Morgunblaðið - 07.03.1992, Blaðsíða 4

4 B
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 7. MARZ 1992
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 7. MARZ 1992
B 5
NY FYLLING A
RAFGEYMINN
- SEGIR SIGURÐUR ÁRNISIGURÐSSON, SEM ER MEÐAL ÞÁTTTAKENDA
Á SÝNINGUNNIATELIER 921NÚTÍMALIST ASAFNIPARÍSARBORGAR
EINS og fram hefur komið er Sigurður Árni Sigurðs-
son, í hópi tuttugu og eins ungs myndlistarmanns
sem valdir voru til að sýna á Atelier 92 í Nútímalista-
safni Parísar; sýningu sem ætlað er að kynna vaxtar-
broddinn í franskri myndlist í dag. Sigurður Árni
hefur verið búsettur í París síðan 1987, fyrst í stað
við nám; meðal annars við þekkta listastofnun sem
fyrrverandi safnstjóri Pompidou-safnsins setti á
stofn, en nú er hann með vinnustofu í borginni og
keppist við að mála, og fyllsta ástæða til því nóg er
að gera. Sigurður Árni hélt sýna fyrstu einkasýningu
í listhúsinu Nýhöfn fyrir tæpu ári, þá átti hann verk
á samsýningu í Strassbourg fyrir áramótin, nú sýnir
hann í Nútímasafninu, er einnig fulltrúi íslendinga
ásamt þeim Hallgrími Helgasyni og Haraldi Jónssyni
á samnorrænni sýningu sem opnaði um siðustu helgi
í Finnlandi, í apríl verður opnuð í borginni Dijon
hans fyrstu einkasýning í Frakklandi, og hann verð-
ur loks í gestavinnustofu hjá Stuttgartborg í Þýska-
landi allan síðari hluta ársins.
Eg mælti mér mót við Sigurð
Árna í Nútímalistasafninu og
brá nokkuð þegar ég mætti á
staðinn, því biðröð var út á
götu. Ég sá þó fljótlega að mesta
aðsóknin var ekki á sýningu ungu
listamannanna á efri hæðinni, heldur
á heljarins mikla yfirlitssýningu á
verkum myndhöggvarans Giacomett-
is í kjallaranum. Þeir ungu nutu þó
sýnilega góðs af aðsókninni, því
margir litu einnig á verk þeirra, og
sumir komu eingöngu til að sjá þau.
Þetta er umfangsmikil sýning, og
í einum salnum hanga sex málverk
eftir Sigurð Árna og skera sig nokk-
uð úr; litirnir eru bjartir, kúlur áber-
andi í sumum, landslag í öðrum, eitt
er af hundi, annað af kanínu með
geislabauga um eyrun og undir henni
skaga þijár gulrætur út í loftið.
Sigurður Árni býður mér að koma
og líta á vinnustofuna, hún er í einu
úthverfa Parísar og við tökum neð-
anjarðarlestina þangað. Vinnustof-
unni deilir hann með þremur öðrum
listamönnum, það er stór skemma,
en hann hefur rúmgott herbergi innst
í horninu, uppi undir súð og út um
gluggann er útsýni_ yfir girðingar og
jámbrautarteina. Á veggjunum eru
myndir; sumar hálfmálaðar og aðrar
tilbúnar, skissur og teikningar, og á
borði eru tímarit og bækur; efst göm-
ul íslensk dýrafræðibók, og öllum
áhöldum og litum er snyrtilega fyrir
komið.
Ég spyr hvort það sé rétt sem mér
sýnist, að hann sé mikill nákvæmis-
maður, bæði í hugmyndafræðilegri
úrvinnslu og hvað varðar sjálft hand-
verkið.
„Úrvinnslan er oft svo bundin við
ákveðna hugmynd að kannski virkar
útkoman eftirá svolítið nákvæm,"
svarar Sigurður Árni. „En þegar ég
byija að vinna að mynd, þá er það
út frá alveg ákveðinni hugmynd og
þess vegna kemur ekki til greina
neitt annað en nákvæmiega svona."
— En hvað með nákvæmnislegt
handbragðið?
„Áttu við að mála svona...? Slétt?
Fyrir mig er það nokkuð mikið mál,
það sem ég er að gera nýtur sín ein-
hvernvegin betur ef það sjást til
dæmis ekki mikið af pensilförum.
