Morgunblaðið - 29.10.1991, Blaðsíða 29

Morgunblaðið - 29.10.1991, Blaðsíða 29
28 MORGUN.BLAÐIÐ ÞRIÐJU.DAGUR.29. OKTÓBER 1991 MORGUNBUAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 29..0KT0BER 1991 29 Útgefandi Framkvæmdastjóri Ritstjórar Fulltrúar ritstjóra Fréttastjórar Ritstjórnarfulltrúi Árvakur h.f., Reykjavík Haraldur Sveinsson. Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson. Þorbjörn Guðmundsson, Björn Jóhannsson, Árni Jörgensen. Freysteinn Jóhannsson, Magnús Finnsson, Sigtryggur Sigtryggsson, Ágúst Ingi Jónsson. Björn Vignir Sigurpálsson. Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar: Aðal- stræti 6, sími 691111. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 691122. Áskriftar- gjald 1200 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 110 kr. eintakið. Skerðingu hætt Deilur hafa staðið um nokk- urt skeið á milli ríkis- valdsins og þjóðkirkjunnar vegna skerðingar á sóknar- og kirkjugarðsgjöldum. Gjöld þessi eru innheimt við stað- greiðslu skatta fyrir þjóðkirkj- una og eiga að renna til safnað- anna. Ríkisstjórn Steingríms Hermannssonar ákvað að skerða þessar lögbundnu tekj- ur þjóðkirkjunnar við fjárlaga- gerð fyrir árið 1990. Því var þá heitið, að skerðingin yrði aðeins í eitt ár, en sama sagan endurtók sig við fjárlagagerð- ina fyrir 1991, þó með þeirri breytingu, að kirkjugarðs- gjaldið var skert um 20% í stað 15% áður en hætt við 5% skerð- ingu á sóknargjöldum. Þessi sama skerðing bitnaði einnig á greiðslum til annara trúfélaga og á Háskólasjóði. Þjóðkirkjan mótmælti þessum aðförum harðlega og þáverandi stjórn- arandstaða tók undir mótmæl- in, enda er það fráleitt, að inn- heimtumenn geti með sjálf- dæmi skert þá upphæð, sem þeir hafa til innheimtu. Morgunblaðið tók undir mótmælin vegna skerðingar- innar á sínum tíma, sem þrengdi að fjárhag safnað- anna, auk þess sem það er óþolandi með öllu fyrir skatt- greiðendur, að ríkið taki í ríkis- sjóð peninga sem greiddir eru til ákveðinna og afmarkaðra verkefna samkvæmt lögum. Nægir þar að nefna upptöku ríkisins á sérstökum eignar- skattsauka, sem lagður var á til að kosta byggingu Þjóðar- bókhlöðunnar, sem enn stend- ur ófullgerð. Það sama gerðist raunar um sérstakt gjald í Framkvæmdasjóð aldraðra, sem fellt var inn í staðgreiðsl- una, en ríkið skilaði ekki nema að hluta til sjóðsins. Þetta gjald var síðan að fullu fellt inn í tekjuskattinn án þess að ein einasta króna rynni í Fram- kvæmdasjóð aldraðra. Vegna fjárskorts sjóðsins lagði ríkis- stjórn Steingríms Hermanns- sonar sérstakan nefskatt á og hófst innheimta hans sumarið 1990. Ekki tók þá betra við, því ríkissjóður gerði upptækan ríflega þriðjung þess fjár, sem þessi nefskattur skilaði. í ljósi þessa er ekki óeðli- legt, að þjóðkirkjan hafi óttast að skerðingin á gjöldum henn- ar yrðu varanleg, ekki sízt þar sem núverandi ríkisstjórn mun halda skerðingunni áfram á næsta ári. Biskupinn yfir ís- landi gagnrýndi núverandi valdhafa sérstaklega á- kirkju- þingi fyrir að aðhafazt annað í þessu máli en þeir létu í veðri vaka í stjórnarandstöðu. Þorsteinn Pálsson, kirkju- málaráðherra, tók af skarið í ræðu sinni á kirkjuþingi sl. föstudag. Þar lýsti hann því yfir, að skerðingunni á tekjum kirkjunnar verði