Morgunblaðið - 23.01.1992, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 22. JANÚAR 1992
35
Nú þegar skammdegið grúfir
yfir öllu og sólin er hvað lægst á
lofti kvaddi mín ástkæra systir
þennan heim, eftir erfið en stutt
veikindi. Allt frá þvi að ég var lít-
ill drengur að alast upp í Geirshlíð
í Flókadal sýndi hún mér einstaka
umhyggju og nærgætni sem aldrei
verður fullþökkuð.
Hún flutti suður og giftist þar
afbragðsmanni, Ragnari Jónssyni.
Þegar ég kom suður að læra var
þeirra heimili mitt heimili. Þegar
foreldrar okkar brugðu búi 1958
fluttu þau í kjallaraíbúð sem systir
mín og maður hennar áttu og
bjuggu í sambýli með þeim til
dauðadags. Ég votta mági mínum
og fjölskyldu hans mína dýpstu
samúð.
Jóhannes Jónsson.
I dag verður elskuleg móðursyst-
ir okkar borinn til grafar eftir
stutta en erfiða sjúkralegu, og
langar okkur að minnast hennar.
Sigríður var fædd í Geirshlíð í
Flókadal, dóttir hjónanna Vilborgar
Jóhannesdóttur og Jóns Pétursson-
ar bónda þar.
Sigga, eins og við kölluðum hana
alltaf, var næst yngst sex systkina.
Elst er Ljótunn, þá Pétur (látinn),
tvíburarnir Anna og Guðrún og
Jóhannes, sem er yngstur.
I Geirshlíð ólst Sigga upp við
hefðbundin sveitastörf i samhentri
fjölskyldu og kynntist því er véla-
öldin tók við í sveitunum. Á unga
aldri var skólaganga Siggu með
þeim hætti sem þá tíðkaðist, kennt
var heima á bæjunum og lauk hún
þar barnaskólanámi. Nokkrum
árum síðar fór Sigga til Hveragerð-
is í kvennaskóla, eins og hús-
mæðraskólar voru nefndir þá. Þar
kynntis hún eftirlifandi manni sín-
um, Ragnari H. Jónssyni frá Hólmi
í Austur-Landeyjum. Þau hófu síð-
an búskap á Kambsvegi hér í borg
og þar má segja að heijist hennar
sérstaka lífshlaup, sem var með
þeim hætti að hún var ávallt til
taks þegar aðrir þurftu á aðstoð
að halda.
Sem dæmi má nefna misstu for-
eldrar okkar heimili sitt og nánast
allt innbú í eldi og voru á götunni
með ungbarn. Fengu þau inni hjá
Siggu og Ragnari og bjuggu þar
þangað til að þau eignuðust sína
eigin íbúð. Þau voru ekki þau einu
sem fengu að njóta einstakrar góð-
vildar þeirra hjóna.
Yngri bróðir Siggu var hjá henni
í fæði og húsnæði eftir að hann
hleypti heimdraganum og hélt á
mölina, en þau voru þá flutt í nýja
íbúð á Langholtsvegi 2, þar sem
þau bjuggu alla tíð. Þau hjón eign-
uðust þrjú börn en þau eru: Vil-
borg, fædd 1948, Ragnhildur, fædd
1950, og Jón, fæddur 1952.
Sigga helgaði sig heimilinu og
uppeldi bamanna. Eftir að foreldr-
ar hennar brugðu búi og fluttu til
Reykjavíkur stóð heimili þeirra
hjóna þeim opið og bjuggu þau í
nábýli við þau.
Eftir að afi okkar dó, annaðist
hún ömmu okkar af slíkri kost-
gæfni og einurð að varla verður
nógu vel skilið og þakkað. Einnig
kom hún reglulega við hjá tengda-
foreldrum sínum, Ragnhildi og
Jóni, annaðist þau og studdi við
þeirra heimilishald.
Hér er aðeins stuttlega sagt frá
því óeigingjarna starfi sem Sigga
vann á sinni lífsleið og ávallt í þágu
annarra. Ekki voru laun hennar af
veraldlegum toga eins og nú tíðk-
ast heldur voru laun hennar þakk-
læti annarra.
Við systkinin eigum hlýjar og
góðar minningar frá heimsóknum
okkar á Langholtsveginn. Það var
gott að koma til Siggu frænku, frá
henni stafaði einstök hlýja og góð-
vild. Sérstaklega eru okkur minnis-
stæð árlegu jólaboðin.
Hér er gengin einstök alþýðu-
kona sem aldrei lét falla styggðar-
yrði um aðra og vann sitt starf
eins og áður er getið af einstakri
fórnfýsi.
