Morgunblaðið - 23.01.1992, Síða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 23. JANÚAR 1992
Flugslysið í Frakklandi:
Tæknibilun ekki talin
hafa valdið slysinu
París. Reuter.
FRONSK flugmálayfirvöld sögðu í gær að eftir fyrstu skoðun benti
ekkert til að bilun í tæknibúnaði hefði valdið því að Airbus A320
þota franska Air Inter-flugfélagsins fórst skammt frá Strassborg á
mánudagskvöld. 87 létust manns er þotan skall á fjallshlíð í 820
metra hæð.
„Athugun á flugritum þotunnar
hefur ekki leitt neitt í ljós sem bend-
ir til að tækjabúnaður um borð hafi
bilað,“ sagði Pierre-Henri Gourgeon,
forstöðumaður frönsku flugmála-
stjómarinnar, á blaðamannafundi í
gær. Hann sagði því enga ástæðu
fyrir hendi til að kyrrsetja aðrar
þotur af sömu gerð tii að kanna
írland:
Neitar vitn-
eskju um
símahleranir
Dyflinni. Reuter.
CHARLES Haughey, forsætis-
ráðherra írlands, neitaði í gær
harðlega þeim ásökunum fyrrum
dómsmálaráðherra síns, að hann
hefði vitað, að símar tveggja blað-
amanna væru hleraðir. Kvaðst
Haughey ekki ætla að segja af
sér vegna þessa máls.
Það var Sean
Doherty, fyrrum
dómsmálaráðherra
og náinn sam-
starfsmaður
Haugheys á þeim
tíma, sem skýrði
frá hlerununum,
en hann sagði, að
með þeim hefði átt
að reyna að fínna charles Hau£he*
hver læki fréttum
af ríkisstjómarfundum í viðkomandi
blaðamenn. Sagðist Doherty hafa
látið Haughey fá útskrift af sam-
tölum blaðamannanna.
Haughey segist ekkert hafa vitað
um hleranirnar og heldur því fram,
að ásakanimar séu hluti af sam-
særi Dohertys og fleiri andstæðinga
sinna innan Fianna Fail, stjórnar-
flokksins, um að bola sér burt úr
embætti. Desmond O’Maliey, for-
maður framfarasinnaðra demó-
krata, smáflokks, sem stendur að
stjóminni ásamt Fianna Fail, ræddi
í gær við samflokksmenn sína um
ástandið, sem hann sagði „alvar-
legt“, en ef flokkur hans hættir í
stjórn verður að efna til fímmtu
þingkosninganna í írlandi á tíu
ámm.
tæknibúnað.
Eftir að hafa hlustað á upptökur
á samræðum í flugstjórnarklefanum
telja frönsk flugmálayfírvöld ekki
heldur ástæðu til að ætla að veður
hafi átt þátt í að valda slysinu.
Um mínútu áður en hún átti að
lenda var Airbus-þotan 700 metmm
undir eðlilegi’i flughæð en upptökur
úr flugstjórnarklefanum benda til
að flugstjórinn Christian Hequet,
sem hafði mikla flugreynslu að baki,
hafi ekki orðið þess var. „Vélin
hvorki hrapaði né steyptist til jarð-
ar. Hún lækkaði flugið of hratt,“
sagði Gourgeon á blaðamannafund-
inum.
Framleiðandi vélarinnar, Airbus
Industríe, sem er samsteypa í eigu
Frakka, Þjóðveija, Breta og Spán-
verja, vildi í gær ekki tjá sig um
fyrstu niðurstöður flugmálayfír-
valda.
Airbus A320 er ein tæknilega
fullkomnasta farþegaþota sem til er
og hefur hún verið kölluð „tölvan
fljúgandi" af franska dagblaðinu Le
Figaro. Var þotan sem fórst á mánu-
dag þriðja vélin af þessari gerð sem
ferst eftir að A320 vélamar voru
fyrst teknar í notkun fyrir fjómm
áram. Bæði fyrri slysin voru rakin
til mannlegra mistaka.
Vopnin kvödd
í Níkaragúa hafa náðst samningar um, að Kontra-skæruliðar, sem
margir höfðu vopnast á nýjan leik, og fyrrum hermenn Sandinista-
stjórnarinnar leggi niður vopnaburðinn. Eru þeir hér að kasta rifflun-
um saman í eina kös og er vonandi, að þessi stríðstól verði engum
að meini framar.
Alsír:
Forystu-
maður FIS
handtekinn
Algeirsborg. Reuter.
Abdelkader Hachani, forystu-
maður flokks alsírskra heittrúar-
manna (FIS), var í gær handtek-
inn, sakaður um að hafa hvatt
hermenn til að gerast liðhlaupar.
Hafði alsírska fréttastofan APS
þetta eftir „áreiðanlegum heim-
ildum“ í gær.
