Morgunblaðið - 06.10.1991, Blaðsíða 16

MötóúNBLAÐlÐ SUNNUDAGUR G. OKTÓBER 1991
%
KATLA GAUS SIÐAST I OKTOBER 1918
■ Við leiðum ekki
hugann að Kötlu
í amstri dagsins
■ Fólk er þó viðbúið
ef jökulhlaup
skellur á
ÍSKVGGA
ELDFJALLS
Mýrdalsjökull er heillandi í landslaginu.
eftir Sigurð Jónsson
„EN EFTIR það fóru að
heyrast ógxirlegar drunur
frá fjöllunum og ægilegur
gufustrókur teygir sig
lengra og lengra upp að
fjallabaki og loks hljóp jök-
ullinn með eldgangi mikl-
um, vatnsflóði og jökla-
burði fram yfir Mýrdals-
sand til sjávar,“ segir Gísli
Sveinsson sýslumaður í
samtali við Vísi 1918 um
upphaf Kötlugossins upp
úr hádeginu 12. október
það ár. Katla hefur ekki
látið á sér kræla síðan en
gosið fyrir 73 árum er enn
í minnum haft og mörgum
þykir ógnvekjandi að
hugsa til þess að Katla
gjósi. Það er einkum á
miðjum Mýrdalssandi sem
þessi hugsun verður áleitin
við margan ferðalanginn
og hjá sumum veldur hún
því að stigið er ósjálfrátt
örlítið fastar á eldsneytis-
gjöf bílsins til að flýta för
yfir sandinn.
Öldinni okkar segir svo frá jökul-
hlaupinu: „Jökulhlaupið var ægilegt
yfir að líta. Flóðið breiddist á stutt-
um tíma yfir allan Mýrdalssand
og umkringdi Hjörleifshöfða.
Hrikaleg jakabákn bar við himin
og svo var jakaburðurinn mikill
að víða sást ekki í vatnið fyrir
honum nema þar sem stórstraum-
ar náðu framrás. Sjórinn utan við
sandinn var alþakinn stórum og
smáum jökum. Þrír vélbátar frá
Vestmannaeyjum og flutninga-
báturinn Skaftfellingur voru í
Vík og var verið að ferma þá og
afferma í óða önn þegar goöið kom.
Var því hætt vegna þess að búist
var við straumköstum og byljum af
jökulhlaupinu. Kl. 5 var kominn
ægilegur straumur í sjóinn og eigi
vært og lögðu þeir af stað hver af
öðrum. Fyrst í stað óttuðust menn
að Vík stafaði hætta af flóðinu en
svo varð eigi.“
Hugsa aldrei um þetta
Mýrdalsjökull er eins og aðrir
jöklar að hann hefur yfir sér eitt-
hvert ósýniiegt afl sem dregur að
sér athygli og fyrir þá, sem ekki
hafa hann og eldfjallið í honum fyr-
ir daglegan nábúa, verður hann á
vissan hátt ógnvekjandi og ögrandi.
Ögrunin felst í því að fara nær og
kynnast honum úr nálægð. Þar er
landslagið hrikalegt og náttúrufeg-
urðin mikil. Þessi fegurð Mýrdalsjö-
kuls, auðn sandanna og allt samspil-
ið milii fjalls og fjöru, himins og
hafs dregur til sín erlenda og inn-
lenda ferðamenn sem þykir það
upplifun að staldra þarna við.
Ferðaþjónustan hefur skotið rót-
um og fótum undir búskap hjónanna
Jóhannesar Kristjánssonar og Sól-
veigar Sigurðardóttur á Höfða-
brekku. Bærinn stendur niðri í
sandinum undir höfðanum og er eini
bærinn sem svo^er háttað um vestan
megin sands. „Eg segi það nú alveg
satt að ég veit nú eiginlega ekkert
um Kötlu og hugsa aldrei um þetta,“
sagði Sólveig húsfreyja á Höfða-
brekku þegar þaú hjónin voru heim-
sótt og talið leitt að hugsanlegu
Kötlugosi, hlaupi og fleiru sem fylgt