir íþróttirnar
sem sjálfsagðan hlut. Aldrei þáði
hann greiðslur fyrir þau störf, aldr-
ei bað hann um þakkir, aldrei taldi
hann sporin eftir sér. íþróttimar
voru honum hugsjón en ekki hags-
munir.
Sveinn Björnsson var hinn lát-
lausi og vammlausi maður í hveiju
sem hann tók sér fyrir hendur. Niðri
í Skóbúð sat hann í kytrunni sinni
í bakhúsinu og var ekki að sjá að
æðsti maður íþróttahreyfingarinnar
ætti sér þar bækistöð. Hann þurfti
ekki að sýnast, hann Sveinn, enda
hafði hann ekki komist til metorða
fyrir annað en eigin dugnað, eigið
ágæti.
Störf Sveins Björnssonar fyrir
íþróttimar verða aldrei metin til
ijár. Það mundi heldur enginn hafa
tölu á þeim stundum og dögum og
vikum og áram sem Sveinn varði
til félagsmálastarfa. Hann var ein-
stakur að þessu leyti, jafningi þeirra
sem fremst hafa farið í þeim efnum.
Islensk íþróttahreyfing stendur í
ómældri þakkarskuld við Svein
Björnsson og þá ekki síður við fjöl-
skyldu hans, sem skildi hugsjóna-
starf hans og studdi hann og hvatti
til fórnfrekra starfa.
Allur sá mikli fjöldi karla og
kvenna sem hefur tekið þátt í for-
ystustörfum í íþróttafélögum,
bandalögum, samböndum og öðrum
ábyrgðarstörfum kunni að meta
Svein. Hann var mikilhæfur for-
ingi, vinsæll og vellátinn.
Sveinn Björnsson var myndarleg-
ur maður á velli, hávaxinn og höfð-
inglegur. Hann hafði þægilega
framkomu, háttvís og prúður og
bauð af sér einstaklega góðan
þokka.
Sveinn var helsjúkur maður und-
ir það síðasta. Það var öllum ljóst
og einnig honum sjálfum. En slíkur
var hugurinn og þrekið að hann lét
veikindin ekki aftra sér frá því að
starfa og standa uppréttur til hinstu
stundar. Á fundi framkvæmda-
stjómar ÍSÍ í byijun þessa mánaðar
var Sveinn mættur og var ekki á
því að hætta. „Ég áskil mér rétt
til að leggja fram bókun á næsta
fundi,“ sagði hann og lét ekki deig-
an síga. Hann varðveitti hetjulund-
ina og keppnisandann fram á
síðasta fund, fram á síðustu stund.
Hann lifði og dó eins og sönnum
íþróttamanni sæmir. Minning hans
mun lifa.
Ellert B. Schram
Mánudaginn 16. september sl.
lést í Reykjavík Sveinn Björnsson,
forseti íþróttasambands íslands, 62
ára að aldri, eftir hetjulega baráttu
við ólæknandi sjúkdóm í nærri tvö
ár. Sveinn var fæddur í Reykjavík
10. október 1928, sonur hjónanna
Björns G. Jónssonar, kaupmanns,
og konu hans Ingibjargar Sveins-
dóttur.
Sveinn lauk prófí frá Samvinnu-
skólanum 1947, stundaði verslunar-
störf sem skóvörakaupmaður frá
1954, auk þess sem hann á að baki
óvenju fjölþættan og glæsilegan
starfsferil á sviði íþrótta- og félags-
málastarfs. Með vini mínum og
samheija Sveini Björnssyni er fall-
inn frá einn dugmesti forustumaður
íslenskrar ungmenna- og íþrótta-
hreyfingar um áratuga skeið. Leiðir
okkar lágu fyrst saman 1965 þegar
undirritaður var kosinn í stjóm
Ungmennafélags íslands, en þrem-
ur árum áður hafði hann verið kos-
inn í stjórn ÍSÍ. Hann var hinsvegar
kosinn varaforseti ÍSÍ 1972, en
þremur árum áður hafði sá er þetta
ritar tekið við formennsku í UMFÍ.
í rúman áratug áttum við saman
margar ánægjulegar ferðir á fundi
og þing félagsmanna íþróttahreyf-
ingarinnar vítt um land.
Fljótlega kom í. ljós að hugsjónir
okkar og baráttumál féllu saman á
mörgum sviðum þrátt fyrir vissa
samkeppni þeirra félagshreyfinga
sem við veittum forystu, þ.e.a.s. ISÍ
og UMFÍ.