Hachani sem hefur verið í for-
ystu fyrir FIS frá því í júní á síð-
asta ári spáði fyrir handtöku sinni
í viðtali sem birtist í spænska dag-
blaðinu E1 Mundo í gær. „Ég veit
að ég á það á hættu á næstu dögum
að verða handtekinn og ég er reiðu-
búinn,“ segir Hachani m.a. í viðtal-
inu. Virðist sem stjórnvöld reyni
nú af auknum krafti að beija starf-
semi FIS á bak aftur en í síðustu
viku var kosningum í Alsír frestað
eftir að ljóst þótti að flokkurinn
myndi fara með sigur af hólmi.
Stjórnvöld lögðu í gær einnig
bann við stjórnmálastarfsemi í
moskum en þar hefur starfsemi FIS
verið hvað mest. Ástæðan fyrir
banninu var sögð vera tilraun til
að hvetja til aukinnar trúariðkunar.
Útvarpið í Algeirsborg tilkynnti
síðar um daginn frá banni við að
safnast saman fyrir utan moskur
sama í hvaða tilgangi það væri.
ísrael:
Tugir Palestínumanna hand-
teknir á hemumdu svæðunum
Túnisborg, Jerúsalem. Reuter.
ISRAELSKIR hermenn réðust í fyrrinótt inn á mörg heimili á hern-
umdu svæðunum og handtóku tugi manna, sem grunaðir eru um að
hafa ráðist á ísraelska landnema. Israelssljórn skýrði frá því í fyrra-
dag, að hún hefði fjölgað hermönnum sínum á hernumdu svæðunum
um fimmtung til að sefa reiði landnemanna og áður hafði Yitzhak
Shamir forsætisráðherra sagt að ekkert gæti komið í veg fyrir frek-
ara landnám Israela þar.
ísraelskir hermenn handtóku
nokkra tugi Palestínumanna í fyrri-
nótt þegar þeir mddust inn á heim-
ili á hemumdu svæðunum. Er haft
eftir vitnum, að þeir hafi brotið hurð-
ir og húsbúnað í leit sinni að þeim,
sem ráðist hafa á ísraelska landnema
á hemumdu svæðunum að undanf-
ömu. Er litið á þessar aðgerðir sem
tilraun til að sefa reiði gyðinga á
hernumdu svæðunum en þeir hafa
gagnrýnt stjómina fyrir að hafa
ekki veitt þeim næga vernd og kraf-
ist þess að Moshe Arens vamarmála-
ráðherra segi af sér. Þeir eru einnig
andvígir þeirri stefnu Shamirs að
bjóða Palestínumönnum á hernumdu
svæðunum takmarkaða sjálfstjórn
og óttast að slíkt kunni að leiða til
þess að stofnað verði sjálfstætt ríki
Palestínumanna.
Shamir sagði er hann heimsótti
þorp á Vesturbakka Jórdanar um
síðustu helgi, að ísraelar myndu
hvergi hvika frá áformum um frek-
ara landnám á hemumdu svæðunum
þrátt fyrir andstöðu Bandaríkja-
stjórnar. „Ekkert afl í heiminum
getur komið í veg fyrir frekara
landnám," sagði hann.
Ahmed Abderrahman, talsmaður
Frelsissamtaka Palestínumanna
Kvikmyndaframleiðendur í Bandaríkjunum:
Deilt um rétt á leyndarmáliim KGB
Los Angeles, London. The Daily Telegraph.
TVEIR aðsópsmiklir bandarískir kvikmyndaframleiðendur deila
nú hart sín á milli um það hvor þeirra eigi rétt á að nýta ýmis
leyniskjöl sovésku leyniþjónustunnar KGB til grundvallar kvik-
myndahandritum. Telja bæði fyrirtækin sig hafa gert samninga
við KGB um einkarétt á skjölum er tengjast helstu njósnamálum
kalda stríðsins s.s. Kúbúdeilunni og hneykslinu í kringum breska
ryósnarann Kim Philby.
Um er að ræða kvikmyndafram-
leiðenduma Robert Halmi og Mar-
vin Davis. Halmi var nýlega í sviðs-
ljósinu fyrir að greiða um fímm
hundmð milljónir króna fyrir rétt-
inn til að kvikmynda söguna „Scar-
lett“ og Davis þekkja flestir sem
fyrram eigenda kvikmyndafyrir-
tækisins 20th Century Fox.
Fyrir rúmum mánuði skýrði
Robert Halmi frá því að hann hefði
undirritað samning við KGB um
einkaréttinn á framleiðslu sjón-
varpsþátta fyrir sjónvarpsstöðina
CBS. Fyrsti þátturinn hefur verið
boðaður með haustinu og segir
Halmi þættina eiga eftir að fá
Bandaríkjamenn til að „gapa af
undmn“.
