Morgunblaðið - 23.10.1991, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 23. OKTÓBER 1991
SAMNINGUR UM EVROPSKA EFNAHAGSSVÆÐIÐ
Jacques Delors:
Ríki sem vilja fulla
aðild að EB öðlast
góða reynslu í EES
Lúxemborg. Reuter.
JACQUES Delors, forseti fram-
kvæmdastjórnar Evrópubanda-
lagsins (EB) sagði í Lúxemborg
í gær, að samningurinn um
Evrópska efnahagssvæðið
(EES) ætti eftir að verða gagn-
legur EFTA-ríkjum sem þegar
hefðu sótt um aðild að EB. Af
EFTA-þjóðunum hafa Austur-
ríkismenn og Svíar sótt um að-
ild að EB.
„Delors lítur á EES-samkomu-
lagið sem mikilvæga reynsluaðild
fyrir þau ríki sem æskja aðildar
að EB,” sagði talsmaður hans í
gær. Auk Austurríkismanna og
Svía er almennt búist við því að
Finnar sæki um EB-aðild þegar á
næsta ári og Rene Felber, utanrík-
isráðherra Sviss, sagði í gær að
EES-samkomulagið væri skref í
átt til fullrar aðildar Svisslendinga
að Evrópubandalaginu.
Frans Andriessen, sem fer með
utanríkismál í framkvæmdastjórn
Delors
Andriessen
EB, sagði að meðal þeírra fyrstu
sem kynnu að njóta góðs af því
að EB- og EFTA-ríkin sameina
krafta sína væru nýfijáls ríki
Austur-Evrópu.
Ruud Lubbers, utanríkisráð-
herra Hollands, en Hollendingar
fara með forystu í EB út árið,
sagði í gær að EES-samkomulagið
ætti að geta orðið til þess að flýta
viðræðum um inngöngu Svía í EB
um a.m.k. eitt ár. Gætu þær því
hafist þegar á næsta ári.
Reuter
Pertti Salolainen, utanríkisviðskiptaráðherra Finnlands og formaður EFTA-ráðsins, (t.v.) og Jean-Pasc-
al Delamurez viðskiptaráðherra Sviss kampakátir á samningafundum Fríverslunarbandalags Evrópu
(EFTA) og Evrópubandalagsins (EB) um myndun Evrópska efnahagssvæðisins (EES) í Lúxemborg.
Finnar taka ákvörðun
um EB-aðild á næsta ári
*
Irland og Spánn:
Lítil sem engin
viðbrögð ennþá
VIÐBROGÐ stjórnmálamanna við EES-samkomulaginu í þeim
tveimur löndum, sem helst stóðu í vegi fyrir samkomulagi í sjávar-
útvegsmálum, Irlandi og Spáni, voru lítil sem engin í gær. Er einn-
ig almennt talið að helstu hagsmunaaðilar, t.d. í sjávarútvegi,
muni ekki gefa út neinar yfirlýsingar fyrr en eftir nokkra daga.
Helsinki. Frá Lars Lundsten, fréttaritara Morgunblaðsins.
PERTTI Salolainen, utanríkisviðskiptaráðherra Finnlands og for-
maður EFTA-ráðsins, sagðist í gær ekki vilja tengja afstöðu Finna
til EB-aðildar við samkomulagið um myndun Evrópska efnahags-
svæðisins (EES). Salolainen og Paavo Vayrynen utanríkisráðlierra,
sem sátu báðir samningafundina um EES í Lúxemborg, sögðu að
nú stæði yfir gagnaöflun varðandi galla og kosti hugsanlegrar EB-
aðildar Finna. Henni yrði lokið í næsta mánuði en ákvörðun um
framhaldið yrði ekki tekin fyrr en á næsta ári.
Aðalsamningamaður Spánverja
kom fram í hádegisfréttum sjón-
varps í gær og sagði Spánveija
vissulega ekki hafa náð fram þeim
kröfum varðandi sjávarútveg sem
þeir hefðu sett fram í fyrstu. Við
því hefði hins vegar varla verið að
búast. Góður árangur hefði hins
vegar náðst í t.d. landbúnaðarmál-
STÆRSTA
EB
Belgía
Bretland
Danmörk
Frakkland
Grikkland
Holland
írland
ftalía
Lúxemborg
Portúgal
Spánn
Þýskaland
um og virtist aðalsamninga-
maðurinn á heildina litið vera
nokkuð ánægður.
írskir stjómmálamenn voru
einnig hlédrægir í gær og var lítið
um yfírlýsingar af þeirra hálfu
gagnvart EES. Hins vegar lýstu
Utflutningssamtök írlands yfir
ánægju sinni með samkomulagið.
Vayrynen sagði við heimkomuna
frá Lúxemborg í gær, að EES-
samningurinn ætti að duga Finnum
til frambúðar enda fæli hann í sér
næstum fullkominn aðgang þeirra
að stærsta markaðssvæði heims. í
skjóli samningsins væri hægt að
íhuga frekari skref og kanna nauð-
syn inngöngu í Evrópubandalagið.