Megi minning hennar lengi lifa.
Við sendum Ragnari, börnum,
tengdabörnum og barnabörnum
innilegar samúðarkveðjur.
Systrabörn í Stóragerði 9.
Helga Halldórsdóttir
Dagverðará - Kveðja
Fædd 18. júní 1903
Dáin 13. desember 1991
Deyr fé
deyja frændr
deyr sjálfr it sama;
en orðstír
deyr aldregi
hveim sér góðan getr.
(Hávamál)
Helga fæddist í Haga í Staðar-
sveit, en ólst upp að Tröðum í sömu
sveit, þar sem foreldrar hennar
bjuggu um margra ára skeið. Þau
voruHalldór Jónsson og Ingiríður
Bjarnadóttir. Helga átti einn bróður,
Þórð, sem löngu er landsfrægur orð-
inn sem refaskytta, skáld o.fl.
Helga átti heima að Tröðum öll
sín æskuár og var sérlega kært með
þeim systkinum alla tíð og fjölskyld-
an mjög samrýnd. Halldór var í
mörg ár sjálflærður dýralæknir á
Snæfellsnesi, til hans var oft leitað
til hjálpar skepnum. Þótt því hafi lítt
verið haldið á lofti, þá hef ég sagnir
af því, að hann var sóttur, stundum
langan veg, og oftast mun honum
hafa tekist að leysa vandann.
Helga ólst upp við mikið ástríki
og þekkti ekki annað en að öllum
væri liðsinnt sem að garði bar.
Snemma kom í ljós lærdómsþrá
hennar og fróðleiksfýsn. Enda voru
foreldrar hennar báðir mjög fróðir
og gáfu sér góðan tíma til þess að
innræta bömum sínum trúarlegt sið-
gæði og þjóðlega menningu, sem
fólst í sögum og kvæðum.
Helga lét sig ekki muna það að
læra öll norðurlandamálin, svo að
segja af sjálfsdáðum. Seinna bætti
hún við sig all nokkurri kunnáttu í
þýsku, svo hún gat lesið það mál.
Hana lærði hún af þýskum vetrar-
manni eftir að hún sjálf var gift og
margra barna móðir.
Árið 1929 giftist Helga Hallgrími
Ólafssyni frá Sogni í Ölfusi. Þau
reistu nýbýli að Dagverðará, sem er
vestanvert við Hellna á Snæfells-
nesi. Foreldrar hennar settust einnig
þarna að og voru þar til dauðadags
og Þórður átti þarna heimili á meðan
foreldrar hans lifðu.
Það er ekki fyrr en Helga flytur
að Dagverðará að ég kynnist henni,
en við vorum bræðradætur. Dagverð-
ará er í þjóðleið, en um 1930 varð
að fara þetta á hestum. Það var 5
klst. ferð frá Hellissandi. Mikið var
maður feginn þegar komið var fyrir
síðasta hraunnesið og sást heim að
Dagverðará. Að ég tali nú ekki um
blessaða hestana sem voru orðnir
sárfættir eftir að þræða götuslóðana
gegnum hraunin.
Að minnsta kosti sjö sinnum fórum
við þessa leið með viðkomu á Dag-
verðará, stundum var gist. Þetta var
orðinn árviss viðburður hjá okkur
hjónunum að fara í „kringum Jökul“
eins og það var kallað. Voru þá elstu
krakkamir með eða gestir sem voru
hjá okkur.
Ekki var unnt að láta vita af sér
í síma, svo þetta var ekki lítill átroðn-
ingur. En alltaf var manni jafn vel
tekið, hvort sem viðdvölin var lengri
eða skemmri. Mér er sérstaklega
minnisstætt er ég kom í fyrsta sinn
að Dagverðará. Við vomm þá bara
tvö.
Helga var úti og kepptist við að
hreinsa bláber, sem hafa átti í eftir-
rétt — en gestir voru fyrir. Hún ljóm-
aði eins og sólin þegar hún bauð
okkur velkomin. Brosið hennar var
svo fallegt, að það yljaði manni inn
að hjartarótum.
Seinna bar fundum okkar oft sam-
an, og að fá Helgu í heimsókn var
alltaf hátíð. Alltaf var hún glöð og
hafði ráð til þess að gleðja mann
með frásagnarsnilld sinni og fróðleik.
Allt hversdagslegt amstur varð svo
smátt í návist þessarar konu. Mér
fannst ég ávallt ríkari að fundi lokn-
um. Fjölskyldan öll á Dagverðará er
mér sérstaklega minnisstæð. Helga
og Hallgrímur eignuðust sjö böm.
