Morgunblaðið - 23.10.1991, Blaðsíða 40
40
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 23. OKTÓBER 1991
io/j
© 1990 Universal Press Syndicate
„flctnyi. er sóLginn L kinverskaru ma£."
Hann er aldrei þreyGandi í
veislum. Ég leiði öll samtöl
hans...
HOGNI HREKKVISI
HUMARSAtE« ...EP /ý1EP öLERSKERA — "
Sólfar
Það var tilhlökkunarefni. þegar
Reykjavíkurborg ákvað að láta
smíða listaverkið Sólfar eftir Jón
Gunnar Árnason og því var fundinn
staður við Sæbrautina, þar sem
himinn, haf og fjarlæg fjöll virtust
eiga að ramma inn þetta magnaða
verk. Smíði verksins var auðsjáan-
lega góð, en af hverju snýr það í
mann skutnum? Átti það ekki að
stefna í sólsetursátt?
Uppsetning útiiistaverka lýtur
sömu lögmálum og uppsetning ann-
arra myndverka, umgjörð og um-
hverfi verður að henta til þess að
þau njóti sín, smekkvísi og næmni
ræður hvernig til tekst.
Ég keyri aldrei svo hjá að ég
kíki ekki á Sólfarið og nokkrar ferð-
ir hef ég gert mér á kajann til að
njóta þess. Fljótlega læddist að mér
sá grunur að verkið stæði of lágt.
Reyndar var í upphafi slakki í stein-
hleðslunni, sem hélt opinni sýn að
verkjnu um sinn, en það stóð ekki
lengi, hleðslan hækkaði smátt og
smátt, þannig að af götunni sást
aðeins efri hluti skipsins. Þetta
þýddi að vegfarendum var fyrir-
munað að sjá Sólfarið allt. Voru
þetta ekki mistök?
Ekki þótti nóg að gert, nú var
gerð steinsteypt kví innan við skip-
ið. Þannig að ekki náðu upp úr
nema efri hlutar skuts og stefnis
og rétt sást á efstu boga. Þó keyrði
um þverbak þegar innan við kvína
risu „siglingamerki”, sem báru
Sólfarið svo ofurliði að það nærri
týndist.
Listaverkið heitir ekki „sjósetn-
ing” og þetta tildur í kringum það
á ekkert skylt við hugmyndir höf-
undarins. Verk Jóns Gunnars höfðu
alltaf dýpri merkingu en fyrsta sýn
gaf til kynna. Þau byggðust á fræð-
um, sem hann hafði tileinkað sér
og þróað með sér. Þetta þekkja
félagar hans mætavel sem og allir
þeir er unna verkum hans.
Hver gefur mönnum leyfi til að
leika sér þannig með listaverk lát-
inna höfunda? Hvar eru ráðgjafar
borgarinnar? Hvað yrði sagt við því
ef einhver tæki mynd Kjarvals
„Nökkvi” og teiknaði leiðarmerki
inn á málverkið? Mér finnst þetta
alveg jafn gróft. Þeir sem hlut eiga
að máli í þessu tilfelli útfæra hug-
mynd sem þeir eiga ekkert í og
misþyrma verki sem listamaðurinn
lét frá sér fullmótaða í frummynd-
inni.
Ég er þess fullviss að Jón Gunn-
ar hefði aldrei samþykkt þessa út-
færslu. Því legg ég til, áður en í
frekara óefni er komið, að „bátakví-
in” verði rifin, „siglingamerkin”
tekin niður og undirstaðan hækkuð.
Listaverkið verði í sjónhæð frá götu
svo að þetta fley hugans fái notið
sín óhindrað, vegfarendum til yndis.
Vegfarandi um Sæbraut
-------*-*-*------
Kalt er manns-
ins hjarta
Ég var að lesa frétt frá Blöndu-
ósi um kúna, er lengdi líf sitt um
einn sólarhring. Þetta er ljót saga.
Mér kemur í hug hvort dýrin, sem
við tökum að okkur, eigi ekkert til-
kall til mannúðar eða tiliitssemi af
okkar hálfu.
Fyrir ekki alllöngu, lagði önnur
kýr á flótta, hún forðaði sér langa
leið á sundi. Hún fékk aðra með-
ferð. Þar voru hjartahlýja og mann-
úð ekki gleymd hugtök.
Þuríður Sörensen
t>essir hríngdu . .
Þakkir til starfsfólks í
Esso-skála
Helenu langar að færa þakkir
fýrir frábæra þjónustu starfs-
fólksins í Esso-söluskálanum á
Nesjum við Hornafjörð 7. október
sl.
Sólmyrkvamyndir
Að gefnu tilefni eru þeir sem
sáu hlut á lofti, er brá fyrir við
sólmyrkvann 1954, beðnir að
skrifa í pósthólf 1097, 121
Reykjavík.
