Morgunblaðið - 29.10.1991, Blaðsíða 24
24
MORGUNBLAÐIÐ ÞRID.JUDAGUP 29, OKTÓBpR 1991
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Sigtirbjörn Einarsson biskup og frú Magnea Þorkelsdóttir ásamt Jóhannesi Pálmasyni formanni
sóknarnefndar og séra Karli Sigurbjörnssyni og séra Ragnari Fjaiari Lárussyni.
Orgelsjóður Hallgrímskirkju:
Biskupi afhent gjafabréf
FIMMTUGASTA Hallgrímsmessan var sungin í Hallgrímskirkju
á sunnudaginn var. Við það tækifæri var herra Sigurbirni Einars-
syni biskupi afhent gjafabréf sem bárust orgelsjóði kirkjunnar
30. júní, á áttugasta afmælisdegi biskups.
Gjafabréfin sem biskupi voru að á bak við þau rúmlega 300
færð voru á þriðja hundrað enda
var mikið fjölmenni í Hallgríms-
kirkju á afmælisdegi biskups í
sumar. Hann hafði beðið fólk að
gefa í orgelsjóð frekar en færa
sér blóm eða gjafir. Alls söfnuð-
ust á sjötta hundrað þúsund til
orgelsins þennan dag og er talið
bréf sem bárust séu þúsundir
fólks. Fyrir þetta fé er hægt að
kaupa rúmlega 200 pípur af 5.200
pípum orgelsins.
Þegar Sigurbjöm varð sjötugur
bárust gjafír til kaupa á predikun-
arstól fyrir Hallgrímskirkju. Stóll-
inn er ekki kominn upp ennþá en
til stendur að hann verði kominn
upp í lok næsta árs um leið og
pípuorgelið verður vígt.
Á sunnudaginn var kirkjudagur
Hallgrímskirkju haldinn hátíðleg-
ur í fímmtugasta sinn, en söfnuð-
urinn varð fimmtugur í fyrra. 27.
október er dánardagur Hallgríms
Péturssonar og það voru Sigur-
björn og séra Jakob Jónsson,
fyrstu prestar safnaðarins, sem
komu Hallgrímsmessu á fyrir
fimm tugum ára.
Samband sveitarfélaga á Suðurnesjum:
Olíufélögin hætti flutn-
ingum um Reykjanesbraut
ar umferð þessara stóru bíla
óþarfa álag á brautina sjálfa,”
segir Guðjón.
----HH---
Tilbúnir til
viðræðna
um málið
í ÁLYKTUN sem samþykkt var
samhljóða á aðalfundi Sam-
bands sveitarfélaga á Suður-
nesjum um helgina kom fram
hörð gagnrýni á olíufélögin
vegna flutninga þeirra á bensíni
og olíum eftir Reykjanesbraut-
inni. Var þeim tilmælum beint
til olíufélagana að þau hættu
þessum flutningum strax og
kæmu sér upp birgðaaðstöðu í
Helguvík.
Um Reykjanesbrautina, frá
Hafnarfirði að Flugstöð Leifs Ei-
ríkssonar, fara nú um 80.000 tonn
af flugvélabensíni. Um þessa
flutnings segir m.a. í ályktuninni:
„Aðalfundur SSS lýsir yfir miklum
áhyggjum sínum vegna skilnings-
leysis forsvarsmanna olíufélag-
anna sem halda enn uppi stans-
lausum akstri á bensíni og olíum
eftir Reykjanesbrautinni þrátt fyr-
ir tíð óhöpp og slys ...
Aðalfundurinn krefst þess af
olíufélögunum að þessum flutning-
um um Reykjanesbrautina verði
hætt og aðstöðu komið upp í
Helguvíkurhöfn fyrir það eldsneyti
sem afgreitt er vegna starfsemi á
Suðurnesjum.”
Guðjón Guðmundsson fram-
kvæmdastjóri SSS segir að þetta
hafi verið baráttumál lengi hjá
sambandinu, einkum vegna slysa-
og mengunarhættunnar sem fylgi
akstri þessum. „Þar að auki skap-
Takmörkun á liáskólamennt-
uðu fólkí leysir engan vanda
- segir Sveinbjörn Björnsson rektor Háskóla fslands
HÁSKÓLAREKTOR, Sveinbjörn Björnsson, stjórnaði í fyrsta sinn
háskólahátíð á laugardaginn. Hann kom víða við í ræðu sinni og
sagði meðal annars að Háskólinn myndi ekki nýta sér ótilneyddur
heimild til að innheimta innritunar- og efnisgjöld af stúdentum,
rúmlega 17 þúsund kr. af hverjum og einum.
Rektor ræddi um starfsmögu-
leika háskólamenntaðs fólks og
sagðist óttast að ef ekki kæmi til
íjölbreyttara atvinnulíf hér á landi
myndi háskólamenntað fólk leita
til útlanda þar sem laun væru
hærri og meiri not fyrir fólk með
háskólamenntun.
