Morgunblaðið - 29.10.1991, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 29. OKTÓBER 1991
27
Júgóslavneski sambandsherinn segir Dubrovnik enn vera skotmark þar sem
Króatar, sem eru umkringdir í hinni fornu hafnarborg neiti að gefast upp.
Um 50.000 manns eru enn umkringd í
borginni eftir aö 1.200flóttamenn
komust úr herkvínni meb skipi um
SVART-
FJALLA-
LAND
Virovitica
Útvarpið I Króatíu segir herþotur sambandshers-
ins hafa gert árásir á Virovitica en um hana liggur
eini opni vegurinn miili Zagreb og austurhluta rfkisins.
• Vukovar
Ákafir bardagar standa enn. Herinn hefur
setið um Vukovar og gert fjölda árása á
borgina frá þvi í september.
Utanrikisráðherra Króatiu, Zvonimir Separovic
segir að 5.000 manns hafi látið Iffið í Króatíu
frá því að lýst var yfir sjálfstæði landsins i júní.
Reuler
Sovétríkin:
Skýrt frá kjamorku-
slysi fyrir sex árum
Moskvu. Reuter.
FJOLMIÐLAR í Sovétríkjunum kanna æ fleiri leyndarmál og blað
verkalýðshreyfingarinnar, Trud, sagði á föstudag að tíu manns
hefðu farist fyrir nokkrum árum er sprenging varð í kjarnorku-
kafbát í Shkotovo-flotahöfninni
Atburðurinn varð að sögn blaðs-
ins 10. ágúst árið 1985. Ætlunin
var að skipta um eldsneyti í kjarna-
ofni bátsins er ofnhlífin rauf
skyndilega varnargrind utan um
kjarnann. Mikil sprenging varð og
ofninn, sem var tonn að þyngd,
hafnaði um hundrað metra frá
bátsflakinu. Geislavirk efni sluppu
út í loftið og sjóinn. Að minnsta
kosti tíu fórust við sprenginguna,
að sögn Trud, og fundust líkam-
á Kyrrahafsströndinni.
sleifar þeirra á víð og dreif um
hafnarsvæðið. Mennirnir sem unnu
við að slökkva eldinn er braust út
við sprenginguna urðu fyrir hættu-
legri geislun.
Tekið var þagnarheit af öllum
viðstöddum. Brakinu úr bátnum
ásamt gríðarmiklu af geislameng-
uðu malbiki og mold var komið
fyrir í afskekktum gryfjum í hæð-
um nálægt íbúðarhúsum starfs-
manna hafnarinnar.
■ MOSKVA - Þing Mið-Asíu-
lýðveldisins Túrkmenístan lýsti á
sunnudag yfir sjálfstæði frá Sovét-
ríkjunum eftir að yfirgnæfandi
meirihluti hafði greitt atkvæði með
aðskilnaði í þjóðaratkvæðagreiðslu.
Sjálfstæðisyfirlýsingin tók þegar
gildi. Rússland og Kazakhstan eru
einu lýðveldin sem hafa ekki sagt
skilið við Sovétríkin.
■ TÓKÝÓ — Kiichi Miyazawa
var á sunnudag kjörinn leiðtogi
Fijálslynda lýðræðisflokksins, sem
farið hefur með völdin í Japan í
36 ár. Hann fékk 285 atkvæði af
496 í leiðtogakjörinu og búist er
við að þingið skipi hann forsætis-
ráðherra í næstu viku en ekki er
talið að miklar breytingar verði á
stefnu stjórnarinnar.
■ SAN FRANCISCO - Bill
Graham, sem var þekktur fyrir að
skipuleggja rokktónleika með
mörgum af frægustu hljómlistar-
mönnum heims, lést í þyrluslysi í
San Francisco seint á föstudag.
Hannvar sextugur þegar hann lést.