Pensilför og allt svoleiðis koma óróa
á og eru. aukaatriði fyrir það sem ég
er að sækjast eftir í dag. Það er líka
af því að pensilför gefa svo mikið til
kynna um manninn bak við verkið,
og þessar myndir sem ég hef verið
að gera eru svo miklar fullyrðingar
að þær standa alveg sjálfar. Án mín.“
— Svo Sigurður Árni kemur mál-
inu ekkert við?
„Nei, ég treysti málverkinu til að
standa alveg sjálfu. Við höfum rætt
svo mikið og lengi saman“, segir
hann og brosir.
Að vinna út frá náttúrunni
— Flestar myndanna sem þú sýnd-
ir heima í fyrra voru af einhverskon-
ar andstæðum í landslagi; það var
grænt og fagurt land með tjörnum
og skýjum yfir. Nú sýnir þú eina slíka
Stundum er þaó svona, 1 991
mynd og mikið kúlur, en í ■ einni
mynd birtist reyndar landslag inní
kúlunum. Er landslagið mikið atriði
fyrir þér, eða er það eitthvað sem
þú ert að fjarlægjast?
„Ég held að allar þær hugmyndir
sem ég er að vinna með séu ríg-
bundnar einhverjum náttúrustemmn-
ingum. Mér finnst nálægð náttúrunn-
ar ennþá vera mjög mikil í þessum
myndum, þótt ekki sé endilega fjall
eða vatn í þeim. Ég veit ekki af hveiju
það er, en við getum náttúrlega ekki
litið fram hjá því að við erum Islend-
ingar, að við lifum mjög nærri náttúr-
unni. Það hefur alltaf fylgt mér að
gera landslagsmyndir, eða vinna út
frá náttúrunni."
— En finnst þér þú ekkert færast
frá landslaginu þegar þú ert inní
miðri París?
„Ég veit það ekki. En ég er viss
um að maður hlýtur að færast frá
því með tímanum, það gefur auga
leið. Ef maður býr lengi undir fjalli,
þá fer fjallið náttúrlega að móta
alla afstöðu manns gagnvart um-
hverfinu á einhvern hátt. Alveg eins
og húsin eða bílarnir gera í París.
Eða fólkið."
— En hvaða kost sér myndlistar-
maðurinn við það að vera í París?
Morgunblaðið/Einar Falur
„Maður kynnist bæði fólki og
hugmyndum. í það sækir maður.
Ég er búinn að búa hérna í'fimm
ár og það er náttúrlega ekki langur
tími. Ég veit ekki hvernig það er
að vinna að myndlist heima á ís-
landi, þar var ég alltaf í skóla en
skóli er verndaður vinnustaður og
allt öðru vísi. En þó má um leið
segja að það séu viss forréttindi að
vinna að myndlist þar sem maður
er útlendingur."
Sigurður Árni Sigurðsson fyrir framan verk sitt Stundum er þaó svona
í Nútímalistasafni Parísarborgar.
— Hvernig þá?
„Það er algjört ábyrgðarieysi, því sam-
félag með eintómum útlendingum myndi
ekki fúnkera. Þegar maður er útlending-
ur þá tekur maður bara við þvl sem
maður hefur áhuga á og skiptir sér ekk-
ert af hinu. Þjóðfélagslega og pólitískt
þá gengur það ekki upp. En ég verð þó
að viðurkenna að mér finnst gott að
vera útlendingur, því þá get ég gleymt
mér algjörlega í mínum hugarheimi — {
hreint botnlausum egóisma.“
— Er myndlistin það eina sem kemst
að hjá þér?
Sigurður Árni brosir og segist vona
að hann sé fær um að tala um aðra hluti
en bara myndlistina. „Þó er það nú svo
að maður umgengst mestmegnis mynd-
listarfólk. Og ég náttúriega geri ekkert
annað!“
Hef einhvernvegin orðið
eftir hérna
„Ég veit ekki alveg hvað það er sem
fær mann til að vakna á morgnana, fara
á vinnustofuna og vera í þessu lokaða
herbergi allan daginn. Einn. Ég veit það
ekki. Marcel Duchamp hætti að mála
mjög snemma á ferlinum, hann bara
lagði penslunum og litunum og sagðist
Göt, 1991
ekki koma nálægt þessari vitleysu
framar. Hann sagði að eina ástæðan
fyrir því að málarar héldu áfram að
fara á vinnustofur sínar og mála
myndir, væri sú að þeir væru orðnir
fíklar á lyktina; terpentínudópistar!
