Morgunblaðið - 27.06.1992, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 27. JÚNÍ 1992

„Þúsund
ára hatur“
ýftupp
JOHN Gummer, landbúnaðar-
ráðherra Bretlands, sakaði í
gær franska togarasjómenn
um að hafa ýft upp „þúsund
ára gamlar væringar og hatur“
með framferði sínu gagnvart
breskum fiskimönnum undan
suðvesturströnd Bretlands.
Átti Gummer fund með frönsk-
um starfsbróður sínum, Louis
Hermaz, um málið í London í
gær en stjómvöldum beggja
vegna Ermarsunds er jafn
umhugað um að leysa það frið-
samlega. Talsmenn frönsku
útgerðanna viðurkenna, að
skipin hafi eyðilagt net breskra
sjómanna en segja, að það
hafí verið óviljaverk. Þá segja
þeir, að óánægja frönsku sjó-
mannanna stafi af því, að þeir
eru á togveiðum en Bretamir
með riet og geti netgirðingar
verið allt að 25 km langar.
Með þeim sé því einnig girt
fyrir, að togararnir geti at-
hafnað sig.
Athafnamenn
styðja Perot
MEIRIHLUTI
bandarískra
athafna-
manna styður
óháða forseta-
frambjóðand-
ann Ross Pe-
rot en George
Bush Banda-
ríkjaforseti
nýtur þó mestrar hylli hjá
frammámönnum stærstu fyrir-
tækjanna. Kemur þetta fram
í skoðanakönnun Reuters-
fréttastofunnar, sem birt var
í gær. 52% studdu Perot, 33%
Bush en Bill Clinton, forseta-
frambjóðandi demókrata,
hlaut aðeins náð fyrir augum
6%. Segjast athafnamennimir
vilja ráða bót á fjárlagahallan-
um með því að skera niður
útgjöld til vamarmála og þeir
em hlynntir fijálsum viðskipt-
um landa í milli nema þegar í
hlut eigi þjóðir, sem haldi uppi
vemdarstefnu. Þá vilja þeir
láta koma krók á móti bragði.
Kennedy-
skýrslur birtar
BANDARÍSK þingnefnd hefur
samþykkt, að leynilegar
skýrslur um morðið á John F.
Kennedy Bandaríkjaforseta
verði gerðar opinberar en það
átti ekki að gerast fyrr en á
næstu öld, 2029. Er tilgangur-
inn að veita landsmönnum all-
ar þær upplýsingar, sem unnt
er, um atburðinn og kveða þá
hugsanlega niður ýmsar líf-
seigar sögusagnir.
Kravtsjúk
vitjar NATO
LEONÍD Kravtsjúk, forseti
Ukraínu, verður gestur í
höfuðstöðvum Atlantshafs-
bandalagsins í Brussel í næsta
mánuði og heilsar jafnframt
upp á fund sumra utanríkis-
ráðherra NATO 8. júlí. Þá hef-
ur Borís Jeltsín, forseta Rúss-
lands, einnig verið boðið í
kynnisferð og er búist við, að
hann láti af henni verða síðar
á árinu.
Gúmmíreykur yfir Evródisney
Reuter.
Franskir bændur halda enn áfram mótmælum gegn minnkandi niður-
greiðslum Evrópubandalagsins til landbúnaðar og í gær ákváðu þeir
að vekja athygli á sér við skemmtigarðinn Evródisney sem nýlega var
opnaður í nágrenni Parísar. Bændumir lögðu 300 dráttarvélum til að
torvelda fólki að heimsækja Mikka mús og vini hans og báru eld að
gúmmíhjólbörðum, svo fnykinn lagði yfir skemmtigarðinn. Talsmaður
bændanna sagði að Evródisney hefði orðið vettvangur mótmælanna
vegna þess að það væri byggt á ræktarlandi og eins væri það tákn-
rænt fyrir bandaríska menningu, en EB hefði breytt landbúnaðar-
stefnu sinni til að þóknast Bandaríkjunum.
Rabin boðar breytta stefnu Israela á hernumdu svæðunum;
Palestmumenn fá kosningar og
framlög minnkuð til landnema
Segist ætla að beita, járnhnefa“ gagnvart ofbeldismönnum
Jerúsalem, Amman. Reuter.
YITZHAK Rabin, formaður
Verkamannaflokksins og verð-
andi forsætisráðherra, sagði í
gær að Israelar myndu beita
,járnhnefa“ gegn herskáum Pa-
lestínumönnum sem myrtu gyð-
inga. Hófsamari stefna stjórn-
valda yrði ekki til þess að tekið
yrði með silkihönskum á ofbeld-
ismönnum. Lét hann þessi um-
mæli falla í kjölfar þess að þrír
Palestínumenn og þrir Israelar
féllu í átökum á vesturbakka
Jórdan-ár og Gaza-svæðinu á
fimmtudag.
