Morgunblaðið - 23.01.1992, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 23. JANÚAR 1992
Viðræður um evrópskt efnahagssvæði:
Reynt verður
til þrautar
- segir forsætisráðherra
YFIRLÝSINGAR Davíðs Oddssonar forsætisráðherra um horfur í
viðræðum um evrópskt efnahagssvæði, EES, voru ræddar utan dag-
skrár í gær. Ráðherrar ríkisstjórnarinnar eru ekki bjartsýnir. En á
meðan viðræðurnar um EES eru óútkljáðar er ekki tímabært að
fara út í tvíhliða viðræður.
Páll Pétursson (F-Nv) formaður
þingflokks Framsóknarmanna fór
fram á þessa umræðu. Málshefjandi
minnti á það að tvívegis hefðu menn
heyrt það að jákvæð niðurstaða
væri fengin en annað komið á dag-
inn. Nú hefði forsætisráðherra sagt
í kvöldfréttum Ríkisútvarpsins 21.
þessa mánuðar að á því léki enginn
vafi að það væri afskaplega þungt
fyrir fæti í þessum viðræðum og svo
orðrétt: „Ef við horfum á málið í
dag er það ekki bara tvísýnt heldur
er það flest sem bendir til þess að
við séum þar komnir í afskaplega
þrönga stöðu.“ Fréttmaðurinn hefði
spurt hvort það mætti teljast krafta-
verk ef tækist að semja úr þessu.
Forsætisráðherrann hefði svarað:
„Já, það væri að mínu viti krafta-
verk, ef það gengi fram og ástæð-
urnar eru kannski margar."
Páll innti forsætisráðherra eftir
því hvort þessi ummæli væru mat
ríkisstjómarinar á stöðu málsins,
og hvað hún hyggðist þá gera. Páll
vonaði sterklega að ekki stæði til
að sækja um aðild að Evrópuband-
alaginu, EB, og hvort ekki væri
kominn tími til að hyggja að undir-
þúningi fyrir tvíhliða viðræður við
Evrópubandalagið.
Davíð Oddsson forsætisráðherra
sagði þessi ummæli að vera sitt mat
';,sem hann hyggði að ekki væri
ágreiningur um í ríkisstjóminni.
Framkvæmdastjóm EB hefði
15,—16. desember gefíð til kynna
að reynt yrði að vinna með þeim
hætti, í þágu EFTA-ríkjanna að sú
dómsumsögn sem Evrópudómstóll-
inn hefði gefíð, myndi ekki koma í
veg fyrir að samningar gengju fram.
Forsætisráðherra þótti sem að
yfírlýsingar framkvæmdastjómar-
innar hefðu ekki gengið eftir. Þær
hugmyndir sem helst væm á kreiki
gengju í þá átt að auka vægi Evr-
/jpudómstólsins eða draga úr vægi
EES-dómstólsins. Þessar hugmynd-
ir væm til þess fallnar að skapa
okkur mjög mikla erfiðleika. Við
sæjum engin tákn um pólitíska
lausn í farvatninu.
Ráðherra benti þegar sólarmerki
bentu til að mörg eða flest aðild-
arríki EFTA sæktu um inngöngu.
Hugsanlega gætu þau ríki fellt sig
við þá niðurstöðu sem úrskurður
EB-dómstólsins leiddi til, nema helst
við og Norðmenn.
Hjörleifur Guttormsson (Ab-Al)
vakti athygli á frétt í sænska blað-
inu Dagens Nyheter þar sem væri
greint frá fundi forystumanna jafn-
aðarmanna á Norðurlöndum,
„krataforingjanna". í fréttinni væri
m.a. greint frá því að þátttakendur
hafí verið einhuga um mikivægi
Evrópubandalagsins og vægi eða
gildi (vikten) þess að lönd þeirra
stefndu að aðlild.
Þingmenn stjórnarandstöðu fögn-
uðu því að forsætisráðherra væri
svartsýnn fremur en að afstaðan
mótaðist af óraunsærri bjartsýni.
Þeir hvöttu til þess að hugað væri
að tvíhliða viðræðum við EB og við-
skiptasamningum.
Ólafur Ragnar Grímsson (Ab-Rn)
taldi ljóst að fyrir því væri þing-
meirihluti að hefja undirbúning tví-
hliða viðræðna.
Eyjólfur Konráð Jónsson
(S-Rv) formaður utanríkismála-
nefndar benti á að aðild að EB
væri ekki á stefnuskrá neins flokks.
Eyjólfí Konráði var það ekkert sérs-
takt harmsefni þótt samningar um
evrópskt efnahagssvæði tefðust.
Ræðumaður lagði áherslu á að hing-
að til hefði hallað á okkur í viðskipt-
um við EB. Ættum við að gæta
okkar réttar og hvika hvergi. For-
maður utanríkismálanefndar sagð-
ist myndu beita sér fyrir því að utan-
ríkismálanefnd kæmi saman.
