Morgunblaðið - 24.10.1991, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 24. OKTÓBER 1991
Soweto í S-Afríku:
Níu lestarfarþegar myrtir
Jóhanncsarborg. Reuter.
HOPUR vopnaðra manna réðst í
gær inn í farþegalest í Soweto í
Suður-Afríku í gær og myrti níu
manns en 36 særðust. Morð-
ingjarnir voru vopnaðir byssum,
Polly Peck-málið
í Bretlandi:___________
Saka Nadir
um 13 millj-
arða fjárdrátt
Lundúnum. Reuter.
BRESK yfirvöld birtu á
þriðjudag ákærur á hendur
Kýpur-Tyrkjanum Asil Nad-
ir, stjórnarformanni stórfyr-
irtækisins Polly Peck, þar
sem hann er sakaður um að
hafa dregið sér 130 milljónir
punda (13,4 milljarða ÍSK).
Áður hafði Nadir verið
ákærður fyrir að hafa dregið
sér 25 milljónir punda (2,6
milljarða ÍSK) í eigu Polly Peck
og ýmissa systurfyrirtækja.
Nýjustu ákæruatriðin varða
fjármuni, sem fluttir voru frá
Polly Peck til systurfyrirtækis-
ins Unipac, en Nadir kveðst
saklaus þar sem tilfærslurnar
bijóti ekki í bága við lög.
Sérstakir fjárhaldsmenn
voru skipaðir yfir Polly Peck í
fyrra vegna 1,15 milljarða (119
milljarða ÍSK) skulda fyrirtæk-
isins.
hnífum og kylfum og telur lög-
regla hugsanlegt að þeir hafi ver-
ið að hefna þess að verkamaður
af ætt zúlúmanna var myrtur fyrr
um daginn. Um 3.000 manns hafa
fallið í átökum stuðningsmanna
Afríska þjóðarráðsins (ANC), sem
einkum cr stutt xhosamönnum, og
Inkatha-flokks zúlumanna frá því
í ágúst.
Sjónarvottar sögðu að árásar-
mennirnir hefðu skyndilega lagt til
atlögu gegn skelfdum farþegunum,
skotið á þá og beitt lagvopnum, sum-
um líkunum var síðan fleygt út úr
vögnunum. „Það var blóð út um allt,
fólk var skotið og skorið í tætlur,
sum líkanna voru í nokkrum hlut-
um,” sagði einn þeirra sem komst
lífs af. Lík lágu eins og hráviði úm
teinana í hverfunum Nancefield og
Orlando. í september var gerð sams
konar árás á lestarfarþega á leið frá
Jóhannesarborg til útborgarinnar
Soweto og lágu þá 26 í valnum. Á
þriðjudag dó einn maður er vopnaður
hópur réðst inn í morgunlest. Tveir
íbúar í Soweto, sem voru í lest á
leið frá útifundi heim til- sín, voru
skotnir til bana af Inkathamönnum
um síðustu helgi.
Um 150 manns hafa týnt lífi í
innbyrðis átökum blökkumanna frá
því að fulltrúar ANC, Inkatha og
ríkisstjórnarinnar undirrituðu friðar-
samkomulag í sl. mánuði. Átökin eru
helsti þröskuldurinn á veginum til
viðræðna helstu stjórnmálaafla um
nýja stjórnarskrá þar sem kynþáttum
verður ekki mismunað.
800 fórust á Indlandi
Reuter
Talið er að um 800 manns hafi farist og þúsundir misst heimili sin
í jarðskjálfta á Norður-Indlandi sl. sunnudag. Hér sjást slasaðir íbúar
í Urratkashi.
Deiluaðilar í Kambódíu
undirrita friðarsamning-
París. Reuter.
RÁÐHERRAR frá 19 ríkjum
komu saman í París í gær til að
undirrita samning um frið í
Kambódíu þar sem borgarastyrj-
öld hefur geisað í tvo áratugi.