hætt frá og með ijárlagaárinu 1993. Þor- steinn sagði m.a.: „En við íjárlagagerð næsta árs verður þessi tekjustofn óskertur eins og ég skýrði bisk- upi fyrir nokkru frá að í undir- búningi væri. Kirkjunnar menn vita, að það er ekki alltaf hlaupið að því að kveða niður drauga, sem vaktir hafa verið upp, en það verður eigi að síð- ur, að því er þennan varðar, gert við næstu fjárlagagerð, sem verður sú fyrsta sem þessi ríkisstjóm vinnur að með full- um undirbúningstíma.” Yfirlýsing kirkjumálaráð- herra um lausn þessa deilu- máls er fagnaðarefni og enn- fremur yfirlýsing hans um, að í nánustu framtíð muni hefjast viðræður um jarðeignir þjóð- kirkjunnar, sem er gamalt deilumál ríkis og kirkju. Það er augljóst, að þjóðkirkj- an og söfnuðir hennar verða að hafa traustan fjárhag til að geta sinnt skyldum sínum. Á þessu ári skilar ríkið 509 krón- um mánaðarlega fyrir hvern einstakling til þjóðkirkjunnar og sömu upphæð til annara trúfélaga, eða Háskólasjóðs fyrir þá sem eru utan trúfé- laga. Þessi upphæð er miðuð við þá 20% skerðingu á kirkju- garðsgjöldum sem gildir í ár, en þau nema um 127 krónum á mann. Gjöldin renna beint til 'safnaðanna, en í flestum tilfellum fara safnaðarstjornir með umsjón kirkjugarða. í höf- uðborginni eru Kirkjugarðar Reykjavíkur þó sérstök stofn- un. Fjárhagur safnaðanna eru mjög mismunandi eftir fjölda sóknarbarna. Þar sem fjárhag- ur leyfir eru kirkjugarðssjóð- irnir sums staðar notaðir til að greiða niður útfararkostnað og er það vel, því það er ekki tilgangurinn með álagningu sóknar- og kirkjugarðsgjalda að kirkjan safni í sjóði. Umræður á aðalfundi SAL um hlutabréfaviðskipti: Hlutabréfakaup lífeyrissjóða eiga eftir að aukast í framtíðinni KAUP lífeyrissjóða á hlutabréfum eiga óhjákvæmilega eftir að aukast í framtíðinni, en hlutabréfaeign lífeyrissjóða hérlendis er mjög Iítil samanborið við hlutabréfaeign lífeyrissjóða erlendis eða innan við 2% af heildareignum. Þá er mjög æskilegt að Verðbréfaþing ísiands eflist og nauðsynlegt er að lífeyrissjóðirnir móti reglur um hvernig standa eigi að hlutabréfakaupum til að halda áhættu í lágmarki og með hvaða hætti lífeyrissjóðirnir hafi áhrif á rekstur félaganna vegna hlutabréfaeignar sinnar. Þetta var meðal þess sem kom fram í erind- um Gunnars J. Friðrikssonar, formanns Sambands almennra lífeyris- sjóða, og Ilrafns Magnússonar, framkvæmdastjóra sambandsins, á aðalfundi SAL í gær, þar sem sérstaklega var fjallað um framtíðina í þessum efnum. Gunnar sagði að íslensk hlutafé- lög myndu þurfa að auka hlutafé sitt á næstu árum til að standast aukna og harðnandi alþjóðlega sam- keppni. Einstaklingar hér réðu ekki við þetta en fyrirtækin myndu þurfa að finna markað fyrir hlutabréfin hér eða erlendis. Eðlilega beindist athyglin að lífeyrissjóðunum því þeir væru stærsta uppspretta fjár- magns í þjóðfélaginu. Ábyrgð stjórna lífeyrissjóðanna væri mikil að ávaxta það fé sem þeim væri trúað fyrir, eins vel og nokkur kost- ur væri. Það yrði að taka mið af öryggi og þægindum ávöxtunar og minna öryggi og meiri óþægindi ættu að skila sér í hærri ávöxtun. Það væri flókið og erfitt fyrir ein- staka sjóði að svara spurningum um arðsvon og áhættu varðandi einstök fyrirtæki. Augljóslega yrði að grandskoða