Jón Baldvin Hannibalsson ut-
anríkisráðherra sagði þessa samn-
Hádegisverðarfundur íÁrsal Hótels Sögu
miðvikudaginn 29. janúar 1992 kl. 12:00:
NÝR GATT-SAMNINGUR
Uruguay-viðræðumar um GATT og þýðing þeirra
fyrir íslenska milliríkjaverslun.
Fyrirlesari: Sveinn Á. Björnsson,
sendifulltrúi í utanríkisráðuneytinu.
Fundurinn er öllum opinn.
Vinsamlegast skráið þátttöku fyrirfram
ísíma 678910.
Fundargjald er kr. 2.000,-
(hádegisverður innifalinn).
Stuttar
þingfréttir
inga vera í hinni mestu tvísýnu, það
stæði uppá EB að standa við þann
samning sem það hefði gert. Ut-
anríkisráðherrar Norðurlanda hefðu
spurt hinn danska kollega sinn
hvemig bæri að túlka samnings-
styrfni framkvæmdastjórnar EB
varðandi lausn á dómstólsmálinu.
M.a. hvort bæri að skilja það sem
svo að áhugi EB hefði minnkað á
því að standa við samningsskuld-
bindingar og hvort þau lönd eða
aðilar sem vildu fjölga í bandalaginu
hefðu orðið ofan á. Danski utanrík-
isráðherrann hefði talið slíka túlkun
ólíklega því þau lönd sem andstæð-
ust væru EES-samkomulaginu,
væru jafnframt þau hin sömu sem
væru hvað mótföllnust íjölgun aðild-
arlanda.
Utanríkisráðherra tók fram að
hann hefði gert grein fyrir afstöðu
íslensku ríkisstjórnarinnar á leiðtog-
afundi jafnaðarmanna; ríkisstjórnin
hefði engin áform um að sækja um
aðild að EB. Hins vegar hefði hann
ekki verið á nefndum blaðamanna-
fundi og vissi ekki hvað þar hefði
verið sagt af annarra hálfu.
Davíð Oddsson forsætisráðherra
tók undir það með utanríkisráðherra
að það væri ekki á dagskrá að sækja
um aðild að Evrópubandalaginu.
Forsætisráðherra benti á að jákvæð
niðurstaða í viðræðunum um hið
evrópska efnahagssvæði yrði að fást
fljótlega, innan tveggja vikna eða
svo. Ef viðræðurnar gengju upp
væri mikið löggjafarstarf óunnið.
En varðandi hugsanlegar tvíhliða
viðræður áréttaði forsætisráðherra
að á meðan viðræður um evrópskt
efnahagssvæði væru óútkljáðar
myndi ekki verða breytt um stefnu.
„Bandormur"
Atkvæðagreiðslu eftir aðra um-
ræðu um frumvarp um ráðstafanir
í ríkisfjármálum var framhaldið í
gær. Breytingartillögur meirihluta
efnahags- og viðskiptanefndar voru
samþykktar. Breytingartillögur
stjórnarandstæðinga voru felldar.
Þriðja umræða um frumvarpið hófst
um kvöldmatarleytið hófst í gær og
var að því stefnt að ljúka henni svo
unnt væri að lögfesta frumvarpið
samdægurs eða í nótt.
Frumvarpið um ráðstafanir í rík-
isfjármálum á árinu 1992 er hinn
svonefndi „bandormur". í frumvarp-
inu eru ákvæði um ýmsan nið-
urskurð og skerðingar og einnig
heimildir til að fresta framkvæmd
nokkurra lagaákvæða, t.d. varðandi
skólamáltíðir.
Atkvæðagreiðsla eftir aðra um-
ræðu á svo viðamiklu frumvarpi er
tímfrekt og flókið mál. Atkvæði voru
stundum greidd um tilteknar máls-
greinar í einstökum tillögum. Einnig
voru stundum greidd atkvæði um
breytingartillögur við breytingartil-
lögur.
Þriðja umræða hófst nokkru fyrir
kvöldmat í gær og var framhaldið
kl. 20.30. Stjórnarandstæðingar ít-
rekuðu gagnrýni sína á þetta frum-
varp. Á tíunda tímanum í gærkvöldi
var frumvarpið enn til umræðu.
Þinghlé
Stefnt hefur verið að því að Al-
þingi afgreiddi um miðja þessa viku
þau frumvörp sem nauðsynleg eru
til þess af forsendur samþykktra
íjárlaga fái staðist og síðan yrði
gert hlé á störfum þingsins til 4.
febrúar.