Þau era: Gunnlaugur, f. 6. júní 1930,
d. 1989; Halldór, f. 8. júlí 1932; Stef-
án, f. 19. ágúst 1934; Inga Rósa, f.
9. október 1936; Jónas Jökull, f. 24.
ágúst 1939; Elín Björk, f. 10. janúar
1942; Aðalheiður, f. 30. desember
1945.
Stjúpbörnin vora þrjú: Jónas, d.
1936, Lilja og Ragnheiður. Börn
Hallgríms frá fyrra hjónabandi. Auk
þess ólu þau upp stúlku að nafni
Guðbjörg Eyvindsdóttir. Barnabörn-
in eru 29 og eina fóstursystur átti
Helga, Lilju Gunnlaugsdóttur.
Oft var börnum komið fyrir til
sumardvalar á Dagverðará. Og þar
var ekki í kot vísað, því Helga var
mikill bamavinur og ekki spillti það
að fá sögu eða vísu hjá móður henn-
ar. Maður skyldi halda að kona með
svo stórt heimili hefði öðra að sinna
en bóklestri. Þó mun Helga alltaf
hafa fundið sér stund til þess að
auka við fróðleik sinn. Ef ekki í ann-
an tíma á nóttunni.
Foreldrar hennar báðir voru heim-
ilinu ómetanleg stoð, ekki síst þar
sem Hallgrímur var oft að heiman
við smíðar. Á seinni áram var heilsan
tekin að bila og Helga varð oft að
dvelja á sjúkrahúsum um tíma. Þrátt
fyrir allt þetta vann hún það afrek
að gefa út bók er hún nefndi „Öll
erum við menn“. Þar lýsir hún sér-
kennilegu fólki sem hún kynntist í
æsku og gerir það af slikum næm-
leika, að það hrífur lesandann.
Helga var mjög vel skáldmælt, þó
ekki gæfí hún út ljóðabók. En víða
eru til eftir hana greinar og kvæði.
Hún hafi mikinn áhuga á móðurmál-
inu og talað svo fallega íslensku, að
það vakti athygli þeirra sem hafa
eyra fyrir slíku.
Ekki fór þessi frænka min var-
hluta af reynslu lífsins. Mann sinn
missti hún 1981 og elsta soninn árið
1989. Trúin sem henni var innrætt
í æsku bar hana uppi, og með æðra-
leysi og trausti til náðar Guðs tók
hún því sem að höndum bar, líka oft
erfiðum veikindum. Síðustu árin
dvaldi hún hjá dóttur sinni Ingu
Rósu, sem annaðist hana af alúð og
nærgætni.
Þótt síðustu ævidagamir yrðu erf-
ið raun á sjúkrahúsi, þá fékk hún
uppfyllta þá bæn að fá hægt andlát.
Helga andaðist í svefni 13. desember
sl.
Mér koma í hug orð Matthíasar
Jochumssonar.
„Dæm svo mildum dauða,
drottinn, þínu bami,
eins og litlu laufi
lyfti blær frá hjami,
eins og lítill lækur
Ijúki sínu hjali
þar sem lyp í leyni
liggur marinn svali."
Á Þorláksmessu var hún lögð til
hinstu hvíldar. Friður og gleði jól-
anna voru á næsta leiti.
Ég votta fjölskyldunni allri mína
innilegustu samúð.
Jóhanna Vigfúsdóttir.
Guðmundur Daníels-
son — Minning
Fæddur 28. júní 1926
Dáinn 1. janúar 1992
Mig langar að skrifa nokkur orð
til minningar um frænda minn
Guðmundur Daníelsson sem and-
aðist 1. janúar á þessu ári.
Guðmundur eða Gúndi eins og
hann var yfirleitt nefndur á mínu
heimili var fæddur að Tindstöðum
á Kjalarnesi 28. júní 1926. Þegar
amma og afi brugðu búi fluttist
Gúndi með þeim í Kópavoginn í
litla húsið við Hlíðarveg 30a.
Gúndi hafði þá gifst eftirlifandi
eiginkonu sinni, Ingibjörgu Svein-
bjarnardóttur. Eftir um það bil
tveggja ára búsetu þar fluttist
hann með konu sinni út í Viðey
og hóf þar hefðbundinn búskap
með kýr og kindur. Þá var farið
milli lands og eyjar á litlum báti
með mjólk og aðrar afurðir og
vöru til heimilisins í bakaleiðinni.