Rabin á nú í stjómarmyndunar-
viðræðum við aðra mið- og vinstri-
flokka og segist hann vonast til að
geta kynnt nýjá ríkisstjóm þann
13. júlí nk. Hann ítrekaði í gær
fyrri stefnu sína um að eina leiðin
til að binda enda á átökin á her-
numdu svæðunum væri samspil
harðra öryggisaðgerða og mark-
vissra friðarumleitana. „Megin-
vandamálið er að koma af stað sam-
felldum viðræðum um sjálfstjóm
[Palestínumanna], svo að við getum
hafið það ferli sem við lofuðum að
ljúka innan árs,“ sagði Rabin. Hann
bætti við að í Evrópu væri að fínna
öfl er væru reiðubúin að fjárfesta
á hemumdu svæðunum ef árangur
næðist í viðræðunum um sjálfstjóm.
Það myndi skapa ný atvinnutæki-
færi, bæta lífskjör og þar með slá
á biturð Palestínumanna.
í tillögum Rabins um sjálfstjóm
Palestínumanna felst að hún muni
vara í fímm ár og á meðan muni
ísraelar hafa með höndum öryggis-
og utanríkismál og tryggja aðgang
að Vesturbakkanum og Gaza-svæð-
inu. Hann sagðist einnig í gær vera
fylgjandi því að haldnar yrðu kosn-
ingar meðal Palestínumanna svo
að þeir gætu valið sjálfír fulltrúa
sína fyrir viðræðumar og til að fara
með völd sín á sjálfstjórnarsvæðinu.
í þessu felst mikil stefnubreyting
frá stjómartíma Shamirs og það
sama má segja um yfirlýsingu Rab-
ins í gær um að dregið verði úr
aðstoð við ísraelska landnema á
hernumdu svæðunum. „Ég ætla að
afnema alla ríkisaðstoð [til land-
nema] umfram það sem aðrir borg-
arar, fá,“ sagði Rabin. Þá lofaði
hann að „frysta“ allt „pólitískt
landnám", þ.e. landnám á svæðum
þar sem hafa enga hernaðarlega
þýðingu og þar sem arabar eru i
miklum meirihluta.
Hanan Ashrawi, talsmaður
sendinefndar Palestínumanna í frið-
arviðræðunum, hvatti í gær til þess
að viðræður yrðu teknar upp að
nýju sem fyrst. Ofbeldi síðustu daga
sýndi greinilega fram á nauðsyn
friðarumleitana. Hún sagðist viss
um að ef greinilegur árangur myndi
sjást í viðræðunum myndi draga
úr ofbeldinu.
Noregur:
SV gjörbreytir stefnunni í
varnar- o g öryggismálum
SÓSÍALÍSKI vinstriflokkurinn, SV, í Noregi, sem
verið hefur í fararbroddi fyrir norskum „herná-
msandstæðingum", hefur gjörbreytt stefnu sinni
í varnar- og öryggismálum. Er flokkurinn nú ekki
aðeins hlynntur aðild Noregs að Atlantshafsbanda-
laginu, NATO, heldur hefur hann ekkert að at-
huga við vopnabúr bandaríska hersins í landinu.
Hefur kúvending flokksins vakið mikla athygli og
verið gerð góð skil í fjölmiðlum.
„Það er erfitt að halda því fram lengur, að NATO
eða Bandaríkin haldi uppi árásarstefnu á norður-
hveli,“ sagði Paul Chaffey, talsmaður SV í varnar-
og öryggismálum, í viðtali við norska blaðið Aftenpost-
en en bætti því við, að stefnubreytingin hefði verið í
geijun í allmörg ár. Þó þarf ekki að leita lengra en
til 1987 en þá sagði í stefnuskrá flokksins: „Til að
auka öryggi lands og þjóðar og stuðla að afnámi hern-
aðarbandalaga eiga Norðmenn að segja sig úr NATO
og hætta samstarfi við Bandaríkin í öryggismálum."
Chaffey segir, að nú stafí friðnum mest hætta af
staðbundnum átökum, sem geti hugsanlega orðið að
stóru báli, og geti NATO komið að góðu gagni við
að halda aftur af þeim og leysa. „Það væri heimska
að halda öðru fram en við vonum, að í framtíðinni
vaxi NATO og RÖSE, Ráðstefnan um samvinnu og
frið í Evrópu, saman í eina samevrópska öryggisstofn-
un,“ segir Chaffey og hann segir flokkinn ekkert
hafa að athuga við samninga við Bandaríkin um liðs-
Allt er breytingum undirorpið segir Paul Chaffey,
talsmaður SV í varnar- og öryggismálum, og lét
taka mynd af sér upp á gamalli kanónu.
flutninga til Noregs á stríðstímum og vopnabúr Banda-
ríkjahers í Þrændalögum. Hann vill hins vegar segja
upp samningum, sem binda Norðmenn „kjarnorku-
vopnastefnu Bandarílq'anna".