Á dagskrá 72. fundar Alþingis í
gærkvöldi voru þrjú mál til þriðju
og síðustu umræðu: Frumvarp um
ráðstafanir í ríkisfjármálum á árinu
1992, Frumvarp til lánsfjárlaga á
árinu 1992 og Frumvarp um fram-
kvæmdasjóð Islands. Á ellefta tím-
anum í gærkvöldi var afgreiðsla
þessara þingmála enn í óvissu. Tíu
þingmenn voru á mælendaskrá í
yfirstandandi umræðu um ráðstaf-
animar í ríkisfjármálum. 3. umræða
um framvarp til lánsfjárlaga var
ekki enn hafín. Og stjórnarandstöð-
unni fannst ýmsum spurningum
ósvarað um málefni Framkvæmda-
sjóðs íslands.
Skiptar skoðanir um aðild Eystra-
saltsríkjanna að Norðurlandaráði
AFSTAÐA ríkisstjórnarinnar til aðildar Eystasaltsríkjanna að Norður-
landaráði var rædd utan dagskrár í gær. Jón Baldvin Hannibalsson
utanríkisráðherra er því persónulega fylgjandi en ríkisstjórnin hefur
ekki tekið afstöðu. Stjórnarandstæðingum þykir nauðsynlegt að utan-
ríkisráðherra geri skýrari greinarmun á sinni afstöðu og afstöðu ríkis-
stjórnarinnar.
Málshefjandi, Halidór Ásgríms-
son (F-Al), sem á sæti í forsætis-
nefnd Norðurlandaráðs, sagði að nú
færi fram mikil umræða um Norður-
landaráð og endurskipulagningu þess
m.t.t. breytra aðstæðna bæði inn á
við og út á við. Málshefjandi lagði
áherslu á að allir væru einhuga í því
að styðja og efla samskipti við Eyst-
rasaltsríkin en það væri samdóma
álit þeirra sem störfuðu innan Norð-
urlandaráðs og fjölluðu um tengslin
við Eystrasaltslöndin að ekki væri
rétt að bjóða þessum ríkjum aðild
að Norðurlandaráði. Þetta hefði jafn-
framt verið skoðun talsmanna ríkis-
stjórna Norðurlandanna — nema ís-
lands.
Ræðumaður benti á það að Jón
Baldvin Hannibalsson utanríkisráð-
herra hefði svarað spurningu frétta-
manna hvort hann væri fylgjandi
aðild Litháens að Norðurlandaráði
með einföldu jái. Talaði utanríkisráð-
herrann hér fyrir hönd ríkisstjórnar-
innar? Hver væri hennar afstaða?
Jón Baldvin Hannibalssson ut-
anríkisráðherra lagði áherslu á að
til þess hefði ekkert tilefni gefíst
fyrir ríkisstjórnina að taka afstöðu
til aðildaramsókna Eystrasaltsríkj-
anna fyrr en forsetar Litháen og
Lettlands hefðu sent erindi til Norð-
urlandaráðs, þar sem þeir óskuðu
eftir því að afstaða yrði tekin til slík-
ar umsóknar.
Utanríkisráðherra kvaðst hvergi
hafa lýst neinu yfir fyrir hönd ís-
lensku ríkisstjórnarinnar. Hann hefði
verið spurður af fréttamanni og hann
svarað því játandi. Það hefði komið
skýrt fram að þar lýsti hann sinni
persónulegu afstöðu. Það væru skipt-
ar skoðanir um þetta mál. Það hefði
verið rætt á utanríkisráðherrafundi
Norðurlanda. Utanríkisráðherra
Dannmerkur hefði sagt að persónu-
lega væri hann fylgjandi þessu.
Geir H. Haarde (S-Rv) sem á
sæti í forsætisnefnd Norðurlanda-
ráðs, sagði engan vafa leika á því
að allar ríkisstjórnir Norðurlanda
vildu styðja við bakið á hinum ný-
fíjálsu Eystrasaltsríkjum. En Geir
var þeirrar skoðunar að tal um aðild
Eystrasaltsríkjanna að Norðurlanda-
ráði væri ótímabært. Hann benti á
að samstarf Norðurlandaþjóðanna
byggði á sameiginlegum grunni,
menningar, sögu og tungu.
Eyjólfur Konráð Jónsson (S-Rv)
taldi samstarf við þessar þjóðir væn-
legt. Aðstaða og hagsmunir þessara
þjóða og Norðurlandaþjóðanna væru
um sumt eða margt lík.
Sýning
á Gravograph leturgraívél
- bæði handvirk
og tölvustýrð
á hótel Holiday Inn,
Sigtúni 38, Reykjavík
laugardaginn 25. og sunnudaginn 26. janúar
kl. 10.00 til 17.00.
Allir, sem hafa áhuga, eru velkomnir.

GroYogrciph dk a/s
Industrisvinget 9 • Postboks 1210 • Tune • DK-4000 Roskilde