Morgunblaðið - 25.10.1991, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 25. OKTÓBER 1991
Okkur er aðeins boðið að
taka þátt í niðurskurðimim
A 0
- segir Asmundur Stefánsson, forseti ASI
„EG skil ekki þessa útréttu hönd ef viljinn snýst um það eitt að gefa
okkur kost á að koma að niðurskurði á vettvangi hins opinbera. Ég
sé ekki samstarfsflötinn. Það er ekki hægt að flokka það undir sam-
starf að vilja fá einhverja aðila út í þjóðfélaginu til að axla það sem
menn sjálfir meta óþægilegt en hafa hvergi vilja til þess að eiga sam-
starf við hreyfinguna um önnur atriði,” sagði Ásmundur Stefánsson,
forseti ASI, aðspurður um þau orð Friðriks Sophussonar, fjármálaráð-
herra, er hann mælti fyrir frumvarpi til fjárlaga, að ríkisstjórnin væri
tilbúin til viðræðna við aðila vinnumarkaðarins um frekari aðgerðir
til að Iækka útgjöld ríkisins og draga úr lántökum. Einar Oddur Kristj-
ánsson, formaður VSÍ fagnaði þessum orðum í Morgunblaðinu í gær
og sagði að aðilar vinnumarkaðarins ættu skilyrðislaust að ganga til
samninga á þessum grundvelli.
„Hér er verið að ráðast í alvarleg-
an niðurskurð á ýmsum félagslegum
atriðum, rústa kerfi ríkisábyrgðar á
launum, skera niður atvinnuleysis-
tryggingar og hugsanlega almánna-
tryggingar, fara fram gegn sjúkling:
um og fleiri aðilum í þjóðfélaginu. í
stað þess að lýsa vilja til að taka
þessa þætti til endurskoðunar þannig
að sættir geti orðið um, virðist eina
tilboðið vera að segja okkur að við
megum hjálpa þeim við að skera
meira niður,” sagði Ásmundur.
Aðspurður hvort verkalýðshreyf-
ingin hefði ekki einmitt lýst því yfir
að ríkissjóðshallinn væri mjkið efna-
hagslegt vandamál, sagði Ásmundur
það alveg rétt. „Vissulega er ríkis-
sjóðshallinn mikið vandamál og
vissulega þarf að vinna skipulega að
því að draga úr útgjöldum hins opin-
bera, en það skiptir auðvitað miklu
máli hvernig það er gert. Það getur
ekki verið samstarfsforsenda að leita
skjóls um það sem erfitt er í niður-
skurði, en hafa að öðru leyti engan
vilja til samstarfs og þannig sýnist
mér málið liggja fyrir. Það hefur
ekkert annað komið fram. Það síð-
asta sem boðað hefur verið er að það
eigi að koma upp sjúkratryggingum
með dularfullum hætti, þar sem fólk
eigi að fara að kaskótryggja sig og
það er kannski rétt að minna á í því
sambandi að það hefur hvergi í víðri
veröld verið byggt upp traust og al-
mennt heilbrigðiskerfi á fijálsum
tryggingum. I Bandaríkjunum eru
34 milljónir taldar algjölega ótryggð-
ar. 173 milljónir manna eru með
tryggingar og 85% þeirra eru með
tryggingar með samningum á vinnu-
stað, þannig að atvinnurekandinn
borgar iðgjaldið. 15% borgar sitt ið-
gjald sjálfur og það sýnir kannski
skýrar en flest annað að jafnvel í
landi eins og Bandaríkjunum eru
fijálsar tryggingar afar sjaldgæft
fyrirbæri. Eg skil ekki hvaða kúnstir
þetta eru, því ef það á að koma á
skyldutryggingu þá er bara verið að
koma á nýjum skatti, því þá er mönn-
um ekkert frjáist nema það að
borga,” sagði Ásmundur.
VEÐUR
V
/ DAG kl. 12.00
/
/
/ /
8°/ /
/ / /
/ / / /
/ / / / /
/ ^ HeimiW: VeOurstola Islands
f [ (Byggt á veðurspá kl. 16.15 I gær)
/
/
VEÐURHORFUR í DAG, 25. OKTÓBER
YFIRLIT: Við strönd Grænlarids vestur af Reykjanesi er heldur
vaxandi 998 mb lægð sem hreyfist lítið en við Irland er 1.034 mb
hæð.
SPÁ: Sunnankaldi um landið austanvert en breytileg eða vestlæg
átt vestantil. Hiti 7-10 stig austanti! en 4-6 um vestanvert landið.
