Morgunblaðið - 29.03.1992, Blaðsíða 6

6 C
MORGUNBLAÐIÐ MANNLÍFSSTRAUMAR suNNUDAGui: 29. MARZ 1992
TILVALIN FERMINGARGJÖF
Nú er vorverð á hinum vinsælu SWATCH símum
SWATCH símarnir eru til í 10 mismunandi litum
Verð frá kr. 3.742
T/EKNI / Er bensínbíllinn búinn ab vera
VETNISEM ELDSNEYTI
VARLA líður á löngu uns úr
verður skorið um hvert verði
framhald bensínbílsins. Þótt við
ökum öll um á bensínbílnum, er
hann eins og gamall forstjóri,
sem er þegar búinn að fá upp-
sagnarbréfið frá stjórn fyrirtæk-
isins. Enn hefur hann forskot í
framleiðslu- og rekstrarkostnaði
á þá sem á eftir honum koma,
en aðeins er spurning um tíma
að honum verði settar skorður
af umhverfisástæðum eða að
hann fari að hökta á gangi sínum
vegna þverrandi olíubirgða
heimsins.
Nú þegar aka tveir arftakar hans
um götur í tilraunaútgáfum,
eða í römmustu alvöru. Þeir eru
rafbíllinn og annar sem hefur ekið
á ýmsum vetnissamböndum á til-
tölulega lítið
breyttri vél. Það
sem einkum hefur
orðið fyrir valinu
er metanól, vín-
andi og \ hreint
vetni. Að rafbíln-
um slepptum — en
hann er óskrifað
blað — er ekki
ólíklegt að vetnisbíllinn sigri í sam-
keppninni um að erfa hlutverk bens-
ínbílsins. Hann er sá eini sem er
gefur alls enga mengun frá sér, þar
eð vetnisvélin framleiðir vatn úr
vetni og úr súrefni an<lrúmsloftsins.
Það vegur ákaflega þungt á metun-
um þegar fram í sækir á áratugum
æ alvarlegri mengunar að útblást-
urinn mengi ekki með koltvísýringi
og því fylgi ekki tilheyrandi röskun
á loftslagi jarðarinnar.
Framleiðsla og geymsla
Ekki er nóg að. bílvélin brenni
án mengunar. Aðferðin í heild er
vitaskuld ekki mengunarlaus nema
sjálf vetnsiframleiðslan við raf-
greiningu úr vatni sé það einnig.
Meðal helstu iðnþjóða heims er það
enn svo, að verulegur hluti orku-
framleiðslu fer fram við brennslu
kola, með tilheyrandi koltvísýrings-
mengun. Sú orkuframleiðsla er
grundvöllur sjálfrar vetnisfram-
leiðslunnar. Lítið er á því að græða
að flytja mengunarvaldandi
brennslu yfir á fyrra stig, nema
hvað skárra er að henda reiður á
útblæstri skaðlegra efna í stórum
stíl á einum stað í orkuverum en
dreifðri brennslu bílanna í stóðborg-
um og þjóðvegum heimsins.
Bíllinn
Vetnið þarf að geyma í fljótandi
formi við tvö hpndruð fimmtíu og
þriggja gráða frost. Þetta er vegna
þess að loftkennt vetni er svo rúm-
frekt að ógerlegt er að hafa _það í
tank í bíl venjulegrar gerðar. I loft-
kenndu ástandi er orkuinnihald
vetnis á rúmeiningu tuttugu sinnum
minna en bensíns. Þrátt fyrir að
vetnið sé fljótandi er það pláss-
frekt. BMW-vei'ksmiðjurnar þýsku
hafa útbúið bíl með nærri hundrað
lítra eldsneytisgeymi, sem er ein-
angraður með trefjaplasti á milli
állaga. Geymirinn vegur 400 kg og
kostar sem stendur 1.400.000 kr.
í framleiðslu. Tap vegna uppgufun-
ar er samt nokkuð. Bíllinn ekur 300
km á áfyllingunni, semsé ekki öllu
minna en bensínbíllinn. En það hef-
ur einmitt verið einn meginlöstur
allra arftaka bensínbílsins að hafa
ekki getað ekið jafnlangt honum á
áfyllingunni.
Framleiðslan
Lönd eins og ísland sem eru með
ónýtta virkjunarmöguleika myndu
leysa framleiðsluvandann með
vatnsorku. Ekki mun fjarri lagi að
tvöfalda þyrfti afköst virkjana
landsins til að knýja þannig öll far-
artæki til lands og sjáv.ar sem knú-
in eru bensíni og olíu sem stendur.
Eins og áður er nefnt myndi meng-
un annarra þjóða vegna þessa máls
lítið breytast, ef kolabrennsla væri
grundvöllur vetnisframleiðslunnar.
Aðrir meginkostir eru kjarnorku-
framleiðsla með tilheyrandi áhættu
og geymslvanda eldsneytis. Bót et'
ekki veruleg af aðferðinni nema
grundvallarorkuframleiðslan kæmi
frá endurnýjanlegri orku, líkt og
vatnsorkunni. Vatnsorkan dregur
skammt, ef litið er á orkubúskap
mannkyns í heild. Önnur mikil orka
sem endurnýjast er sólarorkan. Lík-
legt er að komið verði upp stórum
sólarorkuverum í sólríkum löndum
til framleiðslunnar. Áætlanir um
slíkt eru uppi.
eftir Egil
Egilsson
Góðar fréttir fyrir
sem tekur lýsi — og
VÍTAMÍNUS
VÍTAMÍNUS inniheldur hvorki A- né D-
vítamín og er ætlað fólki sem tekur
lýsi og vill að auki fá önnur bætiefni,
en í lýsi er mikið af A- og D-vítamínum
og er ofneysla þeirra ekki æskileg.
Ein tafla af VÍTAMÍNUS eða VÍTAPLÚS
gefur 100% ráðlagðan dagskammt af
helstu vítamínum og málmsöltum
(steinefnum) fyrir fullorðna.*
* Samkvæmt Manneldisráði.íslands
OMEGA FARMA HF
íslenskt almenningshlutafólag um lyfja- og vltamínframloiðslu
fóik
alla hina
VÍTAPLÚS
BIOMEGA vítamín fást í apótekinu.