Morgunblaðið - 01.07.1992, Síða 2

2 B
MORGUNBLAÐIÐ FRETTIR MIÐVIKUDAGUR 1. JÚLÍ 1992
Hitt og þetta
Lítið boðið
upp í Noregi
FISKMARKAÐURINN í
Bjðrgvin, sá eini í Noregi,
hafði aðeins seit fyrir tæpar
25 miiyónir króna um miðjan
júní sl. Markið hefur hins veg-
ar verið sett á tæplega 600
milijóna króna sölu á ári.
Stjómendur fiskmarkaðsins
taka þessu þó með ró. Þeir
segja byijunarerfiðleika og
nýjabrumið hafa sin áhrif og
úr muni rætast.
Rússaþorskur
lækkí í verði
LÍTIÐ hefur verið um landan-
ir á rússneskum þorski í
Troms og Finnmörku í júní
og er ástæðan sú, að samning-
ar við Rússana mnnu út 31.
mai og viðræður um nýja hafa
staðið síðan. Sumt af rúss-
neska fiskinum, sem landað
er í Noregi, fer beint áfram
til Danmerkur og margir
kaupendur þar og i Noregi
vilja nú lækka verðið frá því,
sem var. Á það hafa Rússar
verið tregir til að fallast en
Kjell Gunnar Mikalsen, for-
stjóri Scandfish i Hammerfest,
segir, að verðið fyrir unna
vöm haf! lækkað nokkuð á
eriendum mörkuðum og því
sé útilokað að kaupa rússaþor-
skinn á sama verði og áður.
Scandfish miðlar Rússaþorski
til kaupenda í Noregi og Dan-
mörku. Á fyrstu fimm mánuð-
um yfirstandandi árs fóm
22.100 tonn af Rússaþorski til
kaupenda í Noregi og fyrir
þau fengu Rússar rúmiega 1,8
milfjarða ísl. kr.
---*-*-*-
Minnkandi
birgðir af
þorskblokk
MINNI birgðir vom af þorsk-
blokk í Bandarikjunum í apríl
si. en í mars sl. og aðeins litlu
meiri en í aprfl fyrir ári.
Bráðabirgðatölur sýria, að 30.
aprfl vom birgðimar 2.703
tonn, 14% minni en mánuði
áður en 6% meiri en á sama
tíma 1991 og 15% meiri en
1990. Þær vom aftur á móti
60% minni en í apríl 1989 og
82% minni en 1988. Eftirspum
eftir þorski er ekki ny ög mik-
il en nægiieg þó til að gera
birgðastöðuna varhugaverða.
Þorskverð lækkað örlítið í maí
sl. en meðalverð fyrir blokk
var 2,05-2,10 doliarar fyrir
pundið 27. mai en 2,10 í apríl.
I maílok í fyrra var meðal-
verðið 2,35-2,40 doliarar
pundið.
Mínniafli
Pólveija
FISKAFLI Pólveija í apríi
síðastliðnum var 12% minni
en í sama mánuði i fyrra,
þrátt fyrir að veiðar í Eystra-
salti væm jafnmildar og árið
áður. Ekkert var um það að
pólsk vinnsluskip keyptu fisk
til vinnsiu af fiskiskipum ann-
arra þjóða, en nokkuð var um
það fyrr á árinu. Vinnsla á
fiski og fiskafurðum reyndist
36% minni en í apríl í fyrra
og var samdráttur hjá djúp-
sjávarflotanum alls 40%.
Þrátt fyrir það jókst verð-
mæti seldra afurða um 37% í
allt og aukningin á djúpsjáv-
arflotanum var 58,9% meiri
en í fyrra. Vinna fiskverka-
fólks dróst saman um 20% en
meðallaun á mánuði hækkuðu
um 57%, miðað við apríl 1991.
BEINIR SÆKIR TRÖLLATROLL
Morgunblaðið/Helgi Sverrisson
FÆREYSKI togarinn Beinir kom nýlega tfl Sundahafnar í Reykjavík tíl að sækja flottroll af gerð-
inni Gloría, sem Hampiðjan framleiðir. Þessi troU em stærstu flottroll, sem framleidd hafa verið í
heiminum, og 12 risaþotur gætu rúmast í opi eins slíks. í stað virs er notað í þessi troll nýtt plastefni,
sem er sterkara en stál en sveigjanlegra og auðveldara í meðförum.
Islendingar borða 50 tonn
af fiski upp úr sjó á dag
„Furðufískavikan
tókst mjög vel“
ÍSLENDINGAIÍ borða trúlega um
50 tonn af flski upp úr sjó á dag,
eða 18.250 tonn á ári, samkvæmt
athugun Rannsóknastofnunar fisk-
iðnaðarins fyrir Verið. íslendingar
borða að meðaltali 73 grömm af físki á dag, samkvæmt könnun Mann-
eldisráðs íslands á mataræði íslendinga, sem gerð var árið 1990. Rf
spurði fisksala á höfuðborgarsvæðinu eftirfarandi spumingar: Hvemig
telur þú að hlutfallsleg skipting sé á seldum físki og fískafurðum í
verlsun þinni síðasta árið? Svörin reyndust svipuð og vom eftirfar-
andi: Ýsa 75%, þorskur (saltfískur) 7%, lúða 7%, rauðspretta 3%, stein-
bítur 3%, skelfiskur 3% og annað 2%.
