Morgunblaðið - 24.11.1991, Blaðsíða 2

EFINIl
2 FRETTIR/INNLEEMT
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 24. NÓVEMBER 1991
Formaður björgnnarsveitarimiar í Grindavík:
Alvarlegt ef bil-
unerí boðkerfínu
Grindavík.
„Þetta byrjaði þannig að einn úr áhöfninni hringdi í mig rétt um
áttaleytið í fyrrakvöld og sagði að Eldhamar væri að fara upp í
Hópsnes. Ég hafði engar vöflur á að kalla út björgunarsveitina í
boðunartækjunum og fór niður í stjórnstöð og þá hringdi ég strax
í stjórnstöð Siysavarnafélagsins og óskaði eftir þyrlu. Þaðan var
síðan haft samband við stjórnstöð LandhelgisgæslunnarA sagði Sigm-
ar Eðvarðsson, formaður björgunarsveitarinnar Þorbjörns, um slys-
ið við Iiópsnes þar sem Eldhamar strandaði sl. föstudagskvöld.
„Á meðan þetta .gerðist vorum
við í sambandi við mennina í brúnni
á Eldhamri. Þeir áttu mjög erfitt
með að athafna sig eftir að þeir
strönduðu. Ákveðið var að reyna
að skjóta línu í land þar sem heppi-
legra var að þeir hefðu línuna hjá
sér þar sem aðstæður á strandstað
voru mjög erfiðar. Við byijuðum
að skjóta línu fyrst vegna þess hve
þeir áttu erfitt með að athafni sig.
Sú lína fór yfir stýrishúsið og lá
þar en mennirnir í brúnni náðu
henni ekki. Þá gerðu þeir tilraun
til að skjóta línu í land og út á sjó,
og náðust þær báðar. Oddur V.
Gíslason var kominn á vettvang í
þann mund sem Eldhamar strand-
aði náði línunni en síðan fór tími í
að gera línumar klárar.
Það var síðan um kl. 20.40 sem
stjómstöð Landhelgisgæslunnar til-
kynnti að þyrlan væri biluð á
ísafirði. Þá bað ég um að varnarlið-
inu yrði gert viðvart og þeir beðnir
um að undirbúa útkall. Það gerði
ég vegna þess að ég veit að það
tekur ákveðinn tíma að gera klárt.
Nokkrum mínútum síðar var hringt
frá stjórnstöð Slysavamafélagsins
í þann mund sem Eldhamar fór á
hliðina og ég óskaði þá eftir því að
Landhelgisgæslan sendi þyrlu strax
á vettvang, sem í því tilfelli yrði
þyrla frá varnarliðinu. Þyrian kom
síðan um klukkutíma seinna. Ég
er ekki að segja að þyrlá hefði
bjargað málunum en það er alvar-
legt að einhvers staðar á leiðinni
er bilun í boðkerfinu því að ef þyrla
Landhelgisgæslunnar er ekki tiltæk
þá er það þeirra hlutverk að ræsa
aðra þyrlu sem yrði væntanlega frá
varnarliðinu.
Þó að við væmm með h'nu frá
bátnum var mjög erfitt fyrir þá í
skipinu að athafna sig vegna að-
stæðna þar sem skipið barðist í stór-
grýttri fjörunni. Þegar Eldhamar
lagðist á hliðina og stýrishúsið fór
í kaf misstu þeir skjólið sem þeir
höfðu og þurftu að fara í sjóinn.
Það gekk injög vel að kalla sveit-
ina út og Oddur V. Gíslason var
kominn á vettvang mjög snemma.