„Ég hef meiri áhyggjur af þess-
um vanda en straumi fólks hingað
til lands, þegar við tengjumst evr-
ópsku efnahagssvæði. Við sjáum
dæmi um þennan vanda allt í kring
um okkur ... Takmörkun á fjölda
háskólamenntaðra manna hér á
landi væri skammsýn lausn sem
engan vanda leysir,” sagði rektor.
I máli hans kom fram að 5.230
stúdentar hefðu innritað sig í Há-
skóla íslands í haust og hefði þeim
fjölgað um 935 frá því haustið
1988, eða um 312 á ári en raunfjár-
veiting til skólans hafí ekki hækkað
undanfarin fjögur ár. í fjárlaga-
frumvarpi næsta árs sé enn gert
ráð fyrir svipuðum útgjöldum og í
fjárlögum þessa árs, en raunfjár-
veitingin sé Iækkuð um 90 milljónir.
Háskólanum er ætlað að inn-
heimta af stúdentum þennan mun
með innritunar- og efnisgjöldum.
' Háskólinn innheimtir um 7.700 kr.
í skrásetningargjald af stúdentum
á ári. Af því fær skólinn sjálfur
2.000 kr. en 5.700 kr. renna til
Félagsstofnunar stúdenta og Bygg-
ingasjóðs Stúdentagarða (57%) og
til starfsemi Stúdentaráðs (43%).
„Fjárlagafrumvarpið gerir ráð
fyrir að til viðbótar þessu gjaldi
innheimti Háskólinn nú rúmar 17
þúsund krónur á ári í „innritunar-
og efnisgjöldum” til þess að standa
undir hluta rekstrarútgjalda skól-
ans. Alls eru Háskólanum ætlaðar
99 milljónir kr. frá um 5.100 stúd-
entum eða rúmar 19 þúsund kr.
frá hveijum þeirra. Háskólinn hef-
ur varað við að leggja inn á þessa
braut til að ná endum saman í
rekstri skólans og hann mun ekki
nýta sér þessa heimild ótilneydd-
ur,” sagði rektor sem taldi grund-
vallarbreytingu á viðhorfum til
skólamála felast í þessum hug-
myndum auk þess sem þeim fylgi
aukin hætta á mismunun eftir efna-
hag námsmanna.
Rektor ræddi málefni Lánasjóðs
íslenskra námsmanna og sagði að
öllum ætti að vera ljóst að í því
máli hlyti samúð Háskólans að vera
með málstað stúdenta, enda hljóti
framsýni að ráða gerðum með það
að markmiði að sjóðurinn veiti
tækifæri til náms óháð efnahag líkt
og verið hefur.
Hann vék einnig að stúdents-
prófinu og benti á að lengi vel hefðu
innan við 30% af hveijum árgangi
lokið stúdentsprófi en nú væri um
70-80% hvers árgangs.í framhalds-
skólum. Hann taldi Ijóst að hefð-
bundið háskólanám hentaði ekki
öllum þessum fjölda. „Vandi Há-
skólans felst hins vegar í því að
samræmi í kennslu til stúdents-
prófs og einkunnum er orðið lítið,
og því verður ekki treyst, að í stúd-
entsprófí felist nægur undirbúning-
ur til þess að hefja nám með þeim
hætti, sem Háskóíinn telur sér skylt
að krefjast,” sagði rektor.
Hann sagði að ef nauðsynlegt
væri að takmarka fjölda stúdenta
ætti fremur að beina þeim frá sem
liafa litla námsgetu en þeim sem
búa við bágan efnahag. Einnig
nefndi hann hugsanlegt könnunar-
próf á vegum Háskólans sem lagt
yrði fyrir þá nemendur sem hyggðu
á nám við skólann. Niðurstöðurnar
yrðu hafðar til hliðsjónar ásamt
stúdentsprófí þegar metið er hvort
undirbúningsmenntun stúdentsins
er nægileg eða heppileg fyrir þá
námsbraut sem hann ætlar í.
Rektor fagnaði að lokum áhuga
og skilningi sem menntamálaráð-
herra hefur sýnt á Þjóðarbókhlöð-
unni og að í ijárlagafrumvarpinu
eru ætlaðar 335 milljónir til næsta
áfanga. „Ég hef áður lýst því, að
með Þjóðarbókasafni munu verða
straumhvörf í kennslu og rann-
sóknum við Háskólann og bylting
í aðstöðu nemenda til náms. Jafn-
framt mun þjóðinni allri opnast
brunnur fróðleiks, sem hún getur
ausið úr sér til endurmenntunar,”
sagði rektor.