Aldrei féll skuggi á okkar góða
samstarf og félagsskap sem átti
eftir. að vaxa með árunum og verða
mun nánari og persónulegri.
Árið 1984 lágu leiðir okkar sam-
an í íþróttanefnd ríkisins og 1989
í stjóm íþróttamiðstöðvar íslands á
Laugarvatni, þar sem Sveinn
gegndi formennsku. í þessum
stjórnum báðum starfaði Sveinn af
mikilli trúmennsku og metnaði og
naut ég hverrar stundar með honum
þar, sem því miður er nú lokið af
hans hálfu langt um aldur fram.
Við félagarnir sem eftir stöndum
hljótum nú að hefja merki baráttu-
mannsins til meiri og stærri verka
í anda þeirra hugsjóna sem hann
bar svo mjög fyrir bijósti alveg fram
á síðasta dag.
Hann sá fyrir sér á íslandi öfluga
fijálsa ungmenna- og íþróttahreyf-
ingu sem nyti verðugs stuðnings
opinberra aðila og samstarfs varð-
andi Uppbyggingu á aðstöðu og til
fjölþættra félagsmálastarfa.
Hann barðist fyrir framsýnni
uppbyggingu íþróttahreyfingarinn-
ar í Laugardalnum í Reykjavík og
átti mestan þátt í því að hreyfíngin
varð eignaraðili að íslenskri getspá,
„lottóinu“. Áram saman eftir stofn-
un íslenskra getrauna barðist hann
fyrir „lottóinu", oft fyrir daufum
eyram. Allar fullyrðingar hans um
arðsemi þess hafa ræst og gott
betur.
Sveinn Björnsson hreyfði fyrstur
þeirri hugmynd í hádegisverðarboði
í tengslum við íþróttaþing hjá
menntamálaráðherra þáverandi
Sverri Hermannssyni að íslenska
ríkið og íþróttahreyfingin, þ.e.a.s.
ÍSÍ og UMFÍ, stæðu sameiginlega
að stofnun og starfrækslu íþrótt-
amiðstöðvar Islands á Laugarvatni.
Draumurinn rættist og ÍMÍ tók til
starfa á Laugarvatni 20. júní 1989
og hefur verið starfrækt þar síðan
við sívaxandi gengi undir metnaðar-
fullri formennsku Sveins Björnsson-
ar forseta ISÍ og með góðum stuðn-
ingi UMFÍ og fleiri aðila.
Þessi rúmlega tvö ár sem Sveinn
vann að þessari uppbyggingu með
okkur verða mér alla tíð eftirminni-
leg og mér er til efs að hann hafi
áður lagt jafnmikið af sjálfum sér
í nokkurt viðfangsefni á sínum far-
sæla starfsferli fyrir íþróttahreyf-
inguna. Á sama tíma barðist hann
af þvflíkri hetjulund og karl-
mennsku við sjúkdóm og það fram
á síðasta dag. Þann 20. ágúst sl.
héldum við síðast fund í Iþrótta-
nefnd ríkisins í sumarhúsi mínu
austur í Laugardal. Þremur dögum
fyrir lát hans ræddi ég við hann í
síma frá höfuðstöðvum ÍMÍ á Laug-
arvatni og greindi honum frá gangi
íþróttalegrar uppbyggingar á
staðnum, en þar er nú nýlokið bygg-
ingu knattspymuvallar, og unnið
að byggingu sundlaugar.
Hann sagði í lok samtalsins, „ég
er svolítið slappur og kemst ekki
austur að Laugarvatni núna, en ég
kem síðar". Þetta voru okkar loka-
orð síðdegis á föstudag, á mánudag
var hann allur.
Átakalaus hefur þessi bygging-
aráfangi ekki verið og því mikið
reynt á þolrifin í mönnum að gef-
ast ekki upp en setja markið hátt
og freista þess að standa saman
þar til settu marki yrði náð.
Undirritaður mun hér eftir hugsa
hvern áfangasigur í þessari upp-
byggingu í minningu vinar okkar
Sveins Björnssonar og það mun
verða okkur hvati til áframhaldandi
framkvæmda.
Á þessum sama tíma og upp-
bygging ÍMÍ á Laugarvatni hefur
staðið yfir fluttum við Sveinn okkar
annað heimili austur í Laugardal
og byggðum okkur þar sumarhús
þannig að öllum mátti ljóst vera
að við ætluðum ekki í bráð að láta
deigan síga við uppbygginguna á
Laugarvatni sem heillaði okkur og
þeir miklu möguleikar sem íslenskri
íþróttahreyfingu og öllum almenn-
ingi yrði þar búin í næstu framtíð.