Þetta væri allt gott og blessað
ef Marvin Davis hefði ekki lýst því
yfir nú í vikunni að fyrirtæki hans,
Davis Entertainment Television,
hefði einnig gert samning sem
fæli í sér „einkarétt" á nýtingu
KGB-skjala. Er ætlunin að fyrsta
sjónvarpsmyndin, sem mun fjalla
um Kúbudeiluna út frá sjónarhomi
Sovétmanna, verði framsýnd í jan-
úar að ári. Heldur Davis því fram
að þó þær sögur sem Halmi hafí
undir höndum komi frá Moskvu séu
þær ekki frá KGB.
Stendur nú staðhæfíng gegn
staðhæfingu. Kenneth Locker, einn
aðalstjómenda fyrirtækis Halmi,
sem talar reiprennandi rússnesku
og hefur farið 75 ferðir til Moskvu,
segist hafa staðið í samningavið-
ræðum við KGB síðustu sex
mánuði og fái hann fyrstu gögnin
afhent í Los Angeles eftir tvær
vikur af fyrrum KGB-njósnara.
„Við emm alveg öragglega með
réttindin,“ segir Locker. Merril
Karpf, sem gegnir svipaðri stöðu
hjá Davis og Locker hjá Halmi,
segist hins vegar hafa tryggt sínu
fyrirtæki öll réttindi til að nýta
leyniskjölin í samningum við An-
drei Oligov, yfírmann almanna-
tengsla hjá KGB.
Talið er að ef til vill megi rekja
deiluna til þess að frá og með síð-
ustu áramótum er KGB ekki til
lengur í sinni uppranalegu mynd.
Hafa tvær stofnanir tekið við því
hlutverki sem KGB gegndi á sínum
tíma. Stjórnendur kvikmyndafram-
leiðsiufyrirtækjanna eiga þessa
stundina í viðræðum við lögfræð-
inga sína til að reyna að fínna lausn
á málinu.
En menn hafa ekki bara áhuga
á leyndarmálum Sovétríkjanna til
að kvikmynda þau. Útgáfufyrir-
tækið Chadwick-Healey í Cam-
bridge í Bretlandi hefur undirritað
samning um að fá að taka myndir
á örfilmur af skjalasafni sovéska
kommúnistaflokksins. Verður örf-
ilmunum dreift til bókasafna um
ailan heim.
Um er að ræða milljónir leyni-
skjala, bóka, bréfa og ljósmynda
sem ná allt aftur til októberbylting-
arinnar árið 1917. Ekki verða þó
öll leyndarmál síðustu ára dregin
fram í dagsljósið. Það verkefni að
taka myndir af skjölunum á örfilm-
ur verður í höndum Rússa og má
gera ráð fyrir því að ýmsum við-
kvæmum málum verði sleppt. Það
breytir hins vegar ekki að þessi
gögn eru hin merkustu og era tal-
in eiga eftir að veita mönnum al-
veg nýja innsýn í sögu tuttugustu
aldarinnar.
(PLO), sagði í gær að stjórn ísraels
hygðist boða til þingkosninga í vor
því hún vildi fá tylliástæðu til að
hætta þátttöku í friðarviðræðunum
við araba. „Hún vill vinna tíma og
komast hjá því að ræða mikilvæg
málefni," sagði hann.
Rússnesk stjórnvöld leggja nú
fast að arabaríkjum að sniðganga
ekki fjölþjóðlegar viðræður um mál-
efni Miðausturlanda sem eiga að
fara fram í Moskvu í næstu viku,
að því er stjórnarerindrekar og emb-
ættismenn PLO í Túnisborg sögðu
í gær.
Sýrlendingar og Líbanir hafa sagt
að þeir ætli að hunsa viðræðumar
til að mótmæla „þvergirðingshætti"
Israela í friðarumleitunum til þessa.
Bandarísk og rússnesk stjórnvöld
standa fyrir viðræðunum í Moskvu
og stjórnarerindrekar segja að rúss-
nesku stjóminni sé mjög í mun að
arabaríkin taki öli þátt í viðræðun-
um. Hún vilji koma í veg fyrir að
stefna hennar í utanríkismálum bíði
hnekki vegna þessa máls. Kínversk
stjórnvöld tilkynntu í gær, að þau
ætluðu að taka þátt í friðarviðræð-
unum í Moskvu. Er þetta árangur
af ferð Davids Levys, utanríkisráð-
herra ísraels, til Kína en hann kom
þangað í gær og er búist við, að
ríki taki upp stjórnmálasamband
innan skamms.
Stjórnarerindrekar sögðu að ar-
abaríkin væra að ræða hvort þau
ættu að efna til fundar á vegum
Arababandalagsins í Marokkó í lok
vikunnar til að móta sameiginlega
afstöðu fyrir Moskvu-viðræðurnar.
-------» » ♦--------
■ MANILA - William Draper,
forstöðumaður Þróunarstofnunar
Sameinuðu þjóðanna (UNDP),
sagði á mánudag að 20 milljónir
manna kynnu að deyja af völdum
alnæmis fyrir aldamót. Draper
sagði að útbreiðsla alnæmis í Asíu
væri orðin mikið áhyggjuefni og
gæti haft alvarlegar afleiðingar.