ársreikninga þeirra, auk þess að hafa hliðsjón af framtíðar- möguleikum, stjórn og öðru sem hefði áhrif á hag fyrirtækisins. Ann- ar möguleiki væri að kaupa hlut í hlutabréfasjóðum, þar sem áhættan dreifðist milli margra fyrirtækja. Þá væri hægt að leita álits verðbréf- amiðlara en gallinn væri sá að þeir væru ekki óháðir, þar sem þeir væru bæði í því hlutverki að veita ráðlegg- ingar og annast hlutaabréfasjóði. Þá gerði Gunnar að umtalsefni hvort starfsmenn eða stjórnarmenn lífeyrissjóða eigi að taka sæti í stjórnum hlutafélaga í krafti hluta- bréfaeignar sjóðsins. Rakti hann það sem tíðkaðist erlendis í þessum efn- um og kom fram að í fæstum tilvik- um heimila sjóðir að fulltrúar þeirra sitji í þessum stjórnum. Sagði hann það yfirleitt reglu að menn sætu ekki í stjórnum tveggja peninga- stofnana samtímis. Það væri í flest- um tilvikum óæskilegt og auðvelt að sýna fram á hagsmunaárekstra. Seta í stjórnum hlutafélaga væri í mörgum tilfellum vel launuð, auk metorða og hlunninda, og hætta væri á að fulltrúi tæki hagsmuni sína af setu í stjórn hlutafélags fram yfir hagsmuni lífeyrissjóðsins. Auk þess væru reglur um innherjavið- skipti þess eðlis að erfítt væri að samræma setu í stjórn lífeyrissjóðs setu í stjórn hlutafélags. Gunnar sagði að lífeyrissjóðimir ættu frem- ur að beita áhrifum sínum til að styðja óháða fulltrúa og aðhaldið kæmi fram í virku eftirliti. Hrafn Magnússon gerði í upphafi erindis síns að umtalsefni þær breyt- ingar sem hefðu orðið á ávöxtunar- möguleikum sjóðanna frá því þeir hófu göngu sína 1970. Áttundi ára- tugurinn hefði einkennst af óstöðug- leika og óðaverðbólgu og eignir sjóð- anna hefðu brunnið upp, þar sem verðtrygging var nánast alveg óheimil. Þetta hefði breytst með upptöku lánskjaravísitölunnar og að hans mati kæmi ekki til greina að aflétta henni og lífeyrissjóðirnir ættu að ávaxta fé sitt með bestu mögulegu kjörum. Hann sagði að eignir íslensku líf- eyrissjóðanna hefðu verið taldar um 133,4 milljarðar króna í árslok 1990. Þar af ættu lífeyrissjóðirnir um 2,1 milljarð króna í hlutabréfum miðað við markaðsverð eða um 1,6% af heildareign. Vöxtur og viðgangur íslensks hlutabréfamarkaðar myndi að verulegu leyti ráðast af því hvað lífeyrissjóðirnir fjárfcstu mikið á þessum markaði og það væri sér- staklega mikilvægt að lífeyrissjóð- irnir byggju við hlutlausa ráðgjöf varðandi hlutabréfakaup. Fram til aldamóta gætu komið á markað hlutabréf að verðmæti 100-150 milljarðar króna til viðbótar við þá 35 milljarða sem nú væru fyrir hendi. Til samanburðar væru 70% af eignum lífeyrissjóða í Bretlandi í hlutabréfum, þar af 19% í hluta- Sveitarstjórn Skútustaðahrepps: Hrein fölsnn á niðurstöðum tj í umsögn Náttúruvemdarráðs SVEITARSTJÓRN Skútustaðahrepps telur að í umsögn Náttúru- verndarráðs um nefndarálit Sérfræðinganefndar um Mývatns- rannsóknir, sem ráðið afhenti umhverfisráðherra í byrj'un októ- ber, komi fram hrein fölsun á niðurstöðu nefndarinnar. Telur sveitarstjórnin að sumum túlkunum og staðhæfingum Náttúru- verndarráðs sé ekki hægt að finna stað í nefndarálitinu og að ráðið gefi sér hver áhrif breyttra setflutninga í Mývatni séu og verða án þess að það sé stutt rannsóknum eða mælingum. Arnþór Garðarsson, formaður