Þriðji félaginn í þessum samstillta
baráttuhópi, Reynir G. Karlsson,
íþróttafulltrúi, byggði á sama tíma
sitt sumarhús vestan heiðar á Þing-
völlum. Við hjónin fylgdumst með
því af hve mikilli smekkvísi og alúð
þau Ragnheiður og Sveinn hófu
ræktun á landareign sinni fyrir
austan og hversu fallegt og velbúið
sumarhúsið þeirra var. Með sáram
trega sendi ég þessum góða vini
mínum og samheija þakkir fyrir
samfylgdina sem því miður var of
stutt.
Ragnheiði sendum við hjónin
innilegar samúðarkveðjur og að-
standendum öllum.
Hafsteinn Þorvaldsson
Við fráfall Sveins Bjömssonar
er horfinn af sjónarsviðinu einn af
þekktustu og áhrifamestu forystu-
mönnum íþróttahreyfingarinnar.
Tíminn og orkan sem hann lagði
af mörkum á vettvangi íþróttanna
var með ólíkindum. Enda er það
deginum ljósara að með starfi sínu
að framgangi og eflingu íþróttanna,
öðlaðist Sveinn ákveðna lífsfyllingu
sem honum var mikils virði. Með
sanni má segja að íþróttimar og
velferð þeirra hafi verið hans hálfa
líf.
Foreldrar Sveins vora Björn G.
Jónsson kaupmaður í Reykjavík og
kona hans Ingibjörg Sveinsdóttir.
Sveinn stundaði nám í Samvinnu-
skólanum og hefur rekið sitt eigið
fyrirtæki, Skósöluna, síðan_1954.
Hann kvæntist 1951 Áslaugu
hárgreiðslumeistara, Jónsdóttur
skipstjóra í Hafnarfírði Magnússon-
ar og konu hans Margrétar Jóns-
dóttur. Áslaug lést árið 1960, en
hún og Sveinn eignuðust tvö böm;
Bjöm verkfræðing og Margréti sem
er húsmóðir búsett í Bandaríkjun-
um.
Síðari og eftirlifandi eiginkona
Sveins er Ragnheiður Guðrún, dótt-
ir Geirs Thorsteinssonar og konu
hans Sigríðar Hannesdóttur Haf-
stein. Ragnheiður og Sveinn eign-
uðust tvo syni; Geir, sem er háskóla-
nemi og einn okkar fremstu hand-
knattleiksmanna, og Svein, sem er
málari en leggur jafnframt stund á
nám í sjúkraþjálfun.
Strax á unglingsárum varð
Sveinn virkur íþróttakennari. Má
segja að hann hafi verið fæddur inn
í sitt félag, KR. Fijálsíþróttir voru
hans aðal íþróttagrein, einkum
hlaupin, og náði hann það langt að
verða valinn í landslið íslands.
En leiðtoga- og stjómunarstörfin
komu fljótt til skjalanna og starfaði
Sveinn í u.þ.b. 40 ár í félagsmála-
forystu. Sem sýnishom af þátttöku
hans á þeim vettvangi skal eftirfar-
andi nefnt: í hússtjóm KR í 38 ár,
lengst af sem gjaldkeri. í stjóm KR
í 25_ ár, þar af varaformaður í 15
ár. í stjóm ÍSÍ í 29 ár, þar af for-
seti frá 1980. í Ólympíunefnd ís-
lands í 18 ár. Öll árin varaformaður
og aðalfararstjóri á femum
Ólympíuleikum. Formaður íþrótta-
hátíðamefndar ISI í öll skiptin sem
hún hefur verið haldin: 1970, 1980
og 1990. í stjóm íþróttanefndar
ríkisins í 22 ár og í stjóm Félags-
heimilasjóðs í 19 ár.
Á ýmsum öðrum sviðum félags-
mála var Sveinn virkur þátttak-
andi. Spannar sá þáttur allt frá
stjórnmálum til samtaka kaupsýslu-
manna, Tónlistarfélagsins og nú
síðast til íþróttamiðstöðvar íslands
sem verið er að hefja uppbyggingu
á að Laugarvatni, en skv. reglugerð
er forseti ÍSI á hvetjum tíma stjóm-
arformaður þar.
Það má ljóst vera að það er ekki
Sjá bls. 32.