)
VEÐURHORFUR NÆSTU DAGA:
HORFUR Á LAUGARDAG:Austan- og suðaustanátt og rigning eða
súld víða um land, einkum suðaustantil. Hlýnandi veður.
HORFUR Á SUNNUDAG:Fremur hæg suðaustanátt og milt. Súld
á Suður- og Austurlandi en að mestu þurrt norðanlands og vestan.
Svarsími Veðurstofu islands — Veðurfregnir: 990600.
TÁKN:
Heiðskírt
Léttskýjað
Hálfskýjað
Skýjað
Alskýjað
y, Norðan, 4 vindstig:
Vindörin sýnir vind-
stefnu og fjaðrirnar
vindstyrk, heil fjöður
er 2 vindstig.
/ / /
/ / / / Rigning
/ / /
* / *
r * r * Slydda
/ * /
* * *
* * * * Snjókoma
* * *
■| 0 Hitastig:
10 gráður á Celsíus
V
y
Skúrir
Él
— Þoka
= Þokumóða
’, ’ Súld
OO Mistur
—|- Skafrenningur
| ? Þrumuveður
VEÐUR VÍÐA UM HEIM
kl. 12.00 í gær að ísl. tíma
hlti veður
Akureyri 13 skýjað
Reykjavik 7 rigning
Bergen 11 léttskýjað
Helsinki 1 léttskýjað
Kaupmannahöfn 11 léttskýjað
Narssarssuaq 1 léttskýjað
Nuuk 4-3 snjóél
Osló 9 léttskýjað
Stokkhólmur 6 úrkoma
Þórshöfn 9 súld
Algarve 20 léttskýjað
Amsterdam 13 skýjað
Barcelona 16 léttskýjað
Berlín vantar
Chicago 19 þrumuveður
Feneyjar vantar
Frankfurt 10 alskýjað
Glasgow 6 þokumóða
Hamborg 10 súld
London 10 alskýjað
Los Angeles 14 léttskýjað
Lúxemborg 8 skýjað
Madríd 13 skýjað
Malaga 18 skýjað
Mallorca 17 skýjað
Montreal 6 léttskýjað
New York 16 þokumóða
Orlando vantar
París 11 skýjað
Madelra vantar
Róm 17 heiðskýjað
Vín 5 rigning
Washington vantar
Winnipeg +5 snjókoma
Morgunblaðið/Valdimar Kristinsson
Toppur frá Eyjólfsstöðum vakti mikla athygli þegar hann kom
fram á sýningu stóðhestastöðvarinnar vorið 1990, knapi er Rúna
Einarsdóttir.
Stóðhesturinn Toppur frá Eyjólfsstöðum:
Rifbeinsbrot orsök
„hormónasjokksins”?
ALLT BENDIR nú til þess að ástæður hormónasjokksins marg-
fræga sem stóðhesturinn Toppur frá Eyjólfsstöðum fékk á lands-
móti hestamanna á síðasta ári megi rekja til rifbeinsbrots. Þá
þykir fullvíst að ástæðan fyrir lakri frammistöðu hestsins á
fjórðungsmótinu í sumar megi rekja til þessa.
Mikla athygli vakti á landsmót- hann að um rifbeinsbrot væri að
inu þegar í Ijós kom að ekki var ræða og ráðlagði hvíld. Fékk hest-
hægt að sýna Topp á mótinu fyrir urinn góða hvíld fyrir fjórðungs-
ólátum sem Kristinn Hugason mótið og sagði Sigurbjöm að þegar
hrossaræktamáðunautur kallaði til dóms kom á mótinu hafi allt
hormónasjokk en talið var að virst í góðu lagi en þegar leið á
ástæður ólátanna væru þær að mótið fór allt í sama farið. „Var
náttúran væri farin að segja ótæpi- hesturinn allur í bremsu og ómögu-
lega til sín. Fyrr um vorið hafði legur í alla staði,” sagði Sigurbjörn.
Toppur verið sýndur á stóðhesta- Eftir að hesturinn kom úr hryss-
stöðinni og hlotið þar hæsta dóm um í haust var dýralæknirinn á
fímm vetra hesta það árið. Hellu fenginn til að líta á hann og
Síðast liðinn vetur var hestinum var þá allt við það sama, bólga og
komiðíþjálfunhjáSigurbimiBárð- eymsli en vonast er til að þetta
arsyni tamningamanni með sýn- lagist nú þegar hesturinn er í hvíld
ingu á fjórðungsmótinu í sumar í frá hryssum og þjálfun.