Náttúruverndarráðs, segir að engar falsan- ir séu í umsögn Náttúruverndarráðs, en þar sé um aðrar áherslur að ræða en sveitarsljórnin, sem hefði hagsmuni af Kísiliðjunni, hefði viljað sjá. Sigurður Rúnar Ragnarsson, sveitarstjóri Skútustaðahrepps, sagði í samtali við Morgunblaðið að deginum ljósara væri að falsan- ir væru á ferðinni í umsögn Náttúruverndarráðs. Hann sagði fölsunina felast í því að ekki væri hægt að lesa annað út úr umsögn- inni en að það væri niðurstaða sér- fræðinganefndarinnar að aukning á ákomu niturs í vistkerfi Mývatns væri áhyggjuefni. Formaður Yeiðifélags Mývatns: Yfirlýsingin er veiði- félaginu óviðkomandi HÉÐINN Sverrisson, formaður Veiðifélags Mývatns, segir að yfir- lýsing 23 einstaklinga í félaginu, þess efnis að þeir telji ekkert því til fyrirstöðu að Kísiliðjan starfi áfram í Mývatnssveit, sé Veiðifélagi Mývatns með öllu óviðkomandi. Hann segir ekki hafa verið fjallað formlega um skýrslu sérfræðinganefndar um Mý- vatnsrannsóknir í veiðifélaginu, þar sem staðið hafi á því að fá nógu mörg eintök af skýrslunni til að kynna félagsmönnum. „Þarna er um lítinn meirihluta félagsmanna að ræða sem skrifuðu undir þessa yfirlýsingu, en þó eru þeir ekki með meirihluta veiðirétt- ar. Fæstir þeirra sem skrifuðu undir hafa svo mikið sem séð skýrsluna, þannig að þarna er um svolítið frumhlaup að ræða og er það félaginu allsendis óviðkom- andi,” sagði Héðinn. Hann sagði að stjóm veiðifélags- ins hefði óskað eftir viðræðum við ráðherra um þetta mál, en ætlunin hafi verið að fjalla um það á form- legan hátt í félaginu áður, og það yrði gert svo fljótt sem kostur væri. „Þetta er af og frá og einmitt um hið gagnstæða að ræða, því sérfræðinganefndin sá ekki eftir mjög ítarlegar Umræður ástæðu til að setja inn í sitt álit að þetta væri áhyggjuefni. Sérfræðinga- nefndin skilur eftir einn óvissu- þátt, sem er áhrif breyttra setflutn- inga um vatnið sem dælingin veld- ur, en nefndin tekur skýrt fram að ekki hafí unnist tími til að rann- saka afleiðingar þessa þáttar þar sem þær staðreyndir komu svo seint fram í rannsóknum nefndar- innar, og það sé verkefni frekari rannsókna. Aftur á móti tekur Náttúruverndarráð þennan óvissu- þátt og gerir mjög mikið úr honum og segir hveijar afleiðingamar séu orðnar og hveijar þær muni verða. Að mati sveitarstjómarinnar er þetta ekki stutt rannsóknum eða mælingum. Þá er umsögn stjórnar Náttúrurannsóknastöðvarinnar við Mývatn nokkuð það sama upp á teningnum, en þeir telja ljóst að breytingar á setreki valdi verulegri hnignun á undirstöðu lífsskilyrða í Mývatni. Þessi fullyrðing er ekki studd rannsóknum eða mælingum fremur en hjá Náttúruverndar- ráði,” sagði hann. Sigurður sagði að sveitarstjórn Skútustaðahrepps teldi að sannanir fyrir því að starfsemi Kísiliðjunnar væri að spilla lífríkinu í Mývatni þyrftu að vera mjög sterkar og skýrar þar sem verið væri að fjalla um líf og tilveru einstaklinga og mikla efnahagslega starfsemi. „Við látum okkur ekki nægja að nefndir eða ráð giski á eða álykti um hluti þar sem ekki eru til rannsóknir eða mælingar til stuðnings,” sagði hann. Arnþór Garðarson, formaður Náttúruverndarráðs, sagði í sam- tali við Morgunblaðið að hann teldi ásökun sveitarstjórnarinnar um fölsun alls