Þeir fengju höfuðverk og fráhvarf-
seinkenni eftir tvo daga ef þeir færu
ekki á vinnustofuna. Það er þess
vegna sem ég kem alltaf aftur og
aftur, ég þarf að anda að mér þessu
ógeði," segir hann og hlær.
„Það er gaman að vinna þegar vel
gengur, þegar allt er í einhveijum
hæðum, tilfinningalega og hugarf-
arslega, en það er líka erfítt ef illa
gengur, og það má segja að stærstan
hlutann er þetta bölvað basl. En
maður heldur samt áfram af ein-
hverri þörf, maður á alltaf von á ein-
hveiju, finnur að það er eitthvað al-
veg að koma. Svo er náttúrulega
ánægjulegt að sýna, það er mikil
orka sem maður fær út úr sýningu
sem maður er sáttur við. Það má
segja að með sýningu fari ég fram
á vissa svörun, það er að segja, að
með sýningu lokist það samtal sem
myndlistarmaður á við umhverfi sitt.“
— Þarftu ekki einhverntíman að
gera það upp við þig hvort þú ætlar
aftur heim eða vinna bara hérna
áfram?
„Sjálfsagt þarf ég að gera það upp
við mig, en vona samt að til þess
þurfi ekki að koma. Það var engin
dramatísk ákvörðun að koma hingað
á sínum tíma; að vísu stefndi ég á
að fara í framhaldsnám til Parísar
eftir að ég kláraði Myndlista- og
handíðaskólann, en þegar ég lauk
náminu hér þá bara æxlaðist það
þannig að ég datt
inn í hringiðu af
sýningum, mér var
boðin vinnustofa,
og þar fram eftir
götunum. Ein-
hvernvegin hef ég
orðið eftir héma,
og veit ekkert
hvernig framhaldið
verður. En það er
alveg á hreinu að á
meðan maður er
ungur og að reyna
að koma sér á
framfæri, þá hafa
stofnanir mikið að
segja. Stofnanir
sem bjóða ungu fólki upp á styrki,
vinnustofur, og að sýna hér eða þar.
Það er þetta sem gerir það að verkum
að maður getur haldið áfram að
vinna, og það er allt sem maður bið-
ur um í dag. Þessar stofnanir sem
ég er að tala um eru hér í Evrópu
og fyrir þeirra tilstilli hef ég getað
haldið áfram.
En á meðan ég er meðvitaður um
að það gangi ekki til lengdar að vera
útlendingur, held ég að ég endi heima
á íslandi einhvern daginn. Maður
getur ekki verið ábyrgðarlaus enda-
laust.“
Málið að gera góðar sýningar
— Það er mikið að gera hjá þér;
nú er þessi sýning í Nútímalistasafn-
inu, þú ert að fara að sýna í Finn-
landi og í Dijon. Fylgir því ekki pressa
að sýna svona mikið?
„Þetta hefur verið að aukast, og
þetta verður nokkuð stíft. Svo hef ég
líka þurft að neita sýningum, þær
bara gengu ekki upp. Pressa? Jú, það
er einhver pressa, en maður veit líka
undir hvað mikilli pressu maður getur
unnið. Málið er ekki bara það að sýna,
heldur að gera góðar sýningar, það
er aðal málið. Það fæst ekkert upp'
úr því að vera með sem flestar sýning-
ar. En það hjálpar að ég hef getað
unnið vel síðasta árið, þetta hefur
verið ágætur tími.“
— Nú ert þú einn af 21 á Atelier
92, vekur það ekki á þér athygli sem
myndlistarmanni?