Aðstæður .á slysstað voru mjög erf-
iðar, rnikið brim í fjörunni og sjór
gekk yfir skipið. Það er þó orðið
umhugsunarefni fyrir menn hvort
við íslendingar höfum efni á því
að eiga ekki þyrlu sem búin er full-
komnum björgunarútbúnaði. Það
er talað um að við höfum ekki pen-
inga til að setja í þyrlu en á meðan
Morgunblaðið/Þorkell
Brim gengur yfir Eldhamar GK 13 við Hópsnestá í gærmorgun. 1
baksýn sést varðskipið Óðinn.
er ausið peningum í verkefni eins
og Þjóðleikhúsið og önnur verkefni
sem eru hégómi meðan við erum
að tala um björgunartæki sem geta
bjargað mannslífum. Ef við getum
fórnað mannslífum getum við varla
talað um að við séum fátæk þjóð,”
sagði Sigmar að lokum. FÓ
Sjóslysið við Grindavík:
40 mínútur liðu milli tílkynn-
ingar um slys og útkalls þyriu
Ilér á eftir fer útdráttur atburðarásarinnar við björgunaraðgerðirnar
í Grindavík á föstudagskvöldið þegar Eldhamar GK fórst. Atburðarás-
in er rakin í gegnum dagbækur Slysavarnafélags íslands og björgunar-
sveitar slysavarnarfélagsins í Grindavík og með útdrætti af segulbands-
upptökum samkvæmt upplýsingum stjórnstöðvar Landhelgisgæslunn-
ar. Fyrir liggur að tilkynning berst um atburðinn um klukkan 20.
Klukkan 20.03. liggur fyrir að TF-SIF, þyrla Landhelgisgæslunnar
er biluð á ísafirði. Rúmum 40 mínútum síðar er björgunarsveit varn-
arliðsins formlega beðin um að setja áhöfn þyrlu í viðbragðsstöðu.
Viðmælendur Morgunblaðsins frá
SVFÍ og Landhelgisgæslunni voru
sammála um að í upphafi hefði ekki
verið talið að skipverjamir væri í svo
bráðri hættu og síðar kom á daginn.
Dagbók björgunarsveitarinnar
Þorbjörns í Grindavík.
Útkallið er ekki tímasett en barst
rétt fyrir klukkan 20. Fyrsta bókun
er klukkan 20.04: . björgunarbátur-
inn Oddur V. Gíslason fer út. 20.06:.
er haft samband við björgunarmið-
stöð SVFÍ um að útvega þyrlu og
beðið um þyrlu LHG. 20.07:. Reykja-
víkurradíó kallar á nærstadda báta.
20.07. Eldhamar er strandaður.
20.17. Samband við skipið, raétt við
skipveija, sex manns um borð. 20.23
. Leki í borðsal. 20.25. Tveir á dekki
að skjóta línu í land. 20.28. Sjór á
millidekki. Línubyssan virkar ekki.
20.37 . Línu skotið úr íandi. 20.39.
Eldhamar kominn á hliðina. 20.42..
LHG hringir í varnarlið. 20.42..
Samband við bátinn rofnar. 20.51
rekald á leið í land. . . .20.58. Oddur
V. Gíslason fær á sig brot. 20.59.
Gálginn einn stendur upp úr á Eld-
hamri. 21.00. Oddur á leið í Iand.
21.07. Einn skipveiji kominn í land.
Bátur hendfet ýmist á hlið eða
kjöl... 21.37. Þyrlan væntanleg eft-
ir 5 mínútur. 21.43 . Blysi skotið
upp fyrir þyrluna... 21.48., Þyrlan
komin yfir, samband við hana næst
aðeins í gegnum flugturninn.
Utdráttur atburðarrásar
samkvæmt stjórnstöð
Landhelgisgæslunnar
20.01. Hringdi tilkynningaskyldan í
stjómstöð Landhelgisgæslunnar og
segir að björgunarsveitir í Grindavík
hafi tilkynnt að Eldhamar ræki að
Hópsnestá. Biðja um að hafa þyrluna
klára. Rólegt í sjóinn, ekki komið
neyðarkall. Tilkynnt að TF-SIF sé
biluð á Isafirði. Haft samband vð
Eldhamar í gegnum farsíma.
20.03.. Allt rólegt ekki kallað á þyrlu
vamarliðsins. 20.06 . samband við
varðskip og upplýst um ástandið,
það er átta tíma undan. 20.17. Til-
kynningaskylda hringir, báturinn
farinn að setjast, ekki 'talin mikil
hætta, ekki talað um varnarliðið.