ekki standast. „Þetta eru einfaldlega mál sem menn vilja hafa á hreinu hvort þetta er áhyggjuefni eða ekki. Ef það kemur ekki fram í sér- fræðinganefndinni, þá stafar það af því að sú skýrsla sem um er að ræða kom fram á allra síðustu dögum nefndarinnar, og menn eru kannski ekki búnir að melta það. Það er margt af þessum niðurstöð- um sem eru mjög nýjar, þannig að fullkomin túlkun kemur ekki fram fyrr en menn fara að velta sér upp úr þessu, en mælingarnar standa fyrir sínu. Ég vísa því al- gjörlega á bug að þetta sé vísvit- andi fölsun. Hins vegar er þetta alltaf svo að þegar þú styttir vísind- alegan texta og mælingar og reyn- ir að túlka það yfir í eitthvað sem skiptir þig máli á annan hátt, þá ertu alltaf í þessari hættu að þú ert að túlka og þú fjarlægist upp- runalegu upplýsingarnar,” sagði hann. Varðandi þá fullyrðingu sveitar- stjórnarinnar að Náttúruverndar- ráð gæfi sér hver áhrif af breyttum setflutningum væru og kæmu til með að verða, sagði Arnþór að hann teldi svo ekki vera. „Þegar talað er um 10-15% [af heildarset- myndun Syðriflóa] þá er það í raun og veru lág tala. Það eru núver- andi áhrif. Við sjáum fram á það að ef farið er suður fyrir Teigasund inn á svokallaða Strandaboli, sem er næsta vinnslusvæði ef Kísiliðjan heldur áfram, þá er komin tvöföld- un á þessu á mjög stuttum tíma og það er það sem við höfum áhyggjur af, og það er það sem skiptir máli. Það er hins vegar allt- af hægt að segja að það eigi eftir að rannsaka meira,” sagði hann bréfum erlendis, og bandarískar fjárfestingarstofnanir, einkum líf- eyrissjóðir, ættu um 40% af hluta- bréfum í stórum og meðalstórum félögum. Þá væri árangur Lífeyris- sjóðs verslunarmanna athyglisverð- ur en raunávöxtun á hlutabréfaeign hans frá 1980 til 1991 væri 16,1%. Hrafn sagði að það væri spurning hvort lífeyrissjóðirnir ættu að vinna meira saman til að ná aukinni ávöxt- un. Raunávöxtun SAL-sjóðanna hefði verið 7,3% árið 1990. Ef hún hefði náð 7,8% hefði hún staðið undir öllum rekstrarkostnaði sjóð- anna sem sýndi hvað hvert brot úr prósenti skipti miklu máli og það gæti verið fljótt að borga sig til baka að leggja aukna vinnu í að kanna fjárfestingarmöguleika. Rað- stöfunarfé SAL-sjóðanna í heild væri áætlað 25 milljarðar í ár. Þar af færu 9,6 milljarðar til Húsnæðis- stofnunar, 7 milljarðar að líkindum til kaupa á húsbréfum, 3,8 milljarð- ar í beinar lánveitingar til sjóðfé- laga, 650 milljónir til félagslegs húsnæðis og eftir stæðu um 4 millj- arðar sem færu til ýmislegs, meðal annars hlutabréfakaupa. Það væri spurning hvort sjóðirnir ættu ekki að setja á stofn sérstaka verðbréfa- deild sem samræmdi kaup á stöðl- uðum verðbréfum og freistaði þess þannig að ná fram betri kjörum. Þá benti hann á að í ársbyijun 1993 falla alveg niður hömlur á fjárfest- ingum erlendis og þá gætu sjóðirnir keypt örugg erlend verðbréf. ís- lenskir og erlendir. verðbréfasalar væru þegar byijaðir að leita eftir viðskiptum vegna þessa. Það væri mikilvægt að lífeyrissjóðirnir stæðu saman þegar þessar fijálsu fjár- magnshreyfíngar tækju gildi og hann vonaði að þeir hefðu frum- kvæði til að móta framtíðina í þess- um efnum. Morgunblaðið/Kristján Mannfjöldi fylgdist með hátíðardagskránni á Lækjartorgi á laugardag. ,, T