Sigurður Árni viðurkennir að það
skipti mjög miklu máli að komast inn
á sýningu sem þessa. „Þetta hjálpar
manni mikið, að fá að hengja mynd-
irnar sínar upp við hliðina á verkum
góðra listamanna, og þá fær maður
á einhvern hátt betri viðmiðun við
það sem maður er að gera. Maður
fær nýja fyllingu á rafgeyminn!“
Úti er farið að skyggja, það rignir,
og tími til að koma sér aftur inn í
borgina, en áður talar Sigurður Árni
um liststofnanir og deilur um áhrif
þeirra og völd, og minnist einnig á
slæmt ástand á listmörkuðum. Hann
segist vera frekar bjartsýnn á fram-
haldið, þrátt fyrir þessa krísu á list-
markaðinum, þar sem jafnvel stóru
galleríin eru að draga saman seglin
eða hætta starfsemi. „Þetta er alvar-
leg krísa, galleríin reyna samt hvað
þau geta til að halda áfram, en ég
er samt frekar jákvæður og held að
þetta sé bara gott.“
— Þó svo að myndlistarmenn verði
ekki eins ríkir?
„Hvorki galleristar eða myndlist-
armenn eiga að vera ríkir“, svarar
Sigurður Arni ákveðinn. „Menn eiga
að komast af, eiga ekki að þurfa að
svelta til þess að búa til list. Gallerist-
ar þurfa líka að athuga það að þetta
er ekkert hreinn bisness, og á ekki
að vera það. Þessi bransi var orðinn
þannig, og því segi ég að það sé
ágætt hvernig staðan er í dag. Menn
hljóta að lifa af, þessar öldur lægir
smám saman, línur skýrast og eftir
stöndum við með heilsteyptari og
sterkari braut sem við höldum áfram
að aka eftir; þessa braut sem við
köllum myndlist!“
Viðtal: Einar Falur Ingólfsson
Anne Ferrer, Naut (Fögur í einn dag) og dýraskrokkar.
Hugues Reip, Skúlptúrar og myndverk.
4 mólverk eftir Sigurð Árna Sigurðsson og verk eftir Philippe Gron-
on.
IINGIR OG
ÓÞEKKTIR
Eftir Laufeyju Helgadóttur
ATELIERS eða Vinnustofur er nafn á sýningum á verkum ungra mynd-
listarmanna sem Nútímalistasafn Parísarborgar (Musée d’art moderne
de la ville de Paris) hefur efnt til nokkuð reglulega síðan árið 1977. Þó
liðu tæp fjðgur ár milli síðustu sýningar (Ateliers ’88) og þeirrar sem
var opnuð 22. janúar síðastliðinn, Ateliers 92. Susanne Pagé, safnstjóri,
segir í sýningarskrá að ástæðan fyrir því að svo langur tími hafi liðið
á milli sýninga sé einfaldlega sú að sýning hafi ekki verið tímabær fyrr,
slík ringulreið hafi ríkt í kringum myndlistina — en nú sé augnablikið
loksins komið.
að var einmitt Susanne Pagé
sem átti mestan þátt í því
upphaflega að hrinda þessari
hugmynd í framkvæmd, en
þá sá hún eingöngu um þann hluta
safnsins sem í daglegu tali er nefndur
L’ARC (Art, Recherche, Communic-
ation), en þar fara þessar sýningar
fram. Aðal hugmyndin á bak við
fyrstu sýninguna árið 1977 var sú,
að gefa ungum, efnilegum listamönn-
um tækifæri til að sýna verk sín á
viðurkenndum etað þar sem öruggt
væri að eftir þeim yrði tekið.
Núna eru þessar sýningar orðnar
hluti af myndlistarflóru borgarinnar
og vekja ætíð mikla athygli. Það þyk-
ir mikill heiður að vera einn þeirra
útvöldu og segjast forráðamenn sýn-
ingarinnar fá um það bil 400 möppur
sendar frá ungum listamönnum fyrir
hveija sýningu. En þeir sem sjá um
valið á sýninguna láta sér ekki nægja
að dæma verkin eftir möppum, heldur
fara á vinnustofur listamannanna,
ræða við þá og leita einnig ráða og
aðstoðar hjá kennurum í ákveðnum
listaskólum og starfandi myndlistar-
mönnum sem eru í góðum tengslum
við unga listamenn. Þá eru nokkur
praktísk skilyrði sett, eins og að hafa
aldrei haldið stóra eirikasýningu í
Frakklandi áður. Einnig er þess kraf-
ist að listamennirnir séu búsettir í
Frakklandi, þótt þjóðerni þeirra þurfí
ekki endilega að vera franskt.