20.36. nær stjórnstöð LHG beinu
símsmbandu við Grindavík. Þeir
segjast byijaðir að skjóta línum,
ágjöf á, Eldhamar. Spurt hvort eigi
að biðja um „Kanann”, sagt að rétt
sé að setja þá í startholur. 20.39..
Varnarliðið h'efur verið sett í start-
holur. 20.43.. Slysavarnarfélag í
Reykjavík segir að þurfi þyrlu strax,
báturinn sé á hliðinni og erfiðlega
gangi að ná mönnunum. 20.44. Taf-
arlaust útkall á þyrlu. Samtali lokið
kl. 20.48. 20.55. „Skyldan” hringir
spyr um þyrlu, segir ástandið mjög
alvarlegt. Varnarliðið á tali.
21.00. Haft samband við varnarliðið
og ítrekað. 21.32. Vamarlið tilkynn-
ir fiugtak klukkan 21.30. Spyija um
ástand. 21.35. Varnarlið biður um
að blysum sé skotið, um fimm mínút-
ur i að hún komi á staðinn.
Bókanir björgunarmiðstöðvar
Slysavarnarfélagsins og
Tilkynningaskyldu í Reykjavík
Kl. 20.00. tiikynnir Gunnar Tóm-
asson í Þorbirni í Grindavík að Eld-
hamar sé strandaður við Hópsnes
beðið er um að haft verði samband
við skip í nágrenni og LHG vegna
þyrlu. 20.03. Bakvakt kölluð út.
Stjórnstöð LHG látin vita og óskað
eftir viðeigandi ráðstöfunum. Vakt-
maður segir TF-SIF bilaða á ísafirði.
LHG óskar eftir símanúmerum hjá
björgunarsveitum í Grindavík og um
borð í Eldhamri. Ætlar að athuga
ástandið. 20.10 . Talað við björgun-
arstjómstöð í Grindavík. Oddur V.
Gíslason kominn út, björgunarsveit
á leið út á Nesið. 20.15. Talað við
Eldhamar í farsíma. Stýrimaður seg-
ir bátinn hafa látið illa fyrst um sinn
en sé að kyrrast. Segir Odd vera að
koma út en sér ekki menn í landi.
Segir björgun á sjó ekki gerlega og
hefur orð á því að þeir verði trúlega
dregnir á línu í land. 20.18. Bakvakt
í stjórnstöð. Tilkynnt að öll mál séu
komin af stað. 20.20 - 20.35. Stöð-
ugt reynt að ná sambandi við
björgunarsveit í Grindavík en tekst
ekki. 20.35. næst samband við lög-
regluna í Grindavík sem segir að illa
gangi að koma línu í bátinn. 20.39.
næst samband við björgunarstjórn-
stöðina í Grindavík og þá gengur
illa að ná línunni. Hafa verið í sam-
bandi við LIIG skömmu 4ður og
beðið um „Kanaþyrlu á standby.”
Segir að þurfi að fá hana strax.
20.43. Gæsla beðin að senda vélina
strax. 20.46. Samband við stjómstöð
í Grindavík og beðið um nákvæma
staðsetningu. 20.50. samband við
LHG og gefín staðsetning, fjöldi
manna staðfestur og björgunargall-
ar, vaktmaður LHG telur þá munu
nota björgunarlykkju og fjarskipti á
VHF-Rás 16. 20.55. Samband við
stjórnstöð Grindavík. Verður fá
þyrlu strax. Ástand mjög alvar-
legt.20.57. Samband við Gæslu ít-
rekað með þyrlu. . . . 21.10. Einn
kominn í land, ítrekuð ósk um að
fá þyrluna. 21.15. Samband við
Gæslu vegna þyrlunnar.... 21.35.
Grindavík biður um vélina segir
menn hafi bundið sig við rekkverkið.
21.37. LHG segir að vélin sé áætluð
eftir 5 mínútur, biðja um blys. 21.38.
Haft samband við Grindavík og til-
kynnt um þetta síðasta, beðið um
viðbúnað. Spyr um fjarskipti. 21.40.
Staðfest hjá Gæslu að VHF 16 verði
notuð. 21.41. stjórnstöð Grindavík
látin vita um fjarskipti. 21.42.