- segir Kristinn
Björnsson for-
stjóri Skeljungs
„Við erum tilbúnir til viðræðna
um málið og höfum verið það
lengi en forráðamenn sveitarfé-
laga á Suðurnesjum hafa enn
ekki látið verða af þeim viðræð-
um,” segir Kristinn Björnsson
forstjóri Skeljungs í framhaldi
af ályktun sem gerð var á aðal-
fundi SSS um fyrirkomulag
olíuflutninga til Keflavíkur.
„Okkur stóð til boða í fyrra að
koma upp birgðaaðstöðu í
Helguvík en urðum þá að láta
það mál frá okkur af hag-
kvæmniástæðum en það stendur
eftir sem áður að við erum
reiðubúnir að ræða fyrirkomu-
Iag á flutningum þessara farma
suður til Keflavíkur.”
í máli Kristins kemur fram að
Skeljungur og Olíufélagið hafí um
tuttugu ára skeið verið að byggja
upp aðstöðu sína í Örfirisey. Skip-
in sem komi með olíufarma að
vestan séu yfirleitt með blandaða
farma, það er flugvélabensín,
venjulegt behsín og jafnvel gasolíu
saman í einu skipi og því sé mikið
hagræði í því að geta losað skipin
í einni höfn. „Og það má benda á
að við keyrum farma víðar en til
Keflavíkur frá Reykjavík, eins og
á Akranes og í Borgarnes, en ef
um lengri leiðir er að ræða notum
við olíuskip okkar Kyndil,” segir
Kristinn.
o
INNLENT
Norræni þróunarsjóðurinn:
Tvö skip fyrir Malavi smíð-
uð í Slippstöðinni á Akureyri
„ÍSLENDINGAR greiða ákveðið framlag í Norræna þróunarsjóð-
inn, sem nemur 1% af ráðstöfunarfé hans. Á næstunni verða tvö
skip fyrir fiskveiðiverkefni í Malavi smíðuð í Slippstöðinni á Akur-
eyri og að auki er líklegt að íslenskir sérfræðingar vinni að ráð-
gjöf við stjórnun fiskveiða í Chile,” sagði Björn Dagbjartsson, for-
stöðumaður Þróunarsamvinnustofnunar íslands og varamaður í
stjórn Norræna þróunarsjóðsins.
Norræni Þróunarsjóðurinn, sem
er í eigu Norðurlandanna, hélt
stjórnarfund í Reykjavík í lok síð-
ustu viku. Nú hefur verið ákveðið
að hann fjármagni hluta af fisk-
veiðiverkefni í Malavi, í samvinnu
við Þróunarsamvinnustofnun ís-
lands og Alþjóðabankann. Sjóður-
inn greiðir vélar og búnað í rann-
sóknarskip, sem Þróunarsamvinn-
ustofnunin greiðir að öðru leyti.
Þetta skip verður byggt í Slippstöð-
inni á Akureyri, en að auki mun
Norræni þróunarsjóðurinn fjár-
magna eitt fiskiskip að fullu. Miðað
er við að það skip verði einnig
byggt í Slippstöðinni, enda byggt
að mestu eftir sömu teikningu og
rannsóknaskipið. „Slippstöðin átti
lægsta tilboð í smíði þessara báta
og á að ljúka smíði þeirra í vet-
ur,” sagði Björn. „Þetta eru 17
metra langir bátar, um 40-50 tonn
hvor. Smíði þeirra kostar 110 millj-
ónir, en þar af greiðir Þróunarsam-
vinnustofnunin þriðjung.”
Á stjórnarfundinum var ákveðið,
að leggja fé í verkefni, sem snýr
að stjórn fiskveiða í Chile. Sjóður-
inn mun fjármagna þar ráðgjafa-
þjónustu og kaup á búnaði í sam-
vinnu við Norræna fjárfestinga-
bankann. Samtals leggja þessir
aðilar fram 6,5 milljónir dollara til
verkefnisins, eða um 400 milljónir
króna. Björn sagði að íslendingar
muni annast undirbúning að þessu
verkefni og hafi samið tillögur, sem
verði grundvöllur aðgerða Chile-
stjórnar á sviði fiskveiðistjómunar.
Mjög líklegt megi telja að um íslen-
skan útflutning á hugviti og bún-
aði geti orðið að ræða í tengslum
við þetta verkefni. „Þetta gæti
skapað verkefni fyrir íslenska ráð-
gjafa,” sagði Björn. „Ég tel mjög
heppilegt að Islendingar taki virk-
an þátt í þessu, enda leggjum við
fram fé til þessara verkefna hvort
eð er.”
Starfsemi Norræna þróunar-
sjóðsins hófst fyrir rúmum tveimur
áram, en hann fjármagnar verk-
efni í fátækum þróunarlöndum
með hagstæðum lánum. Meðal
slíkra verkefna eru vatnsborun í
Botswana, rafvæðing í Moz-
ambique, Uganda og Bólivíu, vega-
gerð í Laos og skógrækt í Indónes-
íu. Framlag Islendinga til sjóðsins
nemur 80 milljónum króna á fimm
ára tímabili.