Nú hefur einn ungur íslenskur
myndlistarmaður, Sigurður Arni Sig-
urðsson, verið valinn á sýninguna í
ár, — Ateliers 92. Sigurður Árni hef-
ur stundað nám í Frakklandi síðan
1987 og var m.a. nemandi veturinn
1990-’91 í „Institut des Hates Etudes
en- Arts Plastiques", listastofnun sem
fyrrverandi safnstjóri Pompidou-
safnsins, Pontus Hulten, setti á stofn
árið 1985. Sigurður Árni sýnir þama
ásamt 20 öðrum listamönnum og er
meðalaldurinn í þetta skiptið 25-30
ár. Þó að sýningin sé samsýning er
hún byggð upp eins og margar litlar
einkasýningar, þ.e.a.s. hver listamað-
e •
Sigurður Árni Sigurósson, Bláar kúlur, 1991.
ur fær ákveðið rými og ræður þvi
sjálfur hvaða verk hann sýnir og
hvernig hann kemur þeim fyrir.
Margbreytilegir einkaheimar
Þótt listamennirnir séu allir mjög
ungir hafa þeir ákveðnar skoðanir á
því hvernig listsköpun þeirra á að
vera, þó að þeim takist kannski mis-
jafnlega að koma hugmyndunum til
skila. Margbreytni einkennir sýning-
una og er áberandi hvað unga fólkið
er óhrætt við að blanda ólíkustu hlut-
um og efniviði saman, en hefur auð-
sýnilega ánægju af góðu handverki.
Engin tækni er annarri betri og þau
nota jöfnum höndum klassískar að-
ferðir og föndur ýmiskonar, — bród-
era, sauma, móta í gifs, vax o.s.frv.
Gengið er í sjóði listasögunnar, jafnt
í nútíð sem þátíð án þess að blikna,
þótt listamennirnir vilji ekki láta
njörva sig í stefnur og afneita öllum
skólum og „ismum“. Duchamp, Picab-
ia, Manzoni og Klein eru auðsýnilega
í miklu uppáhaldi hjá þeim flestum.
Þau fara eigin leiðir; narsissísk, glögg
og gagnrýnni en kynslóð nýja mál-
verksins, vinna með fyritvara en
gleyma aldrei að örlítið háð og glettni
getur aukið styrk. verkanna.
Þau leggja mikla áherslu á tjáning-
arfrelsið og einstaklinginn sem slíkan,
eru hispurslaus, klók, innileg og
stundun nærri því ósvífin. Þau sækj-
ast ekki eftir stórfenglegheitum en
leggja frekar áherslu á persónulega
hluti og eigin reynsluheim.
Líkaminn
í sýningarskránni kemur fram að
meginþema sýningarinnar sé líkam-
inn og hin margvíslegu tengsl hans
við umhverfið, listasöguna og
bemskuheiminn. En þó að þetta sé
meginstefna sýningarinnar hafa lista-
mönnunum augljóslega engar hömlur
verið settar varðandi val verka sinna.
Það er ekki ætlunin að telja hér upp
alla sem taka þátt í sýningunni held-
ur nefna nokkra og nokkur verk sem
vöktu sérstaka athygli undirritaðrar.
Fyrstu verkin sem áhorfandinn sér
þegar hann gengur inn í sýningarsal-
inn eru dúnmúkir dýraskrokkar Anne
Ferrer sem hanga í keðjum niður úr
loftinu eins og í sláturhúsi, ógnvæn-
legir og aðlaðandi í senn. Skammt frá
skrokkunum trónir naut og fylgist
með viðbrögðum áhorfenda þegar
þeir koma inn í þennan undarlega
flauelsmjúka sláturhúsaheim. Nautið
sem við þekkjum svart og grimmt
verður hvítt og blúndubryddað í með-
förum Anne og fær á sig brúðarlegan
svip og kyndugan titil: „Belle d’un
jour“, eða „Fögur í einn dag“. Pierríck
Sorin kvikmyndar sjálfan sig í mörg-
um stuttum myndum á barnalegan
og hrekkjóttan hátt, þar sem
áhorfandinn verður t.d. vitni að því
er Sorin vaknar morgunn eftir morg-
unn tautandi með stírurnar i augun-
um. „Nú verð ég að fara snemma í
rúmið í kvöld... ég fór allt of seint í
rúmið í gærkveldi og er þegar orðinn
þreyttur... nú verð ég að fara snemma
í rúmið i kvöld... o.s.frv.” Myndirnar
eru stuttar, hnitmiðaðar, fyndnar og
verður áhorfandinn „voyeur“, skráar-
gatskikjari og þátttakandi í hvunn-
degi listamannsins áður en hann veit
af, líkt og þegar hann stendur og
horfir á agnarlitlar kvikmyndir Sylviu
Bossu, en þær tók hún í gegnum
skráargöt á safninu sjálfu og sýnir
með kvikmyndavélum á vegg safns-
ins.