ónlistar dagiirinn hefur sjaldan tekist eins vel og nú” > Islensk tónlist vinsæl í útvarpi ÞAÐ ER óhætt að segja að Ár söngsins hafi byrjað vel s.l. laugardag er Islenskur tónlistardagur var haldinn hátíðlegur um allt land. Símon H. Ivarsson er sæti átti í „Tónlistardagsnefnd” segir að skipuleggjendur dagsins séu ánægðir og hissa með hinar góðu undirtektir en vissulega hafi þeir notið þess að Ár söngsins var að hefjast. „Að mínu viti hefur tónlistardagur- inn sjaldan tekist svo vel til sem nú og við erum ánægðir með hve góðar undirtektir dagurinn fékk hjá tónlist- arfólki,” segir Símon H. ívarsson. „Það sem kom okkur einna mest á óvart var hve söngiðkun stendur fólki nærri og hve margir fundu þörf hjá sér til að taka virkan þátt í því starfí og skemmtan sem boðið var upp á þennan dag.” Sem fyrr segir var Tónlistardagur- inn haldinn hátíðlegur um land allt en hér í Reykjavík hófst hann með því að lúðrasveitir óku um borgina og léku fyrir fólk. Klukkan þijú var síðan skrúðganga frá Hlemmi og nið- ur á Lækjartorg þar sem hátíðdag- skrá var flutt. Einnig var opið hús í mörgum tónlistarskólum þennan dag. Félag tónskálda og textahöfunda hefur látið Félagsvísindastofnun gera könnun um viðhorf til tónlistarflutn- ings í útvarpi. Könnunin var gerð í október en niðurstöður hennar voru kynntar á tónlistardaginn. Fram kemur að rúmlega 56% aðspurðra vilja að hlutfall íslenskrar og erlendr- ar tónlistar sé hið sama en 27% vildu að íslensk tónlist væri leikin meir en erlend og aðeins rúm 10% voru á þeirri skoðun að erlendri tónlist ætti að gera hærra undir höfði en ís- lenskri í dagskrá útvarps. Félag tónskálda og textahöfunda veitti tvær viðurkenningar á Tónlist- ardaginn. Svavar Gests fékk viður- kenningu fyrir framlag sitt til ís- lenskrar tónlistar og Rás 2 fékk viðurkenningu fyrir að stuðla að flutningi íslenskrar tónlistar í út- varpi. Það var Stefán Jón Hafstein Stefán Jón Hafstein tekur á móti viðurkenningunni til Rásar 2 úr hendi Magnúsar Kjartanssonar frá Félagi tónskálda og textahöf- unda. sem veitti viðurkenningu þessari móttöku fyrir hönd Rásar 2. 50. Fiskiþing sett í gær: Endanlegt framsal á afla- kvótum orðið að þjóðarslysi - sagði fiskimálastjóri í setningarræðu FIMMTUGASTA Fiskiþing var sett í gær en þingið stendur til nk. föstudags. Þorsteinn Gíslason fiskimálastjóri sagði m.a. í setningar- ræðu að meðan ekki fyndist betri leið við sljórn fiskveiða væri kvóta- kerfið komið til að vera. „En við verðum að vinna okkur til baka út úr þeirri blindgötu, sem leikreglur kvótakerfisins hafa leitt okkur í. Afleiðing þeirrar reglu að leyfa endanlegt framsal gegn gjaldi á áunn- um og úthlutuðum afnotarétti úr aðalauðlind þjóðarinnar er orðin að þjóðarslysi.” þessari sköttun og möguleika til ann- árra hluta.” Þórður Friðjónsson, forstjóri Þjóð- hagsstofnunar, sagði í ræðu á Fiski- þingi að við þyrftum að draga úr tilkostnaði veiða og vinnslu og að þessu verkefni þyrftu menn að ein- beita sér á næstu mánuðum, því mikið sé í húfi. „Þetta er hins vegar ákaflega vandasamt verk og við- kvæmt en óhjákvæmilegt er að lausnin felist að hluta í því að óhag- kvæmustu fyrirtækin, eða deildir innan fyrirtækja, hætti starfsemi og aflakvótar þeirra og framleiðsla