Sameinuðu þjóðirnar (SÞ) munu
stjórna landinu i samvinnu við
bráðabirgðastjórn allra stríðsað-
ila þar til frjálsar kosningar fara
fram 1993. James Baker, utan-
ríkisráðherra Bandaríkjanna,
sagði að kommúnistaleiðtoginn
Pol Pot, er talinn er bera ábyrgð
á dauða milljónar samlanda sinna
er hann réði ríkjum 1975 - 1978,
mætti aldrei aftur komast til
valda í Kambódíu.
Meðal viðstaddra voru Borís
Pankín, utanríkisráðherra Sovét-
ríkjanna, forseti Frakklands,
Francois Mitterrand, Javier Perez
de Cuellar, framkvæmdastjóri Sam-
einuðu þjóðanna, og fleiri frámmá-
menn. Er Baker hitti utanríkisráð-
DIOR
snyrtivörukynning
ídagkl. 13-17
herra Kína, Qian Qichen, að máli í
gær sagði bandaríski ráðherrann
að enginn gæti verið viss um að
friður væri tryggður í Kambódíu
með Parísarsamningnum en menn
væru vongóðir um að svo færi.
Hann sagði að viðræður myndu
hefjast við Víetnama eftir mánuð
um bætt samskipti þeirra og Banda-
ríkjamanna.
Komið verður á fót sérstakri
stjórnarnefnd í Kambódíu, Æðsta
þjóðarráðinu, er skipað verður full-
trúum þriggja skæruliðahreyfinga
auk leppstjórnarinnar í höfuðborg-
inni, Pnom Penh. í forsvari verður
Norodom Sihanouk prins, fyrrver-
andi þjóðhöfðingi landsins, en hópur
embættismanna á vegum SÞ mun
einnig sjá um stjórnarstörf fram
að kosningunum. Verður hlutverk
hinna síðarnefndu og léttvopnaðra
sveita samtakanna ekki síst að
reyna að hafa hemil á vopnuðum
herflokkum deiluaðila. Bandarískir
embættismenn sögðu að stjórn Ge-
orge Bush forseta myndi styðja við-
leitni í þá átt að draga leiðtoga
Rauðu khmeranna, samtaka Pols
Pots, fyrir rétt vegna glæpa þeirra.
Pol Pot studdist og styðst enn við
Kínveija, er m.a. sendu honum vopn
til skamms tíma. Eftir að kommún-
istaklíka undir handaijaðri Víet-
nama steypti Pol Pot af stóli með
hervaldi í árslok 1978 hafa Banda-
ríkin stutt ótryggt bandalag þriggja
skæruliðasamtaka, þ. á m. Rauðu
khmeranna, er barist hafa gegn
leppstjórn Víetnama í Pnom Penh.
Rauðu khmerarnir standa best að
vígi hernaðarlega af hreyfingunum
og því ríkir enn ótti við að þeir
reyni að hrifsa til sín völdin á ný.
Júgóslavía:
Herinn undirbýr
stórsókn í Króatíu
Zagreb. Reuter.
HER Júgóslavíu hélt í gær uppi hörðum árásum af sjó og landi á
króatísku borgina Dubrovnik við Adríahaf og hótaði að hefja nýja
stórsókn til að ná nágrannabæjum hennar á sitt vald.
Veljko Kadijevic, varnarmálaráð-
herra Júgóslavíu, boðaði frekari
herkvaðningu og stórsókn hersins
í Króatíu. Hann hafnaði nýrri frið-
aráætlun, sem Evrópubandalagið
hefur lagt fram, en þar er gert ráð
fyrir laustengdu sambandi júgó-
slavnesku lýðveldanna sex.
Herskip og hermenn á landi
beittu stórskotaliðsvopnum og
sprengjuvörpum í árásum á út-
hverfí Dubrovnik. Yfirmaður hers-
ins á svæðinu, Miroslav Telebak,
sagði á blaðamannafundi að herinn
stefndi að því að ná fimm bæjum
í grennd við borgina á sitt vald.