Fisksalar skrá þessar tölur ekki
hjá sér dags daglega. Þær eru meira
fengnar sem reynslutölur og ber því
að taka þær sem slíkar.
íslendingar borða samkvæmt of-
angreindum forsendum 70,2 kfló á
mann á ári og eiga því heimsmet í
fískáti ef marka má tölur FAO, Mat-
væla- og landbúnaðarstofnunar Sam-
einuðu þjóðanna. FAO telur íslend-
inga hins vegar borða 88,4 kíló af
físki upp úr sjó á mann á ári en þær
tölur eru nær 20 ára gamlar og
byggðar á niðurgreiðslum á físki
hér. Samkvæmt FAO borða Japanar
næst mest af fiski, 69,3 kfló, og
Suður-Kóreubúar eru þriðju í röðinni
með 47 kfló. Hins vegar er líklegt
að Færeyingar og Grænlendingar
borði enn meira af físki en við íslend-
mgar.
Samkvæmt upplýsingum frá Fiski-
félagi íslands keyptu físksalar í fyrra
6.120 tonn af físki á fiskmörkuðum
og beint af bátum. Hins vegar hefur
Fiskifélagið ekki upplýsingar um hve
mikið heimilin kaupa af frystum físki
og saltfíski.
„Furðufískavikan tókst mjög vel
og aðsóknin hjá okkur jókst þessa
viku,“ segir Gunnar Páll Rúnarsson
yfírmatreiðslumaður veitingahússins
Við tjömina í Reykjavík. Aflakaupa-
bankinn stóð fyrir svokallaðri Furðu-
fískaviku, þar sem boðið var upp á
vannýttu fisktegundimar stinglax,
langhala og háf á 20 veitingahúsum
um allt land. „Við vomm bæði með
búra og tijónufisk í Furðufiskavik-
unni og vomm þeir einu, sem buðu
upp á búra, en hann er mjög vin-
sæll. Ég er einnig mjög oft með lang-
hala og stinglax. Það er mjög erfítt
að fá búra en við fáum 35 kíló af
honum í hverri viku.
Landinn er orðinn miklu frakkari
en áður að prófa ýmsar físktegundir
en honum er illa við heilan físk,“
segir Gunnar Páll. Hann segir að
einungis séu um tíu ár síðan Islend-
ingar byijuðu að borða físk að ráði
á veitingahúsum hér.
í Hagkaupum í Kringlunni er ýsa
langvinsælasti fískurinn. „Á einum
degi seljum við 120 kfló af ferskum
ýsuflökum en 30 kíló af ferskri, heilli
ýsu, um 20 kfló af frystum ýsuflök-
um, 10 kfló af léttsaltaðri ýsu, 10
kfló af reyktri ýsu og 40 kfló af ýsu
fara í ýmsa fískrétti á degi hveij-
um,“ segir Sigurbjöm Sigurbjömsson
hjá Hagkaupum.
Guðmundur J. Óskarsson, físksali
í Sæbjörgu í Reykjavík, segist geta
fengið kflóið af heilum búra fyrir 270
krónur, þannig að flökin kostuðu 600
krónur kflóið og hann þyrfti að selja
þau á tæpar 800 krónur. Viðskipta-
vinimir væru hins vegar ekki tilbúnir
að greiða svo hátt verð fyrir búrann,
enda þótt þeir hafí keypt mikið af
honum fyrir lægra verð.
Skotar lækka rækjuverð
vegna stóraukinna veiða
Markaðurinn fyrir rækju
þó talinn í góðu jafnvægi
og birgðasöfnun er lítil
MIKIL rækjuveiði hef-
ur verið við Skotland
að undanförnu og hef-
ur það valdið því, að
kaupendur, eða verk-
smiðjurnar, hafa lækk-
að verðið nokkrum
sinnum. Sumir óttast raunar hrun á rækjumarkaðinum innanlands vegna
offramboðs, ekki sist vegna þess, að nú eru horfur á, að rækjukvótinn
við vesturströndina verði nýttur en svo hefur ekki verið hingað til.
Pétur Bjarnason, framkvæmdastjóri Félags rækju- og hörpudiskfram-
leiðenda, segir, að veiðar Skota séu í raun ekki miklar og því ólíklegt,
þrátt fyrir einhveija aukningu, að þær hafí mikil áhrif á rækjumarkað-
inum almennt.
Helsti rækjukaupandinn í Vestur-
Skotlandi, Scotprime of Ayr, hefur
lækkað verðið þrisvar sinnum á jafn
mörgum vikum en það er að vísu
ekkert nýtt, að um sé að ræða of-
framboð á rækju á þessum árstíma.
Miklar veiðar að undanfömu og stöð-
ug veiði í allan vetur hafa hins vegar
gert illt verra og er verðið til sjó-
manna Iægra nú en það var fyrir
allnokkrum árum.