verði flutt til fyrirtækja með hagkvæmari rekstur. Mikill ávinningur getur orðið af svona skipulagsbreytingum. Sem dæmi má nefna að hætti þau 10% fyrirtækja, eða deilda, sem versta afkomu hafa og aflakvótar þeirra Þorsteinn Gíslason sagðist ekki ætla að leggja dóm á réttlæti markmiðsins, né heldur hvort ein- hveijir telji sig hafa náð því. „En alla þá ólgu, þær afleiðingar og ós- ætti, sem blasir við okkur, verður að kveða niður, sem kemur jafnvel frá hinum lærðustu mönnum, sem vegna vanþekkingar skynja bókstaf- lega ekki hveiju þeir menn fórna og leggja að veði, sem draga fisk úr sjó af Islandsmiðum. Það er eflaust í mörgum tilfellum þessi vanþekking, sem leitt hefur af sér hjáróma tal um auðlindasköttun. En eitt er víst að í Jjöregginu brest- ur ef það hjálpar ekki hver öðrum þegar uppákomur verða. Lítum til dæmis á hvernig umdeildur Hagræð- ingarsjóður hjálpar loðnuflotanum í ár eftir veiðibrest. Þess vegna eru býsna margir ósáttir við að veita og framleiðsla flytjast til annarra fyrirtækja í greininni hækkar verg hlutdeild fjármagns í sjávarútvegi um 2%. Áhrifín á hreina afkomu fara eftir því hvort og hvað hag- kvæmari fyrirtækin þurfa að greiða fyrir aflakvótana, sem þau fá.” Þórður sagði að skipulagsbreyt- ingar af þessu tagi hljóti hins vegar að hafa áhrif á starfsfólk og byggð- arlög. „Þess vegna er afar mikilvægt að þær séu vel undirbúnar. Árangur skipulagsbreytinganna byggist á að í reynd hætti á hagkvæmustu fyrir- tækin rekstri og önnur fyrirtæki auki framleiðslu að sama skapi og bæti þannig nýtingu framleiðslu- tækja- og krafta. I þessu efni er þýðingarmikið að velta því fyrir sér hvort þessar breytingar geti gengið eftir af sjálfu sér við markaðsaðstæð- ur eða hvort stjórnvöld geti tryggt hagfelldari árangur með einhveijum hætti. Þess þarf þó jafnan að gæta að opinber íhlutun skapi ekki meiri vanda en hún leysir. Þjóðhagsstofnun vinnur nú að því að meta áhrif hugsanlegra skip- ulagsbreytinga í sjávarútvegi út frá mismunandi sjónarhornum. í þessu efni skiptir miklu máli hvernig lána- stofnanir munu bregðast við. Mest áhrif verða augljóslega af því að fækka fyrirtækjum og færa afla og framleiðslu þeirra, sem hætta starf- semi, til fyrirtækja með hagkvæmari rekstur. Þetta getur hins vegar stangast á við önnur markmið, eink- um um atvinnu- og byggðaþróun. Vandinn er að fínna lausnir, sem tryggja mesta hagræðingu án þess að tefla markmiðum í atvinnu- og byggðamálum í meiri tvísýnu en ás- ættanlegt er þegar til lengri tíma er litið.” í dag, þriðjudag, flytja erindi á Fiskiþingi Grímur Valdimarsson, for- stjóri Rannsóknastofnunar fiskiðn- aðarins, og Jakob Jakobsson, for- stjóri Hafrannsóknastofnunar. Þá fjallar Jón Ólafsson um starfsemi Hafrannsóknastofnunar, Eríkur Tómasson talar um mótun heild- stæðrar sjávarútvegsstefnu og end- urskoðun laga um stjórn fiskveiða, Teitur Stefánsson ræðir um fisk- markaði og verðlagsþróun, Kristján Ásgeirsson fjallar um afkomumál sjávarútvegsins og Þorsteinn Gísla- son fiskimálastjóri flytur skýrslu. Á morgun fjallar Guðjón A. Kristjánsson um nýtingu veiðarfæra og sókn í fískistofna eftir veiðarfær- um og Jónas Haraldsson talar um öryggis- og fræðslumál.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.