„Júgóslavíuher er að undirbúa
harða gagnárás,” sagði hann og
bætti við að markmiðið væri að
eyðileggja búðir króatískra þjóð-
varðliða á svæðinu.
Herinn hefur setið um Dubrovnik
í rúmar þijár vikur. Enn eru um
60.000 manns í borginni þrátt fyrir
mikinn flótta þaðan að undanförnu.
Júgóslavnesk stjórnvöld hafa nú
takmarkað flutninga á flóttafólki
frá borginni við eitt skip á dag.
Vatn er þar af skornum skammti,
auk þess sem rafmagns- og síma-
sambandslaust er á stórum svæð-
BARINN ER OPINN
FÖSTUD- OG
LAUGARDAGSKVÖLD
TIL KL. 3.
Finnland:
Einstæð kjarasátt
eftir Jaakko Iloniemi
LANGRI kreppu sem hafði nær
lamað finnskt efnahagslíf er lok-
ið með sátt um launalækkun og
kjaraskerðingu. Niðurstaðan
fékkst með óvenjulegum sátt-
aumleitunum milli leiðtoga sam-
taka launþega og vinnuveitenda
þar sem Mauno Koivisto forseti,
Esko Aho forsætisráðherra,
Kalevi Sorsa, fyrrum forsætis-
ráðherra, og Rolf Kullberg bank-
astjóri finnska seðlabankans léku
lykilhlutverk.
Ör samdráttur hefur átt sér stað
í finnsku atvinnu- og efnahagslífi
á rösku ári og má rekja ástæður
þess að hluta til hruns markaða í
Sovétríkjunum sem verið hafa Finn-
um ábatasamir, en einnig til þess
að verð á pappírsvörum, helstu út-
flutningsvöru Finna til Vestur-Evr-
ópu, hefur stórlækkað.
Bundnar voru vonir við að ný
stjórn mið- og hægriflokka undir
forystu Esko Aho forsætisráðherra,
sem tók við völdum eftir þingkosn-
ingar í vor, næði að leysa helsta
vanda framleiðslufyrirtækja, sem
er of hár framleiðslukostnaður. Von
var á að viðræður um kjarasamn-
inga hæfust með haustinu um líkt
leyti og ríkisstjórnin legði fram fjár-
lagafrumvarp fyrir næsta ár. Aðilar
vinnumarkaðarins og þingið stóðu
því frammi fyrir alvarlegu efna-
hagslegu úrlausnarefni. Ný og
óreynd ríkisstjórn undir forystu lítt
reynds forsætisráðherra stóð
frammi fyrir alvarlegum deilum við
launþegasamtökin en í fyrri stjórn
höfðu náin tengsl Jafnaðarmanna-
flokksins og alþýðusambandsins
reynst afdrifarík fyrir úrlausn kjar-
amála. Með Jafnaðarmannaflokk-
inn í stjórnarandstöðu má segja að
mikilvægan hlekk vantaði í kjara-
málaviðræðurnar nú.
Hnefinn í borðið
Eftir talsverðar tafír sló forsætis-
ráðherrann í borðið og krafðist þess
að niðurstaða fengist á kjaramálun-
um í síðasta lagi 21. október. Ef
því yrði ekki að heilsa myndi stjórn-
in grípa inn í og gera ráðstafanir
sem bitnuðu á launamarkaðinum
öllum. Þetta þýddi að ýmsar bætur
yrðu strikaðar út með nýjum skött-
um auk annarra ráðstafana og einn-
ig þótti sýnt að ríkisstjórnin myndi
fella gengi marksins verulega ef
ekki tækjust sættir um kjaraskerð-
ingu milli launþega og vinnuveit-
enda.
Á sunnudag kvaddi forsætisráð-
herrann Sorsa til og bað hann að
hafa milligöngu í deilunni til að
koma skrið á samninga. Hann setti
sína málamiðlun fram á mánudags-
morgun og atvinnurekendur og
nokkur meginsamtök launþega
samþykktu hana strax. Stærstu