Pertti Paasio fyrrum utanríkis-
ráðherra og núverandi leiðtogi
stjórnarandstöðunnar ítrekaði í gær
þá skoðun sína og Jafnaðarmanna-
flokksins, að næsta skref væri að
fara að fordæmi Svía og austurrík-
ismanna og sækja um aðild að EB.
Timo Relander, framkvæmdastjóri
sambands fyrirtækja í þungaiðnaði,
tók í sama streng.
Undanfarna daga hefur umræða
um þjóðarsátt í launa- og kjaramál-
um tröllriðið finnskum ijölmiðlum
og því lítil sem engin umræða orðið
um EES-málin.
í gær létu hins vegar um 10.000
bændur til sín heyra er þeir efndu
til mótmælafundar við þinghúsið í
Helsinki. Mótmæltu þeir harkalega
niðurskurðarstefnu ríkisstjórnar-
innar í landbúnaðarmálum og sögðu
einróma nei við nánara viðskipta-
og efnahagssamstarfi innan Evr-
ópu. Stefna stjórnarinnar hefur ver-
ið að draga úr ríkisstyrkjum til land-
búnaðar. Bændur og samtök þeirra
hafa haldið því fram að aðild að
samevrópsku efnahagssvæði myndi
ganga af finnskum landbúnaði
dauðum.
VIÐSKIPTABANDALAGIÐ
EFTA
Austurríki
Finnland
ísland
Liechtenstein
Noregur
Sviss
Svíþjóö
£1 EB-lönd
I FTA-lönd
Svissneskir ráðherrar:
EES aðeins skref
í átt til EB-aðildar
Ztírich. Frá Önnu Bjarnadóttur, fréttaritara Morgunblaðsins.
UTANRIKIS- og viðskiptaráðherrar Sviss, Rene Felber og Jean-Pasc-
al Delamuraz, sögðu í gær að samningurinn um evrópskt efnahags-
svæði (EES) væri ekki fullkominu en bentu á uin leið að hann væri
aðeins skref í átt að fullri aðild þjóðarinnar að Evrópubandalaginu
(EB). Svissneska ríkisstjórnin hefur hingað til ekki stefnt að aðild
að EB en gerir það nú af orðum ráðherranna að dæma.
Samanburöur á EB og EFTA-löndum
íbúafjöldi Tekjur á hvern mann* Útflutningur Landsframleiösla
400 n T" 201 20,. 81 1
c
'O
EFTA EB
Heimild: Opinberar EB og EFTA-lölur
.1 II
EFTA
'Leiörétt til neyslugetu
EB
EFTA
til EB
EB tii
EFTA
ÍS
■2
■§
.1
EFTA
EB
REUTER
MJJ.’tiLkkitkitttíi

EES-samningurinn mun aðeins
taka gildi í Sviss ef þjóðin samþykk-
ir samninginn í þjóðaratkvæða-
greiðslu. Hún verður haldin á næsta
ári. Ráðherrar þjóðarínnar sættu
sig við hann eftir að deilur um ferð-
ir flutningabíla um Alpafjöll voru
farsæliega leystar. Þeir fengu kröf-
um sínum um fullan þátt í ákvarð-
anatökum um efnahagssvæðið hins
vegar ekki framgengt og Delam-
uraz harmar það en huggar sig við
að samningurinn er aðeins millispor
á leiðinni inn í EB.
Þjóðarflokkurinn (SVP) er sá eini
af stjórnarflokkunum fjórum sem
hefur tekið afstöðu gegn EES og
aðild að EB. Talsmaður flokksins
sagði í gær að afstaða flokksins
nú væri jafnvel harðari en áður þar
sem ráðherrarnir kalla EES skref
í átt að aðild að EB.
Jafnaðarmannaflokkurinn (SP),
er eini stjórnarflokkurinn sem hefur
tekið afstöðu með aðild Sviss að
EB. Hinir stjórnarflokkarnir tveir,
Ftjálslyndi flokkurinn (FDP), flokk-
ur Delamuraz, og Kristilegi þjóðar-
:i<'í lh &uV* í$V-
flokkurinn (CVP), hafa ekki tekið
einarða afstöðu með EES og EB
til þessa. Kristilegir hafa þó hallast
að EES sem leið til að „nálgast
Evrópu” og frjálslyndir hafa sagst
vilja bíða eftir að EES-samningur-
inn lægi fyrir áður en þeir tækju
afstöðu til hans. Uppistaða flokks-
ins, svissneski viðskiptaheimurinn,
er hlynntur EES og aðild að EB
svo talið er víst að stærsti stjórn-
málaflokkur landsins muni styðja
EES og aðild að EB.
Nýjustu skoðanakannanir sýna
að meirihluti Svisslendinga er
hlynntur EES og aðiid að EB.
Stjómmálaflokkar lerigst til hægri
og SVP sem börðust gegn EES og
EB í kosningabaráttunni undan-
farnar vikur komu þó best út úr
þingkosningunum á sunnudag. Þeir
munu væntaniega taka höndum
saman með öðrum íhaldshópum og
berjast gegn EES fyrir þjóðarat-
kvæðagreiðsluna, en hugmyndir um
inngöngu Svisslendinga í EB eru
undir því komnar að þjóðin sam-
þykki EES.