Á austurströndinni er ástandið
dálítið snúið. Þar er einnig mikil veiði
en þótt best væri í svipinn að tak-
marka þær gæti það komið sjómönn-
um og iðnaðinum í koll síðar. Veið-
amar nú verða nefnilega hafðar til
viðmiðunar þegar Bretum verður
næst úthlutað rækjukvóta í Norð-
ursjó. Þar era rækjuveiðar mestar á
Fladen-grunninu og sjómenn á
vesturströndinni kenna mikilli veiði
þar um offramboðið.
Rækjusjómenn á vesturströndinni
hafa farið fram á, að veiðamar verði
takmarkaðar með því að banna bát-
unum að róa um helgar en stjómvöld
sögðu nei. Er talið, að hagsmunir
rækjuverksmiðjanna hafí vegið þar
þungt og á það er bent, að stærsta
rækjuverksmiðja í Skotlandi er í kjör-
dæmi skoska sjávarútvegsráðherr-
ans.
Nokkuð er um, að sjómenn hafí
orðið að henda rækju vegna þess, að
sumar verksmiðjur gera nú strangari
kröfur um fjöldann í hveiju kflói og
aðrar geta ekki tekið við meiri afla.
Pétur Bjamason segir, að Skotar
væru ekki mikil rækjuveiðiþjóð miðað
við það, sem hér gerðist og annars
staðar í norðurhöfum, og því væra
erfiðleikar þeirra vegna aukinnar
veiði fremur staðbundið fyrirbrigði.
Það væri því ekki líklegt, að þetta
hefði mikil áhrif annars staðar, enda
um nokkuð aðra rækju að ræða en
hér veiðist. Segir Pétur, sem er ný-
kominn af fundi framleiðenda og selj-
enda kaldssjávarrækju, að markaður
fyrir kaldsjávarrækju væri talinn í
góðu jafnvægi núna og birgðasöfnun
yfirleitt lítil.
Fréttir vikunnar
Rússar vilja
selja hér fisk
RÚSSNESKIR útgerðaraðil-
ar í Múrmansk hafa sýnt
áhuga á að selja fisk hér á
landi og vifja auk þess koma
skipum sínum til viðgerða
hér. Að sögn Kára Valves-
sonar hjá Samskipum bjóðast
íslendingum margir kostir í
viðskiptum við Rússa og
Samskip hafa nýlega gengið
frá umboðssamningi við fyr-
irtæki í Múrmansk, sem hafa
nærri 1.000 skip á sínum
vegum. Segir Kári, að Rúss-
ar hafi áhuga á að se(ja hér
þorsk, karfa, unninn fisk og
fiskmjöl og annað, sem ís-
lendingar vi(ji taka við.
----f-t-i--
Kaupáútgerð
í Þýskalandi
VIÐRÆÐUR hafa átt sér
stað um kaup íslenskra fyrir-
tækja á næststærsta útgerð-
arfélagi í Þýskalandi,
Rostocker Fischfang Rede-
rei (RFFR) í Rostock, mestu
hafnarborg I austurhlutan-
um. Hefur íslenska ráðgjaf-
arfyrirtækið Ráð hf. haft
milligöngu um þetta við
Treuhandanstalt, sem sér
um að selja ríkiseignir í
Þýska alþýðulýðveldinu fyrr-
verandi. RFFR gerir út átta
stóra verksmiðjutogara á
úthafsveiðar og lyá fyrirtæk-
inu starfa á fjórða hundrað
manns. Það hefur haft veiði-
heimildir við Nýfundnaland,
Færeyjar, Grænland, í Nor-
egshafi, Norðursjó og Bar-
entshafi.
----»-*-♦--
Ný skipting
í loðnunni
GERÐUR hefur verið nýr
samningur milli íslendinga,
Norðmanna og Grænlend-
inga um skiptingu norsk-
íslenska loðnustofnsins og er
hann að þvl leyti frábrugðinn
þeim eldri, að nú er gert ráð
fyrir takmörkunum á veiðum
Norðmanna í íslenskri land-
helgi. Hlutfallsleg skipting
milli þjóðanna er hins vegar
sú sama og áður. í bókun
með samningnum segir, að
Norðmenn megi aðeins veiða
35% af bráðabirgðakvóta
sínum innan íslensku lögsög-
unnar en áður máttu þeir
taka hann allan þar ef þeim
sýndist svo.
-----------
Tekjutapið
4,5 milljarðar
SAMKVÆMT áætlun Hann-
esar G. Sigurðssonar, hag-
fræðings Vinnuveitendasam-
bands íslands, munu út-
flutningstekjur vegna minni
þorskkvóta aðeins skerðast
um 4,5 miljjarða króna en í
fyrstu voru miklu hærri töl-
ur nefndar. Telur hann, að
hluti skerðingarinnar muni
koma fram þegar á þessu ári
en veiðar á öðrum fisk-
tegundum muni skila um
tveimur milljörðum á næsta
ári upp í 6,5 miUjarða kr.
skerðingu.