huga. Segir Sigurbjörn að framan Leiða menn getum að því að rif-
af hafi ekki borið á neinu óeðlilegu beinsbrotið kunni að vera ástæða
en þegar fór að h'ða á þjálfunartím- fyrir hormónasjokkinu fræga og
ann hafi hestinum farið aftur og fullvíst að Toppur sýndi ekki sínar
þótti honum það furðu sæta því réttu hliðar -á íjórðungsmótinu í
hesturinn hafi sýnt af sér góðar sumar af þessum sökum. Ekki er
hliðar og geðslagið sérlega gott. vitað hvenær óhappið hefur átt sér
Þuklaði Sigurbjöm hestinn hátt og stað en getum hefur verið að því
iágt og fann bólgu og eymsli á rifj- leitt að það hafí átt sér stað þegar
unum neðanverðum í gjarðstæðinu Toppur var fluttur norður í Skaga-
á móts við olnboga. Var þessu fjörð á landsmótið.
næst kallað á dýralækni og taldi -VK
Frumvarp á kirkjuþing:
Ástæður sjálfsvíga ung-
menna verði kannaðar
Á KIRKJUÞINGI í Bústaðakirkju í gær kom fram tillaga til þingsálykt-
unar um að láta kanna ástæður sjálfsvíga meðal ungmenna.
Tillaga um könnun á ástæðum
sjálfsvíga ungmenna var flutt af
kirkjuráði og framsögumaður var
Guðmundur Magnússon, fræðslu-
stjóri Austurlands. í tillögunni kemur
jafnframt fram að þingið beini ein-
dregnum tilmælum til Fjölskyldu-
þjónustu kirkjunnar um að veita að-
standendum og félögum þessara
ungmenna ráðgjöf og stuðning eftir
öllum tiltækum leiðum. í greinargerð
kemur fram að tíðni sjálfsvíga hafi
aukist mikið á síðustu árum. Sam-
kvæmt upplýsingnm frá Hagstofu
Islands voru sjálfsvíg 923 á tímabil-
inu 1951-1990 eða 23 að meðaltali
á hveiju ári. Þar af voru 147 ung-
menni á aldrinum 15-24 ára eða
15,9%. Ef miðað er við síðastliðin
átta ár voru sjálfsvíg unglinga 59
eða 20,6%. Kirkjuráð telur að nauð-
synlegt sé að víðtæk könnun verði
gerð og þyrfti hún að ná til heimilis-
aðstæðna, skólagöngu, þátttöku í
atvinnulífi o.fl.
Að sögn Guðmundar Magnússonar
er þó nokkuð um að leitað sé til
presta varðandi þessi mál, sérstak-
lega úti á landsbyggðinni. Hann seg-
ir að búið sé að ráða sálfræðing og
félagsfræðing til Fjölskylduþjónustu
kirkjunnar og þangað geta m.a. að-
standendur og prestar leitað aðstoð-
ar, en einnig sé hægt að leita til
þessarar þjónustu vegna ýmiss konar
mála.
„Það stingur okkur alltaf meira í
augu þegar ungt fólk tekur til þess-
ara ráða. Ég þori ekki að fullyrða
neitt með tölur, en í ár er ekki útlit
fyrir að þetta breytist til batnaðar,”
segir Guðmundur.
Á kirkjuþinginu var borin fram
breytingartillaga um að könnunin
næði til allra aldurshópa með sér-
stöku tilliti til unglinga á aldrinum
14-20. Báðar tillögurnar fara fyrir
allsherjamefnd kirkjuþings til endur-
skoðunar og umfjöllunar.
Jóhann Björnsson, sóknarnefndar-
formaður Árbæjarsóknar, var for-
sögumaður frumvarps til laga um
sóknarkirkjur og kirkjubyggingar,
sem borið var fram í gær.
„Það hafa ekki verið til heilstæð lög
um sóknarkirkjur, en á kirkjuþingi
1982 var tillaga þess efnis sam-
þykkt. Þar kom m.a. fram að ríkið
greiddi 2A hluta kostnaðar við kirkju-
byggingar. Engin kirkjumálaráð-
herra síðan þá hefur flutt það frum-
varp á Alþingi.”
I frumvarpinu kemur fram að
nauðsynlegt sé að löggjöf um kirkjur
og kirkjubyggingar og umræður um
það hvort ríkið eigi að taka þátt í
byggingu kirkna megi ekki stöðva
það. „Með þessu nýja frumvarpi vilj-
um við koma þessu á framfæri og
að það verði tekið fyrir á Alþingi. I
því eru ekki þeir ásteitingssteinar
sem voru í gamla frumvarpinu, sem
að mati nefndarmanna var til þess
að það náði ekki fram að ganga, þó
svo að við vildum gjarnan fá meiri
stuðning frá ríkinu,” sagði Jóhann
Björnsson.