Philippe Ramette býr til mjög
óvenjulega hluti sem allir eru til af-
nota fyrir einn einstakling í einu, eins
og t.d. „Hlut til að meðhöndla tóm-
ið“, „Hlut til þess að ná sambandi
við sjálfan sig“, (sem minnir reyndar
dálítið á drauma-myndavélina í nýj-
ustu mynd Wim Wenders, Alveg á
hjara veraldar), „Hlut til þess að örva
hugarflugið", „Hlut til þess að sjá
heiminn í smáatriðum", „Oþolandi
hlut“ og „Sökkul til íhugunar“, svo
dæmi séu nefnd.
Armick Volle vinnur einnig á nars-
issískan hátt og er eini listamaðurinn
sem sýnir ljósmyndir og ljósmyndar
hún sjálfa sig í þunglamaleik sínum
og offítu án nokkurrar meðaumkun-
ar. Hpgues Reip fær lánuð form úr
þekktum málverkum og mótar þau í
gifs þannig að úr verður sería af
þrívíðum hlutum — skúlptúrum. Hann
blandar líka gifsi saman við teikningu
á striga, bróderar og „krotar" eins
og til að afmá öll skil á milli þessara
tveggja miðla og kannski líka til að
undirstrika hina kvenlegu hlið lista-
mannsins. Anne Pesce reynir líka að
tengja skúlptúrinn og málverkið með
því að móta sjálf i leir og þær upp-
stillingar sem hún málar síðan og
stillir upp hlið við hlið, þannig að
árangurinn er uppstillingar af upp-
stillingum. Það er líka erfítt að sjá
skilin í verkum Thierrys Mouillé sem
eru einhvers staðar á milli hluta og
skúlptúrs. „Contreformes“ eru 15
áritaðir speglar sem mynda í gegnsæi
sínu og ógegnsæi hrífandi heild þar
sem gráleitir skuggar, speglaplötur
og stafaristur spila hvort á móti öðru.
„Draumasúlan" samanstendur af 6
„svefnmynduðum" gifskoddum
(65x65) sem eru festir neðan á 6
jafnstórar speglaplötur og mynda í
andstæðum sínum léttleika og þyngd,
breiða lóðrétta veggsúlu sem minnir
dálítið í uppsetningu sinni á sum
verka Donald Judds frá sjöunda ára-
tugnum.
Þó að málverkið hafí fengið upp-
reisn æru í byijun níunda áratugarins
er unga fólkið í dag almennt upptekn-
ara af því áð blanda hinum ólíkustu
miðlum saman eins og áður kom
fram, frekar en að vinna með olíu
og striga. Þó eru nokkrir sem halda
áfram baráttunni við flatan striga og
sá sem kemst best frá málverkinu á
sýningunni er Sigurður Árni Sigurðs-
son. Hann sýnir 6 ný málverk sem
eru á svipuðum nótum og í framhaldi
af því sem hann sýndi á einkasýningu
sinni í Nýhöfn í mars 1991. Hann
sækir myndefni sitt að mestu leyti í
heim náttúrunnar; landslag, dýr —
en notar líka einfalda hluti eins og
bláar og rauðar kúlur sem hann lætur
ýmist svífa um flötinn í upphafningu
eða hvíla við skugga sína í yfírveg-
aðri kyrrð. Á hvaða stigi verður mál-
uð kúla að gati í myndfletinum —
hvorum megin flatarins er viðfangs-
efnið eða hluturinn, — hvenær verður
hluturinn, — náttúran, form og hve-
nær verður formið bakgrunnur? Það
er eins og formin ýmist aðskiljist frá
einföldum bakgrunninum eða samlag-
ist honum í ljóðrænni kyrrð. Verkin
njóta sín mjög vel í sölum safnsins
og er vissulega óhætt að segja að það
sé mikil ögrun fyrir unga listamenn
að fá að spreyta sig á því að sýna í
salarkynnum eins þekktasta safns
Parísarborgar.
