Alþýðublaðið - 08.11.1920, Blaðsíða 2
2
ALÞYÐUBL ái>IÐ
blaðsiaa er í Alþýðuhúsinu við
lagólfsstræti og Hverfisgötu.
Sími
Auglýsingum sé skilað þangað
*ða i Gutenberg í síðasta iagi kl.
XO árdegis, þann dag, sem þær
tiga að koma i blaðið.
Askriftargjald ein Iscr. á
mánuði.
Augiýsingaverð kr. 1,50 ctn.
sindálkuð.
Utsölumenn beðnir að gera skil
til afgreiðslunnar, að minsta kosti
ársfjórðungslega.
fin Ceesar! jVSorituri
te salntsnt!
Eftir Brynj. Bjarnason.
Hann ritar í „III. Tidende* eða
bl&ð af lfku tagi maðurinn sem
eg hefi þessi orð eftir; hann á við
aýja tfmann. Hann er náttúrlega
aíturhaldsseggur eins og geta má
nærri, einn hinna deyjandi. En
þessi orð eru hreinasta perla og
hafa ómetanlegt gildi án þess að
tnanninn gruni það. Hann er of
heimskur til þess að geta verið
hræsnari, hann opnar hjarta sitt
og um Ieið opnar hann hjarta
allra bræðra sinna in spiritu. —
Ave Cæsar, morituri te salutunt!
Hann stynur þungan af sundur-
krömdu hjarta á Ieiðinni til grafar.
Bara að hann yrði ekki of lengi
að deyja, að þjáningarnar yrðu
ekki of langvinnar. Vesiingurinn!
Þegar Karl Marx flutti kenning-
ar sínar, var þróun auðvaldsins í
fuilum gangi Auðurinn safnaðist
i færri og færri hendur, og Karl
Marx hélt því fram, að borgara-
stéttin hlyti að falla á sínu eigin
bragði, þjóðræðinu. Að því hlyti
að koma að nokkrir auðvaidshöfð
ingjar réðu lögum og lofum og
undirokuðu fólkið, Jíkt og átti sér
stað um aðalinn í Frakklandi fyr-
ir stjórnarbyltinguna mikiu.
Karl Masx hugsaði sér að so-
•cialismanum yrði komið á þannig,
að öreigarnir tækju sér alræði.
Og það var fjarri honum að halda
því fram, að verkamennirnir yrðu
endilega að vera í meirihluta er
þeir gripu tii þeirra ráða, eins og
séð verður á afstöðu hans gagn
vart kommúnunni frönsku. En
hann sagði fyrir hrun auðvaidsins,
þar sem að því hlyti að koma að
meirihlutinn yrði því andvígur.
Nú er nokkuð öðruvísi ástatt.
í stríðinu sáu auðvaidshöfðingjarn-
ir sitt óvænna, og með löggjöf
sinni hafa þeir stöðvað þróunina.
Þeir hafa kunnað sér hóf og gætt
þess að fjöldi þeirra manna sem
eiga við gersamlega óþolandi kjör
að búa, yrði ekki meiri en svo,
að hættulaust væri ræningjaféiög-
um þeirra, ríkjunum. — Og það
sem verra er — þeir hafa iátist
vera að vinna fyrir málstað verka-
mannanna, og fengið foringja þeirra
í lið með sér. Og hinn hungraða
er ekki að saka, þó að hann láti
ginnast af agninu.
Setjum nú svo, að það sé aðeins
lítill minnihluti, sem á við sult og
seyru að búa og er rændur öllum
skilyrðum til menningar. Grátur
hungraðra barnanna blandast glasa
glaumnum frá efstu hæðunum. Er
þá rétt að horfa til jarðar og segja:
„Verði guðs vilji" ? Er rétt að
beygja sig undir vilja meirihlutans
þegar vilji hans er vitfirring? Nei,
svara kommúnistamir. Hér er um
að ræða kenningar kommúnistanna
— þeirra eiau sem tala máli hinna
undirokuðu — eina pólitiska flokks-
ins, sem berst fyrir socialismann.
í rauninni ráða nokkrir auðvaids
höfðingjar lögum og lofum. Smá-
borgaralýðurinn er rændur öilum
skilyrðum til æðri menningar, engu
síður en verkamennirnir. Og þó er
meirihlutinn auðvaldinu tryggur.
Hvað veldur? Kapitalistarnir nota
mestan part af fé sínu til að tryggja
sér völdin. Þeirra eru blöðin og
bókmentirnar, kirkjan og skólarn-
ir, og þessar stofnanir nota þeir
í þjónustu Iyga sinna. Ýmsar smá-
vægilegar endurbætur eru notaðar
sem agn — og það er auðvddaræ
að skilja en kenningar okkar so-
cialista um nýtt þjóðféiag og nýj-
ar aðferðir um stjórnarfar. Menn
óttast byltinguna og eigi að á-
stæðulausu — því að sáningin er
vor og uppskeran næstu kynslóð-
ar. — Fólkið er illa mentsð og
hugsunarhátturinn skólaður af rán-
dýrsstarfsemi þeirri sem á sér stað
í núverandi þjóðfélsgi. Einn and-
stæðingur sagði við mig í hrein-
skilni: „Alþýðumentun er bara tif
bölvunar, ekki til annars en að
koma bolsivisma inu hjá fólkinu."
Þjóðræði það sem nú á sér stað
er ekki annað en orðið tómt. —-
Hér ræðir þó um virkilegt borg-
aralegt þjóðræði — ekki um stór-
bændastjórn eins og á ísiandi. —
Til þess að kom i veg fyrir þetta,
til þess að skapa virkilegt þjóð-
ræði, þar sem réttlæti og jöfnuð-
ur ríkir, hefir alþýðan í Rússlandi
gert byltingu með vopnum og
tekið sér alræði. Eina ráðið tií
þess að koma í veg fyrir glötun
menningárinnar er að alþýðan i
öllum Iöndum fylgi dæmi hennar
Víða hafa verkamennirnir veriö
afvegaleiddir af foringjum sínum.
Þessir foringjar hafa elcki skilið
eða viljað skilja rás viðburðanna-
— að alræði öreiganna er nauð-
synlegt, og að ekki getur verið
að ræða um þjóðræði þar sem
auðvaldið situr að völdum. Það
er svo hætí við liðhlaupum í þjóð-
félagi auðvaldsins þar sem eigin-
hagsmunir skipa öndvegi og eru
takmark allrar starfsemi. En stjarna
þessara manna er óðum að lækka.
Verkamennirnir hafa látið sér ski!j-
ast að þeim er í lófa lagið að taka
vöidin, ef þeir eru sáttir og sam-
taka. Borgarastéltin lifir á vinnu
verkamannanna. Þeir þurfa ekki