Þingkosningarnar í Póllandi:
Úrslitin reiðarslag fyrir
stuðningsmenn Samstöðu
Kjörsóknin aðeins 40% og þingsæti dreifast á marga smáflokka
Varsjá. Reuter.
FYRSTU aifrjálsu þingkosningarnar í Póllandi, sem fóru fram á sunnu-
dag, voru mikið áfall fyrir Samstöðu, því fram kom almenn óánægja
með efnahagsþrengingarnar í landinu undir hennar sljórn undanfarin
tvö ár. Kjörsóknin reyndist mun minni og þingsætin dreifðust á fleiri
flokka en gert hafði verið ráð fyrir, jafnvel í svartsýnustu spám. Sam-
kvæmt bráðabirgðatölum neyttu aðeins 40% kosningaréttar síns og
að minnsta kosti 19 flokkar fengu menn kjörna i neðri deild þings-
ins, þar af sex færri en tíu þingmenn.
í áttunda sæti.
Nokkrir fréttaskýrendur sögðu að
Samstöðuflokkarnir ættu að mynda
nýja samsteypustjórn til að afgreiða
lög sem gæfu Lech Walesa umboð
til að boða til nýrra kosninga, þar
sem tryggt yrði að þingsætin dreifð-
ust ekki á of marga flokka.
Walesa hefur gagnrýnt kosninga-
löggjöfina og sagt að hún 'sé aðeins
smáflokkum í hag. Á meðal flokka
sem fengu menn kjörna á þing er
Flokkur bjórvina, sem fær 3,2% og
14 þingmenn, samkvæmt spánum.
■ HAMBORG - Þýska lögregl-
an stöðvaði um helgina útflutning
á tveimur sovéskum skriðdrek-
um og öðrum búnaði til ísraels.
Var sendingin frá þýsku leyniþjón-
ustunni og ætluð ísraelsku leyni-
þjónustunni Mossad. Norbert Schá-
fer, aðstoðartalsmaður ríkisstjórn-
arinnar, sagði að skriðdrekarnir
voru úr vopnabúri Austur-Þjóð-
veija. Leyniþjónustan hefði fengið
hergögnin frá varnarmálaráðun-
eytingu. Scháfer sagðist ekki líta
þetta atvik alvarlegum augum.
„Það er fullkomlega eðlilegt að
vinveittar leyniþjónustur skipt-
ist á vopnum í rannsóknartil-
gangi,” sagði hann. „Menn vilja
ekki að slíkt fari mjög hátt en það
er einnig eðlilegt. Þess vegna sagði
í útflutningsskýrslum að um land-
búnaðarvöru væri að ræða.”
Fyrir kosningarnar höfðu skoð-
anakannanir gefið til kynna að um
helmingur atkvæðisbærra Pólveija
myndi ekki fara á kjörstað til að
sýna óánægju sína með minnkandi
tekjur, vaxandi atvinnuleysi og
þrengingar vegna umbótastefnu
stjómarinnar.
Samkvæmt tölvuspám, sem
byggðar voru á skoðanakönnunum
við kjörstað, var fræðilegur mögu-
leiki á því að flokkar sem styðja
Samstöðu fengju meirihluta í neðri
deildinni. Samstöðuflokkarnir fengju
um 230 þingmenn á móti 200 þing-
mönnum kommúnista og annarra
hreyfínga sem hafa lagst gegn um-
bótastefnu stjórnarinnar. Hins vegar
virtust litlar líkur á að hægt yrði
að mynda samsteypustjórn, sem
gæti haldið áfram umbótum í átt til
frjáls markaðsbúskapar, vegna póli-
tísks ágreinings og persónulegs rígs
forystumanna flokkanna.
Lýðræðissamband Tadeusz
Mazowieckis, fyrrverandi forsætis-
ráðherra, varð stærsti flokkurinn,
samkvæmt tölvuspánum, en fékk
aðeins 14,5% atkvæða. Búist hafði
verið við að flokkurinn fengi 20-23%
atkvæða.