Stjórnstöð í Grindavík spyr hvort við
í sambandi við þyrlu. Sagt ekki vera.
21.45. Samband við Gæsluna vegna
staðsetningar þyrlunnar. Staðfest
réttar leiðbeiningar. 21.50. Stjórn-
stöð í Grindavík tilkynnir um þyrluna
yfir slysstað en ekkert samband
næst við hana. 22.10. Gæslan segir
þyrluna ekki í sambandi á rás 16..
Spyr um mögulegt samband á milli-
bylgju en ekki möguleikar á því.
22.15. Samband við stjórnstöð í
Grindavík segir að þeir séu í sam-
bandi við Þyrlu í gegnum Flug-
stjórn. 22.18 Gæslunni tilkynnt um
það.... 23.45. samband stjórnstöð
í Grindavík. Staðfest að allir séu
fundnir.
Þroskasaga manns
► Haraldur Ólafsson var rúman
aldarfjórðung á Kópavogshæli en
býr nú einn í leiguíbúð Öryrkja-
bandalagsins, ekur um í, eigin bíl
og stundar nám í rafiðn við Iðn-
skólann./ 10
Gísladeiian úr sög-
unni?
►Terry Waite þögull um fundi
sína með North. /12
Qagnnjósnari 3reta á
Gslandi
►í ævisögu sinni sviptir íslending-
urinn Ib Árnason hulunni af
gagnnjósnastarfsemi á stríðsárun-
um og starfi sínu fyrir bresku
leyniþjónustuna./ 14
iójóðarauðurinn
► Sú krafa verður æ háværari um
að öllum afla skuli landað lieima.
Hagsmunaaðilar eru klofnir í af-
stöðu hvað þetta varðar eins og
fram kemur í þessari grein./16
Viljum vera tengur
►Segja Pólveijarnir sem rætt var
við í kjötvinnslu SS á Hvolsvelli
fyrirskömmu./18
Alltaf haft áhuga á Ss-
ðandi
►David Duke, hinn fallni ríkis-
stjóraframbjóðandi í samtali við
Morgunblaðið. /20
Bheimiu/
FASTEIGNIR
► 1-28
IMýtt byggðamynstur
fylgir breyttum at-
vinnuháttum
►Rætt við Trausta Valsson skipu-
iagsfræðing. /14
►í hugum íslendinga er ljómi yfír
minningu Kristjáns Eldjárns. Hann
sat á forsetastóli í tólf ár og mót-
aði æðsta embætti þjóðarinnar í
anda nýrra tíma. Um þessar mund-
ir kemur út ævisaga Kristjáns sem
Gylfí Gröndal ritar. Hér eru birtir
nokkrir kaflar úr bókinni./ 1
Lygilegar lottósögur
►Brasilía er land mikillar fátækt-
ar og þar dreymir marga um stóra
vinninginn í Lottóinu /8
Guðirnir eru geggjaðir
►Kafí úr ferðasaga frá Afríku
eftir Stefán Jón Hafstein./lO
Ekkjurnar í Vríndavan
►Einátæð myndasaga um hin
hörðu örlög ekknanna á Indlandi.
/12
Gúmmíendur synda
ekki
►Kafli úrnýrri samtalsbók eftir
Súsönnu Svavarsdóttur og spjallað
við höfundinn. /14
FASTIR ÞÆTTIR
Fréttir 1/2/4/6/bak
Dagbók 8
Ijeiðari 22
Helgispjall 22
Reykjavíkurbréf 22
Myndasögur 26
Brids 26
Stjörnuspá 26
Skák 26
Fólk i fréttum 38
Útvarp/sjónvarp 40
Gánir
Mannlífsstr.
Pjölmiðlar
Dægurtónlist
Kvikmyndir
Menningarstr.
Minningar
Bíó/dans
A förnum vegi
Velvakandi
Samsafnið
INNLENDAR FRÉTTIR-
2-6-BAK
ERLENDAR FRÉTTIR;
1-4
43
6c
18c
20c
21c
22
24c
26c
28c
28c
30c