Hann bjó í um fimm ár í Viðey
en tók sig þá upp með fjölskyldu
sína og fluttist að Lykkju á Kjalar-
nesi og hóf þar búskap á jörð sem
tilheyrði föðursystkinum hans,
Magnúsi og Málmhildi eða Manga
og Möllu eins og ég man að þau
voru kölluð. Þetta var á þeim tíma
sem ég var að alast upp í Kópa-
vogi og sunnudagsferðir upp að
Lykkju í heimsókn til Gúnda og
Immu í gamalli Austin bifreið föð-
ur míns, var föst regla. Þá hitti
ég venjulega Gúnda í fjósinu í
vaðstígvélum. Þá spurði hann mig
jafnan „Ætlarðu að verða bóndi
Daníel,“ en hann var eini maðurinn
sem bar nafnið mitt fram á þenn-
an skringilega hátt. Síðan löbbuð-
um við út á hlaðið og hann benti
upp í Esjuna og sagði mér að ég
mætti eiga sinn part í henni. Þeir
Mangi og hún Malla áttu ein-
hveija parta sem lágu upp af
bænum en þetta var bara á milli
okkar.
Þetta fannst mér góður heimur
á Kjalamesi í heimsókn hjá Gúnda.
Eftir tíu ára búskap að Lykkju
fluttist fjölskyldan að Bessastöð-
um á Álftanesi. Þá hafði Gúndi
endanlega hætt búskap og hóf nú
að keyra þáverandi forseta lands-
ins, Ásgeir Ásgeirsson.
Foreldrar mínir fluttust um
svipað leyti að Landakoti á Álfta-
nesi skammt frá Bessastöðum, og
kom Gúndi þá oft í heimsókn til
okkar. Seinna reisti hann sér ein-
býlishús í Túngötu rétt hjá Landa-
koti og var því stutt fýrir mig að
fara í heimsókn til hans og heyra
nafnið mitt nefnt og spjalla hátíð-
lega um búskap, það var spenn-
andi fyrir peyja eins og mig sem
langaði alltaf til að eignast al-
mennileg stígvél og gerast bóndi.
Seinna þegar við fluttum frá
Álftanesi var það alltaf mikið til-
hlökkunarefni að sjá leigubifreið í
hlaðinu, því þá vissi maður að
Gúndi var í kaffi og þeir bræðurn-
ir væru að ræða ýmis málefni og
stríða hvor öðrum á þann hátt að
allir gátu haft gaman af. Það var
gaman að hlusta á Gúnda segja
frá, hann talaði með sunnlenskum
framburði og hafði einstaklega
kómíska frásagnargáfu og húmor
sem kom mér alltaf í gott skap.
Fyrir rúmi ári fór Gúndi á spít-
ala i aðgerð sem reyndist honum
mjög erfið og var hann lengi að
ná sér. Ég heimsótti hann þangað
og sá að mikið var dregið af þess-
um stóra manni, en kímnigáfan
var samt í lagi allavegana sagði
hann að herbergisfélagi hans, há-
aldraður maður, væri að eltast við
framsóknarstelpur. Gúndi náði sér
að einhverju leyti aftur en núna
ári seinna var hann lagður aftur
inn á spítala og dó nokkrum dög-
um síðar án þess að ég gæti hitt
hann.
Ég vil því kveðja þennan frænda
minn og föðurbróðir og segja hon-
um að ég muni alltaf sakna þess
að sjá ekki leigubifreiðina heima
í hlaði og heyra nafnið mitt nefnt
á sérkennilegan hátt. Megi Guð
geyma Gúnda minn og hann vil
ég einnig biðja að gefa þeim Immu,
Laugu, Svenna, Daníel, Dóru, Óla
og Charlottu styrk í sorginni. Guð
veri með ykkur.
Daníel Þorkell Magnússon.
sími689120
Við erum flutt f
Fákafen 11
Opið 9-22 alla daga
pptrfowvia í úénfloáte
'Dalúx
Birting afmælis-
og minningargreina
Morgunblnðið tekur afmælis- og minningargreinar til birting-
ar endurgjaldslaust. Tekið er við greinum á ritstjórn blaðsins á
2. hæð í Aðalstræti 6, Reykjavík og á skrifstofu blaðsins í Hafn-
arstræti 85, Akureyri.
Athygli skal á því vakin, að greinar verða að berast með góðum
fyrirvara. Þannig verður grein, sem birtast á í miðvikudagsblaði að
berast síðdegis á mánudegi og hliðstætt er með greinar aðra daga.
í minningargreinum skal hinn látni ekki ávarpaður. Ekki eru tek-
in til birtingar frumort ljóð um hinn látna. Leyfilegt er að birta til-
vitnanir í ljóð, tvö erindi, eftir þekkt skáld, og skal þá höfundar
getið. Sama gildir ef sálmur er birtur. Meginregla er sú, að minning-
argreinar birtist undir fullu nafni höfundar.