Hvar eru mörkin?
Það er alltaf spennandi að fylgjast
með sköpunarferli ungra listamanna
vegna þess að þá er sköpunin fersk
og innileg, og líka áhrifagjörn og við-
kvæm. Þeir sem fylgjast með franskri
myndlist muna sjálfsagt hvemig
„fijálsa fígúrasjónin" (nýja málverk-
ið), Blanchard, Boisrond, Combas og
Di Rosa skutust upp á frægðartindinn
á örskömmum tíma, þannig að flest-
um þótti nóg um. En það var einmitt
á Ateliers 81/82 sem verk þeirra
sáust fyrst og þeir vom „uppgötv-
aðir“ af galleríeigendum. Nú eru tíu
ár síðan og þó að þeim hafi verið
spáð skammvinnri frægð eru þeir nú
allir „ráðsettir" og viðurkenndir lista-
menn og sýna reglulega í helstu lista-
sölum borgarinnar. Þannig hafa At-
eliers sýnignarnar átt gríðarlega mik-
inn þátt í því að koma ungum efnileg-
um listamönnum á framfæri, þótt
eflaust verði líka margir útundan.
Og þar sem færri komast að en vilja
myndast spenna í kringum sýningam-
ar og valið á listamönnunum og er
þá forráðamönnum hennar fundið
ýmislegt til foráttu. í ár beinist gagn-
rýnin aðallega að stofnanaveldinu,
ekki bara söfnunum heldur einnig að
hinum nýju listaskólum og er þá átt
við þá skóla eða stofnanir sem teljast
vera úrvalsskólar eins og t.d. lista-
stofnun Pountus Hulten í París og
Villa Arson í Nice. Kommiserarnir
sem völdu á Ateliers 92, Beatrice
Parent og Laurence Bossé, eru gagn-
rýndar fyrir að að hafa einblint of .
mikið á listaskólastofnanirnar þegar
þær völdu á sýninguna. Satt er að
flestir þátttakenda Ateliers 92 eru
útskrifaðir frá þessum listastofnun-
um, sem er kannski ekkert skrítið þar
sem mjög miklar kröfur eru gerðar
til þeirra nemenda sem fá þar inn-
göngu, og ætti útkoman eftir því að
vera góð. Fjöldi nemenda í þessum
skólum takmarkast oftast við 20-25
nemendur á ári og gefur augaleið að
þessir nemendur eru litnir hýru auga
þegar út á vígvöllinn er komið.
Eitt af markmiðum þessara skóla
í uphafi var að grisja sem mest, því
mörgum þótti nóg um hvað lágkúran
og flatneskjan var orðin mikil í lista-
mannaheiminum og litlar kröfur gerð-
ar til þeirra sem skutust upp á
stjörnuhiminninn, oft með aðstoð lita-
verkasala og galleríeigenda. Núna
þegar árangurinn af starfsemi þess- ,
ara listastofnana er að koma í ljós |
fínna gagnrýnendur auðvitað þörf hjá
sér að hnýta í þær og tala þess vegna
um að unga listin angi af stofnana-
lykt. Þá er bara spurningin; Hvar eiga
mörkin að vera? Fyrir tíu árum síðan ,
var talað um að listamennimir væru ;
of opinskáir, of fijálsir, of lausbeislað- |
ir og þeir voru gagnrýndir fyrir það |
að „viðurkenna heimska menningu“
eins og Boisrond orðaði það í viðtali ■ ■
eitt sinn. í dag snýst umræðan aftur
á móti um það að listamennirnir séu
hreinlega of „lærðir“, of meðvitaðir,
of útsjónarsamir, of uppteknir af eig-
in sjálfi og starfsferli og kannski ekki
nógu víðsýnir.
Það hlýtur að vera erfítt að vera
ungur listamaður í svona mótsagnar-
kenndum heimi. Sýningunni lýkur 15.
mars.