Næstir komu Lýðræðisbandalag
vinstrimanna, sem forystumenn
kommúnistaflokksins fyrrverandi
stofnuðu, og Bændaflokkurinn, sem
hafði náin tengsl við kommúnista
er þeir voru við völd fyrir 1989.
Þessir flokkar fengu 9,6% atkvæða
hvor. Á eftir þeim kom Miðjubanda-
lag borgaranna, sem styður Sam-
stöðu, með 9,1%.
Nokkrir fréttaskýrendur sögðu að
úrslitin sýndu að Samstáða gæti
ekki haldið umbótastefnu sinni til
streitu. Jan Krzysztof Bielecki for-
sætisráðherra lét svo um mælt að
kjósendur hefðu „hafnað markaðs-
búskapnum að hluta”. Ljóst væri að
stefna stjórnarinnar hefði vakið
„andúð í samfélaginu”. Bielecki er1
leiðtogi Fijálslynda lýðræðisþings-
ins, sem varð í sjöunda sæti með
7,6% atkvæða. Verkalýðssamtökin
Samstaða fengu aðeins 5,5% og urðu
Fiskveiðar í EB:
Þrýst á um stækkun möskva
Lúxemborg. Reuter.
Framkvæmdastjórn Evrópubandalagsins og Piet Bukman land-
búnaðarráðherra Hollands sem er í forsæti sjávarútvegsráðherra
EB komu sér í gær saman um tillögur um stækkun möskva í netum
sem notuð eru við veiðar á miðum EB-rílcja.
Samkvæmt tillögunum verður
möskvastærð neta aukin úr 90 mm
í 100 mm í júlí 1992 og í 110 mm
frá ársbyijun 1995. Til samanburðar
er nefnt í fréttinni að í Kanada sé
leyfð lágmarksmöskvastærð 130
mm en 150 mm við ísland.
Manuel Marin, sem fer með sjáv-
arútvegsmál í framkvæmdastjórn
EB, hafði lagt til að möskvarnir yrðu
þegar stækkaðir í 120 mm. Einnig
yrði notkun rekneta lengri en 2,5
km bönnuð. Enn hefur ekki náðst
samkomulag um takmörkun á notk-
un rekneta. Ráðherraráð EB þarf
að samþykkja tillögurnar svo þær
verði að veruleika. Sjávarútvegsráð-
herrarnir funduðu í gær og var hart
lagt að þeim að ná samkomulagi
fyrir nóttina.
Ástæðan fyrir tillögum Marins er
gífurleg ofveiði á miðum Evrópu-
bandalagsins. Óttast er að þorski
og ýsu verði allt að því útrýmt ef
ekkert verður að gert. Framkvæmd-
astjórnin hefur beitt þrýstingi til að
aðgerðir til vernunar fískistofna
verði samþykktar áður en árleg kvó-
taúthlutun fer fram í desember
næstkomandi og ekki síðar en á
næsta ári þegar endurskoðun sam-
eiginlegrar sjávarútvegsstefnu EB
er á dagskrá.
I N N í 2 1. Ö L D I N A
VEGABRÉF
Jón Baldvin Hannibalsson, utanríkisróðherra
bo&ar til almennra borgarafunda um EES-
samninginn sem hér segir:
ísafjörður, mónudaginn 28. okt. kl. 20:30
í Stjórnsýsluhúsinu.
Vestmannaeyjar, fimmtudaginn 31. okt.
kl. 20:30 ó Höfðanum.
Sigluf jörður, föstudaginn 1 . nóv. kl.
21:00 ó Hótel Höfn.
Húsavík, laugardaginn 2. nóv. kl. 1 1 :00
í félagsheimilinu.
Dalvík, laugardaginn 2. nóv. kl. 16:00
í félagsheimilinu Víkurröst.
Að loknu inngangserindi svarar ráðherrann spurningum
fundarmanna. Fundarstjóri: Þröstur Ólafsson