Anna Þórhallsdóttir söngkona
á einkarrétt á þessum frægu
myndum sem hún tók er myrkvinn
var að hverfa frá sólu 30. júní
þetta ár.
Listviðburður
Jón Bjarnason hringdi og vildi
koma á framfæri þökkum fyrir
sýningu í Galleríi 1 1 á Skóiavörð-
ustíg. Þar er Sigurður Eyþórsson
með sýningu og Jón sagði hana
frábæra og langt síðan hann hefði
séð jafn góð málverk og teikning-
arnar hefðu verið mjög
athyglisverðar.
Víkveiji skrifar
Isíðustu viku kynnti Þorsteinn
Pálsson dómsmálaráðherra á
Alþingi niðurstöðu nefndar, er hann
skipaði í maí til að huga að kaupum
á þyrlu fyrir Landhelgisgæsluna,
að flugrekstri gæslunnar og sam-
vinnu hennar við aðra aðila, svo sem
varnarliðið á Keflavíkurflugvelli. I
frásögnum af áliti nefndarinnar
hafa fjölmiðlar lagt áherslu á mis-
munandi atriði. Bent hefur verið á
að nefndin telur að athuga beri,.
hvort íslendingar geti tekið að sér
starfrækslu björgunarsveitar varn-
arliðsins á Keflavíkurflugvelli. Vak-
in hefur verið athygli á því, að í
áliti nefndarinnar er sá kostur
kynntur að kannaður verði markað-
ur fyrir notaðar þyrlur til kaups eða
leigu fyrir Landhelgisgæsluna.
Loks hefur verið skýrt frá því, að
í áliti nefndarinnar segir að endur-
skoða beri yfirstjórn björgunarmála
í landinu, meðal annars í því skyni
að gera starfsemi Landhelgisgæsl-
unnar markvissari og nýta þyrlu-
kost hennar sem best við björgun-
ar- og eftirlitsstörf.
XXX
Igreinargerð Þorsteins Þorsteins-
sonar flugvélaverkfræðings,
sem er hluti af skýrslu þyrlunefnd-
ar, kemur fram, að engin þyrla virð-
ist fáanleg á heimsmarkaði, sem
uppfyllir öll skilyrði greinargerðar
með tillögu til þingsályktunar, sem
samþykkt var á Alþingi skömmu
fyrir síðustu kosningar. Þorsteinn
Þorsteinsson bendir einnig á, að
stofnkostnaður við nýja þyrlu sé
væntanlega 470 til 840 milljónir
króna, eftir því hvaða kostur er
valinn. Þá telur hann að árlegur
rekstrarkostnaður viðbótarþyrlu sé
40 til 80 milljónir króna.
Sýnist ekki óeðlilegt að stjórn-
völd staldri við og hugi vel að öllum
kostum í þessu máli, áður en
ákvarðanir um svo há útgjöld eru
tekin. Bendir þyrlunefnd á, að ein-
mitt í vetur verði líklega sjö björg-
unarþyrlur hér á landi á vegum
varnarliðsins, sem er að taka nýjar
og fullkomnar þyrlur í notkun. „Það
er því með engu móti unnt að segja,
að hættuástand ríki um þessar
mundir hér vegna skorts á björg-
unarþyrlum,” segir í nefndarálitinu.
xxx
Björgunarsveit varnarliðsins á
Keflavíkurflugvelli hefur
sinnt störfum sínum méð glæsibrag
um langt árabil. Fyrir hennar til-
stilli og vegna mikillar hæfni liðs-
manna sveitarinnar hefur mörgu
mannslífi verið bjargað. Víkverja
finnst því fráleitt að umræður um
álit þyrlunefndar snúist um hæfni
Bandaríkjamanna til að sinna hér
björgunarstörfum. Þeir hafa margs-
annað hana.
Á baksíðu Þjóðviljans á laugar-
dag birtist samtal við Kristján Guð-
mundsson, formann Nemendafé-
lags Stýrimannaskólans, þar sem
hann virðist draga þá ályktun af
áliti þyrlunefndar, að hún leggi til
að bandarískir þyrluflugmenn taki
við af íslenskum. Formaðurinn get-
ur ekki hafa lesið skýrslu nefndar-
innar, því að þar er lögð áhersla á
allt annað en þetta. Virðist Kristján
Guðmundsson í orðum sínum ganga
að því vísu, að Olafur Ragnar
Grímsson, formaður Alþýðubanda-
lagsins, hafi farið með rétt mál,
þegar hann túlkaði skýrslu nefndar-
innar á Alþingi, án þess að hafa
lesið hana. Formaður Nemendafé-
lags Stýrimannaskólans er ekki
hinn eini sem hefur orðið hált á því
að taka mark á formanni Alþýðu-
bandalagsins.